جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محدث، فقیه، ادیب، مفسر و متکلم. حنفی مذهب. معتزلی و اعتزال را از قاضی عبدالجبار اخذ کرده بود. او را مغالی در اعتزال می شمرده اند.

محدث ، فقیه، متکلم شیعه.

معتزلی. نشو و نمای او در بصره بوده است و نقل است که ابو علی جبّائی را درک کرده است.

رییس فرقه الجواربیة در مورد مذهب او اختلاف است. اشعری او را از مرجئه قائل به تشبیه می شمارد و ابن حزم به صر احت از او به عنوان یک شیعه یا "رافضی" سخن می گوید. عماد الدین طبری امامی به هنگام بحث از اصحاب سفیان ثوری( که صفات را اثبات می کنند و به ظواهر نصوص بدون تعرض به تاویل عمل می کنند) از جواربی به عنوان متأخرین این قوم یاد می کند و مذهب آنها را در نبوت و امامت و عقل و سمع همان مذهب اشعری می داند. معاصر هشام بن حکم وهشام بن سالم جوانیقی و مقاتل بن سلیمان بوده است و یزید بن هارون واسطی و بشر المریسي را تکفیر کرده است. آنچه را که به او نسبت داده اند عموما از جانب مخالفین بوده و مشابه آن صفاتی است که معمولا به هشامین نسبت می دهند. می توان او را بنا به گفته ها از معتقدان به تجسیم تشبیهی دانست که مبتنی بر این نظر ابن سالم است که خداوند به صورت انسان است اما نه از لحاظ گوشت و خون . ابن حزم معتقد است که جواربّی به نص بر ائمه از علی (ع) و اولاد او از جانب پیامبر(ص) قائل بوده است.

محدث و متکلم شیعه. ابن ندیم او را از "شیعیان متفرّقون" می داند که مذاهب آنان معلوم نیست.

محدث و متکلم اشعری. از اصحاب ابوالحسن اشعری.

محدث، فقیه شافعی، اصولی، ادیب، شاعر، نحوی، عالم ریاضی و متکلم اشعری. قائل به تفضیل فقه شافعی بر فقه ابو حنیفه بود. از شاگردان ابواسحاق اسفراینی در نیشابور بود. کتاب اصول الدین ، الفرق بین الفر ق و الملل و النحل از آثار اوست. صاحب مناظراتی با کرامیّه نیز بوده است.

محدث، فقیه . متکلم. صاحب تالیفات کثیر در حدیث و فقه حنبلی و تفسیر و کلام. صاحب سه کتاب معجم کبیر و معجم اوسط و معجم صغیر. صاحب کتابی در رد معتزله و جهمیه به سبب مخالفت این دو فرقه با آراء محدثین از حنابله. او در کتاب کلامی خود بسیار متکی به نقل و سماع بود.

متکلم اباضی. با هشام بن حکم مرادوات و رفاقت داشته است.

متکلم معتزلی. ظاهرا از شاگردان واصل بن عطاء بوده است که او را برای نشر آراء معتزله به بلاد دیگر و از جمله مغرب فرستاده است.