جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
معتزله
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
تعداد رکورد ها : 142
عنوان :
رؤیت حق تعالی از دیدگاه عرفان اسلامی و مقایسه آن با برخی دیدگاه های کلامی و تفسیری مشهور
نویسنده:
پروین نبیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
,
رؤیت حق تعالی
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
ولایت ,
وحدت وجود ,
اشاعره ,
تجلی حق تعالی ,
عشق ,
رویت قلبی خداوند ,
قلب ,
قرآن ,
مشاهده (شهود) ,
لن ترانی ,
مظهریت صفات حق ,
پیامبر ,
سلامت قوای باطنی ,
رؤیت با چشم ,
شرایط ابصار حق تعالی ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
امکان یا عدم امکان دیدار حق از مسائل پرشور و پیچیده ای است که در طول تاریخ تفکر اسلامی آراء و نظریات گوناگونی را به خود اختصاص داده است؛ آن چه که از گفته های عرفای اسلامی روشن می شود و فرمایشات و استدلال های ائمه معصومین علیهم السلام آن را تائید می نماید این است که ایشان رؤیت با چشم ظاهر و حتی عقلی (علم حصولی) را محال دانسته، تنها رؤیت قلبی را که نتیجه سلامت قوای درونی و باطنی انسانها است جایز دانسته اند و بنابراین آیات قرآنی را که دلالت بر رؤیت حق یا درخواست رؤیت حق از طرف انبیا دارد، به همین رؤیت و شهود قلبی تفسیر نموده اند. در این مقاله ضمن بررسی مختصر برخی نظریات متکلمین با تکیه بر دلایل قرآنی ایشان و نظریات مفسرین در این خصوص و مقایسه برداشتهای هر یک از آنان از آیات قرآنی به ویژه آیه 143 سوره اعراف، در مورد معنا و حقیقت رؤیت قلبی و مراتب آن و چگونگی تحصیل آن با تکیه بر مبانی عرفانی به ویژه سه رکن «وحدت وجود، ولایت، عشق» و با محوریت قرآن و احادیث و فرمایشات حضرات معصومین علیهم السلام سخن خواهد رفت. بدین ترتیب در این مقاله ضمن مقایسه برخی آراء مشهور در زمینه رؤیت حق این سؤال نیز پاسخ داده می شود که مقصود عرفای اسلامی از رؤیت قلبی حق تعالی چیست و این امر چگونه حاصل شدنی است؟ در این نوشتار اثبات می شود رؤیت قلبی در نتیجه مظهریت صفات حق حاصل می شود به گونه ای که انسان می تواند به مقامی نایل گردد که به دلیل تجلی صفات حق در او با شهود و رؤیت خود، حق را رؤیت نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 131 تا 148
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه امکان فقری در مبحث علیت و سازگاری یا عدم سازگاری آن با تشکیک یا وحدت شخصی وجود
نویسنده:
طوبی لعل صاحبی، عباس جوارشکیان، محمد کاظم علمی سولا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علیت
,
امکان فقری
,
امکان فقری نفس
,
وحدت شخصی وجود
,
امکان فقری وجود
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
حکمت متعالیه ,
شواهد الربوبیه ,
امکان ماهوی ,
نیازمندی معلول به علت ,
وجود رابط و مستقل ,
سنخیت ,
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
امکان فقری نفس ,
حدوث ,
قرآن ,
درجات معرفت ,
اصل ضرورت علی و معلولی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
مسأله علیت از جمله ابتدائیترین مسائل ذهن بشر و اساس چراجوییهای انسان را تشکیل داده است. این مسأله متفکران و فلاسفه مختلف را به نحو خاص به خود مشغول داشته است. در بین فلاسفه اسلامی پذیرش اصل کلی علیت همواره از مفروضات بوده است. با وجود این اختلافات متفکرین اسلامی در فروع این اصل به ویژه در مسأله ملاک نیازمندی معلول به علت به چشم میخورد. آنچه مسلم است این است که متکلمین ملاک نیازمندی را در حدوث، فلاسفه مشاء، امکان ماهوی و ملاصدرا و پیروان وی در امکان فقری میدانند. اما گاهی به نظر میرسد تفاسیر متفاوتی از نظریه امکان فقری ارائه میگردد که نتایج متعارضی را در پی داشته است. این پژوهش در صدد بیان این امر است که تحلیل جایگاه امکان فقری، وحدت شخصی وجود را نتیجه میدهد و اگر چه در یک نظر اولیه و ابتدایی دیدگاه برخی متفکرین صدرایی نظیر استاد مطهری به تشکیک در حقیقت وجود منجر گردیده است؛ اما در نهایت رویکرد وی با نظریه وحدت شخصی وجود و تفسیر استاد جوادی آملی همجهت میشود؛ در این راستا تلاش این نوشتار بر این است که چگونگی و چرایی این تفاسیر را در نظام صدرایی مورد واکاوی قرار دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تشبیه، تفویض و تأویل در مکتب اصحاب حدیث
نویسنده:
هادی حجت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تفویض
,
صفات خبری
,
01. خداشناسی (کلام)
,
اصحاب حدیث (فرق کلامی)
,
صفات الهی
,
صفاتیه (مذاهب کلامی)
,
اصول اهل سنت
,
صفات خبریه
,
عقاید اهل سنت
,
آیات صفات الهی
,
تشبیه
,
اصحاب حدیث
,
صفات خدا
,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
تشبیه در مکتب اصحاب حدیث
,
تفویض در مکتب اصحاب حدیث
,
تاویل در مکتب اصحاب حدیث
,
8- اهل حدیث (فرق اسلامی)
,
3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی)
کلیدواژههای فرعی :
تأویل ,
معتزله ,
اشاعره ,
تشبیه ,
اختیار انسان ,
مکتب مشبهه ,
مفوضه ,
حنابله ,
صفات خبری ,
آیات صفات ,
راسخان در علم ,
اختیار انسان ,
قرآن ,
ظنی بودن تاویل ,
ضرورت تأویل ,
تأویل در قرون اولیه ,
اختصاص تأویل به خداوند ,
سیره پیامبر (ص) در تأویل ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
آیات صفات بخشی از متشابهات قرآن به شمار می روند. مسلمانان در برابر این آیات دیدگاه های مختلفی دارند، در واقع در این باره سه نظر عمده وجود دارد: تشبیه، تفویض و تأویل. تشبیه همانند ساختن خداوند در ذات یا صفات به مخلوقات و اسناد صفات خلق به خالق است. تفویض آن است که معنای صفات خبریه خداوند متعال برای ما معلوم نیست و لذا مسأله را بایستی به خداوند متعال تفویض و در این باره سکوت کرد. تأویل، تفسیر این آیات مطابق با شأن خداوند باری تعالی است گرچه با ظهور ابتدایی الفاظ مخالف باشد. اهل حدیث به شدت از تأویل این آیات و احادیث مشابه آن اجتناب کرده و به ناچار به تشبیه یا تفویض رو آورده اند. در این مقاله نشان داده ایم تأویل ضرورتی است که نه تنها امامان شیعه که جمعی از صحابه، تابعان و حتی برخی از بزرگان اصحاب حدیث نیز با بهره گیری از آن به تفسیر و تبیین آیات پرداخته اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 156
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت و رابطه ی علم کلام با دانش اصول فقه
نویسنده:
ابوالقاسم نقیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه کلام با اصول فقه
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
مکلف ,
علم احتجاج ,
فعل الهی ,
عدل ,
حکم شرعی ,
عصمت امام ,
تصدیق ,
قرآن ,
مبدا و معاد ,
گزاره حقیقی ,
گزاره اعتباری ,
بهره علم اصول از علم کلام ,
حکم فرعی شرعی ,
رابطه قضایای حقیقی و اعتباری ,
مبنای تمایز علوم ,
نسبت = رابطه = ارتباط = ربط ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در این جستار، با تعریف دو علم کلام و اصول فقه و تبیین اجمالی ویژگی مسایل این دو گستره از علوم اسلامی، به پیشینهی تاریخی ورود مسایل کلامی به حوزهی مباحث اصولی اشاره شده است. این امر از نوعی ارتباط بین مسایل کلامی و مسایل اصولی حکایت مینماید. علم کلام مشتمل بر مباحثی دربارهی گزارههایی حقیقی از احوال مبدأ و معاد است و دانش اصول متضمن بحث از گزارههایی اعتباری است که در استنباط حکم شرعی فرعی مؤثر میافتد؛ بنابراین بیشتر مسایل علم کلام از حقایق، و مسایل دانش اصول از اعتباریات است. در زمینهی رابطهی تصدیق حقیقی با گزارههای اعتباری، برخی از عالمان بر عدم رابطهی منطقی تولیدی بین آن دو تأکید دارند و بعضی دیگر به وجود رابطهی منطقی بین آن دو معتقدند. مهمترین ثمرهی مترتب بر این دو نظریه آن است که اصولی، تنها براساس نظریهی اخیر میتواند از گزارههای کلامی در براهین اثبات مسایل اصولی استفاده نماید. با استقرا در مباحث اصولی طرح شده در کتب دانشمندان این علم درمییابیم که اصولیان از بعضی از گزارههای کلامی به عنوان اصل و مبدأ تصدیقی و دلیل بر برخی مسایل و مباحث اصولی بهره جستهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زبان دین از دیدگاه ملاصدرا و قاضی سعید قمی
نویسنده:
سیده معصومه حسنی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
زبان دین از نظر ملاصدرا
,
زبان دین از نظر قاضی سعید قمی
,
زبان دین (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
تشکیک در وجود ,
اصالت ماهیت ,
اصالت وجود ,
اشاعره ,
رابطه لفظ و معنا ,
امکان معرفت خداوند ,
زبان رمزی ,
قرآن ,
زبان حقیقی ,
رازهای زبان الهی ,
معناشناسی صفات الهی ,
زبان سلبی ,
نحوه دلالت اسم بر مسما ,
ایراد زبان مستقیم ,
رمزگونگی زبان قرآن کریم ,
نفی زبان استعاری ,
مراتب فهم انسان ,
مراتب معنای کلمات الهی ,
صفات ایجابی خداوند ,
صفات سلبی خداوند ,
زبان دین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
زبان شناسی دینی خواستار کشف رازهای زبان الاهی است که در قالب زبان بشری بیان شده است تا از این طریق، هم بتواند به سؤالات زیادی در مورد نحوه ی نزول کلمات الاهی، چگونگی حفظ معانی کلمات در عالم علوی و عالم سفلی و ... پاسخ دهد و هم در مورد راه یابی به فحوای اصلی متون الاهی که همان نظر شارع مقدس است، به حقایقی دست یابد. در راستای فهم «زبان قرآن کریم»، شناخت نظریات ملاصدرا و قاضی سعید قمی از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ زیرا با تقابل این دو دیدگاه، گستره ی این مسایل نزد متفکران اسلامی، به خوبی آشکار می شود. مهم ترین موضوع مورد بحث آن ها، مساله ی «معناشناسی صفات الاهی» است. ملاصدرا با اختیار کردن زبان رمزی و حقیقی و رد هر گونه استعاره به تفسیر کلمات واجب الوجود پرداخت؛ در مقابل، قاضی سعید به زبان سلبی روی آورد. این نوشتار در صدد کشف علت اختلاف این دو متفکر در گزینش نوع زبان دینی است که دامنه ی آن در «رابطه ی لفظ و معنا» و «نحوه ی دلالت اسم بر مسما» نیز کشیده شده است و پس از بیان دیدگاه های دو طرف در اثبات سخن خویش و رد نظر متقابل، به این مطلب دست می یابد که این اختلاف ریشه در مبانی انسان شناختی و جهان شناختی دارد و سرانجام در این نوشتار، دیدگاه قاضی سعید مورد نقد قرار می گیرد که از جمله پای بند نبودن قاضی سعید بر اصول مورد پذیرش خویش است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در اندیشه ی ابن سینا
نویسنده:
سعید رحیمیان، مسعود رهبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
جایگاه معرفت شناختی عقل فعال از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
اعیان ثابته ,
عقل فعال ,
نفس ناطقه ,
مشاء ,
نظریه تذکار ,
عقل منفعل ,
افاضه صور معقول ,
وحی ,
عقل قابل ,
عقل مفارق ,
جهان معقول (عالم مثل) ,
جایگاه عقل فعال در هستی ,
اعطای معقولات اولی به عقل هیولانی ,
اعطای معقولات ثانیه ,
افاضه صور ادراکی در رؤیا ,
افاضه معرفت وحیانی به انبیاء ,
عقل بالملکه ,
نظام طولی هستی ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
جایگاه عقل فعال در نظام اندیشه ی مشائیان و به ویژه در نزد ابن سینا، بسیار مهم و اساسی است. این موجود هم در ساختمان هستی نقش بی بدیلی دارد و هم در فرایند معرفت انسان. آن چه این نوشتار در پی آن است، تبیین جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در نظام اندیشه ی مهم ترین فیلسوف مشائی جهان اسلام، یعنی شیخ الرییس ابوعلی سینا است. به باور ابن سینا، معرفت بشر بدون وجود عقلی مفارق و قدسی به سامان نمی رسد و فرایند معرفت در تمام مراحل خود، به افاضه و دست گیری چنین موجودی محتاج است. عقل فعال در اندیشه ی ابن سینا، دارای پنج نقش معرفت شناختی است: افاضه کننده ی معقولات اولیه، معقولات ثانویه، محل ذخیره ی صور ادراکی، اعطا کننده ی صور رؤیت شده به هنگام خواب دیدن و معطی صور کلی وحیانی به انبیا(ع). نحوه ی ارتباط نفس با عقل فعال از مقوله ی «فعل و انفعال» است که عقل فعال در سوی فعلیت و نفس انسان در سوی انفعال این رابطه ایستاده اند. نظریه ی عقل فعال از انتقادهای اندیشمندان بعد از ابن سینا مصون نمانده و هرکدام از آنان تشکیکات و تردیدهایی را نسبت به جایگاه وجودشناختی و معرفت شناختی این عقل وارد کرده اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 71 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی دلایل انقطاع عذاب جهنم از نظر ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
احمد ابوالبرکات دیباج، فاطمه گلی فروشانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد(کلام)
,
انقطاع عذاب جهنم از نظر ابن عربی
,
انقطاع عذاب جهنم از نظر ملاصدرا
,
عرفان نظری
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
فصوص الحکم ,
شواهد الربوبیه ,
فتوحات مکیه ,
جاودانگی نفس ,
رحمت الهی ,
جهنم ,
اجل مسمی ,
فطرت توحیدی ,
قرآن ,
خلود در عذاب ,
قاعده امتناع قسر دائم و اکثری ,
نعیم بهشت ,
طبیعت ناریه ,
پایه توحید فطری ,
فطرت تکوینی ,
کافر معاند ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
تقریبا همه دانشمندان مسلمان، اعم از فیلسوف، متکلم، عارف و مفسر، در اصلِ جاودانگی و خلود در دوزخ اتفاق نظر دارند، اما این که خلود در دوزخ مستلزم عذاب دائم و ابدی است یا با انقطاع عذاب نیز می تواند همراه باشد مسأله ای است که محل تشتت آرا و انظار واقع شده است. ابن عربی و، به تبع او ملاصدرا معتقدند هیچ ملازمه ای بین خلود در دوزخ و عذاب دائم وجود ندارد، بلکه با توجه به مقتضای قاعده امتناع قسر دائم و اکثری و با توجه به مسأله شمول رحمت واسعه الاهی نسبت به همه وجودات، عذاب مخلدین در دوزخ، اجل مسمی و مدت معین دارد و پس از سپری شدن این مدت، دوزخیان از نعیمی که متفاوت با نعیم بهشتیان است بهره مند می شوند، بدین صورت که طبیعت ناریه پیدا میکنند و دیگر احساس سوزش و رنج و عذاب نمیکنند. اما این نظر با آیات قرآن کریم و احادیثی که اهل دوزخ را در عذاب الاهی مخلد می دانند، سازگار نیست. این مقاله به بحث و بررسی ادله ای که ابن عربی و ملاصدرا برای اثبات این نظریه فراهم آورده اند و نقدهایی که بر آن وارد است می پردازد و سپس آیات قرآنی و احادیثی از اهل بیت(ع) مورد بررسی قرار می گیرد و سرانجام نظر نهایی ملاصدرا بیان می شود که مطابق با آیات و روایات است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 127 تا 148
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آموزه بداء در اندیشه امامیه از آغاز غیبت تا پایان مدرسه بغداد
نویسنده:
جمال الدین موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امامیه
,
البداء
,
غیبت
,
عدل الهی
کلیدواژههای فرعی :
شیخ صدوق ,
شیخ طوسی ,
معتزله ,
سیدمرتضی ,
شیخ مفید ,
لطف ,
اراده ,
البداء ,
نسخ ,
ظهور ,
قاضی عبدالجبار ,
متکلمان بغداد ,
متکلمان کوفه ,
کراجکی ,
عقل گرا ,
اراده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
شاپا (issn):
2345-3788
چکیده :
اندیشه ناب و توحیدی «بداء» گرچه در جامعه مسلمانان نخستین وجود داشت، اما بنا به دلایلی تنها در جامعه شیعی استمرار یافت. تا پایان عصر حضور ائمه(ع) میان متکلمان شیعه اختلافی در تبیین بداء وجود نداشت. بعد از این دوره و در زمانی که کلام شیعه دوران رکود و فترت را پشت سر می گذاشت، گروهی از معتزلیان شیعه شده و متکلمان عقل گرای شیعه تبیین جدیدی از بداء ارائه داده و آن را هم وزن نسخ دانستند. این اندیشه جدید که در ابتدا گروه اندکی طرف دار آن بودند، رفته رفته جایگاه مهمی در میان متکلمان شیعه پیدا کرد، به گونه ای که در اواسط قرن پنجم تقریبا همه گیر شد. تبیین این اندیشه جدید با شیخ مفید ادامه یافت و شاگردان وی نیز ادامه دهنده همین مسیر بودند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بحثی در علم کلام
نویسنده:
روح الله عالمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
13. علم کلام
,
علم کلام
,
ماهیت علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
امامت ,
تأویل ,
معتزله ,
حسن و قبح عقلی ,
اشاعره ,
علل پیدایش علم کلام ,
عقل نظری ,
دفاع از دین ,
مرگ پیغمبر ص ,
فروع دین ,
اشاعره (اهل سنت) ,
تکلیف (افعال الهی) ,
معتزله (اهل سنت) ,
سنت نبوی صلی الله علیه و آله ,
قرآن ,
تکلیف دینی ,
موضوع کلام ,
سنت نبوی ,
حسن و قبح عقلی ,
عقل ( جوهر ) ,
قرآن کریم ,
اجتهاد ,
تمسک به وحی ,
فایده علم کلام ,
فرق کلام با فقه ,
فرق کلام با فلسفه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
0
چکیده :
ادیان الهی که همه بر صراط واحد استوارند و هدایت انسان را جستجو میکنند همواره به زبان عامه مردم بیان شده اند. اما در ورای این ظاهر، باطنی دارند که خواص را نیز در هر درجه ای که هستند از زلال معرفت و حقیقت بهره مند می سازند. این ویژگی باعث شده تا در سراسر تاریخ ادیان مباحثات و منازعات فکری گوناگون را به ارائه راه های مختلف برای دستیابی به حقیقت رهنمون سازد. علم کلام در چنین شرایطی پا به عرصه دانش گذارد تا ساحت دین را از لوث انحرافات فکری منزه بدارد و دین را آنگونه که باید شناخته شود و به دور از القائات نابجای فکری به انسان بشناساند. دین شریف اسلام نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اندکی بعد از پیدایش و تثبیت از جوانب مختلف مورد قضاوت قرار گرفته است و از همان زمان هم متکلمین مسلمان برای تعیین حدود و ثغوری که حافظ حریم آن باشد پا به میان گذاردند و برای صیانت از مقدسات بر آن شدند تا خود دین را به تصویر بکشانند. اما شگفت آنکه در میان خود متکلمین نیز در تبیین مسائل اختلاف نظر پیدا شده و علم کلام خود محل مناقشه قرار گرفت و این نیز به نوبه خود موجب پویایی، پیشرفت و تحول عظیم در این علم گردید. جدال همیشگی میان کلام و فلسفه هم از مهمترین مسائل مربوط به دین و دین شناسی است که باید در جای خود مورد بررسی قرار گیرد. مقاله حاضر تحقیقی است راجع به علم کلام اسلامی که در آن سعی شده از ابعاد مختلف به این موضوع نگریسته شود و از زوایای مختلف مورد دقت قرار گیرد. مراجعه به آراء علمای بزرگ اسلامی نیز به گونه ای است که در پایان به خواننده امکان قضاوت در مسأله را خواهد داد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 93 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان سینوی از نگاه ابن رشد
نویسنده:
نادر شکراللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
,
برهان سینوی
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه مشاء
,
نقد ابن رشد بر برهان سینوی
کلیدواژههای فرعی :
قدیم ,
معتزله ,
تسلسل ,
امکان ماهوی ,
اصالت ماهیت ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
امکان استعدادی ,
تهافت الفلاسفه ,
امکان ذاتی ,
عروض وجود بر ماهیت ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
مساله جعل ,
امکان حقیقی ,
امکان ضروری ,
قدیم ,
تسلسل ,
سلسله ممکنات ,
نسبت ماهیت و وجود ,
محال بودن تسلسل ,
بازسازی برهان سینوی ,
تهافت التهافت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
ابنرشد برهان سینوی بر اثبات واجبالوجود را نمیپذیرد و آن را جدلی میداند. در چرایی این عدم پذیرش، نویسندگان بر دلایلی تکیه کردهاند، بعضی بر این باورند که ابنرشد نتوانست به نحوه عروض وجود بر ماهیت، آن گونه که ابنسینا معتقد بود، برسد. همچنین وی نتوانست امکان ماهوی را دریابد و امکان ذاتی را از امکان استعدادی تمییز دهد؛ از این جهت، در فهم برهان ابنسینا عاجز ماند و این عجز باعث شد که برهان سینوی به طور صحیح به غرب منتقل نشود. اما ابنرشد هم امکان ماهوی و هم نحوه عروض وجود و ماهیت را میشناخت، اما با توان فلسفی آن دوره که هنوز مسأله اصالت وجود و مسأله جعل وجود مطرح نبود، امکان ماهوی نمیتوانست پایه برهان قرار گیرد و او مجبور بود که ممکن را به حقیقی (موجودات دارای قوه و فعل) و ممکن ضروری تقسیم کند تا بتواند چهره معقولی از برهان به دست دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
تعداد رکورد ها : 142
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید