جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
تعداد رکورد ها : 160
عنوان :
بررسی نقش معرفت شناسی عقل فعال در حکمت متعالیه
نویسنده:
محسن کدیور، مریم سالم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
عقل فعال
,
واهب الصور (اسماء فعل)
,
عقل فعال از نظر ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
ارواح ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتصال به عقل فعال ,
هستی ,
تعریف علم ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
تعقل ,
ادراک ,
ادراک عقلی ,
عقول ,
عقول طولیه ,
عقول عالیه ,
عقول عرضیه ,
عقل فعال ,
ماهیت علم ,
عقل(منطق) ,
عقول طولى و عرضى ,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
صدرالمتألهین در پی اثبات مسأله اتحاد عقل، عاقل و معقول و با توجه به مبانی خاص معرفتشناسانه خود از قبیل مساوقت علم و وجود، تجرد صورت علمی محسوس، متخیل و معقول، حرکت جوهری و استکمالی نفس در حین ادراک مدرکات محسوس، متخیل و معقول و ...، معتقد است نفس در هنگام ادراک صور کلی و معقول و به عبارت دیگر در مرتبه تعقل، با عقل فعال متحد میشود. صدرالمتألهین به اثبات این مدعای خویش و توضیح و تبیین اصطلاحات عقل فعال، اتحاد، چگونگی برقراری ارتباط و اتحاد نفس با عقل فعال و... میپردازد که در این مقاله به آنها اشاره میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 143
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی جایگاه نبی در حکمت عملی از نگاه فارابی
نویسنده:
علی اکبر تیموری، علی اله بداشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه سیاسی فارابی
,
مدینه فاضله
,
نبوت
,
فارابی
,
حکمت عملی
,
ماهیت سعادت حقیقی
,
سعادت اخروی
,
فلسفه سیاست
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
قوه ناطقه ,
رییس مدینه فاضله ,
عقل فعال ,
قرآن ,
متخیله ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
التنبیه علی سبیل السعاده ,
آراء اهل مدینه فاضله ,
بیان حکمت عملی ,
اجرای حکمت عملی ,
شناخت نبی ,
منشأ حکمت عملی ,
جایگاه نبی در حکمت عملی ,
کمال قوه عاقله ,
کمال قوه متخیله ,
رئیس تابع مماثل ,
شؤون حکمت عملی ,
وضع دین ,
وضع نوامیس ,
رهبری اجتماع ,
مدیریت نهادهای حکومتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
جعفر سبحانی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
حکمت عملی بدون شک یکی از مهمترین دغدغههای فلسفی فارابی است. نتیجۀ واحدی که از آثار متعدد وی دربارۀ حکمت عملی به دست میآید، تأکید بر نقش أنبیا در این عرصه است. شخص نبی با ورود به این عرصه و دستاندازی به ابعاد حکمت عملی، در استکمال و غنای آن میکوشد. پرسشی که در این مقاله به دنبال پاسخ آن هستیم، این است که نبی چه جایگاهی در حکمت عملی داشته و چگونه در جنبههای مختلف آن نقشآفرینی میکند. به طور کلی دو جنبه در حکمت عملی قابل تصور است: 1. بیان حکمت عملی 2. اجرای حکمت عملی. از منظر فارابی، حکمت عملی زمانی به سعادت میانجامد که در هر دو جنبۀ آن با موفقیت عمل شود. اهمیت این دو جنبۀ حکمت عملی و نقش کلیدی آنها در سعادت افراد جامعه اقتضا میکند که کاملترین افراد اجتماع به آنها بپردازند. به همین دلیل، شخص نبی که در عالیترین مرتبۀ انسانی قرار دارد این امور را به عهده میگیرد و با استعانت از وحی در آنها نقشآفرینی میکند. در گام نخست او به بیان حکمت عملی میپردازد و فضایل و راههای رسیدن به آن را در قالب دین بیان میکند. در گام بعد، با به دست گرفتن رهبری اجتماع، حکمت عملی را اجرا میکند و آن را در جامعه میگسترد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 37 تا 56
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماهیت وحی در حکمت اسلامی
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
وحی ( قرآن )
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
عقل(قوه عاقله) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل هیولانی ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
مبدا فاعلی وحی ,
مبداء قابلی وحی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
برخی از نويسندگان، وحی را نوعی الهـام و شـعر و تجربـه دينـی زاييـده فرهنـگ زمانه دانسته اند؛ به گونه ای كه نمی توان صدق معرفت شناختی را بدان نسبت داد . طرفه آنكه اين ادعا به فيلسوفان مسلمان نسبت داده می شود. اين نوشتار برآن است تـا ثابـت كند وحی شناسی فيلسوفان اسلامی بـه شـدت بـا نظريـه تجربـه دينـی و شـاعرانه وحـی رسالی و قرآنی مخالف است و آن را حقيقتی الهی می داند. براين اساس، وحی الهـی و آسمانی، زمانی تحقق می یابد كه پيامبری از مرحله عقل بالقوه و عقل بالملكه و عقل بالفعل بگذرد و به عقل مستفاد برسد و با عقل فعال ارتباط برقرار كند ، ولـي هـيچ گـاه وجود پيامبر، از نظر فيلسوفان مسلمان توليـد كننـده فـاعلی وحـی بـه شـمار نمـی آيـد. چگونگی توليد وحی جزئی و وحی كلی، يكی ديگر از مباحث اين مقاله است كـه از ديدگاه ابن سينا، شيخ اشراق وملاصدرا تبيين شده است
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 30
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رویکردهای اعتدالی در حوزه عقلانیت باورهای دینی از منظر اندیشمندان اسلامی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، وحیده فخار نوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلانیت اعتدالی
,
ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی)
,
عقلانیت دینی
,
فلسفه دین
,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی)
,
عقلانیت باور دینی
کلیدواژههای فرعی :
حجیت عقل ,
حجیت نقل ,
معرفت عقلانی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
نبوت ,
اهل بیت(ع) ,
ضرورت نبوت ,
سیره ائمه اطهار علیهم السلام ,
معرفت وحیانی ,
گزاره دینی ,
رویکرد کارکردگرایی ,
شکاکیت(مسائل جدید کلامی) ,
ایمان گرایی افراطی ,
توجیه باور دینی ,
عقل و دین ,
شکاکیت دینی ,
عقل فعال ,
عقل(منطق) ,
باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
عقل مستفاد ,
مراتب عقل(اصطلاح وابسته) ,
تعارض عقل و نقل ,
نقل معتبر ,
عقل گرایی افراطی ,
تأمین نیاز وجودی ,
کشش درونی انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مساله عقلانیت باورهای دینی در بین اندیشمندان دینی تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. ناکارآمدی رویکردهای افراطی در حوزه های ایمان گرایی و عقل گرایی، سبب ظهور نگرش های متعدل تری در تفسیر و توجیه عقلانیت باورها و گزاره های دینی شده است. در این پژوهش ضمن اشاره ای اجمالی به جریان های افراطی عقل گرایی و ایمان گرایی و نمایندگان فکری هر کدام، سایر نگرش های معتدلی که در این زمینه وجود دارد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان نیز به برخی از راه ها یا دلایلی که تبیین کننده پذیرش عقلانیت باورهای دینی است، اشاره خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 76
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل مقایسهای آراء آکویناس و ابنسینا درباره علم فرشتگان
نویسنده:
علی سنایی، عظیم حمزئیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
عالم فرشتگان
,
ابن سینا
,
فلسفه الهی
,
فلسفه مشاء
,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری)
,
هستی شناسی مشائی
,
علم فرشته
,
فرشته شناسی اسلامی
,
فرشته شناسی مسیحی
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
فرشته وحی ,
راه کشف و شهود ,
قاعده «الواحد» ,
فلسفه ارسطو ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
جوهر عقلانی ,
موجود مجرد ,
حس مشترک ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
هیئت بطلمیوس ,
طبایع عقلی ,
علم به جزئی با کلی ,
علم به جزئی به ما هو جزئی ,
اثبات وجود فرشته ,
قوه استدلال ,
سلسله مراتب عقول ,
علم فرشته به مادون ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-9651
چکیده :
در این نوشتار، دیدگاه آکویناس و ابنسینا درباره علم فرشته بررسی و تحلیل شده است و وجوه اشتراک و اختلاف آنها را در این خصوص بیان کردهایم. با اینکه آکویناس و ابنسینا هر دو متأثَر از سنّت ارسطویی بودهاند؛ ولی چون جهانشناسی آنها از جهاتی متفاوت است، درباره جایگاه علم فرشته به نتایج مختلفی رسیدهاند. آکویناس و ابنسینا هر دو معتقدند که فرشتگان طبایع عقلانی هستند؛ بنابراین مشخّصه اصلی آنها علم است؛ ولی با این تفاوت که ابنسینا علم فرشته را علّت ایجادی موجودات مادون خود میداند؛ ولی آکویناس معتقد است که فرشتگان نقش ایجادی و علّی در عالم ندارند و کیفیّت علم فرشته بیشتر به امور مادون با درجه بساطت ذات آن تبیینپذیر است. ازسویدیگر، ابنسینا معتقد است که فرشته، جزئی را از طریق کلی (به معنای ثابت و لایتغیر) میشناسد؛ ولی آکویناس میگوید که فرشته، جزئی را به ما هو جزئی میشناسد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اعتمادگرایی اخلاقی در رسائل مشرقی ابن سینا
نویسنده:
محمدهانی جعفریان، میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
اعتمادگرایی (معرفت شناسی)
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
معرفت شناسی ابن سینا
,
معرفت شناسی اخلاقی
,
فلسفه اخلاق ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
گزاره اخلاقی ,
اعتمادگرایی فرایندی ,
علم نفس ,
عقل فعال ,
سعادت اخروی ,
حد وسط ,
حکمت ,
Moral action ,
برادران حقیقت ,
طرح هنجاری ابن سینا در اخلاق ,
محدودیت معرفت اخلاقی ,
زیست اجتماعی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
اخلاق ابنسینا در «رسائل مشرقی» به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیشتر باشد، آنها انسانهای اخلاقیتری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم میکند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان میدهیم که عامل ممیز میان این افراد، معرفتشناسانه و در حقیقت، به میزان علم و دانش آنها است. در ادامه نیز تلاش ابنسینا را برای گذر از این تفاوت معرفتشناسانه ـ که عامل تمایز بین افراد در داستانهای مشرقی است ـ بیان کرده، سعی او را در رسیدن به ادراکی واحد از امر اخلاقی در قالب طرح معرفتشناسی اعتمادگرا بررسی خواهیم کرد. در ادامه نیز از زمینههای طرح اعتمادگرایی نزد ابنسینا سخن میگوییم. در پایان، چگونگی از بین رفتن دوگانگی معرفتشناختی مطرح در اخلاق ابنسینا را توضیح خواهیم داد. منظور ما در این مقاله از رسائل مشرقی، سه داستان تمثیلی رسالة الطیر، حی بن یقظان و سلامان و ابسال است؛ و تنها برای تمییز این رسائل از سایر آثار ابنسینا از این عنوان استفاده کردهایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پژوهشی دربارۀ ماهیت گزارههای زبان اخلاق سینوی: بدیهی یا مشهور؟
نویسنده:
محمدهانی جعفریان, میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زبان اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
هستی شناسی اخلاق
,
انسان شناسی اخلاق
,
معرفت شناسی اخلاق
,
فلسفه اخلاق ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
حد وسط ,
عقل نظری ,
اشارات و تنبیهات ,
ماده و صورت ,
علم نفس ,
ادراک محسوسات ,
منطق سینوی ,
رساله حی بن یقظان ,
رساله سلامان و ابسال ,
رفتار اخلاقی ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
مشهورات (معرفت شناسی) ,
شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) ,
شهود عقلی(قسیم شهود حسی و محض) ,
صور افاضه شده عقل فعال ,
هستی شناسی عمل اخلاقی ,
رفتار جسمانی ,
معناشناسی سینوی ,
سنخ گزاره های اخلاق سینوی ,
میانه روی اخلاقی ,
رسائل مشرقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
ابنسینا معتقد است حقیقت عالم طبیعت، از صور افاضهشده از عقل فعال تشکیل شده است که بهترتیب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته و کلیت واحدی را بهوجود آوردهاند. انسان نیز با افعال خود، صورتهایی را به این کلیت اضافه میکند. اگر صورت اضافهشده، معلول درک عقلانی وی و هماهنگ با نظام واحد صورتهای عالم باشد، رفتار وی اخلاقی است؛ وگرنه اخلاقی نخواهد بود. زبان اخلاق نیز نشاندهندۀ این وحدت یکپارچه است و صدق آن مطابقِ عالم خارج؛ بنابراین، لازمۀ دیدگاه ابنسینا این است که زبان اخلاق باید راوی صادقی از وضع عالم باشد؛ اما ظاهر سخن او بهگونهای است که او نمیپذیرد زبان اخلاق این ویژگی را دارد؛ از اینرو، ذیل بررسی انسانشناسی اخلاقی بوعلی خواهیم گفت اصل توجه او به مخاطبانش است و نشان میدهیم بهنظر او صدق زبان اخلاق، به مخاطبانش بستگی دارد. در این مقاله، ابتدا هستیشناسی اخلاق ابنسینا را میکاویم و در ادامه، مخاطبان اخلاق وی را بررسی و ویژگی زبان اخلاق را برای هریک مشخص میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 30 تا 45
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق و فرزانگی از منظر فارابی و کنفوسیوس
نویسنده:
محمدعلی رستمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
فلسفه اخلاق کنفوسیوس
,
فلسفه اخلاق تطبیقی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
مدینه فاضله ,
شایستهسالاری ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
کمال نهایی انسان ,
فرزانگی ,
اخلاق و سیاست ,
اصلاح جامعه ,
عدالت محوری ,
رییس مدینه فاضله ,
دین و اخلاق ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
سعادت اخروی ,
فضایل اخلاقی ,
تقوا ,
مدینه جاهله ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
یی ,
سعادت دنیوی ,
آراء اهل مدینه فاضله ,
فضیلت فرزانگی ,
فرزانگی عملی ,
کمالات عقلانی ,
حکمت چینی ,
نفس ناطقه و فضایل اخلاقی ,
فعلیت قوای عقلانی ,
فطرت و فضایل اخلاقی ,
جامعه فضیلت محور ,
غایت مدینه فاضله ,
حاکم فرزانه ,
فرهنگ چین ,
شو ,
انساندوستی (نیکوکاری) ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
تحقیق حاضر با مقایسه اخلاق و فرزانگی در دو نظام فلسفی فارابی و کنفوسیوس، به بررسی تحلیلی نقش و جایگاه اخلاق در این دو نظام پرداخته است. ابتدا هر یک از دو نظام فلسفی را با توجه به تأکیدهایشان بر مفاهیم اخلاقی خاص، بررسی کرده، سپس به نتیجهگیری پرداختهام و شباهتها و تمایزهای این دو نظام فلسفی را بررسی نمودهام. نظام فلسفی فارابی نظامی مبتنی بر حکومت «رئیس اول» است که از لحاظ کمالات عقلانی به عقل فعال متصل شده است و میتواند حقایقی را دریافت کند که سعادت انسان بر آن متوقف است و آنگاه میتواند مردم را به سوی آن هدایت کند. مدینهٔ فاضله تحت رهبری رئیس اول است که نبی یا فیلسوفی که به کمال عقلانی رسیده است فضایل اخلاقی را در جامعه گسترش میدهد، و با همکاری و همیاری افراد آن، به سعادت حقیقی خویش نایل میشود. نظام فلسفی کنفوسیوس، نظامی است تحت رهبری انسان فرزانهای که به کمالات نظری و عملی نایل شده است و میتواند جامعهٔ انسانی را به سعادت برساند. هر دو نظام فلسفی، هدف خود را تربیت انسان و کمال او میدانند، هر دو نگرشی جامعهگرا دارند و اخلاق و سیاست را به هم پیوند میزنند. اما فارابی هدف از تربیت انسان در مدینهٔ فاضله را سعادت اخروی میداند، در حالی که کنفوسیوس به سعادت دنیوی میاندیشد. نظام فلسفی فارابی، اتحاد فلسفه و دین را مطرح میکند؛ در حالی که نظام کنفوسیوسی نظامی عقلانی است. همچنین این دو نظام در نقش حاکم فرزانه در جامعه متفاوت هستند. فارابی مدینهای را که هیچ گونه حاکم فرزانه در آن حاکم نباشد، «مدینهٔ جاهله» میداند که نمیتواند انسان را به کمال برساند؛ اما کنفوسیوس به هر حال برای حاکم فرزانه در جامعه نقش مثبتی قائل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 157
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل فعّال در نظر ارسطو
نویسنده:
محمدتقی جان محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ارسطو
,
عقل فعال
,
عقل فعال
,
عقل منفعل
,
صور معقول
,
صور معقول
چکیده :
گفته می شود که نظریۀ عقل فعال از مبهم ترین و بحث انگیزترین موضوعات فلسفۀ ارسطو است. این ابهام عموماً ناشی از ایجاز و ابهام کلام ارسطو در کتاب دربارۀ نفس دانسته شده است. اما آیا ابهام سخن ارسطو چندان هست که بتوان مانند برخی از تابعان یا شارحان ارسطو عقل فعال منسوب به او را مفارق از نفس و دارای محتوایی شامل همۀ صور معقول دانست؟در این مقاله با ارائۀ بحثی تحلیلی نشان داده شده است که عقل فعال ارسطو نه مفارق از نفس است و نه واجد محتوای پیشینی معقول. بلکه ناظر به جنبه ای از توان و کارکرد عقل است؛ عقلی که بسیط و انقسام ناپذیر و لذا یک حقیقت واحد است با دو جنبۀ کارکردی: 1- پذیرندگی صور معقول (که بدین لحاظ منفعل است) 2- معقول سازی صور بالقوه موجود در ادراک (که بدین لحاظ فعال است).
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 45 تا 66
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل در فلسفه ارسطو به روایت اسکندر و فارابی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
علم نفس
,
فارابی
,
ارسطو
,
اسکندر
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
عقل ( جوهر )
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
معقول بالفعل ,
اتصال عقل نبی به عقل فعال ,
ادراک انسان ,
جبرئیل(ع) ,
علت اولی ,
وجود بالفعل و بالقوه ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
وحدت قوای نفس ,
سعادت اخروی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عقل بالفعل ,
عقل الهی ,
فنا ,
بدیهیات اولیه ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قوای انسانی ,
معقول بالقوه ,
سلوک عقلی ,
صور قوه محض ,
علت تعقل ,
رساله عقل فارابی ,
عقول ششگانه ,
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
عقل از مسائل بنیادی در فلسفه مشاء است. رویکرد فارابی به عنوان حکیم مسلمان ایرانی با اندیشه شرقی، و اسکندر افرودیسی به عنوان حکیم یونانی و غربی، به آن نیز از مسائل مهمی است که می تواند از وجوه تمایز و افتراق فلسفه مشائی ارسطویی و حکمت اسلامی محسوب شود. این پژوهش بر طبق سنت روش شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق رساله عقل این دو حکیم می پردازد. بر اساس نظر اسکندر، عقل (در رساله نفس ارسطو) سه نوع است: عقل هیولانی، عقل بالملکه، و عقل فعال، که مورد اخیر خالق و مدبر عقل هیولانی است. اما این عقل بر طبق نظر فارابی واجد سه مرتبه است: هیولانی، بالفعل، و مستفاد. عقل فعال که نورش را بر جمیع افاضه می کند، عقل فلکی و مفارق است. به نظر می رسد که این تقسیم نخستین بار توسط فارابی ارائه شده است. از سویی دیگر فارابی با توجه به معتقدات اسلامی و تمایلات عرفانی، عقل فعال را با جبرئیل و اتصال به عقل فعال را با نبوت منطبق ساخته و سعی در تحصیل این اتصال را سلوک خاص عقلی و عرفانی دانسته و دوام این اتصال را بعد از فنای بدن با سعادت اخروی مترادف شمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
تعداد رکورد ها : 160
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید