جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده بنابر نظر اگوست کنت، جامعه شناس فرانسوی قرن نوزدهم، ذهن بشر دارای مراحل تکوینی سه گانه است: الهیاتی(مرحله کودکی بشر)، فلسفی(مرحله جوانی) و تحصّلی(مرحله بلوغ و پختگی بشر). در عصری که بشر به مرحله آخر تکوین ذهن، یعنی علم می رسد، باید از دیگر مراحل بگذرد. پیامد این تفکَر این است که در عصر خرد محوری، دین به حاشیه می رود. بر خلاف کنت، در جهان مسیحی بسیاری از متألهان و جامعه شناسانی که دغدغه دین را داشتند به لزوم تداوم دین برای بقای جامعه تأکید کرده اند. برای نمونه دورکیم دین را عامل انسجام و همبستگی افراد جامعه می دانست. وی منشأ دین را همانند مارکس خود جامعه به شمار می آورد و می گفت خدایان چیزی نیستند مگر جامعه، امّا در دوران مدرن و پس از آن نه تنها قائل به حذف دین نبود، بلکه در تمام طول عمر خود کوشید نقش آن را در حفظ و تداوم جامعه روشن کند. از دیگر سو ماکس وبر، کوشید تا با نشان دادن تفاوت پیامبر و جادوگر، کارکرد دین را از جادو متمایز کند و سپس از آن جهت به تعریف عقلانیت و انواع آن پرداخت که نسبت آن را در عصر حاضر با دین مشخص نماید. کار برجسته وی اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری به این می پردازد که دین نه تنها مخالف خرد نبوده، بلکه در جهان مسیحی، خود سبب ظهورو پیدایش سرمایه داری شده که یکی از عناصر خردمحوری است. در این رساله ضمن بیان اجمالی آرای ناقدان کنت ودیدگاه تحقق گرایی(پوزیتیویسم) ، به بیان چالش های دین و مدرنیته، شیوه های زیستن در دوران مدرن، پسامدرن و نیز آینده دین از منظر جامعه شناسان دین پرداخته می شود.

تفسیر علمی همزمان با آشنایی مسلمانان با معارف و دانش های دیگر جوامع و رشد و شکوفایی علمی در قرون سوم و چهارم رونق زیادی داشته است. استفاده از دستاوردهای علمی بشری با هدف اثبات اعجاز قرآن و نیز فهم بهتر آیات الهی در میان مسلمانان امری پذیرفته شده بود و بسیاری از دانشمندان و مفسران مسلمان به همین شیوه عمل کرده اند. سید مرتضی (۳۵۵- ۴۳۵ ه.ق) یکی از قله های فقه و کلام و تفسیر و ادب شیعی است. او دانشمندی عقل گرا و پیرو مکتب اصالت عقل است. در نظر او عقل مبنا و ملاک معرفت و شناخت جهان است.پایبندی سید مرتضی به رویکرد عقلی به دین چنان است که در طرد هر گزاره یا عقیده دینی مغایر با دلیل مسلم عقلی تردیدی به خود راه نمی دهد. درنظر او عقل مقامی همچون وحی دارد تا آنجا که می توان گفت که خداوند به وسیله دلایل عقلی با ما سخن می گوید و به حقایق رهنمون می سازد. یکی از نتایج عقل گرایی سید مرتضی، التزام به دستاوردهای مسلم و قطعی علم تجربی در فهم آیات قرآن است.او را می توان یکی از معتقدان به تفسیر علمی به معنای معتدل آن دانست که از دستاوردهای علمی زمان خود در فهم آیات و روایات بهره برده است. اساسا یکی از ملاک های او در ضرورت تاویل یک روایت یا یک آیه، عدم انطباق آن با قواعدی بوده که از نظر عقل و دانش زمان خویش مسلم انگاشته می شده است.

اگر در صدق اعتقادات دينی دچار شک شويم، در عمل بين دين داری و بی دينی، بايد کدام يک را انتخاب کنيم؟ پاسکال، با توجه به منافع احتمالی بی شماری که در دين داری وجود دارد، به لزوم دين داری رای می دهد. در نقطه مقابل، طبق مبنای قائلان به اصل برائت و تعميم متعلق شک آن که شامل شک در اعتقادات هم بشود، دين داری الزامی نيست. به نظر می رسد با توجه به تنوع اديان و تعارض احکام و عقايد آنان که هر يک ديگری را بر باطل می داند، به هنگام شک در حقانيت يک دين از بين اديان، نه تنها عقل به برائت حکم می کند بلکه احتياط در بی طرف ايستادن است. تنها راه درست، تاکيد بر عقل نظری و اثبات عقلی متعلقات ايمان است.

معناداری زندگی فردی و سازمانی کارکنان از برنامه های راهبردی سازمان های اثربخش محسوب می شود. معناداری در زندگی فقط به مفهوم زندگی نمی پردازد، بلکه نگرشی عمیق تربه آن دارد و زندگی را از تمامی ابعاد مورد بازنگری و مشاهده قرار می دهد. درک و آگاهی از معنای زندگی فقط از طریق هوش منطقی و عاطفی حاصل نمی شود و مستلزم استفاده از هوشی ورای دو هوش مزبور است که چنین هوشی، هوش معنوی نامیده می شود. این هوش نه فقط در حل مسایل پیچیده که در حل پیچیده ترین مسایل ارزشی و معنایی که حتی قوی ترین نرم افزارهای موجود قادر به حل آن نیستند، قابل استفاده است. هدف اصلی این نوشتار، شناساندن بیشتر هوش معنوی و بهره برداری و استفاده هر چه بیشتر از آن در حل مسایل فردی، گروهی و سازمانی پلیس و نقش آن در ارتقاء عملکرد شغلی کارکنان پلیس است. نیاز به شناخت ساختار تشکیل دهنده و مولفه های این نوع از هوش به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است تا با تبیین هر چه بیشتر آن بتوان راهکارهای عملی تر وکاربردی تر آن را در حل مسایل پیچیده به ویژه در مسایل سازمانی در جهت ارتقاء عملکرد فردی و سازمانی دریافت. با این اقدام، ضمن آگاهی بخشی و تغییر نگرش مدیران در خصوص این موضوع می توان به ایجاد زمینه های فکری رشد و گسترش هوش معنوی در کارکنان دست یافت. بر این اساس در این مقاله با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی - تحلیلی، نسبت به پاسخگویی به سوال اصلی «مولفه های اصلی هوش معنوی کدامند و چگونه می توان هوش معنوی را در بین کارکنان پلیس گسترش داد و کاربردی کرد؟» و اینکه هوش معنوی چه نقشی در ارتقاء عملکرد شغلی کارکنان پلیس دارد، اقدام شده است و در نهایت به راهکارهای تقویت و رشد هوش معنوی در سازمان پلیس پرداخته شده است.