جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیقی دربارهٔ مذاهب بابی و بهائی: محمدعلی خنجی می‌نویسد:باید دانست که اصول عقاید بهائیان در یکصد سال اخیر، تغییرات بسیار دیده است و آنچه که امروز مجموعه معتقدات آنها را تشکیل می‌دهد عبارت از اصولی است که به تدریج وارد مذهب آنها شده است.[۱۱] ایشان نظریات بهائیان را دربارهٔ مسائل اجتماعی بررسی نموده است:علم و دین:یکی از نظریات به ظاهر مترقی بهاییان این است که می‌گویند: «دین باید مطابق علم باشد زیرا خدا عقل به انسان داده تا حقایق اشیاء را تحقیق نماید؛ اگر مسائل دینیه مخالف عقل و علم باشد وهم است زیرا مقابل علم جهل است» ولی اگر در نوشته‌های آنها درست دقیق شویم مشاهده می‌کنیم که منظور آنها از این جمله این نیست که نظریات و عقایدی که به نام دین به مردم عرضه می‌شود باید کاملاً موافق قوانین علمی باشد بلکه برعکس، آنها معتقدند که قوانین علمی را باید با اصول دیانت بهایی سنجید و هرکدام که موافق آمد پسندید و «تسجیل» نمود و هرچه موافق نیامد باید به دور افکند.[۱۲] اجتماع و طبقات:بهائیان در مورد ساختمان اجتماع و اختلافات طبقاتی، دارای نظریاتی هستند که بعضی از آنها را صراحتاً در کتب و الواح خود مطرح نموده‌اند و برخی دیگر را باید از میان لفافه‌های گوناگون بیرون کشید. اولین نکته‌ای که از مطالعه نظریات اجتماعی آنها بدست می‌آید اینست که بهائیان، اختلافات طبقاتی را یک امر طبیعی و لازمه زندگی بشری می‌شمرند. عبدالبهاء در یکی از خطابات خود دربارهٔ این مسئله چنین می‌گوید:"طبقات ناس مختلفند، بعضی در غنا هستند و بعضی در نهایت فقر، یکی در قصر عالی منزل دارد، یکی سوراخی ندارد.. و لذا اصلاح معیشت لازم نه آنکه مساوات باشد بلکه اصلاح لازم است و الا مساوات ممکن نیست نظام عالم بهم می‌خورد نظم عالم اقتضاء می‌نماید که طبقات باشد."نمی‌شود بشر یکسان باشد. رابطه ملت و حکومت: دربارهٔ رابطه ملت و حکومت نظریات بهائیان بسیار عقب مانده و کهنه است و هنوز: «السلطان ظل الله فی الارض» راهنمای آنهاست چنان‌که عبدالبهاء صریحاً می‌گوید: «امر منصوص این است: یا اولیاءالله و امناء، ملوک مظاهر قدرت و مطالع عزت و ثروت حق اند، دربارهٔ ایشان دعا کنید، حکومت ارض به آن نفوس عنایت شد.» و نیز نوشته است: «... سلطنت، موهبت رب عزت است و حکومت، رحمت حضرت ربوبیت. نهایت مراتب این است که شهریاران کامل و پادشاهان عادل، به شکرانه این الطاف الهیه و عواطف جلیله رحمانیه باید عدل مجسم و عقل مشخص، فضل مجرد باشند و لطف مصور.» به این ترتیب چنان‌که ملاحظه می‌شود، آیین بهائی برای ملت هیچ گونه حقی قائل نیست و تنها «ملوک» را منشأ قدرت و لایق حکومت می‌شمارد.

بهائیان، فرقهای از آئین بابی هستند كه خود، برخاسته از مكتب شیخی تفكر ركن رابع است. مؤسس اصلی آئین بهائیت، میرزا حسینعلی نوری است كه ابتدا پیرو باب بوده و در تبلیغ و ترویج بابیت تلاش میكرده است. و با استقرار در عكای فلسطین اشغالی و حمایت دولتمردان انگلیسی و آمریكا فرقه ضاله بهائیت شكل گرفت و با توجه به اهداف مشترك با صهیونیسم‌ها پیوندی بین آنها بوجود آمده است.

در قسمت پيشين، از شيخ احمد احسايي به عنوان پايه گذار مكتبي فكري كفرآميز و صاحب انديشه‏اي پر هياهو در قرن سيزدهم هجري، سخن رفت كه مبدأ پيدايش فرقه‏اي ناميمون به نام «شيخيّه» شده است. نگارنده، مدّعي است كه انديشه و قرائت‏هاي غير مقبول «شيخيّه» از بعضي از تعاليم ديني، انحرافات گوناگوني در جامعه‏ي تشيّع پديد آورد كه از مهم‏ترين آن‏ها، بستر سازي پيدايش فرقه‏ي «بابيّت» است. براي ارايه‏ي كژ انديشي‏هاي شيخيّه از دوران كودكي و ايّام تحصيل و رؤياهاي احسايي و سفرهاي گوناگون و پي در پي او، و مقام علمي و تربيّت اگردان و دريافت كنندگان اجازه‏ي نقل روايت از او، سخن گفتيم. از سوي ديگر، انحرافات عقيدتي شيخيّه، از جمله ديدگاه آنان در باب «جايگاه امام در آفرينش»، و نيز نقد و بررسي «تفويض» و «مفوّضه» از ديدگاه پيشوايان معصوم‏عليهم السلام مطرح گرديده است. دراين بخش از مقاله، ساير افكار نقدپذير احسايي و نقش سيّد كاظم رشتي در ايجاد افكار انحرافي ميان اين فرقه و بستر سازي فكر «بابيّت» را ملاحظه خواهيم كرد.

در بخش فرقه‏شناسي اين فصلنامه با موضوع «مهدويت و فرقه‏هاي انحرافي» دو مقاله در شماره‏هاي 1 و 2 آمده است. هر دو مقاله، با نگاهي خاص به بررسي فرقه «شيخيه» پرداخته‏اند و در باب پيدايش اين فرقه، رهبر و ويژگي‏هاي وي، موضع‏گيري عالمان نسبت به آنان و در نهايت بررسي و نقد عقايد پايه‏گذار «شيخيه» مطالبي آورده شد. اينك سلسله مقالاتي كه با اين قلم (به توفيق الهي) منتشر خواهد شد، در خصوص فرقه منحرف و ضالّه «بهائيت» است؛ و ليكن پيش از پرداختن به آن، لازم است ريشه‏هاي فكري‏اي كه به «بابيت» و «بهائيت» ختم شد، نقد و بررسي گردد تا خوانندگان با بصيرت بيشتر، در صدد كشف چگونگي راه‏يابي انحراف در ميان افراد و گروه‏ها برآيند. از اين رو، اينك با بسط بيشتري از «شيخيه» و «افكار و اعتقادات آنان» سخن خواهيم گفت تا جريان شكل‏گيري فرقه ضالّه «بابيت» و «بهائيت»، به درستي ترسيم كرده، به نقد و بررسي عقايد آنان بپردازيم.

در شماره های پیشین به معرّفی فرقهِ بهائیت و گوشه هایی از انحرافات آن پرداختیم. در این نوشتار به مقوله های ایدئولوژی بابی گری و بهایی گری، جهت گیری كلی ایدئولوژی بهائیه، تحلیل جامعه شناختی از شكل گیری بهائیت و بالا خره مسئلهِ ادّعای الوهیّت پرداخته شده و نقد و بررسی آن ارایه می شود.

---