جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساجد از مهم ترین سازه های معماری در تمدن اسلامی و بی گمان شناسنامه معماری اسلامی هستند بر این اساس هدف مااز پژوهش حاضرشناساندن جایگاه اصیل ومتعالی هنر ومعماری اسلام به نسل حاضردر جهت رفع اختلافهااست بخصوص در مساجدکه محل تبلور نمادهای مذهبی،اندیشه و باورهای هنرمند مسلمانی است که برای تطبیق معماری اسلامی با اصول ومشترکات دین مبین اسلام، آنهارا در قالب معماری وتزیینات آن گنجانده است، مانند:« توحیددرکالبد و معنا ،وحدت عناصرواجزا،نبوت ونمادهای آن در مسجد، محراب ،قبله وجهت مشترک، احساس تهی بودن،زبان وخط مشترک ، تحریم نقوش انسانی وحیوانی،حرمت ومحرمیّت وطهارت، جذب سنّتهای معماری پیشین،و...».افتراق های عناصر و نمادهای مساجد گاه تحت تاثیر هنر محلی هستند که تاثیر چندانی در عدم هم گرایی مذهبی ندارند مثل ستون و شکل وتعداد مناره هاو... اختلافات گاه تحت تاثیر مسایل فرهنگی و مذهبی هستند مانند کتیبه های گنبدوسردر ورودی؛وبدعتهایی مثل مقصوره سازی بدلایل سیاسی بوده که موردتحریم فقهای مذاهب مختلف قرارگرفته است. از طرفی کثرت دروحدت ووحدت در کثرت،نه تنها در معماری مساجدوتزیینات آن نفوذ دارد،بلکه ازآنجا در همه ی اقوام جامعه اسلامی با فرهنگ های مختلف تاثیر مشترک می گذارد.بنابراین معماری مسلمین،تکثر قومی وفرهنگی رابه وحدت واشتراک مذهبی سوق می دهدهمانطور که در صدر اسلام ودوره های بعدی اقوام مختلف را در کنار یکدیگر جمع کرد؛بدون شک محل تبلور این کثرت دروحدت،مسجد می باشدبنابراین ازتلفیق درست اجزای تشکیل دهنده معماری مقدس واصیل اسلامی مفاهیم فرهنگی وحکمی وآیینی حفظ شده وبه ایجاد وحدت ومعنویت درمعماری می رسیم.وحدتی که مخلوق را دربرابر خالق وعبد رادر برابرمعبود قرار می دهدوهدف غایی آن دوری از تفرقه،چنگ زدن به حبل متین الهی ورسیدن به امّت واحده در سایه دین فراگیراسلام است.پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی و تاریخی با تحقیق میدانی و رجوع به اسناد کتابخانه ای انجام می گیرد.کلیدوارژگان:مسجد-هنر-تزیین-نمادگرایی-تقریب مذاهب-اختلاف مذهبی

در حال حاضر تلاش هایی د سراسر جهان برای رسیدن به یک تفاهم و ر نهایت صلح فراگیر، صورت می گیرد که می توان به عنوان نمونه به همایش گفتگوی بین ادیان، گفتگوی بین تمدن ها و ... اشاره کرد. که هر ساله در کشورهای مختلف جهان زیر نظر سازمان ملل متحد صورت می گیرد. موضوع این پروژه امکان ایجاد فضایی جهت تفاهم معنوی و فرهنگی در جهان و زیر سایه دین برای حرکت به سمت صلح، آرامش و امنیت جهانی است. در این مرکز ادیان الهی و بویژه ادیان ابراهیمی به بیان اعتقاداتخود در مورد مسائل مذهب، فرهنگ، هنر و غیره پرداخته و حتی به مطالعه و بررسی افکار یکدیگر در مورد مسائل مختلف دین می پردازد. در حقیقت این مرکز نمادین فضایی است که برای برگزاری همایش ها در جهت مبادله فرهنگ ها، هنرهای قدسی ادیان، آشنایی فلاسفه و اندیشمندان ادیان ابراهیمی با هم و در نظر کم کردن نهایت کم کردن فاصله ای که در قرن ها بین ادیان توسط سیاست بوجود آمده و همه جهانیان خواستار برداشتن این فاصله ها هستند. برای نیل به این مقصود ابتدا به مباحث نظری هر یک از ادیان و ریشه های آن در معماری دینی پرداخته شده تا در این بین اشتراک و تفاوت ها و روند شکل گیری این روند مشخص گردد و بر اساس آن واژه های طراحی در این مجموعه یافت گردد. سایت مجموعه نیز در شهر اورشلیم و در کنار شهر قدیم داود انتخاب شده تا از نظر همه ادیان توحیدی مورد توجه واقع گردد.

هر جامعه، فرهنگ و تمدّنی، اصول و ارزش‌های خاصّ خویش را محترم شمرده و سعی در مرعی داشتن آن‌ها در برنامه‌ها و اعمال خویش دارد، تا به این وسیله وصول به آرمان‌ها و اهداف خویش را تسهیل نموده و به آن‌ها دست یابد. تعالیم اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و اصول و ارزش‌هایی را معرّفی می‌نماید که در رأس آن‌ها اصول دین اسلام قرار گرفته است که هر کدام از این پنج اصل می‌توانند در هر یک از امورات زندگی مسلمین تأثیر و تجلّی خاصّی را داشته باشند. منبع اصلی این اصول قرآن کریم است به عبارتی، کتاب الهی معرّف این اصول است که ضمن تسلّط بر عالم وجود، رعایت آن‌ها در اعمال و رفتار انسان نیز توصیه شده است. توجّه و نزدیکی به این اصول و مرعی داشتن آن‌ها در فعّالیت‌های انسانی عاملی در جهت شناخت الهی و همراهی با نظام حاکم بر عالم هستی خواهد بود.پایان‌‌نامه حاضر بر این نکته تأکید دارد که در کنار و مقدّم بر معیارهای مادّی صرف، وجود مبانی نظری مدوّن برآمده از اصول دین اسلام، که بتوان معیارهای معنوی و جامع را از آن‌ها استخراج نمود، برای تعریف ارزش‌های حاکم بر طراحی و برنامه‌ریزی و شناخت و ارزیابی محیط زندگی و به ویژه محیط مصنوع ضرورت دارد. ضرورت تدوین این مبانی وقتی تشدید می‌شود که موضوع به شکل‌دادن محیط زندگی جوامع دینی و معتقد به ماوراء طبیعت، که بر عالم وجود و اجزائش و همچنین برای انسان و فعّالیت‌هایش هدفی والاتر از موضوعات صرف مادّی قائل هستند. در این پایان‌نامه با روشی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی کلیت اصل معاد از نظر جهان‌بینی اسلامی پرداخته، نتایج تحقیق نشان می‌دهد که برای نظام حاکم بر عالم هستی، سه ساحت می‌توان قائل بود که عبارتند از: نظام الهی، نظام طبیعت و نظام انسانی؛ نظام طبیعت در طول نظام الهی قرار گرفته است و تقدیر نظام بشری نیز باید قرار گرفتن در طول ارده الهی باشد بر این اساس از نظر معادشناسی پنج اصل حرکت، تعادل، تضاد، تکامل و تکوین مورد بررسی قرار گرفته است و مولفه‌های مفهومی این پنج اصل به همراه معانی مرتبط با خود پایه و اساس طراحی باغ آرامگاهی را تشکیل می‌دهند.

مفهوم موسیقایی یا محتوای «موسیقی متعالی»، همان نفس‌الامر محتوای موسیقی است. درک این محتوا ادراکی حضوری و مطابق با واقع است. از این رو اتصاف آن به صدق و کذب، بی معنا بوده است و مطابقت آن با نفس الامر، بدیهی شمرده می‌شود. این محتوا که متأثر از مبانی معرفت‌شناختی حکمت متعالیه است، با حاکمیت عقل متعالی بر دیگر قوای ادراکی نفس و در پی اتصال عقل مستفاد به عقل فعال حاصل می‌شود. از این رو به تمامه شکوفایی و فعلیت در عقلانیت را به نمایش می‌گذارد. ادراک حضوری مفهوم موسیقایی در زمره ادراکات بدیهی است و از آن جا که «ادراک» در این مکتب، معادل با وجود است، به تبع قاعده تشکیک وجود، به تناسب مراتب نفوس، محتوای موسیقی نیز از دیدگاه حکمت متعالیه دارای مراتب و متصف به وصف «دانی» و «عالی» خواهد بود. قطعا محتوای «موسیقی متعالی» از اعلی درجه غنا و عقلانیت برخوردار خواهد بود.نفس الامر در مورد فرم موسیقی متعالی نیز همان «زیبایی» در ساختار و فرم آن است. این فرم که به تبع حاکمیت عقل متعالی بر دیگر قوای ادراکی نفس از جمله وهم، حاصل می‌آید، فرمی در نهایتِ اعتدال و لطافت خواهد بود. «زیبایی» در حکمت متعالیه، معادل با «وجود» است و امری اصیل قلمداد می‌شود. پس درک آن نیز همچون درک «وجود»، درکی حضوری و دارای بداهت است. بنابراین تطابق با واقع در این جا نیز محرز می‌باشد. به دلیل حضوری بدیهی و بودن این ادراک، نمی‌توان درک زیبایی فرم موسیقی را متصف به صدق و کذب دانست. ولیکن می‌توان با توجه به ادراک مراتب زیبایی، فرم موسیقی را نیز متصف به وصف «عالی» و «دانی» کرد. قطعا فرم «موسیقی متعالی» با وجود ویژگی «اعتدال»، در اعلی درجه زیبایی خواهد بود.

تئودور آدورنو از جمله فیلسوفانی است که هنر جایگاه بسیار والایی در اندیشه­ ی او دارد و به جرأت می ­توان گفت بدون درک درست آراء او در باب هنر نمی­ توان چندان چیزی درباره ­ی اندیشه­ های او به چنگ آورد. این ارتباط میان آراء زیبایی­ شناختی و کلیّت اندیشه در مورد فیلسوفانی چون کانت و هگل نیز صادق است. م ی­توان گفت مهم­ترین دغدغه ­ی آدورنو درباره ­ی هنر، رابطه ­ی دیالکتیکیِ اثر هنری با جهان تجربی، جهان روزمره و وضعیت موجود است. چرا که به زعم آدورنو هنر تنها ساحتی است که تا حدّی توانسته است از مناسبات متحجّر جهان سرمایه­ داری بگریزد و پناهی برای آزادی (هرچند مشروط) باشد. تنها در هنر است که هنوز می ­توان صدای درد و رنج واقعی را شنید. درد و رنج زیستن در جامعه ­ای شی‌ء شده که جایی برای زندگیِ واقعی باقی نگذاشته است. بحث جامع و کامل درباره ­ی آراء آدورنو در این باب در مقاله­ ی کوتاه موجود نمی­ گنجد. سعی بر آن است تا به مهم­ترین مباحثی که در این باب در نوشته­ های آدورنو مطرح شده است پرداخته شود و مسأله­ ی هدایت کننده، راه­ هایی است که هنر از طریق آن وضعیت موجود را به نقد می­ کشد. در بخش اول به مفهوم صنعت فرهنگ پرداخته­ شده است تا آن چیزی که آدورنو در تقابل با هنر خودآیین قرار می­دهد روشن شود. در بخش دوم رابطه ­ی دیالکتیکیِ اثر هنری و جهان تجربی به بحث گذاشته شده و در بخش پایانی به مباحث مربوط به فرم و محتوای اثر هنری و رابطه ­ی این دو با نقد جامعه پرداخته شده است.

هنر به نحو سنتی یکی از «مسائل اساسی پدیدارشناسی» بوده است؛ ازاین‌رو می‌توان از آن به‌عنوان معیاری برای مقایسه دو نوع پدیدارشناسی استفاده کرد؛ بدین ترتیب کار ما، مقایسه دو رویکرد پدیدارشناسانه با معیار زیبایی‌شناسی است. ما با بررسی نگاه مارتین هیدگر به یک اثر هنری (معبد یونانی) و مقایسه آن با تحلیلی که هانری کربن از یک بنای اسلامی (کعبه) ارائه می‌کند، برخی از قرابت‌ها و تفاوت‌های این دو نوع پدیدارشناسی را نشان داده‌ایم؛ پس ‌از آن دریافتیم که پدیدارشناسی کربنی به نحوی از سنت پدیدارشناسی فاصله دارد، که تنها آن را به معنای دیگر می‌توان پدیدارشناسی نامید؛ و رویکرد کربنی بیش از آنکه حاکی از پدیدارشناسی سنتی باشد، رویکرد حکمی اسلامی را بازتولید می‌کند.

خلاقیت از مفاهیم رایج در مباحث هنری است. امروزه خلاق بودن و هنرمند بودن یکی انگاشته می‌شوند و اغلب، خلاقیت با نوآوری یکسان دانسته می‌شود. از طرف دیگر باور غالب این است که هنر سنتی، با موضوعات تکراری و کهنه، فاقد خود جوشی و بدیع بودن است. اما بر خلاف نگاه مدرن که خلاقیت و حتی حقیقی بودن را با نو بودن یکی فرض کرده و هنر سنتی را فاقد آن می‌داند، نویسندگان و متفکرانی همچون آناندا کوماراسوامی، تیتوس بورکهارت،[i] رنه گنون،[ii] سید حسین نصر و آن‌ماری شیمل[iii] نه تنها هنر سنتی را هنری خلاق می‌دانند بلکه تنها اینگونه آفرینش‌ها را شایسته اطلاق مفهوم خلاقیت می‌دانند. سؤالی که مطرح می‌شود این‌است که آیا اساساً در هنر سنتی می‌توان از خلاقیت به معنای واقعی کلمه سخن گفت؟ در واقع یک مکتب هنری چارچوب‌های آموزش، تولید اثر، و نیز خلاقیت را انتقال می‌دهد و با این کار هویت و اصالت تولیدات هنری را تضمین می‌کند. نتایج به‌دست آمده در این مقاله نشان می‌دهد که هنر سنتی دارای اصولی است که بر اساس آن می‌توان از خلاقیت به معنی خاص آن سخن گفت.

در این پژوهش به برسی رابطه تئاتر وعلم فیزیک پرداخت شده است ..نقطه ارتباط این دو از نظر نگارنده درعلم فلسفه نهفته است.(تئاتر ارسطویی با فیزیک نیوتنی وتئاتر پست مدرن بافیزیک کوانتومی)وفلسفه قدیم وجدیدمورد برسی قرار گرفته است.در نهایت نگارنده به این نتیجه رسیده کههنر تئاتر وعلم فیزیک رابطه تنگاتنگی داشته واین رابطهریشه در علم فلسفه دارد

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.