جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این جلد به فیلسوف ابوالحسن العامری (متوفی 992) و دریافت او از نوافلاطونی می پردازد و بر کتاب الفصول فی المعلم الالهیه، فصولی در موضوعات متافیزیکی (متن عربی به همراه) می پردازد. ترجمه انگلیسی). فصل‌هایی درباره موضوعات متافیزیکی بخش‌هایی از عناصر الهیات توسط پروکلوس نوافلاطونی (متوفی ۴۸۵) را بازنویسی می‌کند و بنابراین بخشی از پروکلیانا عربی است. تفسیر، ترکیب عامری از فلسفه یونانی با الهیات اسلامی، به ویژه هماهنگی اصطلاحات فلسفی و قرآنی (عقل جهانی قلم است، روح جهانی لوح) و موقعیت انسان بین دو جهان را تحلیل می کند. این کتاب بر اساس مقایسه متنی بین آثار العامری، متن یونانی پروکلوس و نوشته‌های عربی سنت Liber de Causis، وجود «Ur-Liber de causis» را استدلال می‌کند.

ترجمه ماشینی: کارل شریف الطبقی در کتاب ابن تیمیه در باب عقل و وحی، اولین مطالعه جامعی را در مورد کتاب ده جلدی ابن تیمیه به نام درء تعارض العقل و النقل (رد تعارض عقل و وحی) ارائه می دهد. در پاسخ عظیم خود به فیلسوفان مسلمان و متکلمان عقل گرا، چندمعیت بزرگ حنبلی دعوت به اولویت دادن به عقل بر وحی را در مواردی که تعارض ادعا شده است، رد می کند و در عوض همان مفهوم عقلانیت را که مسلمانان کلاسیک از یونانیان به ارث برده بودند، زیر سوال می برد. در جای خود، او تلاش می‌کند تا «دلیل ناب» بازسازی‌شده‌ای را بیان کند که هم واقعاً جهانی باشد و هم با وحی معتبر هماهنگی کامل داشته باشد. مطالعه الطبقی بر اساس خوانش خط به خط کل درء تعارض، «فلسفه ابن تیمیه» را که از اصلاحات هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و زبان‌شناختی چندوجهی‌ای که ابن تیمیه در این کار انجام می‌دهد بیرون می‌آید، به دقت روشن می‌کند.

ترجمه ماشینی: اینکه Allan B. Wolter بیش از هر کس دیگری در نسل خود تلاش کرد تا اندیشه جان دانز اسکاتوس را در دسترس جهان انگلیسی زبان قرار دهد. ولتر این کار را از یک سو با انتشار جلد پس از جلد از نوشته‌های اسکاتوس، با نسخه‌های لاتین و ترجمه‌های انگلیسی خودش در صفحات روبرو انجام داد. از سوی دیگر، ولتر کتاب‌ها، مقاله‌ها و تفاسیر نافذی را ارائه کرد تا افراد را از طریق ایده‌های بسیار فنی راهنمایی کند. جلد حاضر 14 قطعه از ولتر را گرد هم می‌آورد که برای اولین بار در مکان‌های مختلف (اغلب غیرقابل دسترس) منتشر شد. آنها با هم هنوز نقطه ورود تحریک کننده و تحریک آمیزی به الهیات فلسفی اسکاتوس را تشکیل می دهند.

دانشمندان مسلمان در تبیین صفات خبری روش‌هایی از قبیل؛ تاویل، تشبیه، توقف و اثبات بلا کیف را مطرح کرده‌اند. محمد ‌بن اسحاق بن خزیمه فقیه و محدث بزرگ اهل سنت(233-311ق.) در کتاب التوحید، با ذکر انبوهی از آیات، روایات و استدلالها، به اثبات صفات خبری پرداخته است. سوال این است که مستندات، استدلال‌ها و تحلیل‌های ابن خزیمه چیست و با چه نقدهایی مواجه است؟ فرضیه ما این است که مستندات او شامل آیات، روایات و استدلالهای شبه کلامی بوده و با اشکالات و ناسازگاری‌های متعددی روبروست. کتاب التوحید ابن خزیمه، همواره به عنوان یکی از منابع دست اول و اصیل عقاید ظاهر گرایان و به ویژه وهابیت به شمار آمده و این کتاب تاکنون به صورت مستقل مورد بررسی و نقد قرار نگرفته است؛ از این رو بررسی و نقد نظریه تشبیهی ابن خزیمه و مستندات او می‌تواند در دفاع از توحید ناب و دفع باورهای انحرافی تاثیر گذار و مفید باشد. با مطالعه و کاوش در کتاب ابن ‌خزیمه و پردازش به شیوه توصیفی-تحلیلی، این نتایج حاصل شد. در بعد هستی شناسی صفات و اثبات صفات خبری بر خداوند، تبیین ابن خزیمه مبتنی بر اصالت معنای ظاهری آیات و روایات و مخالفت با تاویل صورت گرفته است. بر این اساس، ابن خزیمه برای اثبات هر کدام از اعضا وجوارح جسمانی برای خداوند بابی گشوده و همچون مشبهه حشویه، خدایی انسان‌گونه به تصویر کشیده است. تبیین او از برخی آیات، با معنای ظاهری آیات دیگر متعارض نشان می‌دهد؛ همچنانکه روایات او نیز با معنای ظاهری روایات دیگر ناسازگار است. برخی روایات کتاب التوحید نیز ضعف سندی دارند. در بعد معناشناسی صفات، ابن خزیمه در اکثر ابواب کتابش همچون باب اصبع، رجل، ساق، قدم، عرش، ضحک و تکلم، روایات را با همان معنای ظاهری و تشبیهی رها کرده و متعرض بیان معنای غیر تشبیهی نشده است. او در برخی از ابواب همچون باب وجه، ید و عین، با تکیه بر استدلالهای شبه کلامی همچون قدم وحدوث، قوت و ضعف و... تلاش کرده است تا صفات خداوند را متمایز از صفات انسان قلمدادکرده و دیدگاه خود را بلاتشبیه معرفی کند. ابن خزیمه با این استدلالها نه تنها توفیقی در رفع تشبیه نداشته، بلکه به جسم انگاری دامن زده است. از دیگر تعارضات مهم کتاب التوحید می‌توان به استفاده مکرر از تاویل در آیات و روایات در عین تخطئه اهل تاویل و رد آن از جانب ابن خزیمه، اشاره کرد.

در جامعه ی نوپای اسلامی، خلفای راشدین سیاست هایی را طراحی و اجرا کردند که مبیّن نوع تفکر و رفتار مذهبی آنان است. این نوشته درصدد تطبیق سیاست گذاری ها و اقدامات آنان با آموزه های دینی است. می توان فرض کرد که کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) منابع تعیین سیاست خلفا و ملاک و معیار سنجش رفتار مذهبی آنان به حساب می آمد. از نظر روشی، اصل کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) به عنوان "" اصول معیار"" در سنجش میزان تطبیق به شمار آمده اند. بررسی ها نشان می دهد که با وجود مقابله با برخی خطرها، سیاست گذاری ها و اقداماتی انجام شد که به نام سیره ی شیخین در کنار دو اصل پیشین مورد تأسی قرار گرفت. برکشیدن و برتری دادن به امویان نیز سبب بروز پرسش ها و حتی اعتراض های کسانی شد که اعمال همه و به ویژه خلیفه را با دین محک می زدند. در نتیجه، برخی اعمال آنان به قدری از ملاک های معیار دور بود که کوشش علی (ع) برای بازگرداندن جامعه به وضعیت دوران پیامبر (ص) و واداشتن آن به عمل به کتاب خدا و سنت نبوی، برای افرادی که برتری و امکاناتی یافته بودند، چندان خوشایند نبود.

از زمان نگارش روضة الشهداء در907ق، تا حدود سده ی اخیر، رویکرد غالب در روایت شفاهی و کتبی واقعه ی کربلا در میان فارسی زبانان، رویکردی عاطفی و هماهنگ با ذائقه ی عمومی بوده است، اما بررسی برخی آثار فارسی به جا مانده از پیش از قرن دهم، از قدمت بیش تر این قرائت در میان فارسی زبانان، خبر می دهد. حسن بن حسین شیعی سبزواری(زنده در 757ه)، از جمله مهم ترین نمایندگان قرائت مورد نظر از واقعه ی کربلاست که آثار خود را حدود دو قرن پیش از روضة الشهداء، به رشته ی تحریر در آورده است. در مقاله ی حاضر، رویکرد سبزواری به واقعه ی کربلا در سه اثر به جا مانده ی او (راحة الارواح، مصابیح القلوب و بهجة المباهج) به شیوه ای توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی نشان می دهد که غلبه ی رویکرد عاطفی در انعکاس واقعه ی کربلا در متون فارسی، نه تنها از قدمتی بیش از قرن نهم برخورداربوده، که قرائت مذکور در میان شیعیان خراسانی قرن هشتم (از مهم ترین مراکز شیعیان فارسی زبان در ادوار کهن)، از چنان پذیرشی بر خوردار بوده است که حتی حکومت شیعه مذهب سربداران نیز، آن را به عنوان قرائتی مقبول از واقعه ی کربلا تلقی می کرده است.