جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله اي است در جواب يكي از پيروان فرقه شيخيه كه مدعي بود كامل ناطق در هر عصري بايد يكي باشد و همه بايد از او پيروي كنند، اما مؤ‌لف معتقد است كه در هر عصري ممكن است يك نفر باشد يا متعدد باشد و با مقدمه كوتاهي در اثبات نبوت پيامبر و امامت حضرت علي (ع) و يازده امام بعد از ايشان، بحث را خطاب به شيعيان اثني عشري ادامه مي دهد كه متأسفانه از اينجا به بعد از انجام افتادگي دارد كه بدين ترتيب معلوم نشد مؤلف از علماي شيخيه است كه در اين رابطه نظري ديگر دارد يا از مخالفان شيخيه. آغاز كتاب: «بسمله و صلي الله علي محمد و اله الطاهرين و لعنة الله علي اعدائهم اجمعين چون در اين شبها در مجلسي اتفاق افتاد حاضر بودم شخصي مدعي اين بود كه كامل ناطق در هر عصري بايد منحصر بفرد باشد و زياده از يك نفر جايز نيست و استدلالش اين بود كه ضرورت مذهب شيخيه اين است كه ... » انجام كتاب: «پس احتياج به ابطال فرقي كه غير كه غير از اثنا عشري عستند نيست چرا كه خداوند باطل كرده باينكه حق نيستند و عجالة حال هم روي سخن با آن جماعت هم نيست روي سخن با شيعه اثني عشري است ... » [رايانه ملي ص 850]

اسئله و اجوبه كلامي و فلسفي. مجموعه 18 سئوال و جواب است از ميرزا اسماعيل ميان آبادي متخلص به عارف و استادش حاج ملا هادي سبزواري. تدوين كننده مجموعه ميرزا اسماعيل است زيرا كه خطبه رساله انشاء اوست و در 1274 آنرا انجام داده و پس از هر سئوال پاسخ سبزواري را به آن نقل كرده. سئوالها با شماره مشخص گرديده است (1) اين سئوال و جواب در ذريعه با چند سئوال و جواب ديگر يكجا به عنوان « مجموعه جوابات المسائل الحكميه و الكلاميه » ياد شده است. (عبدالحسين حائري) [مجلس شورا 10/1813؛ ذريعه 80: 2]

رساله در توضيح و بيان مراد سه مطلب از اقوال شيخ احمد احسائي است كه از مؤلف سئوال شده: 1- اكر بسيط الحقيقه كل الاشياء نباشد خلاف توحيد است 2- ترادف اسماءالله تعالي 3- نحوه ربط خلق بخالق چون قيام است بقائم، تاريخ فراغت از تأليف 12 ذيقعده 1286. (مهدي ولايي) آغاز كتاب: پس از تسميه و تحميد: كه بعضي از اعاظم قصبه نراق چند شبهه انجام كتاب: كه تو برو و قيام را بصراث «كذا» كن و السلام علي [فهرست آستان قدس 4/62؛ فهرستواره منزوي 6/130]

پاسخ به سؤالات يکي از متدينين است که مسائل مشکل و غامض سؤال نموده و رشتي در راه بازگشت از سفر مشهد به طرف کربلا پاسخ آنها را نگاشته است. وسؤالات را مانند متن و جواب ها را مثل شرح قرار داده است. پاسخ به پرسشهايي است که بعضي از متدينين از مؤلف درسفر مشهد مقدس، سؤال نموده واو پس از بازگشت به کربلا دررساله حاضر به آنها پاسخ داده است. جواب سؤالهائي است که بعضي از دينداران پرسيده اند که از جمله آنها « اثبات نبوت خاصه »، اسرار عبادات (نماز، خمس وصوم وغيره)، اسم اعظم، اسنداد باب علم، تفسير چند آيه وغيره اين کتاب با عناوين « قال - اقول » برگزار شده است وپاسخ به بيست سؤال مي باشد. بيست پرسش است در امور اعتقادي و بعضي از مسائل فقهي که سيد رشتي هنگام برگشتن از زيارت امام رضا عليه السلام در راه نگاشته است. در اين پاسخها اسرار عبادت بسيار مفصل بيان شده است. (سيد احمد اشكوري) در بيان دليل عقلي بر نبوت خاصّه و امامت خاصّه که چاپ شده است. اين رساله را پس از بازگشت از مشهد مقدس رضوي و بهنگام رفتن کربلا نگاشته است. سؤالاتي است اعتقادي و بيشتر در مباحث نبوت و امامت كه سيد رشتي هنگام بازگشتش از سفر خراسان بدانها پاسخ گفته است، آغاز اين رساله با آنچه در رساله اجوبة مسائل عشرين آمده يكي است ولي سؤالات متفاوت است. بيست پرسش است در امور اعتقادي و بعضي از مسائل فقهي که سيد رشتي هنگام بازگشت از زيارت امام رضا عليه السلام در راه نگاشته است، در ميان جوابها اسرار عبادات بسيار مفصل بيان شده است، با عنوان <قال - اقول> برگزار شده است پاسخهاي استدلالي مفصلي است بر پرسشهاي ملامحمد تقي پيرامون حصول علم در شرعيات و فتح باب علم براي سالكان و تكليف مردم در عصر غيبت و چگونگي بدست آوردن آن تكليف و نظر رشتي در قواعد اصول فقه. سؤالها بصورت متن و پاسخها بعنوان شرح مي باشد. (سيد احمد اشكوري) پاسخ بيست سؤال است كه يكي از اهل علم پرسيده است، سؤال ها از قرار زير است: 1-اثبات نبوت خاصه و ولايت خاصه با دليل عقلي 2-در بيان اسرار الصلاة و زكاة و حج و خمس، كه اين رساله به علت طولاني شدن پاسخ به همين نام آمده است 3-در بيان حكمت غيبت امام زمان 4-در بيان حكمت انسداد باب العلم با آيه اي كه بر حكيم فياض لطف واجب است 5-در بيان وجه جمع بين دو آيه: و أن ليس للانسان الا ما سعي ... و لاراد لقضائه و لا معقب لحكمه 6-سؤال از معني حديث: تعلق القلب بالموجود شرك و بالمفقود كفر 7-سؤال از دنياي ملعونه و دنياي مذمومه 8-سؤال از تفسير آيه: «كمثل الشيطان إذ قال للانسان أكفر ... » 9-اگر نماز طواف به دليل جهل به حكم باطل و زائر بعدا بفهمد 10-سؤال از كسي كه در اول تكليف راه اجتهاد و تقليد را نداند 11-سؤال از تقليد ميت 12-سؤال از كسي كه امكان اقامه دليل بر عقائد ندارد ولي معاند و منكر نيست 13-سؤال از امامت مفضول بر فاضل 14-سؤال از افضليت قرائت قرآن يا ادعيه و اذكار 15-سؤال از سعي بين صفا و مروه با پوشيدن مسح عربي 16-سؤال: تلاش براي تحصيل توسعه بر عيال آيا مذموم است يا خير 17-سؤال از طريق صحيح استخاره 18-آيا عمل به حكم استخاره واجب است يا خير 19-سؤال از آموختن ذكر خاصي براي تأثير آني 20-سؤال از كيفيت سلوك الي الله (صدرائي و ديگران) از سيد كاظم رشتي است كه در كربلا ساخته و به بيست پرسش كه از سپاهان رسيده پاسخ داده است «دانش پژوه» پرسش هايي ست كه برخي از «ديانين» (دينداران) از وي كرده با سربندهاي «مسئلة الاولي، المسئلة الثانيه. . همانكه در فهرست كتب مشايخ 353-354 به نام «مسئله» و پاسخ هاي آن در 20 بند نشان داده شده 1. اثبات نبوت خاصه محمديه و ولايت علويه، 2. بند نشان داده شده 1. اثبات نبوت خاصه محمديه و ولايت علويه، 2 اسرارنماز، زكات، حج، خمس و تفسير سوره حمد و توحيد ... . 20 سلوك الي الله. در ديباچه نسخه در دست، از اصفهان به عنوان مبداء پرسشها نامي نيامده است. در ديباچه از تأخير در پاسخ دادن و از برگشت از سفر زيارتي خود از مشهد رضا بهمشهد حضرت حسين ياد مي كند. و در پايان نگارنده در نسخه ديگر آن (مؤسسه مطالعات اسماعيليان. لندن) تاريخ به پايان رسيدن 1240ق آمده است. (احمد منزوي) كه در ديباچه مي گويد پس از برگشت به زيستگاهم مشهد حضرت حسين به پاسخ آنها مي پردازدم. نام پرش كننده در ديباچه و انجامه نيامده است. نخستين پرسش در نبوت خاصه و ولايت خاصة. دومين دربارهدر تصورو خيالداشتن صورت مريد، در هنگام، سومين پرسش درباره «ادله اربعه» ي اصوليان است. (ص 276). ديگر مساله ها، از آن ميان اسرار صلات و زكات و حج و خمس (ص 139) مي باشد. (احمد منزوي) رساله استدلالي است در پاسخ به 20 سوال مختلف اعتقادي و فقهي اهل اصفهان كه هنگام برگشت از زيارت امام رضا (ع) به سمت كربلا به روش متن و شرح با عناوين «قال-اقول» مؤلف در پاسخ به سوال دوم اسرار عبادت را مفصل بيان داشته و لذا در برخي منابع چون الذريعه با عنوان «اسرار العبادة» ضبط شده است. برخي مسائل به ترتيب عبارت اند از: 1- براهبن عقلي اثبات نبوت خاصه و ولايت خاصه 2- اسرار عبادات چون نماز و روزه و حج و ... 3- حكمت غيبت امام زمان (عج) 4- انسداد باب علم ... 19- تقاضا و بيان ذكر خاص مجرب و مفيد براي همه اشخاص و حوائج 20- آداب سلوك الي الله و تهذيب اخلاق. [التراث العربي 3/48؛ مرعشي 13/196؛ حضرت معصومه 1/376؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/107 و 1/260 و 1/319؛ ذريعه 8/360: متن؛ فهرست نسخه هاي خطي فارسي 2/919؛ مشار فارسي 2/2189؛ دياني ص 128؛ دانشگاه تهران 15/4130 و 17/411 و 16/575؛ فهرست مشايخ 2/111؛ دائرة المعارف اسلامي 1/33 و 1/108و 1/109 و 1/110 و 1/171؛ اعلام 4/1884، مشار، مؤلفين5/37؛ ذريعه 8/260؛ اعلام 3/1884: فهرست كتب مشايخ 311؛ مشار 2/2189: براي چاپ ترجمه فارسي آن؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 313؛ ‌ذريعه 18/32 «كشف الحق»، همانجا 21/226 «المعراج» ؛ اعلام 3/1884 «المعراج» ؛ مشار، عربي 482 «مجموعة الرسائل» چ 1277ق؛ مشار، مولفين، 5/37؛ نشريه 5/223؛ نسخه پژوهي 3/109؛ شيخ علي حيدر 1/367 و 1/375؛ دهگان ابراهيم 2/314؛ رايانه آستان قدس]