جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایـنترنت، به عنوان یکی از کارآمـدترین رسانه های جهانی برای برقراری ارتباط و تـعامل بین المللی نقش تعیین کننده ای در انتقال فرهنگ و اطلاعات دارد. در ارتباط با استفاده از این فناوری، کشورهای جهان به دو دسته تولید کننده و مصرف کننده تقسیم می شوند. امروزه، جوانان بیشترین سهم را در استفاده از این رسانه دارند و فناوری اینترنت نیز متقابلا بر جوانان، تاثیرات مثبت و منفی می گذارد که بررسی این تاثیرات بر حسب جنسیت قابل تامل است. در این نوشتار از طریق مطالعه اسنادی، تفاوت های جنسیتی در میزان استفاده، نوع کاربری و تاثیرات گوناگون اینترنت بر نوجوانان و جوانان دختر بررسی شده است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که تهدید هویت دختران، اعتیاد اینترنتی، فرهنگ پذیری از طریق اینترنت، درگیری در عشق های مجازی و سو استفاده های جنسی، تهدیدات جدی برای کاربران دختر می باشد.

هنر در حیطه فرهنگ و محیط اجتماعی، زاییده اندیشه است که در این میان، هنر قالی بافی نیز بدین سان از تمایلات فکری و فرهنگی تاثیر می پذیرد. برخی هنرها مانند قالی بافی، با پیشینه دراز، اعصار و قرون متمادی را پشت سر نهاده، همچنان در عرصه زندگی نقش آفرینی می کنند. این هنرها از انواع رویکردها و اندیشه های مختلف در هر زمان بهره گرفته و با تاثیرپذیری از آیین ها و فرهنگ های جوامع به تکامل و غنای هنری رسیده اند.در این میان، قالی بافی از برجسته ترین نمادهای ملی، تاریخی و شاخص ترین عنصر هویت ایرانی محسوب می شود که آزمون زمان را پشت سر نهاده و هنرمندانه ترین و ماهرانه ترین طرح ها را که حاصل تلاش، اندیشه و ذوق هنرمندان ایرانی بوده را بر خود دیده است. از جمله ادواری که در آن به این هنر، بهایی دو چندان داده شد و طرح های ملی و باستانی به همراه نقوش اساطیری، زمینه قالی را مزین نمود، دوران حکومت صفویان است.در دوران صفوی هنر قالی بافی و تکنیک و تزیین این حوزه غنایی، بیش از پیش رونق یافت. شاهان صفوی که بعضا خود هنرمند بودند، سعی زیادی در رشد و شکوفایی هنر و از جمله نساجی و هنرهای وابسته به آن داشتند و این امر را به عنوان مکمل فرایند تقویت قدرت و نفوذ خود در داخل و خارج مورد توجه قرار دادند.در این دوره، هنر و مذهب هماهنگ و هم رشد بوده و هر دو به سمت تعالی در حرکت بودند، کمااینکه هنر قالی بافی این دوران، نشأت گرفته از باورهایی است که ریشه یابی آن ها، در دوران ملیت و مذهب ایرانی قابل پیگیری است.در این مقاله، نمادهایی چون اسلیمی و ختایی، نماد ترنج و لچک، باغ فردوس، درخت زندگی، نماد گرفت و گیر (شیر و گاو)، سیمرغ، طاووس، اژدها، نماد گل به همراه تاویل ها و ریشه یابی فرهنگی آن در دوره صفویه مورد بررسی قرار گرفته و نمونه هایی از زیباترین قالی های دوران صفویه که در موزه هنرهای دستی وین، باکو، ویکتوریا و آلبرت، پولدی پتسولی میلان، مجموعه مک مولان، هنرهای تزیینی وین، هنرهای زیبا و هنرهای زیبای بوستون نگه داری می شود، شرح داده خواهد شد.اهداف مدنظر این مقاله به شرح زیر می باشد:- شناخت علایم و عناصر هویت ملی و مذهبی تفکر صفویه در قالی های این دوران.- شناسایی نوع کاربرد عناصر هویتی و مذهبی صفویه در قالی ها.در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده می شود:- آیا تفکرات ملیتی و مذهبی صفویه در نوع نقوش قالی های این زمان تاثیر گذارده است؟ - آیا ویژگی قالی های صفویه برگرفته از نوع کاربرد نمادین نقوش قالی های این دوران بوده است؟ روش تحقیق تاریخی، تحلیلی و توصیفی و انتخاب مطالب به شیوه کتابخانه ای است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر هویت بازاندیشانه دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان صورت گرفت. چارچوب نظری پژوهش، از نظریات آنتونی گیدنز و پیتر برگر استخراج شد و بر این اساس مدل و فرضیات تحقیق طراحی شدند. متغیرهای مستقل عبارت اند از: میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی (اینترنت و تلفن همراه)، مقطع تحصیلی، تحصیلات والدین، پایگاه شغلی پدر و اشتغال مادر، جنسیت، محل تولد، هویت مذهبی در بعد مناسکی، درآمد خانوار، میزان استفاده از منابع مطالعاتی غیر درسی و آنتن ماهواره. حجم نمونه 377 نفر برآورد گردید که برای اطمینان از نتایج 391 پرسش نامه تکمیل شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش نمونه گیری با توجه به تنوع رشته ها و دانشکده ها تصادفی طبقه بندی انتخاب شد. برای سنجش ابعاد هویت بازاندیشانه، هویت مذهبی (در بعد مناسکی)، و وابستگی به اینترنت، از طیف لیکرت استفاده به عمل آمد. به طور کلی، در تحلیل دو متغیره در میان متغیرهای مستقل 12 گانه، 8 متغیر رابطه معناداری با هویت بازاندیشانه نشان دادند. این متغیرها عبارت اند از: 1. میزان استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی 2. تحصیلات پدر 3. تحصیلات مادر 4. جنسیت پاسخگو 5. محل تولد 6. هویت مذهبی 7. استفاده از آنتن ماهواره 8. منابع اطلاعاتی. همه متغیرهای فوق با متغیرهای وابسته رابطه مثبت داشتند، به استثنای متغیر هویت مذهبی و یکی از زیرمجموعه های منابع مطالعاتی؛ یعنی منابع مطالعاتی مذهبی، که این دو در برابر رشد هویت بازاندیشانه مانع عمده و جدی محسوب می شوند. متغیرهایی که رابطه معناداری با هویت بازاندیشانه نداشتند عبارت اند از: مقطع تحصیلی، پایگاه شغلی پدر، وضعیت اشتغال مادر و درآمد ماهیانه. در میان متغیرهای زیرمجموعه منابع مطالعاتی غیردرسی نیز دو متغیر، یعنی میزان مطالعه و علاقه مندی به تاریخ و ادبیات ایران، رابطه معناداری با هویت بازاندیشانه نشان نداد.

تحلیل گفتمان تا جایی که به پژوهش ها و آثار میشل فوکو بازمی گردد، به هیچ روی منحصر به تحلیل متن نبوده است. اما ساماندهی به روشهای پژوهش گفتمانی که عموما بعد از مرگ فوکو انجام گرفت بیشتر بر تحلیل متن متمرکز بوده است. به تدریج ساماندهی به روشهای تحلیل گفتمانی به منزله روشی پدیدارشناختی و تجربی از صرف پژوهش متن فاصله می گیرد. محصولات فرهنگی، کنش های اجتماعی و نهادها نیز می توانند موضوع تحلیل گفتمان واقع شوند. در این مقاله فضا به منزله میدانی تازه برای پژوهش گفتمانی معرفی شده است و ضمن عرضه جوانب نظری به برخی از تکنیک های فضا پژوهشی نیز اشاره شده است.

زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع بشری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است. در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه برحسب متغیرهایی چون سن، جنس، گروه های اجتماعی، اقلیت های قومی و نژادی و ... متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای عمومی شهر تاثیرگذار هستند. بحران هویت در میان نسل جوان جامعه که آینده ساز آن تلقی می شوند امروزه عمیق تر شده و از جنبه های سطحی و ناپایدار به جنبه های کنشی و ذهنی پایدار رسیده است. جوان امروزی نیازمند آن است که افزون بر سازگار شدن با هنجارهای اجتماعی و غیررسمی جامعه، عادت واره های خویش را گاه حتی در جهتی نه چندان دلخواه دستکاری کند. هدف مقاله حاضر شناخت، بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری و تحول زمینه های اجتماعی و فرهنگی هویت و موقعیت جوانی دختران دانشجو در شهر رفسنجان است. بدین منظور، با استفاده از روش کیفی و از خلال مصاحبه های فردی و گروهی 50 نفر از دختران دانشجو در رفسنجان متناسب با شاخص های مورد نظر انتخاب شدند و با کمک تکنیک تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد فشارهای روانی ـ اجتماعی بر دختران جوان که هم از سوی خانواده و هم قوانین رسمی و غیررسمی جامعه بر آن ها اعمال می شود، اندیشه ها و کنش های دختران را تحت تاثیر قرار داده و هویت جنسیتی آن ها را پررنگ تر ساخته است. یافته ها همچنین تضاد و ارائه موقعیت دوگانه دختران و زنان را در مواجهه با گسست و همسازی میان سنت و مدرنیته موجود در جامعه و در نتیجه اختلال در شکل گیری هویت آن ها را نشان می دهد.

مقدمه: به دلیل این که افراد هیجان خواه به دنبال تجربه های جدید هستند، محیط جذاب اینترنت این امکان را برای کاوش آنها فراهم می کند و هویت می تواند به واسطه هیجان خواهی بر اعتیاد اینترنتی اثر داشته باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی اثر مستقیم و غیرمستقیم هویت از طریق هیجان خواهی بر اعتیاد اینترنتی انجام شد. روش: این مطالعه در سال 1388 روی 280 نفر از کاربران اینترنت کافی نت های شهر کرمان که با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند، انجام شد. واحد های پژوهش به پرسش نامه های سبک های هویت برزونسکی، هیجان خواهی زاکرمن و اعتیاد اینترنتی یانگ پاسخ دادند. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه گیری شده در الگویی مفهومی، از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS 11.5 تحلیل شد.یافته ها: مدل ارزیابی شده از شاخص های برازندگی خوبی برخوردار بود. متغیر نهفته هویت به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق هیجان خواهی بر اعتیاد اینترنتی اثرگذار بود. هویت و هیجان خواهی بر اعتیاد اینترنتی اثرگذاربودند. همچنین در این الگو، تمام وزن های رگرسیونی از نظر آماری در سطح 0.05 معنی دار بودند. نتیجه گیری: هویت بر اعتیاد اینترنتی اثر مستقیم و غیرمستقیم دارد. نتایج همچنین اثر مستقیم هیجان خواهی بر اعتیاد اینترنتی را نشان می دهد.

توسعه شبکه‌ های ارتباط الکترونیکی هویت اجتماعی انسان را وارد مرحله جدیدی کرده است. در این مرحله، افراد با فرهنگ ‌ها، نژادها و شرایط محیطی خاص خود می ‌توانند در تشکیل هویت جمعی انسان نقشی فعال ایفا کنند، هر چند این کثرت ممکن است در یک برخورد ناصحیح به هرج ‌‌‌و مرج بیانجامد، برخورد منطقی، نظام مند و مبنایی بشریت را از حاکمیت تک‌ صدایی سوژه غربی رها می‌ سازد. این امر مستلزم رویکردی پدیدارشناسانه است؛ که فرهنگ ‌های بشری را پاس بدارد و راه‌ های مسالمت آمیز زندگی در دهکده جهانی را با ارزش ‌های جهان ‌شمول، که برآمده از تمدن همه بشریت است، پیشنهاد کند. در این تجربه، طی فرایندهای تعامل اجتماعی همواره گفتمان‌‌‌ های متنوع بازسازی می ‌‌شوند و خرد جمعی دائما در حال توسعه خواهد بود. همچنین عواطف به علائق جمعی مبدل می ‌‌‌شوند تا انسان بتواند به افراد بیشتری عشق بورزد و در غم آنان سهیم باشد.

از زمان ورود مدرنیسم به ایران، محققان ایرانی تلاش نموده اند تا پاسخ هایی را برای گرایش و نزدیک شدن ایرانیان به سمت موفقیت ها و تلاش های جهان مدرن و مدرنیته پیدا کنند. گاهی اوقات این پدیده جدید از دیدگاه جامعه شناسی بررسی می شود، که این بررسی گاه از زاویه مکتوبات سیاسی و گاه از دیدگاه ایدئولوژیک و یا مذهبی صورت می گیرد. به طور بسیار نادر و کمیابی این موضوع از دیدگاه فلسفی نیز بررسی می شود. هدف ما در این مقاله، مرور کوتاهی به این پدیده از دیدگاه داریوش شایگان است.شایگان تلاش می کند تا فلسفه غربی را از تمدن آسیایی جدا کند. چرا که از نظر او، عقاید عرفانی آسیایی بر مبنای پرهیزگاری و الهامات قرار دارند، در حالی که فلسفه غربی به سنت و دنیا پرستی و مادیت تمام امور و شاخه های علم مربوط می شود.

هدف از نگارش مقاله حاضر کشف و ارائه الگوی پارادایمی رابطه جوانان شیرازی با رسانه است. روش تحقیق بر اساس روش گروه کانونی و تحلیل آن بر اساس مدل های نظریه زمینه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که جوانان از نظر هویتی خود را افرادی با خلاقیت بالا و عقلانیت پایین تعریف می کنند؛ از نظر عقیده، الگوپذیر و در عین حال منتقدند؛ نگاهشان نسبت به رسانه داخل همراه با بی اعتمادی و تک کارکردی بودن آن است و به رسانه خارجی متمایل اند، مدیریت گذران اوقات فراغت از سوی جوانان اجام می شود که به شدت متاثر از فضای رسانه ای است؛ از نظر رابطه با رسانه اعتماد به رسانه بیگانه، کم اعتمادی به رسانه داخل، و نیز تمرکز بر رسانه مدرن تا سنتی است؛ و از نظر عملکرد رسانه در ایران آن را غیرعملکردی، خاص گرایانه، و عاطفی قلمداد می کنند. در کشور ما ضروری است که رسانه به کیفیت تعامل خود با مخاطب، سبک زندگی و مصرف رسانه ای جوانان، و نیز به ترجیحات و علائق آن ها توجه داشته باشد. در این زمینه توجه به تغییرات وسیع اجتماعی و شکل گیری رسانه های جدید ضرورتی انکارناپذیر است.

فضای مجازی شبکه های اجتماعی اینترنتی یکی از مهمترین ابزارها برای نمود یافتن اثرات جهانی شدن است. این فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد می کند. افراد در مواجهه با این فضا و تکثر منابع در ساخت هویت، دچار تعلیق (به معنی معلق بودن و سردرگمی) می شوند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد. افراد در مواجهه با این فضای دوم، بنیان های هویت خود را متزلزل می بینند و دچار تردید و اضطراب می شوند. اگر چه شبکه های اجتماعی مجازی در فرایند ارتباطات می توانند دارای تاثیرات مثبت و منفی باشند، پژوهش حاضر تنها بر جنبه های بحران زای این فرایند تاکید کرده است و یکی از آثار فضای مجازی شبکه های اجتماعی را در جوامع، به خصوص جوامع درحال گذار، ایجاد بحران هویت ملی و دینی می داند.یافته های پژوهش نشان می دهد که بر اساس یک تقسیم بندی نسلی، نسل سوم بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران بوده و بیش از نسل های دیگر در معرض آثار ناشی از شبکه های اجتماعی مجازی اند. فضای مجازی نوعی از بحران هویت را در میان طیف گسترده ای از جوانان به وجود آورده و این بحران هویت در زمینه های فردی ناهمگونی های هویتی را سبب شده و به نحوی تعادل اجتماعی را متاثر کرده است. همچنین شبکه های اجتماعی مجازی، باعث تغییرات اساسی در نهادهای هویت ساز شده اند و عوامل معناساز هویتی را دستخوش تغییر نموده اند.