جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 70
منظور از "اول ما خلق الله العقل"، چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
چیستى عقل: عقل (در اصطلاح فلسفه و ملک و فرشته در اصطلاح شرعى و قرآنى) جوهرى است که هم ذاتاً مجرد است و هم فعلاً. نه خودش جوهر مادى و جسمانى است و نه براى انجام دادن کارهایش محتاج است به این که با بدن یا جسمى همانند بدن مرتبط باشد و آنرا به منزله ابزا بیشتر ...
شرح تمهيد القواعد في علم العرفان النظري المجلد 2
نویسنده:
سید کمال حیدری؛ محرر: محمد ربیعي
نوع منبع :
کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات , شرح اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاظمین/عراق: مؤسسة الإمام الجواد علیه السلام للفكر والثقافة,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
تمهید القواعد، کتابی در عرفان نظری به زبان عربی، اثر صائن الدین علی بن محمد تُرکه اصفهانی، حکیم و عارف قرن هشتم و نهم است. تمهیدالقواعد از آغاز تألیف، همواره نزد اصحاب عرفان و حکمت اهمیت خاصی داشته و بر جریانهای حِکْمی و عرفانی پس از خود اثر گذاشته و سالها کتاب درسی بوده است. موضوعات جلد 2: •
امام خمینی(س) و مسأله عماء
نویسنده:
سید مرتضی مبلغ
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عماء ازمباحث مهم عرفان است که در آن از جایگاه پروردگار قبل از خلقت مخلوقات و از حقیقت وجود قبل از ظهور و تعین بحث می شود. این موضوع از یک سو مربوط به مقام وجایگاهی است که منشأ خلقت است و فرایندهای غیبی منجر به خلقت موجودات در آنجا رخ می دهد و از سوی دیگر به گستره شهود و معرفت عارف و نهایت تعالی و اوج گیری وی و ساحت یا ساحت های تاریک و رمزآلودی که از دسترس هر سالک تیزپروازی خارج است مربوط می گردد.بین اصحاب عرفان دونظریه مشهور درخصوص عماء وجود دارد. برخی آن را مقام احدیت و تعین اول و برخی آن را مقام واحدیت و تعین دوم دانسته اند. اما امام خمینی در این خصوص نظریه ای بدیع و اختصاصی مبنی بر انطباق مقام عماء با «فیض اقدس» را مطرح ساخته اند. این مقاله درپی آن است که از یک سو به ارزیابی نظریه امام و اختصاصی بودن آن و از سوی دیگر به ارزیابی وآزمون صحت واستحکام آن بپردازد.
وحدت وجود و وحدت شهود
نویسنده:
مرضیه اخلاقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اساس علم توحید و عرفان حقیقی مسأله حقیقت وجود و وحدت آن است که مبتنی بر توحید وجودی و توحید ذاتی و صفاتی و افعالی است و غایت آن فنای در حق و بقای به اوست. در تصدیق این معنای عرشی، قائلان به «وحدت شهود» بر این عقیده‌اند که چون طالب حق به این مقام رسد، همه اسماء و صفات را مستهلک در غیب ذات احدیت می‌داند و جز مشاهده ذات احدیت هیچ‌ گونه تعینی در روح او باقی نماند و اغیار از هر جهت محو و نابود گشته و توحیدی صاف و خالص ظهور و تحقق یافته است و در این مرتبه و مقام است که به لسان حقیقت «یا هو یا من لیس الا هو» گوید.قائلان «وحدت وجود» معتقدند عارف واصل و سالک عاشق چون به این مقام رسد می‌یابد که آنچه هست وجود واحد حق تعالی است که در آیینه‌های مظاهر وجودی تجلی کرده است و موحد حقیقی کسی است که جامع میان کثرت و وحدت و واصل به مقام فرق بعدالجمع باشد.
صفحات :
از صفحه 86 تا 111
جایگاه هستی شناختی فیض منبسط در حکمت متعالیه
نویسنده:
سید مرتضی حسینی شاهرودی,فاطمه استثنایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در نظر نهایی حکمت متعالیه ذات خدای متعال حقیقت لابشرط مقسمی و وجود و موجود منحصر در همان مصداق است. در این نگاه، علیت به معنای تجلی و تطور یک حقیقت در ذات خویش است و ثمره آن، ظهور تفصیلی کمالات بی نهایت مبدأ است و کثرات جز جلوات و شئونات ذات حق نیستند. ملاصدرا برای ربط میان کثرت و وحدت، بحث فیض منبسط را مطرح می کند. از نظر وی ظهور کثرت از وحدت به گونه ظهور یک وجه واحد از حق تعالی است که وحدتش عین کثرت و کثرتش عین وحدت است و کثرات تشکیکی در واقع مراتب و تعینات آن فیض واحدند که با ویژگی هایی چون اطلاق، وحدت، بساطت و سریان موید تحقق کثرات است. جایگاه این فیض در حکمت متعالیه، هماهنگ با دیدگاه عرفای متقدم در باب فیض منبسط است. به عقیده وی تمام مراتبی که به عنوان تجلی حق مطرح است، اعم از تعین اول (احدیت) و ثانی، در حیطه فراگیری نفس رحمانی قرار می گیرند. به عبارت دیگر، فیض منبسط ظهور واحدی است به صورت مندمج در تعین اول تحقق دارد و پس از آن، این ظهور مندمج مراتب دیگر نظام هستی تا عالم ماده را به اقتضائات هر مرحله شکل می دهد و در هر مرحله به حسب همان مرتبه ظهور می یابد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 83
لاادری‌ بودن عرفا در مقام ذات
نویسنده:
منوچهر خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
تقریر متداول و مرسوم از سخنان عرفا در خصوص مقام ذات حق تعالی، لابشرط مقسمی بودن آن است. اما در این مقاله با الهام از تقسیم‌بندی عمیق و جدیدی که مرحوم غروی اصفهانی از صرف حقیقت، ماهیت، و هویت ارائه داده است اعتبار دیگری که در آن نه لحاظ با غیر، که مفاد لابشرط مقسمی است درنظر گرفته می‌شود و نه عدم لحاظ با غیر را اثبات کرده و این اعتبار را مناسب‌ترین لحاظ برای ذات غیبی حق دانسته و به دنبال آن، اعتبار لابشرط مقسمی را مربوط به ذات حق در مقام ظهور و بروز در مجالی اسمائی و اعیانی و تجلی و تنزل و تعین در مواطن و مطالع کونی و خلقی می‌دانیم. این در حالی است که اعتبار مورد نظر ما، مربوط به لحاظ غیب الغیوب و ابطن کل الباطن و غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی دانستن ذات حق است که بر طبق آن با فرایند ظهور و تجلی، تباین ذاتی داشته و هیچ‌گونه حضور و نزولی در محاضر ربوبی و حضرات وجودی نداشته، بلکه همچنان با وجود تعینات تفصیلی و تجلیات نامتناهی، در کمون صرف و بطون محض، مستقر و مستغرق بوده و جامع و شامل و هاضم ظهور اسم الظاهر مقید و بطون اسم الباطن مقید که از اسمای الهی هستند است. در ادامه شواهدی از عبارات عرفا در کتب عرفانی که به طرز بسیار لطیفی به اعتبار مورد نظر ما، اشاره‌ای داشته‌اند را ذکر کرده، در بخش نهایی، که مهم‌ترین بخش مقاله است، به لوازم دیدگاه مختار پرداخته شده و در پی آن، تمامی لوازم اعتبار لابشرط مقسمی ذات حق را ابطال و انکار کرده و مقابل آن‌ها را در مورد اعتبار مزبور، اثبات کردیم؛ لوازمی چون تحقق اجتماع و ارتفاع نقیضین در مرتبه غیب ذات، انکار تحقق اسما و صفات چه با حیثیت تقییدی اجمالی اندماجی و چه با حیثیت تقییدی تفصیلی شأنی، تباین ذاتی داشتن با ظهور و تجلی در مرائی و مجالی، غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی‌ماندن ذات، سلب اسناد وجود اطلاقی و عدم اطلاقی، مجهول مطلق ازل و ابد بودن ذات حق و مقام مسکوت عنها.
صفحات :
از صفحه 21 تا 51
دیدگاه‌های غزالی درباره قاعده الواحد و نقد آنها
نویسنده:
سید محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
این مقاله از دو بخش تشکیل می‌گردد: بخش اول با تبیین اجمالی مضمون قاعده الواحد و سیر تاریخی آن آغاز می‌شود و با نگاهی گذرا به شرایط اجتماعی و جهان فکری غزالی، ادامه خواهد یافت. بخش دوم نیز به طرح و نقد دیدگاه‌های غزالی در باب اصل قاعده الواحد و نیز تطبیق آن بر خداوند اختصاص دارد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 63
مراتب کمال وجودی انسان در حضرت محمد (ص)
نویسنده:
مریم صانع پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
حضرت محمد (ص) به‌عنوان انسان کامل و مظهر تام اسما و صفات حضرت حق، در سه مرتبه جبروتی، ملکوتی و ناسوتی، واجد سه مقام ولایت، نبوت و رسالت است و هر مقامی متناسب با مرتبه‌ای است. مقام خلافت‌اللهی ایشان در زمین، تحقق و تعین مراتب عالی در مرتبه دانی است. مقاله حاضر مسئله مزبور را از چشم‌انداز عقل و نقل برمی‌رسد.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
پیدایی کثرت از منظر عرفان و فلسفه
نویسنده:
محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
کلیدواژه‌های فرعی :
اسفار , نظام هستی , فصوص الحکم , حکمت متعالیه , وجود , عوالم سه گانه , الله , مشاء , فیض مقدس , عالم مثال , وحدت شخصی وجود , صادر اول , ظهور متفاوت اسما الهی , فیض اقدس , مجهول مطلق , مرتبه ذات حق , نظام هستی , صادر اول , وحدت شخصی وجود , انسان کامل (کلام) , فیض منبسط , ذات احد , مرتبه واحدیت , قاعده «الواحد» , اطلاق ذاتی , نظام عالم وجود , وجود لابشرط مقسمی , تعینات خلقی , حکمت متعالیه , فلسفه مشاء , عالم ( امکانی ) , واجب تعالی (اسماء ذات) , عالم ارواح , هویت مطلقه , اصطلاحنامه عرفان , نفس رحمانی(عرفان نظری) , اعیان ثابته , احدیت الوهی(الله) , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , ظهور اسماء(قسیم صفات و اعیان ثابته) , ظهور صفات(قسیم اسماء و اعیان ثابته) , ظهور کثرت در وحدت(مقابل ظهور وحدت در کثرت) , ظهور وحدت در کثرت(مقابل ظهور کثرت در وحدت) , عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) , مقام واحدیت(مقابل مقام احدیت) , مجهول مطلق(مقابل مجهول من وجه) , اعیان‌ ثابته , اعتباریت کثرت , تعین وجود , وجود بشرط شئ ,
چکیده :
مقاله حاضر، نخست به تبیین اجمالی برخی مبانی نظری عرفانی در پیدایش عالم، همچون وحدت شخصی وجود و اعتباری بودن کثرت، تعینات وجود قبل از پیدایش کثرت و پس از آن می‌پردازد. سپس نحوه پیدایی عالم را از منظر عرفان برمی‌رسد و در هر دو بحث، تفاوت این دیدگاه را با دیدگاه فلسفی به نحوی اجمالی بیان می‌کند. در این مقاله چگونگی ظهور اسما و صفات الهی و تعینات و نسبت‌های متکثر آن و نیز اینکه این امور با ترتیبی خاص از او ناشی می‌شوند، مورد بررسی قرار گرفته، نقش قاعده الواحد در این بحث، ویژگی‌های صادر اول و تفاوت دیدگاه عرفانی و فلسفی و نیز تحلیل و نقد برخی گفته‌های ابن عربی در این خصوص بیان می‌گردد. از آنجا که در برخی از دیدگاه‌های عارفان اختلاف نظرهایی وجود دارد و انعکاس این اختلافات موجب دور شدن مقاله از هدف اصلی می‌گردید، آنچه در این مقاله به عرفان و عارفان نسبت داده شده است، عمدتا بر اساس تبیین و تشریح حضرت استاد آیت الله جوادی آملی از عرفان نظری می‌باشد و موارد معدودی هم که به دیدگاه عرفانی بزرگان دیگر اشاره شده، مواردی است که با این تبیین همخوانی دارد. ضمن اینکه در ارائه نظریات حکمت مشاء، صرفا بر آرای ابن سینا تأکید شده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 63
حرکت جوهری و تجدد امثال: تأملات و پرسش ها
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
حدوث نفس , حدوث و قدم , حرکت اشتدادی , کمال اول , عین ثابت , نسبت جوهر و عرض , بعد چهارم ماده , حدوث تجددی اجزای عالم , معاد(کلام) , امتناع ماهیت بر خدا , حرکت حبی , اشتداد وجودی , ترکیب ماده و صورت , خلع ولبس , لبس بعد لبس , جعل بسیط , جعل مرکب , نظریه حدوث جسمانی نفس , رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) , خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) , کون و فساد , تغیر جوهری , مقوله حرکت , هیولی , اجزاء بالفعل , اجزاء بالقوه , اجزاء حرکت , مقولات اربع , زمان ( ماهیت ) , اعتباریت ماهیت , تشکیک ماهیت , شی ء تدریجی , وحدت اتصالی , وحدت اتصالی جسمی , احکام واجب الوجود , غنی محض (اسماء ذات) , مقولات عشر , حرکت , زمان , صورت نوعیه , اتحاد جوهر و عرض , علت معطی حرکت , ربط متغیر به ثابت , نفس رحمانی(عرفان نظری) , وحدت جهان ماده , انکار حرکت , حیثیت بالقوه و بالفعل , شبهه عدم بقای موضوع , شبهه عدم بقای نوع , انکار حرکت جوهری , رد بر حرکت جوهری , ادله حرکت جوهری , شبهات حرکت جوهری , واحد بالعموم , علیت جوهر برای اعراض , تبعیت اعراض از جواهر , رابطه قوه و فعل , اصل تغییر , تکامل در عالم ماده , هستی‌های آنی در فلسفه بودیسم , حرکت در بودیسم , آیات قرآنی مربوط به حرکت جوهری , طور عقل ,
چکیده :
صدرالدین شیرازی با طرح نظریه حركت جوهری، بحث حركت در فلسفه را به ساحت ما بعد الطبیعی بسیار عمیق‌تری از آنچه در گذشته بوده است، می‌رساند. وی نه به ادراك حسی از حركات سطحی قناعت می‌كند و نه به ذوق عارفانه و شاعرانه بسنده می‌نماید، بلكه بر مبنای یك هستی‌شناسی اصالة‌ الوجودی با براهین گوناگون حركت عام و بنیادین عالم مادی را اثبات می‌كند و بر پایه آن، برای بسیاری از مسائل پیچیده فلسفی پاسخ‌های راهگشایی عرضه می‌كند. نوشتار حاضر، حاصل تأمّلاتی پیرامون این نظریه و تدقیق در براهین و نتایج آن است. نتیجه این تأمّلات، طرح ملاحظات و پرسش‌هایی است كه امید است اعتنا به آنها، در تعمیق و پیشبرد این بحث سودمند واقع شود.
صفحات :
از صفحه 11 تا 43
  • تعداد رکورد ها : 70