جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

مدخل إلى الإمامة

نویسنده:

کمال حیدری

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

مشخصات اثر

عنوان :

إمامة والتبصرة من الحيرة

نویسنده:

أبي الحسن علي بن الحسين بن بابويه القمي (والد الشيخ الصدوق)

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: مدرسة الإمام المهدي,

کلیدواژه‌های اصلی :

امامت , سیره ائمه اطهار علیهم السلام , امام زمان (عج) , سرگذشت نامه ها , کتب کلام شیعه , کتب مهدویت

کلیدواژه‌های فرعی :

مهدویت , سر غیبت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق

چکیده :

«الإمامة و التبصرة من الحيرة» اثرى از ابو الحسن على بن الحسين بن بابويه القمى معروف به صدوق اول، كه به موضوع امامت به نحو عام و به موضوع غيبت امام مهدى عليه الصلاة و السلام به طور ويژه پرداخته است. البته مباحثى كه درباره امامت به نحو عام در اين اثر آمده مباحثى است كه با امر غيبت و شؤون آن مرتبط است نه مباحث اصل امامت. با پيچيدگى‏هاى خاصى كه داراست. از اين‏رو، روى سخن در اين اثر با كسانى است كه به« امامت» به‏عنوان اصلى از اصول مذهب باور دارند و ليكن در شخص هر امامى پس از امام ديگر با هم اختلاف نظر پيدا نموده‏اند. اين معنا از عناوين ابواب كتاب به خوبى پيداست. خط سيرى كه در اين ابواب دنبال مى‏شود اتصال سلسله امامت از زمان حضرت آدم عليه السلام و خالى نبودن زمين از امام و حجت خدا( چه حاضر و چه غائب) و نيز انحصار امامت در خاندان محمد مصطفى صلى اللّه عليه و آله و سلّم حسب نصوص وارده مى‏باشد. مؤلف در ابواب ۶ تا ۱۷ كتاب حاضر به نقد ديدگاه‏هاى كسانى مى‏پردازد كه از امامت ائمه اثناعشر روى گردانده و به امامت كسانى ديگر از اين خاندان معتقد شده و يا اينكه در يكى از ايشان متوقف گشته‏اند. در برخى ديگر از ابواب كتاب با اعتقاد فرقه‏هايى از شيعه كه به انكار امامت برخى امامان دوازده‏گانه و يا شك در امامت ايشان گرديده و يا كسى را با امام در امر امامت شريك ساخته‏اند به معارضه و مبارزه پرداخته است. اما در خصوص موضوع« غيبت» مؤلف كتاب دست به ابداع و نوآورى زده است‏چرا كه ميان روش اهل حديث كه تنها بر نصوص اعتماد مى‏ورزند و بين اسلوب اهل كلام كه به بحث آزاد رهاى از قيد و بند نصوص ملتزمند گرد آورده است. از اين‏رو وى در مقدمه كتاب تمام فروض و تشكيكات را به روش متكلمان مورد بررسى قرار داده سپس نتايج به دست آمده را براى رسيدن به محتواى نصوص به كار مى‏گيرد. از سويى چونان محدثى محض به بررسى حديث از جوانب مختلف پرداخته تا سرانجام به نتايج مورد نظر براساس تعبّد و انقياد به سنت شريف معصومان عليهم السلام دست يابد. مع الأسف اثر حاضر دچار نقص و كاستى شده و بخشى كه مرتبط با موضوع بحث يعنى امام مهدى عليه السلام و غيبت ايشان است در دسترس نيست اما خوشبختانه آن مقدار كه از آن باقى مانده خط سير بحث را به نحو كلى براى ما ترسيم مى‏نمايد و هدف اصلى مؤلف را از نگارش آن بيان مى‏دارد. اين نقص و كاستى توسط محقق اثر، با توجه به همان سير بحث كه مؤلف ترسيم نموده است، جبران گرديده و ايشان در رابطه با موضوع اصلى كتاب مطالبى نگاشته‏اند. ابن بابویه در تألیف کتاب الامامة و التبصرة از وجود علمایی مانند: سعد بن عبدالله بن خلف اشعری، محمد بن یحیی عطار، احمد بن ادریس، عبدالله بن جعفر حمیدی، حمزة بن قاسم، حسن بن احمد مالکی، علی بن ابراهیم و علی بن موسی بن جعفر الکمیذانی استفاده کرده است. این کتاب ارزشمند، دارای یک مقدمه و بیست و سه باب میباشد. در آخر کتاب هم استدراکاتی وجود دارد که مربوط به این کتاب و مؤلف آن نیست، بلکه به محقق کتاب- که روایات صدوق از پدرش را در رابطه با امامت امام زمان (ع)، نقل کرده است- مربوط میشود. مقدمة این کتاب، تقریباً مفصل بوده و بحثی دارد درباره این که امامت، از اصول و احکام؛ از فروع است و پس از آن نیز بحثهایی درباره غیبت، سرّ غیبت، بداء، نسخ و تفسیر دارد.

مشخصات اثر