جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫حاکميت از مسائل بنيادين در فلسفه سياسي اسلام است. تحقيق حاضر در چهار فصل در پي تبيين حاکميت سياسي از منظر فلسفه سياسي اسلامي و نسبت سنجي آن با حاکميت سياسي در افغانستان است. در هر اجتماعي دستگاه حاکميتي لازم است تا بر جامعه کنترل و نظارت داشته باشد و تزاحم منافع افراد و گروهها را کنترل نموده، به سوي قانونمندي و جلب منفعت جامعه سوق دهد. از سوي ديگر، حاکميت سياسي يکي از محوريترين و جديدترين مفاهيم در فلسفه سياسي اسلامي است که نشانگر جوهر دولتها و بيانگر چگونگي رابطه بين حاکم و مردم است. دولت بدون حاکميت، فاقد تشکل و حيات سياسي است و در واقع نه دولتي بدون حاکميت بر پا ميشود و نه ميتواند به حيات سياسي خود ادامه دهد. با اين وجود، حاکميت سياسي در افغانستان به عنوان يک طعمه همواره مورد سرقت قرار گرفته است. حاکميت قومي - قبيلهاي، موروثي، استبدادي و تک حزبي، از معظلات اساسي اين کشور است که باعث گرديده هرگاه جوانههايي از حاکميت ملي در اين کشور در حال روييدن باشد، افرادي از داخل کشور همانند ويروس با حمايتهاي بيروني، اقدام به خشکاندن اين جوانهها نموده و آن را به سمت حاکميت قومي- قبيلهاي سوق دهند. بيسوادي، فقر، آوارگي، عدم توسعه کشور در ابعاد و زواياي گوناگون، قتل وکشتار، بيخانماني، نسل کشيها، بيحرمت شدن انسانها، لگدمال شدن کرامت انساني، بي عدالتي و رعايت نشدن حقوق شهروندان، از دستاوردهاي حاکميت سياسي در افغانستان معاصر بوده است. در اين پژوهش، به منظور ارائه الگويي مناسب براي حاکميت در افغانستان، نخست به ماهيت حاکميت از ديدگاه فيلسوفان سياسي اسلامي و به طور مشخص به ديدگاه فارابي و اين سينا اشاره شده است. سپس گونههاي متفاوت از حاکميت در افغانستان تبيين و بازشناسي شده و نقاط قوت و ضعف حاکميت سياسي با توجه به معيارها و شاخصههاي ارائه شده، بيان شده است. در پايان، راهبرد کلان از حاکميت سياسي مورد نظر در فلسفه سياسي اسلامي در جامعه افغانستان ارائه شده است.

چکیده ندارد.

‫انسان موجودي اجتماعي است، و قوام زندگي اجتماعي در گرو شاخص‌هايي مانند تشکيل خانواده و حکومت است. خانواده و حکومت به‌عنوان دو نهاد اجتماعي پايدار، همواره مورد توجه انديشمندان در حوزه سياست بوده است. يکي از اين دانشمندان بزرگ، شخصيت پرآوازه فلسفي در سده چهارم و پنجم، ابونصر فارابي است، که پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌اي و توصيفي، آراي او را در مورد بهترين روش زندگي اجتماعي و الگوي حکومت‌داري مورد بررسي قرار داده است. فارابي با درک عميق بحران‌هاي سياسي روزگار خود، در حوزه علم سياست وارد شده و بناي فاخر فلسفه سياسي را بر مبناي حکومت اسلامي، و با تکيه بر انديشه‌هاي ناب شيعي بنيان‌گزاري نموده، و آن را "مدينه فاضله" ناميد. فارابي زير بناي مدينه فاضله را امور معنوي دانسته و مبناي مباحث سياسي را معرفت ديني قرار مي‌دهد. از نظر او، مشروعيت حکومت به ارتباط آن با عقل فعال و مبدأ فيض الهي بستگي دارد، و پذيرش مردم به حاکميت، فعليت مي‌بخشد. رئيس اول در ساختار نظام سياسي فارابي، پيامبر اکرم( مي‌باشد. ويژگي‌هاي رئيس دوم، با ائمه هدي( انطباق دارد. نوع سوم رهبري، رياست سنت و مصداق اين رياست "ولايت فقيه" است. اگر کسي با ويژگي‌هاي "رئيس سنت" يافت نشود، "رؤساي سنت" يا "رؤساي افاضل" به‌صورت جمعي حکومت را اداره مي‌کنند. مطلب اساسي اين بحث که جان کلام هم محسوب مي‌شود، تطابق کامل فلسفه سياسي فارابي با اصل ولايت فقيه است. با بررسي مباني حاکميت، منشأ حاکميت، شرايط حاکم، ملاک مشروعيت، وظايف حاکم در نظام سياسي پيشنهادي فارابي، و مقايسه موارد ياد شده در نظام مبتني بر ولايت فقيه، به اين نتيجه دست مي‌يابيم که فارابي در زمان خود مبين ولايت فقيه، البته به‌شيوه فلسفي و استدلال عقلي، بوده و ويژگي‌هاي نظام تصوير شده از سوي او کاملاً با شرايط و ويژگي‌هاي ولايت فقيه مطابقت دارد.