جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زیدیه یکی از فرق مهم منشعب از شیعه است که با اعتقاد به امامت «زیدبن­علی­بن­الحسین» علیهماالسلام و قراردادن ویژگی­هایی خاص برای امامت، از شیعه امامیه جدا شدند اما باور به امامت بلافصل حضرت علی­علیه­السلام و وجود نصوصی مانند آیات مرتبط با امامت علیعلیه­السلام و روایاتی مانند روایت غدیر، منزلت، ثقلین و... از اشتراکات زیدیه با امامیه است. با وجود این اشتراکات، برخی از فرق اسلامی غیرشیعی، به جهت برخی اشتراکات زیدیه با معتزله در تلاشند با تضعیف مسأله امامت، زیدیه را به اهل سنت نزدیک­تر سازند. در این نوشتار با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی، دیدگاه مفسران زیدی از قرن دوم تا عصر حاضر ذیل آیات مرتبط با واقعه غدیر، گزارش و عنایت و یا غفلت این تفاسیر از واقعه غدیر تبیین شده است. اشاره به واقعه غدیر و منصوص بودن امامت امام علیعلیه­السلام(با شدت و ضعف) و با رویکردی نقلی و بدون وجود استدلال­های منطقی و استنباط های عقلی، در این تفاسیر همواره وجود داشته است و اهل­سنت و به خصوص وهابیت، با تعظیم برخی از تفاسیر زیدی مانند تفسیر «فتح القدیر»، روایات مرتبط با غدیر را جعلی اعلام نموده و مفسر را به جهت طرح این روایات مورد نقد قرار داده­اند. در نهایت اینکه داشتن رویکردی اثباتی توسط شیعه امامیه به منابع زیدیه و جدانساختن میراث زیدیه از میراث امامیه، به تقویت و گسترش میراث و پشتوانه فکری و فرهنگی شیعه امامی، یاری خواهد رساند.

این کتاب ترجمه فارسی رساله «السيف الجلي علي منكر ولايت علي (ع)» از دکتر «محمدطاهر القادری» است که در آن با استناد به احادیث نبوی جایگاه فاتح ولایت حضرت علی (ع) در واقعه غدیر خم روشن می‌شود. در این مطالعه ۵۱ حدیث آمده و در هر حدیث پس از متن عربی و ترجمه فارسی به شرح آن حدیث پرداخته می‌شود.

شرح و بررسی اجمالی حدیث یا خطبه غدیر به زبان اردو است. در این نوشتار ضمن توصیفی از ماجرای غدیر خم و جریان اعلام عمومی امامت و ولایت امام علی(ع)، به بحث در مورد صحت حدیث غدیر و ادله و اسناد روایی آن پرداخته شده و ضمن درج متن این حدیث، توضیحاتی در مورد مفاد آن مطرح شده است. نویسنده معتقد است که حدیث غدیر متواتر بوده و در منابع روایی اهل‌سنت نیز بیشتر از منابع روایی شیعه نقل شده و اثبات کننده خلافت بلافصل امام علی و عدم مشروعیت خلفای سه‌گانه بوده و پرده از برخی حقایق مهم در این زمینه برداشته است. وی در همین زمینه به اهمیت و آثار محبت و ولایت امام علی اشاره نموده و دشمنی با آن امام را نوعی خروج از دین اسلام عنوان کرده است.

کتاب حاضر در خصوص واقعه غدیر و مباحث اعتقادی اسلام پیرامون آن تهیه و گردآوری شده است. مؤلف در این اثر، تأکید می‌کند که بسیاری از علمای مهم اهل سنت با داشتن تعصب و پافشاری بر مرام خویش، به این حقائق اعتراف دارند که علی (علیه‌السلام) خلیفه بلافصل پیامبر (ص) می‌باشد. نوشتار پیش رو، خلافت و ولایت حضرت علی (علیه‌السلام) را با توجه خطبه غدیر خم و با استناد به کتاب‌های علمای اهل سنت، اثبات می‌کند. نویسنده در تحقیق فوق نخست شواهدی را بر اعلان جانشینی در غدیر را ذکر و اعتراف علمای اهل سنت را یادآوری می‌کند. در ادامه نوشته مذکور به طرق نقل خطبه غدیر و وقایع بعد از خطبه غدیر را به رشته تحریر می‌آورد. این پژوهش در پایان به سلوک مظلومانه صاحبان غدیر اشاره می‌نماید. خلافت و ولایت حضرت علی (علیه‌السلام) با استناد به کتاب‌های علمای مهم اهل سنتت از جستارهای برجسته این کتاب محسوب می‌شود.

مولوی با اینکه سنی‌مذهب است، در ابیات و حکایت‌های متعددی به ستایش اهل‌بیت عصمت و خصوصاً حضرت علی(ع) ‌پرداخته و جنبه‌هایی از عشق و محبت به این خاندان والا را در اشعارش منعکس کرده‌ است. اعتقاد و ارادت مولوی به حضرت علی(ع) مانند بسیاری دیگر از عقاید و دیدگاه‌های وی از سوی منتقدان مثنوی و عرفان با نقد و انکار همراه شده است. منتقدان، ابیات و حکایت‌هایی از مثنوی را که نشانگر محبت خالصانۀ مولوی به حضرت علی(ع) است، با خوانش مغرضانه و به ‌میان ‌آوردن مواضع درون‌دینی و معیارهای مذهبی خود، تفسیر و نقد کرده‌اند. در نوشتار حاضر با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی و با استفاده از شیوه‌های علمی تحلیل متن و استناد، نقدهای واردشده به این ابیات مولوی بررسی شده است. هدف از این ارزیابی، معرفی منتقدان مثنوی در عصر حاضر و بررسی انتقادی نقدهای آنان بر حکایت‌ها و ابیات مرتبط مثنوی با حضرت علی(ع) است تا از این رهگذر، شناختی روشن و حقیقی‌تر از اعتقاد و اندیشۀ مولوی حاصل شود. بر اساس بررسی‌های انجام‌گرفته، چنین برداشت می‌شود که مولوی در نقل حکایت «خدو انداختن خصم بر روی علی(ع)» از اتهام تصرف و تاریخ‌سازی مبراست؛ در واقع مولوی این حکایت را مطابق روایت کتاب‌های معارف و کیمیای سعادت سروده و برخلاف نقد و نظر منتقدان، انگیزۀ وی از سرودن این حکایت، تعلیم اندیشه‌های عرفانی است و نه تاریخ‌سازی و غرض‌ورزی با شیعه؛ همچنین در نقدِ نقدهای وارد بر تفسیر مولوی از حدیث غدیر با استناد و استشهاد به قراین مختلف ثابت می‌شود که مولوی حدیث ولایت را تقریباً موافق با اعتقاد شیعیان تفسیر کرده است.

از آن جا که مسأله جانشینی پیامبر اعظم یکی از مسایل بسیار دامنه دار و اختلاف برانگیز در بین مسلمین بوده، در طول تاریخ نگاه های متفاوت و نظرات مختلفی نسبت به این قضیه ابراز شده است. لذا بر مبنای اینکه آیاحدیث غدیر برولایت و امامت حضرت علی دلالت دارد؟ در این نوشتارما به دنبال بررسی ادله شیعه و اهل سنت در مورد حدیث غدیر خم جهت اثبات امامت وولایت حضرت امیر المؤمنین علیj و پاسخ به شبهات آن بودیم که در این راستا یافته های ارزنده ای اکتساب گردید ازقبیل: حدیث غدیر، ولایت وامامت حضرت علی را اثبات می کند؛ اعتقاد به امام واصل امامت پس از نبوت از جمله اصول اعتقادی دین است ؛قرائن وشواهد مقامیه و مقالیه‌ای در کلام پیامبر اسلام هنگام بیان حدیث غدیر وجود دارد که دلالت می کند مراد از کلمه مولی، ولایت و اولویت آن حضرت به تصرف در امور مسلمانان بوده نه اینکه صرف محبت و دوستی باشد، وحدیث غدیر به خوبی بر امامت و ولایت حضرت علیj با استدلالهای محکم و قرائن فراوان دلالت دارد ؛اشکالات وارده بر حدیث غدیر بی اساس می باشند. امامت یکی از اصول مذهب و پایه اصلی استمرار دین می باشد. مقصود ما از اصل «امامت» در اصول اعتقادى شیعه این است که بعد از پیغمبر اکرم دوازده امام معصوم یکى پس از دیگرى جانشینان بر حق آن حضرت مى‌باشند. هیچ یک از احادیث نبوی در صحت و تواتر به پایه حدیث غدیر نمی‏رسد. امیرالمؤمنین در دوران خلافت واقعه غدیر را مکررا در محاجّه با مخالفان در محضر مسلمانان یادآوری کرد.برخی از علمای اهل سنت که با دیده انصاف به حدیث غدیر نگریسته‌اند، بر این مطلب تصریح کرده‌اند که مراد رسول خدا از جمله «من کنت مولاه فعلی مولاه» امامت و خلافت امیر مؤمنان بوده است .قرائن وشواهد مقامیه و مقالیه‌ای در کلام پیامبر اسلام هنگام بیان حدیث غدیر وجود دارد که دلالت می کند مراد از کلمه مولی، ولایت و اولویت آن حضرت به تصرف در امور مسلمانان بوده نه صرف محبت و دوستی. در این پژوهش با بهره گرفتن از روش کتابخانه ای ابتدا شروع به تفحص وفیش برداری از منابع مربوطه شد وهمچنین با بررسی نظرات وشبهات اهل سنت باتوجه به مقبولات و منابع مورد اقناع آنها ، در صدد پاسخ برآمده است.