جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 121
ماهیت وحی از دیدگاه فلسفه مشاء و کلام امامیه
نویسنده:
محمدعلی جوادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر با عنوان ماهیت وحی از دیدگاه فلسفه مشاء و کلام امامیه در چهار فصل و ذیل عناوین کلیات، ماهیت وحی از دیدگاه فلسفه مشاء، ماهیت وحی از دیدگاه کلام امامیه و جمع‌بندی و نتیجه تنظیم شده است. در فصل اول کلیاتی نظیر طرح کلی تحقیق و برخی واژگان کلیدی نظیر فلسفه مکتب مشاء کلام و وحی بررسی شده است. فصل دوم و سوم که حجم اصلی این رساله را تشکیل می‌دهند به بررسی وحی در دو دیدگاه فلسفه مشا و کلام امامیه می‌پردازد. فارابی و ابن‌سینا به عنوان دو تن از بزرگترین فیلسوفان مشا ب نمایندگی از این مکتب فکری برگزیده شده‌اند تا آرای آنان در باب وحی مورد بررسی قرار گیرد. در هر بخش سعی شده تا آرای این دو فیلسوف در کنار یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد.فارابی و ابن‌سینا با تکیه بر کاربرد قوای باطنی پیامبر به ویژه قوه متخیله و قوه ناطقه، به تفسیر وحی می‌پردازند. در این رساله به تبیین فارابی و ابن‌سینا از دو مرحله تلقی و دریافت معارف و حیائی و نیز نزول معارف و حیائی پرداخته شده و تفاوت آرای آنان مورد بررسی قرار گرفته است. و سپس با توجه به موضع آنان در باب حقیقت وحی به برخی ویژگی وحیو نیز برخی مباحث ثانوی نظیر نبی و فیلسوف، ارکان وحی، وحی و دیگر اقسام کشف و موهبتی بودن یا اکتسابی بودن وحی پرداخته شده است. در فصل سوم وحی از نظرگاه کلام امامیه مورد مورد بررسی قرار گرفته و پس از طرح برخی مباحث مقدماتی نظیر کلام و مبانی فلسفی، حقیقت نبوت، تاریخچه بحث د رکلام اسلامی و محورهای بحث ، موضع متکلمین شیعی در باره حقیقت کلام الهی حدوث و قدم کلام الهی نحوه انتساب آن به خداوند و وصف فعل بودن صفت کلام مطرح شده و سپس به بیان برخی ویژگیهای وحی بر اساس موضع متکمین امامی نظیر عصمت، اطمینان بخش بودن سرشت وحی و منزل بودن آن اشاره شده است. سپس مباحثی همچون حقیقت واسطه‌های وحی در دیدگاه کلامی، وحی و اقسام دیگر کشف و نزول دفعی و تدریجی قرآن مطرح شده و در پایان فصل به ارزیابی این نظریه پرداخته است. در پایان نیز مقایسه‌ای اجمالی میان دو دیدگاه صورت گرفته است و نشان داده شده که چگونه تفاوتهای موجود میان این دو نظریه از تفاوت در چشم‌انداز هر یک از آنها به بحث نشات گرفته است.
مشخصات اثر
بررسی و نقد کتاب التوحید ماتریدی
نویسنده:
عبدالریوف مصباح
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش تحت عنوان "بررسی و نقد کتاب "التوحید" ماتریدی نگارش یافته است سوالی که برای نگارنده مطرح بوده این است که اندیشه کلامی ماتریدی چه تفاوتها و اشتراکات با تفکر کلامی شیعه امامیه دارد؟ برای دستیابی به پاسخ صحیح برای این پرسش و آشنایی با جایگاه و شخصیت علمی ماتریدی، ابعاد مختلف زندگی وی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است، از جمله: 1- زندگی و شخصیت ماتریدی، وضعیت جامعه اسلامی و بستر فرهنگی و علمی که شخصیت او در آن شکل گرفته و رشد و نمو یافته است. 2- تاثیرپذیری ماتریدی از ابوحنیفه و مکتب عقلی معتزله در حوزه اندیشه دینی، تآثیر ماتریدی بر اندیشه های کلامی متکلمان متآخر و معرفی کتاب "التوحید" که نظریات کلامی او در آن ترسیم یافته است. 3- بررسی آراء کلامی ماتریدی، که سعی شده است با نگاه تطبیقی و مقایسه ای با اندیشه کلامی شیعه امامیه بدان نگریسته شود و مورد نقد قرار گیرد. ماهیت تحقیق به گونه ای بوده است که به صورت اجمالی اندیشه کلامی معتزله واشاعره نیز مورد کاوش قرار بگیرد، در فرآیند تحقیق علاوه بر آثار ماتریدی از آثار مهم اندیشمندان و متفکران اسلامی اعم از ماتریدیه، امامیه، اشاعره و معتزله در حوزه دینی و اعتقادی مورد بهره برداری قرار گرفته است. دست آورد و حاصلی که در سیر پژوهش بدان دست یافته ایم عبارتند از: 1- مکتب کلامی ماتریدی، یک مکتب تنزیهی بوده گرچه چالشهایی نیز در آن به چشم می خورد. 2- این مکتب کلامی مبتنی بر عقل و وحی بوده که نقش عقل در آن پر رنگ تر به چشم می خورد. 3- مکتب فوق در اهم مسائل کلامی با اندیشه کلامی شیعه امامیه، اشتراکات قابل توجهی دارد که نمی توان از آن چشم پوشی کرد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی عدل الهی در اندیشه معتزله اشاعره و امامیه
نویسنده:
محمدعلی وزیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پایان نامه ای که پیش رو دارید شامل کلیات و چهار فصل و در آخر نتیجه گیری شده است. کلیات شامل طرح مساله، اهمیت مساله اهداف، تحقیق،‌ سوالات تحقیق، فرضیه ها و روش تحقیق و مشکلات تحقیق می باشد و کلید واژه ها یا واژه‌شناسی. فصل اول شامل تعریف عدل از نظریه کلامی دانشمندان اسلامی. الف. اشاعره. ب. عدلیه که شامل امامیه و معتزله می شود. فصل دوم: اقسام عدل الهی الف) عدل تکوینی. ب)عدل تشریعی. ج)عدل جزایی. دلایل عدل الهی: الف)دلیل عقلی. 1.ریشه ظلم سه چیز است. 2.قبح ظلم. ب)دلیل نقلی. 1-آیات قرآنی بر نفی هر نوع ظلمی از ساحت خدا. 2-روایات بر نفی هر نوع ظلمی از ساحت خدا. تقریر محل نزاع. حل اشکال و حل مطلب در مورد اعتدال بین زنان که واجب است بر مردان رعایت آن. از ثمرات حسن و قبح عقلی قبح به تکلیف به ما لا یطاق. فصل سوم: نظریه اشاعره بر مردود دانستن مساله حسن و قبح عقلی ولی امامیه و معتزله این قاعده را اثبات کرده اند چون این مساله از مهمترین مسائل کلامی است. فصل چهارم: قسمت اول شرور و عدل. قسمت دوم: قاصران و مستضعفان یکی از مباحثی که در بحث عدل الهی مطرح می شود بحث مستضعفان و قاصران است. قسمت سوم: درباره شفاعت از منظر عدل الهی توضیح اشکال شفاعت در لغه.
مشخصات اثر
ماهیت فلسفه دین و تفاوت آن با علم کلام و فلسفه معرفت دینی
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
امروزه شاهد گسترش و رونق علوم و دانش های فراوانی هستيم كه در گذشته نه چندان دور، اين علوم به عنوان رشته علمی، وجود نداشته است. برخی از اين دانش ها وارداتی بوده و دارای خاستگاه غربی اند. از جمله اين دانش ها، فلسفه دين است. فلسفه دين، دانشی است نو كه تقريباً بدون كم وكاست و براساس فرهنگ حاكم بر جهان غرب و الهيات مسيحی، وارد جهان اسلام شده است. ورود معيوب و بيمارگونه اين دانش، سبب شده است كه پس از سالها، هنوز هم وقتی تعريفی از فلسفه دين در جهان اسلام ارائه می شود، رونوشتی از ماهيت غربی آن است. بنابراين، در مقاله حاضر سعی شده است تعريف های رايج از فلسفه دين، به ويژه از منظر فيلسوفان می باشد، به نقد بكشد. در ادامه ضمن ارائه تعريف « هست و تحقق » دين ايرانی را كه ناظر به مقام می باشد، تفاوت فلسفه دين با علوم و دانش- « تعريف و بايد » مختار كه ناظر به فلسفه دين در مقام های همگن، نظير علم كلام، فلسفه معرفت دينی و... مقايسه شده است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 120
مشخصات اثر
علم و معرفت به خداوند از منظر ابومعین نسفی در ترازوی نقد
نویسنده:
عین الله خادمی,محمد الله نیا سماکوش,سید علی سادات فخر
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
همزمان با بنيان گذاری اشاعره، ابومنصور ماتريدی سمرقندی ( متوفای 333 ق) مذهب كلامی ماتريديه را تأسيس كرد. او نظريه های متفاوت، ولی نزديك به مذهب كلامی اشعری ارائه داد. يكی از اين نظريه ها، مسئله معرفت به خداست. يكی از شارحان برجسته انديشه های ابومنصور ماتريدی، ابومعين نسفی است. نقد تعريف های متكلمان از علم و معرفت، يكی از فعاليت های اوست. مسئله اصلی او شناخت تمايز مفهومی ميان دو اصطلاح علم و معرفت و راه های دستيابی به آنهاست. نسفی می كوشد ديدگاه متفاوتی ارائه دهد و ميان ايمان و معرفت نيز رابط های استوار و عقلانی ترسيم كند. برخی از نظريه های ابومعين درخور توجه است؛ ولی درنهايت نتوانسته دستگاه استوار و نظريه بديلی برای علم و معرفت به خدا ارائه دهد كه متمايز از ديدگاه های نظريه پردازان بزرگ اشعری و معتزلی باشد؛ ازاينرو تعاريف آنها را با اندكی تغيير می پذيرد. به رغم وجود ديدگاه هایی قابل دفاع، مهمترين نقدهای جدی در بررسی آرای ابومعين، استفاده هماهنگ و منطقی نكردن از تعريف واژگانی علم و معرفت،تعريف دوری علم و معرفت، تكيه خلل پذير بر« علم محدث استدلالی » و « علم محدث ضروری»، مخالفت جدی با الهام و شهود به عنوان راه رسيدن به معرفت، نداشتن دلايل موجه برای نفی شهود، اضطراب در تعريف ايمان و عدول از تعريف معرفت در قول به وجود معارف فراعقلی است.
صفحات :
از صفحه 99 تا 122
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی معاد در عرفان، فلسفه و کلام
نویسنده:
علیرضا کرمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
به تبع جایگاه برجسته آموزة معاد در متون دینی، متفکران مسلمان نیز با هدفی هستی شناسانه و یا به منظور اثبات یا دفاع از تعالیم دینی به بررسی و تحلیل معاد پرداخته اند. در این میان گروهی از متکلمان و فیلسوفان مبتنی بر برخی مبانی، به انحصار معاد در جسمانی یا روحانی معتقد شده اند؛ اما عارفان همگام با بسیاری از متفکران مسلمان این انحصار را کامل ندانستند و معاد را در کیفیت جسمانی و روحانی آن پذیرفتند. عارفان در تبیین و تقریر این دیدگاه عمدتاً از متفکران دیگر فاصله می گیرند و مبتنی بر مبانی ای همچون نظام مظهریت، حقیقت انسان، مرگ و معاد با اعتقاد به تفاوت نشئات مختلف قیامت، برای انسان در هنگام حشر لزوماً بدن طبیعی عنصری قایل هستند و در مواطن استقراریه بهشت و جهنم، جهنمیان را دارای بدن طبیعی عنصری و بهشتیان را دارای بدنی طبیعی و لطیف می دانند.
مشخصات اثر
طبقه‌بندی آموزه‌های اعتقادی در دوره‌های مختلف کلام اسلامی
نویسنده:
محمدمهدی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
چکیده :
چکیده علم کلام در جهت فهم، تبیین، توجیه و دفاع از تعالیم دینی شکل گرفته است. متکلم نقش واسطه میان نصوص دینی و ذهن و زبان مخاطبان را بر عهده داشته و غالباً همگام و همراه با تحولات زمانه و زمینه، تغییراتی در مفهوم‌سازی و بهره‌جویی از دستگاه‌های مفهومی موجود ایجاد کرده است. به موازات تطور و تحول در علم کلام، طبقه‌بندی تعالیم دینی به طور عام و آموزه‌های اعتقادی به طور خاص نیز دچار تحول شده است. گرچه لزوماً این تحول به معنای کامل‌شدن و دقیق‌تر شدن نبوده است، ولی بیشتر، سمت و سوی دقت در روش‌شناسی و عمق در محتوا را پی‌ می‌گرفته است. به هر میزان که در روش‌شناسی‌ها دقت بیشتر صورت گرفته، محتوا دچار تحول شده و طبقه بندی ارائه شده از تعالیم دینی نیز عینی‌تر شده است. طبقه‌بندی‌های جدید ارائه شده از تعالیم دینی در بستر دانش تفسیر قرآن کریم و دانش کلام، به تدریج جایگاه خویش را در هندسة معرفت دینی بازیافته و سهم مؤثری در بازسازی، نوسازی و تنسیق دانش کلام ایفا خواهد کرد. این نوشتار گزارشی از تطورات دانش کلام در عرصة روش‌شناسی و طبقه بندی تعالیم دینی، فراروی خواننده ارجمند قرار می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
کلام باری از دیدگاه فلاسفه و متکلمین اسلامی
نویسنده:
محمدرضا حیاتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
همه مسلمانان به پیروی از قرآن و سنت متفق‌اند که یکی از صفات خداوند متکلم بودن او است و اما این که حقیقت کلام الهی چیست و آیا کلام خداوند حادث است یا قدیم اختلاف دارند.نخستین کسانی که از ماهیت کلامِ خدا و کیفیت هم سخنیِ او با پیامبران سخن گفتند متکلمانِ معتزلی بودند که از دیدی فلسفی، خداوند را عاری از صفات ثبوتی دانستند و با نفی صفت کلام از ذات باری، قرآن را آفریده ی وی قلمداد نمودند.اما حنبلیان اهلِ حدیث، کلام را صفتِ ذاتیِ خدا خواندند و قائلانِ به آفریده بودنِ قرآن را از جغرافیای مسلمانی بیرون راندند. درکشاکشِ نزاع حنبلیان و معتزلیان، کلابیه، اشاعره، ماتریدیه، امامیه، کرامیه و دیگر فرقه های کلامی سربرافراختند و در راستای تبیین چیستیِ کلام و کیفیت تکلم خدا تئوری هایی مختلف و گاه مخالف پرداختند. سپس فیلسوفان و عارفان مسلمان نیز به موکب متکلمان پیوستند و کلام و تکلم خدا را با مایه های فلسفی و عرفانی تحلیل نمودند.
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه‌های مختلف در باره تجرد نفس در فلسفه اسلامی
نویسنده:
محمدتقی شهاب
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این نو شتار، تحقیقات خود را در دو فصل و یک خاتمه تنظیم کرده‌ام:فصل اول: در مورد بررسی کلیات و تعاریف است، در این فصل به پیشینه و تاریخچه تجرد نفس و اعتقاد به موجود مجرد در بعضی ادیان پرداخته بعد مفهوم نفس و تعاریف نفس از نظر فلاسفه اسلامی آورده شده سپس مفهوم مادی و مجرد و احکام آنها بررسی شده و در ادامه فصل اول سخن ازجوهریّت نفس و همچنین اثبات آن با ادلّه در میان آمد. فصل دوم: که اصل پایان‌نامه را تشکیل می‌دهد به «تجرد نفس ناطقه» اختصاص دارد در اصل تجرد نفس ناطقه بین فلاسفه اسلامی اختلاف نظری وجود ندارد ولی در اینکه گستره این تجرد در چه حد می‌باشد، اختلاف نظر جدی و عمیقی بین دو فیلسوف نامدار اسلامی شیخ الرئیس و صدرالمتألهین به وجود آمده است. ملاصدرا اولین فیلسوفی است که تجرد همه صورت‌های علمی اعم از حسی، خیالی، وهمی و عقلی را اثبات نموده که در برخی از ادله‌ها آورده شد. در صورتی که شیخ الرئیس تنها تجرد صورت‌های عقلی را اثبات می‌کند صورت‌های حسی وهمی و خیالی را مادی می‌داند. طبق این بیان از نظر صدرالمتألهین همه حیوانات و انسان‌هایی که درک عقلی ندارد ولی از ادراکات حسی برخوردارند مجرد مثالی هستند در حالی که از نظر ابن سینا مادی هستند. و در ادامه بحث دلایل متعدد تجربی بر اثبات تجرد نفس مطرح شد بعد از اثبات تجرد نفس ناطقه از طریق دلایل عقلی و تجربی به سخنان منکرین تجرد نفس پرداختم از آنجایی که مادیون و تجربی مذهبان به هیچ حقیقتی ورای ماده قائل نیستند و تلاش می‌کنند هر حقیقتی را با تجربه‌های حسی و شواهد مادی اثبات نمایند نظر آنها را بیان کردیم و معلوم گردید که آنها در توجیه و تفسیر مادی آثار و افعال نفس و پدیده روحی ناکامند بعد از بررسی ادله‌ی موافقین و مخالفین تجرد نفس ناطقه در نهایت تجرد نفس ناطقه ترجیح داده می‌شد سپس به کیفیت پیدایش وجود نفس پرداختیم که آیا جسمانیه الحدوث است یا روحانیه الحدوث و در صورت حادث بودن، چگونه به مرحله‌ای تجرد می‌رسد.
مشخصات اثر
العداله فی الکتاب و السنه
نویسنده:
علی‌محمد الدرّیع
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 121