جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سؤال و جواب چندي است در مسائل اعتقادي و ديني كه از بزرگي سؤال شده و وي آنها را پاسخ گفته است و ظاهراً مجيب نصرالله بن ابي تراب مازندراني باشد [عكسي مركز احياء ميراث 5/150؛ ]

جواب از شاه عبدالعزيز دهلوي. (نوشاهي، عارف) [گنجينه مفتي فارسي 160]

كتابي است مشتمل بر هشت مراسله حاوي سؤالات سبحان عليخان هندي (-1260ق) در مسئله امامت و اعتقادات كه مؤلف با استناد به آيات و اخبار مربوط پاسخ آنها را داده است. [اهدائي رهبر4-2]

پرسش و پاسخ اعتقادي است كه از مؤلف خواسته شده و ايشان پاسخ داده سات. در آغاز نسخه آمده كه « مسأله اي است كه برخي از زنادقه و متفلسفه از سموئل پرسيده اند. (سيد محمود اشكوري) رساله بعضي از زنادقه «نسخة مسئله وردت من بعض الزنادقة المتفلسفة» گويا از سموئل مي پرسد و او پاسخ مي دهد و خرده گيري بر اسلام و اصل تعليم است. و رساله جواب آن (نسخة الجواب). (دانش پژوه) آغاز كتاب: بسمله. نسخة مسئلة وردت علي السموئل من بعض الزنادقة المتفلسفة. بسمله. انتقال سيدنا الامام البحر العالم الاوحد الرئيس المويد الدين شمس الاسلام ... . ادام الله تاييده و ارغم حسوده من الملة الاسرائيلية الي الملة الاسلامية ... انجام كتاب: و اما ختم به كلامه فذالك أمر مرفوع علي الحقيقة ألا ان الملوك و السلاطين جرت عادتهم أن يخصوكل أحد بما يرونه له اهلاً حراسةً للمراتب من تطاول عين الاكفاء ... تم الجواب. [فيلم دانشگاه 1/730؛ مجلس شورا 12/227؛ مرعشي 32/642]

علماء درخدمت سلطان سنجربن ملكشاه اشكالاتي برمؤلف درباره برخي مباحث كتابش «مشكاة الانوار» نموده اند كه وي در اين مختصر آنها راپاسخ گفته است. پاسخ چند پرسش است پيرامون بعضي از نوشته هاي غزالي در دو كتاب وي «مشكاة الانوار» و «كيمياي سعادت» كه بعضي از دانشمنداني كه در خدمت ملكشاه سلجوقي بوده اند پرسيده و خواسته اند او را خوار كنند. (سيد احمد اشكوري) از محمد غزالي به اعتراضات و سوالات اعتراض اميزي كه جمعي از معاصران غزالي بر برخي از سخنان او در كتاب مشكوة و كيمياي سعادت وارد ساخته اند. در نسخه حاضر شماره 1202/14 مجلس شوراي اسلامي غزالي خود از زبان علماء معاصرش كه در خدمت سلطان سنجر بودند 3 سوال و اعتراض بر كتاب مشكوة و كيمياء سعادت - هر يك رابعنوان « مسئله » نقل ميكند و به تفصيل پاسخ آن را ميدهد و در پايان رساله نيز در اين باره چنين مي افزايد: شرح اين مسائل و حل اعتراضات در خود اين چند كتاب آمده است و هر كس بدانا مراجععه كند خواهد فهميد و اگر پاسخ خويش را نفهمد به هيچ روي حل مشكل را درك نخواهد كرد جز آن كه از زبان من بشنود و پاسخ خويش را دريافت كند. و سزاوار آن است كه خردمند به اين چيزها دل ندهد كه اگر سخني از اعتراض بي خردان در امان تواند بود همانا كتاب خداست كه در دلهاي مسلمانان هزاران اشكال بر آن نهفته است. تا چه رسد به سخن و نوشته ديگران. اينك فهرست اعتراضات: مسئله سئلت ما معني قولهم لا اله الا الله توحيد العوام و لا هو الا هو توحيد الخواص علي هذا الكلام اعتراضان ... مسئله سئلت ما معني قولهم الله هو النور فالنور ما يكون له شعاع و ضياء مسئله سئلت ما معني قولهم ان روح الادمي غريبة في هذا العالم و شوقها الي العالم العلوي و كيف هذا فانه يقال ان هذا من كلام النصاري ... و قد شرحنا ذلك في كتاب الاحياء و كتاب كيمياء السعاده و جواهر القرآن و غير ذلك من الكتب غزالي در آغاز طرح اين مسائل وجواب به آنها مقدمه علمي و دقيقي ميآورد و در اين مقدمه چهل را بيماري قلبي و علماء را به منزلت پزشكان ميداند و اين بيماران را به چهار گروه تقسيم ميكند. آغاز كتاب: بسمله هذه صورت سوالات سالها العلماء الذين في خدمة السلطان سنجربن ملكشاه من الفاضل محمد بن محمد الغزالي حسدا ... . و هذا آغاز سوال: ما يقول حجة الاسلام في جواب جمع يعترضون عليه في بعض كلمات اودعها في كتاب المشكوة والكيميا ... فربما قيل ان هذا شبيه كلام الفلاسفه آغاز جواب: و الجواب هذا لا يخفي ان السوال عن العالم و عرض المشكلات عليه كعرض مرض القلب ... و اجابه هذا العالم كسعي الطبيب و استعجال الشفاء انجام كتاب: عن غيره من الكلام محال و من يك ذافم مرمريض يجد مراً به الماء الزلالا و الله اعلم بحقايق الامور.

پاسخ چند اشكال بر كتابهاي مشكاة الانوار و كيمياي سعادت كه از مؤلف سؤال شده است. اين رساله در ضمن مكاتيب فارسي غزالي به چاپ رسيده است. آغاز پاسخ مؤلف بدين صورت است: بدان كه سؤال كردن از مشكلات عرض كردن بيماري دل و علت آن است بر طبيب و جواب دادن سعي كردن است. (سيد محمود اشكوري) پرسشها اشكالاتي است بر بعضي از تاليفات غزالي و پاسخ وي بدانها و نيز فصلي كه مولف در مجلس سلطان سنجر بن ملكشاه در سال 497 گفته ونامه وزير احمد بن نظام الملك از عراق به او درباره مدرسه بغداد و پاسخ او. آغاز كتاب: هذه مسائل سئل ... چه گويد خواجه امام أجل حجة الاسلام در جواب كساني كه اعتراض كنند در بعضي از سخنها كه در كتاب مشكاة الانوار و كيمايي سعادت است. [مرعشي 32/643 مكاتيب فارسي غزالي: 12 (تصحيح مرحوم اقبال) ]

رساله اي است درپاسخ از دوسؤال حاجي عبدالحميد قراباغي سؤال اول درکيفيت اصلاح نفس وسير سالک که جواب آن مفصل است وعمده رساله درتشکيل مي دهد و سؤال دوم درکيفيت استخراج ملائکه است از اسماء موضوعه درالواح. تأليف آن در25 صفر 1290ق به پايان رسيده است

پاسخ به 21 سوال است كه شخصي كه نام وي در پارگي برگ اول از بين رفته است از وي پرسيده و در جواب او رساله حاضر را نگاشته و در پنجشنبه 24 جمادي الاول 1291 در كرمان از تاليف آن فار غ شده است. (جعفر اشكوري)