جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسأله اصلی در تحقیق حاضر اینست که نقش بیعت در شکل‌گیری قدرت سیاسی در اسلام چیست (صدر اسلام تا پایان دوران امام علی) برای یافتن پاسخ این سوال 4 فرضیه مطرح کرده‌ایم که فرضیه اصلی عبارتست از اینکه"از صدر اسلام تا پایان دوران امام علی تنها در دوران پیامبر و امام علی بیعت نقش اساسی در شکل‌گیری قدرت داشته است" مراد ما از نقش، اثرات و نتایج بیعت‌های پیامبر است؛بدین معنی که ما ابتدا بیعت‌های پیامبران را از متون معتبر تاریخی نقل نموده و تحلیل کرده‌ایم و یک سری اثرات و نتایجی را از بیعت‌های پیامبر استنتاج کرده‌ایم و همان‌ها را مصادیق نقش قرار داده‌ایم. از مجموع بیعت‌های مهم پیامبر ما پنج اثر را استنتاج کرده‌ایم که عبارتند از: 1-تشکیل جامعه سیاسی:جامعه‌ی سیاسی با بیعت مردم یثرب با پیامبر در عقبه منی شکل گرفت. 2-پیوند دین و سیاست:در بیعت‌های پیامبر دین و سیاست در پیوند کامل است. 3-ایجاد زمینه برای رشد و تکامل اسلام:با بیعت اهالی یثرب با پیامبر آن حضرت بسط ید پیدا کرده حکومت تشکیل داد و بعد از آن بود که زمینه‌ی نزول احکام سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی اسلام فراهم گردید. 4-انتقال مرکزیت از مکه به یثرب:مرکزیت و محوریت از مکه به یثرب منتقل شد. 5-مقبولیت این اثرات (به جز چهارمی) معیار ما در بررسی بیعت خلفای بعد از پیامبر است. در بیعت ابوبکر هیچ کدام از اثرات بیعت پیامبر وجود نداشته است. 1-تشکیل جامعه‌ی سیاسی:در تشکیل جامعه سیاسی به ریاست ابوبکر بیعت هیچ نقشی نداشته است 2-پیوند دین و سیاست:یکی از بزرگان در این مورد می‌گوید: نهال سکولاریسم و جدایی دین از سیاست در ثقیفه کاسته شد.3-ایجاد زمینه برای رشد اسلام: در زمان ابوبکر و سایر خلفا هرچند اسلام از لحاظ توسعه اراضی رشد داشت، اما انحرافات زیادی به وجود آمد.4-مقبولیت:اگر شمشیر و تازیانه عمر در داخل مدینه و شمشیر خالد را در خارج از آن، کنار بگذاریم حکومت ابوبکر هیچ مقبولیتی نداشته است.در دوران عمر و عثمان یا بیعتی صورت نگرفته و در صورت وجود بیعت هیچ کدام از آثار بیعت پیامبر را نداشته است. بنابراین در دوران خلفای ثلاله بیعت نقشی در شکل‌گیری قدرت سیاسی نداشته است. بیعت مردم با امام علی تمامی اثرات بیعت را دارا بوده است: 1-تشکیل جامعه‌ی سیاسی: تشکیل جامعه‌ی سیاسی با بیعت آزادانه و رضایت کامل مردم بوده است. 2-پیوند دین و سیاست:در دوران اما علی دین و سیاست در پیوند کامل بوده است.3-ایجاد زمینه برای رشد اسلام: امام در این راستا کارهای مهمی انجام داد. پیامبر بارها فرمودند: یا علی من برای تنزیل قرآن می‌جنگم و تو برای تأول آن. 4-مقبولیت: از متون تاریخی و خطبه‌های نهج‌البلاغه می‌توان مقبولیت حکومت امام علی را به خوبی دریافت کرد.بنابران بیعت مردم با امام علی تمامی اثرات بیعت‌های پیامبر را داشته است و بیعت در دوران امام مثل دوران پیامبر نقش اساسی در شکل‌گیری قدرت داشته است.

همگرایی اسلامی، مقوله ای بسیار جدی در عصر حاضر به شمار می رود. اگرچه موضوع همگرایی اسلامی و به تعبیری وحدت اسلامی از صدر اسلام مطرح بوده، لیکن در یکی-دو قرن اخیر با حضور قدرت های خارجی در محدوده کشورهای اسلامی، مفهوم روشن تری یافته است. در این بررسی، به تعریف موضوع از نگاه متفکرین اسلامی پرداخته و نهایتاً جمع بندی تعریف همگرایی اسلامی با مفهوم رفتار متعهدانه متقابل مذاهب اسلامی به منظور صیانت از اصول مشترک اسلامی را می پذیریم. سپس این همگرایی در دوره پیامبر اکرم (ص) به ویژه اعلان «مواخاة الاسلامی» (برادری اسلامی) مورد توجه است. عصر خلفای راشدین از آن جهت که تجربه حکومت اسلامی بدون حضور پیامبر اکرم (ص) بوده مورد نظر می باشد. از طرف دیگر شناخت انگیزه ها و اهداف همگرایی اسلامی حائز اهمیت است. سمبل های تفکر دینی در عالم اسلامی، راهکارهای عملی نیز پیشنهاد داده اند. یکی از این شخصیت ها شهید دکتر رنتیسی از رهبران حماس، پیشنهاد تشکیل ایالات متحده اسلامی را به منظور جلوگیری از دخالت بیگانگان به ویژه آمریکا در امور داخلی کشورهای اسلامی داده است.بررسی اسباب و مقوم های همگرایی دینی، ناظر بر این موضوع است که هر یک از مذاهب اسلامی، چگونه از عوامل تفرقه فاصله گرفته، پایه های استواری از اتحاد و انسجام اسلامی را در حوزه وسیع تر امت اسلامی را شکل دهند.این مقاله با هدف بررسی ضرورت ها، انگیزه ها و عوامل همگرایی اسلامی نگاشته شده است و در هر بخش، با استناد به نظریه های مطرح و فحول علمای دینی، ابعاد مختلف بحث همگرایی اسلامی تبیین شده است تا از رهگذر آن بنا بر شواهد تاریخی در عصر پیامبر (ص)، خلفای راشدین (رض) و عصر حاضر، یافته های این تحقق ارائه گردد. بیان اسباب و مقوم های همگرایی دینی در قالب 6 پیشنهاد، نشان می دهد که راهکارهای علمی و عملی به منظور تشنج زدایی علاوه بر تکیه بر مفاهیم قرآن و سنت از اهداف اصلی این پژوهش بوده است.در این بررسی از روش کتابخانه ای با استفاده از کتاب های مرتبط با مقوله وحدت اسلامی استفاده شده است. منابع این پژوهش مبتنی بر دیدگاه های مذاهب اسلامی بوده، علاوه بر نوشته رهبران اهل شیعه همچون علامه محمدتقی قمی، که از شرکت کنندگان و اعضای دارالتقریب مصر بوده اند؛ و از معاریف اهل سنت همچون محمد الدسوقی (استاد دانشگاه قطر) و عبدالمتعال صعیدی (دانشگاه الازهر) نیز بهره گرفته شده است. اگرچه نوشته های هر کدام در شرایط و فضای خاصی پدید آمده، لیکن دیدگاه های آنان نشان می دهد که همبستگی قابل توجهی در آرای آنان به چشم می خورد.

حضرت علی شخصیتی است که تربیت یافته دامن پیامبر اسلام(ص) است، دوران کودکی را در نزد پیامبر سپری نمود و پس از بعثت پیامبر اکرم، نخستین ایمان آورنده به ایشان است. علی در تمام دوران رسالت پیامبر همواره در رکاب پیامبر اسلام برای دفاع از اسلام و اعتلای کلمه توحید مبارزه کرد و افتخارات فراوانی برای اسلام آفرید، احادیث و روایات رسیده از پیامبر اعظم در رابطه با شخصیت علی(رض) بیانگر عظمت و مقام والای آن حضرت در نزد پیامبر اکرم بود. در دوران پس از رحلت پیامبر نیز آن حضرت با صبر و بردباری جامعه اسلامی را همواره دعوت به وحدت نمود و خود نیز، به عنوان مشاوری امین به خلفا یاری می رساند. مطابق نقل متواتر حضرت علی پس از 63 سال مجاهدت خستگی ناپذیر در راه اعتلای اسلامی و هدایت جامعه بشری در شب بیست و یکم ماه رمضان در محراب عبادت به مقام والای شهادت نائل آمد.

لمنار (تفسیر القرآن العظیم) تفسیری است جامع ولی ناتمام در ۱۲ جلد که به آیه ۵۳ سوره یوسف پایان می‌یابد. از اول قرآن تا آیه ۱۲۶ سوره نساء به انشای شیخ محمد عبده (متوفای ۱۳۲۳) و املای سیدرشیدرضا (متوفای ۱۳۵۴) است و بعد از آن، رشید رضا به پیروی از سبک شیخ محمد عبده، آن را تا سوره یوسف ادامه داده است. تفسیر المنار یکی از تفسیرهای اجتماعی و تربیتی است که تفسیرهای زیادی از آن متاثرند. توجه کردن به مشکلات کنونی مسلمانان، بررسی علل عقب ماندگی جامعه اسلامی، امکان ساخت جامعه‌ای قوی، برانگیختن امت به یک انقلاب قرآنی علیه اوضاع عقب مانده خویش، برخورد درست علمی با زندگی، عنایت کامل به (ضرورت) تامین اسباب و علل تمدن اسلامی، برخورد با دشمنان، پاسخگویی به تهاجمات فکری استعمارگران که بر اعتقادات و تاریخ و تمدن و بزرگان اسلامی شبیخون زده‌اند (با ادله‌ای علمی و حقایق تاریخی) و بطلان تفکر آنان از ریشه، از ویژگی‌های این تفسیر است. این تفسیر در میان تفسیرهای قرآن کریم دارای رویکردی سیاسی، اجتماعی و تربیتی است که مؤلّف آن به مفسّری مجدّد با روش تفسیری نوینی شهرت دارد و یکی از پیشگامان و متفکران حرکت اسلامی معاصر است.

يعد كتاب "الفتن" للحافظ نعيم بن حماد المروزي، من الكتب المهمة التي تتحدث عن الفتن والملاحم التي تقع بين يدي الساعة التي لا يصح من ذكرها إلا أحاديث يسيرة، في الجزء الأول من الكتاب تحدث عن تسمية الفتن، وعددها، وأنواعها، وما يذكر من الخلفاء بعد رسول الله صلى الله عليه وسلم، ومعرفة الخلفاء من الملوك، وتسمية من يملك بعد رسول الله صلى الله عليه وسلم.0 وفي الجزء الثاني توقف عند تسمية الخلفاء الراشدين ومن يمللك بعدهم حتى يكون على الناس ملوك بأعمالهم. وفي أخبار عن خلفاء بني أمية، والعصمة من الفتن. وفي الجزء الثالث تناول فتنة ابن الزبير حيصة من حيصات الفتن، وفيه العلامات في انقطاع ملك بني أمية وخروج بني العباس، وانقطاع مدة بني العباس، وخروج الترك، وظهور فتنة الشام.0 وفي الجزء الرابع فعقده لموضوع عقر دار الإسلام بالشام: وفيه علامة تكون من علامة البربر وأهل المغرب، وفساد البربر، وقتالهم في الشام ومصر وصفة السفياني، والرايات الثلاث، وفيه استطرد عن أخبار السفياني. وجعل الفصل الخامس: تتمة للجزء الذي سبقه، وفيه يلتقي السفياني والرايات السود يتمنى فهيا الناس المهدي ويطلبونه, ويخسف بالجيش السفياني المبعوث إلى المهدي. وظهور علامات ظهور المهدي وخروجه، واجتماع الناس وبيعتهم للمهدي بمكة، وسيرة المهدي وصفته، وما يكون بعده، وفتح القسطنطينية.0 الجزء السادس تتحدث عن إمام المسلمين في بيت المقدس وانتصارات في عكا وحمص، والأعماق. وتحدث في الجزء السابع وعن ما يروي في فتح الإسكندرية وأطراف مصر، وعلامات خروج الدجال، ومن أين خرج وقدر بقاؤه، وسيرته. وتحدث أيضاً الجزء الثامن عن نزول عيسى عليه السلام وقتله المسيح الدجال، والمعقل من الدجال، وقدر بقاء عيسى ابن مريم، وخروج يأجوج ومأجوج. أما الجزء التاسع فأفرده للخسف والزلازل والنار التي تحشر الناس إلى الشام، وعلامات الساعة بعد طلوع الشمس من مغربها. وخصص أخيراً الجزء العاشر لموضوع خروج الدابة، والحبشة والترك، وما وقت في الفتن من الأوقات للسنين والشهور والأيام.

نویسنده کتاب که شیعه را اهل بدعت و ضلالت مى داند، على رغم داشن اطلاعات کافى از منابع و ادلّه معتبر مبنى بر حقانیت ولایت و خلافت اهل بیت پیامبر(صلى الله علیه وآله)، به مخالفت با کتاب خداو سنت رسول خدا برخاسته و ضرورى ترین حقایق قرآنى و نبوى را نیز انکار کرده و حتى آنها را بدعت معرفى کرده است. او با استناد به تعدادى احادیث ضعیف و حتى جعلى درباره فضایل و عدالت صحابه رسول خدا، به توهین و اسایه ادب به پیشگاه اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و شیعیان آن بزرگواران پرداخته است. از آنجا که مراد از اهل البدع و الضلال شیعه است، معاصران اهل سنت در تصحیح و چاپ این کتاب، عنوان الصواعق المحرقه على اهل الرفض و الضلال و الزندقه را انتخاب کرده اند. او در این کتاب سه مقدمه به ترتیب زیر نگاشته و سپس به اصل مطالب خود پرداخته است: مقدمه اول، انگیزه تالیف کتاب که احادیثى درباره سبّ و لعن اصحاب پیامبر و مجازات دنیوى و اخروى آن جمع کرده است; مقدمه دوم، درباره وجوب نصب امام توسط خود اصحاب رسول خداپس از رحلت ایشان (و البته بلافاصله بعد از رحلت که هنوز بدن مطهر آن بزرگوار تجهیز نشده !!!) است; مقدمه سوم، روش هاى نصب امام ونقد نظر شیعه در این باره است. او پس از این سه مقدمه، کتاب خود را در یازده باب تنظیم کرده و در ذیل هر باب چند فصل آورده است. سپس تتمّه اى را در تحت چند باب ذکر کرده است. عناوین باب هاى اصلى کتاب به ترتیب زیر است: - باب اول: کیفیت خلافت ابوبکرو استدلال بر درستى آن; باب دوم: که عنوان مخصوصی براى آن ذکر نشده است; باب سوم: اثبات افضل بودن ابوبکراز سایر صحابه; باب چهارم: خلافت عمر; باب پنجم: اثبات فضایل و خصوصیات عمر; باب ششم: خلافت عثمان; باب هفتم: فضایل عثمان; باب هشتم: خلافت على(علیه السلام) که این باب در فهرست کتاب نیامده و در متن کتاب نیز مشخص نیست و هیتمى به طور عمدى عنوان آن را با مساله قتل عثمان ترکیب کرده است; باب نهم: حالات و فضایل على(علیه السلام); باب دهم: خلافت امام حسن و فضایل ایشان; باب یازدهم: فضایل اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و آیات نازل شده در حق ایشان. از بزرگترین تناقض گویى هاى او در این کتاب این است که: به نقل از احمدبن حنبل مدعى است براى هیچ کس مثل على(علیه السلام) فضایل و مناقب نقل نشده است و از طرفى ابوبکر را افضل صحابه معرفى کرده است. البته او هیچ ملاک صریح و صحیحى براى تشخیص افضل بودن صحابه به دست نداده و صرفاً اجماع را ملاک دانسته و مدعى اجماع شده است. در حالى که اجماع علماى اسلام بر این است که على بن ابى طالب(علیه السلام) داراى فضایلى است که هیچ یک از اصحاب آن فضایل را دارا نیستند. با این وصف دیگر نوبت به مقایسه بین اصحاب و تعیین افضل نمى رسد. وانگهى هیتمى براى فرار از قبول افضلیت آن حضرت به نشر فضایل درباره اشخاص دیگرى مثل ابوبکر و عمر پرداخته است با این توجیه که این کار به خاطر مصالح عمومى مسلمین و دورى از فتنه هاى احتمالى صورت مى گیرد و این در واقع نوعى انکار فضایل امیرالمومنین(علیه السلام) است. البته مطالب و نظرات هیتمى در این کتاب از تیغ برّان نقادان و اهل نظر در امان نمانده و علماى بزرگ شیعه کتاب هاى فراوانى در ردّ آن نوشته اند که از مهم ترین آنها مى توان به موارد زیر اشاره کرد: 1ـ الصوارم المهرقهفى نقد الصواعق المحرقه که توسط علامه قاضى نورالله شوشترى (تسترى) صاحب کتاب «شرح احقاق الحق» نوشته شده است. 2ـ البوارق الخاطفه فى جواب الصواعق المحرقه که توسط علاء الدوله شوشترى نوه قاضى نورالله شوشترى نگاشته شده است. 3ـ الشهاب الثاقب فى طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقبکه توسط میرزا على محمد خان ملقب به نظام الدوله نوشته شده است. 4ـ البحار المغرقه فى ردّ الصواعق المحرقه که توسط زین الدین بن على از نواده هاى شهید ثانى نوشته شده است. 5ـ الرد على الصواعق المحرقه، که آن را محمد باقر سبزوارى تالیف کرده است. 6ـ الرد على الصواعق المحرقه که توسط عمران بن احمددعیبل خفاجى نجفى تالیف شده است.

کتاب التبصره ابن قیم جوزی یک دوره تاریخی از خلقت آدم تا خاتم را به طور مختصر بیان می کند. از قصص انبیا تا ذکر خلفای راشدین و فضایل آنها ، از ذکر فضائل صحابه تا ذکر فضایل روزها و ماه های سال... یک دوره حدیثی-تاریخی از ابن قیم جوزی است.

الصحيح من سيرة الامام على علیه السلام به قلم علامه سيد جعفر مرتضى عاملى در قرن معاصر، به زندگى نامه و سيره عملى مولاى متقيان حضرت على ابن ابى‌طالب علیه السلاممى‌پردازد. گزارش محتوا بخش اول كتاب، پيرامون زندگانى امیرالمؤمنین علیه السلام در دوران پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم مى‌باشد كه شامل دو باب، و زندگانى علی‌ عليه‌السلام قبل از بعثت و بعد از بعثت مى‌باشد. باب اول شامل فصولى چون نسب امام على علیه السلام، ايمان و جايگاه ولات ايشان، علت تولد ايشان در مكه، محبوب‌ترين مردم نزد پيامبر، دوران وى در كنار پيامبر، معجزات و كرامات ايشان، اسماء و القاب و كنيه‌هاى حضرت، شمائل على علیه السلام، زوجات حضرت و اولاد وى مى‌باشد. در بخش دوم كه بعد از بعثت است، به مسائلى چون بعثت پيامبر و اسلام حضرت على علیه السلام و دلايلى كه اثبات مى‌كند، ايشان اولين شخصى بودند كه اسلام آورده‌اند. در جلد دوم طى فصولى از ازدواج با حضرت زهرا سلام الله علیها فرزندانى كه از ايشان و حضرت زهرا سلام الله علیها متولد شده‌اند و مسدود كردن ابواب مسجد به جز باب خانه على علیه السلام، سخن مى‌گويد. همچنين در همين جلد به باب چهارم اشاره شده كه طى هشت فصل از جنگ احد تا خندق را به شرح كشيده است. جلد چهارم شامل دو باب كه شامل جنگ‌هايى است كه حضرت على علیه السلام در آن‌ها شركت داشته‌اند، در اين ضمن به قتل عمرو در خندق، غزوه بنى قريظه، جريان حديبيه و در باب ششم پيرامون خيبر و فدك و حديث رد الشمس، مطالبى را عنوان مى‌دارد. جلد پنجم دو باب هفتم و هشتم را شامل مى‌شود، باب هفتم طى 4 فصل، تا فتح مكه را بررسى كرده و در باب هشتم نيز در 4 فصل، از فتح مكه تا فتح طائف را اشاره نموده است. جلد ششم شامل دو باب به عناوين، تا تبوك، در شش فصل و از تبوك تا مرض نبى صلی الله علیه و آله و سلم در سه فصل از حديث منزلت و وقايع تبوك، سخن مى‌گويد. جلد هفتم شامل باب‌هاى يازدهم و دوازدهم و پيرامون حجه الوداع و جريان روز غدير، كه باب اول در 9 فصل و باب بعدى در 10 فصل به علم، امامت، على در كلام رسول صلی الله علیه و آله و سلم ، آيه تطهير و حديث كساء، ادعيه على مى‌پردازد. جلد هشتم كه كه شامل باب 13 در 7 فصل به وصاياى نبى در هنگام فوتشان و در فصل بعدى از اسامه و كتابى كه ننوشت، مكان فوت پيامبر، تكفين و صلات و دفن ايشان و جريان سقيفه بحث مى‌كند. در جلد دهم ادامه فصول باب 13 و قسمت دوم زندگانى امیرالمؤمنین كه از وفات پيامبر تا بيعت ايشان است، را به تصوير كشيده است. قسمت دوم اين اثر، شامل چندين باب مى‌باشد كه باب اول درباره چگونگى ايجاد انقلاب، در 7 فصل مى‌باشد. باب دوم كه در جلد دهم به آن اشاره شده است، پيرامون ارث پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و قضيه فدك است. باب سوم درباره سياست‌هايى است كه سقيفه ايجاد نموده و شامل 7 فصل مى‌باشد. باب چهارم در جنگ‌ها و سياست‌هاى عهد ابوبكر در 10 فصل و باب پنجم كه در جلد دوازدهم ذكر شده، پيرامون علم و قضاء و احكام آن مى‌باشد كه در 10 فصل به قضاوت‌ها و پاسخ‌هاى حضرت و علم بالاى ايشان مى‌پردازد. جلد سيزدهم شامل دو باب ششم و هفتم، از قسمت دوم كتاب مى‌شود كه باب ششم آن در 5 فصل به جنگ‌ها و فتوحات در عهد عمر، و باب هفتم در سياست‌هاى عمر در 5 فصل اشاره كرده است. جلد چهاردهم كتاب، شامل دو باب احداث و شورى مى‌باشد كه هردو شامل شش فصل مى‌باشند. جلد پانزدهم شامل باب دهم درباره شورى در 8 فصل می‌باشد. جلد شانزدهم در دو باب 11و 12 و 13 است كه پيرامون عثمان و على علیه السلام و فضائل و سياست‌هاى حضرت و نمونه‌هايى از سياست‌هاى عثمان و نمونه‌هاى از خشونت‌هاى عثمان را بيان نموده، باب يازدهم شامل 5 فصل و باب دوازدهم شامل چهار فصل و باب سيزدهم در 4 فصل به خشونت‌هاى عثمان پرداخته است. جلد هفدهم شامل باب‌هاى چهاردهم و پانزدهم در مظلوميت ابوذر و على در حصار عثمان، طى 8 فصل ذكر شده است. جلد هجدهم شامل دو باب 16 و 17 است كه اولى شامل 5 فصل و دومى شامل سه فصل پيرامون على علیه السلام و قتل عثمان مى‌باشد. در جلد نوزدهم به قسمت سوم اين كتاب؛ يعنى خلافت علی‌ عليه‌السلام پرداخته شده كه شامل دو باب بيعت در 7 فصل و بابى تحت عنوان نكته‌هاى قابل توجه و تامل كه در چهار فصل مى‌باشد. جلد بيستم داراى يك باب، تحت عنوان نشانه‌هاى شورش و قيام، كه در شش فصل به مواردى چون كشته شدن عثمان از نظر على علیه السلام، مشورت مغيره در امر عمال، خطبه بيعت و مسائلى از اين قبيل اشاره شده است. علامه عاملى پس از آن كه نقل‌ها و گزارش‌هاى بسيارى را درباره چگونگى مصحف على علیه السلام آورده, نوشته‌اند: (بدين سان روشن شد كه مصحف على علیه السلام با قرآن موجود هيچ گونه تفاوت نداشته است و تفاوت‌هاى ياد شده و افزونى‌هاى ديگر تفسير و تأويل آيات بود و نه جز آن. بنابراين مصحف على علیه السلام تفسيرى عظيم و آغازين تفسير تدوين يافته قرآن كريم بوده و على علیه السلام اوّلين كسى است كه تفسير قرآن را با تلقى از وحى نگاشت. كتاب حاضر در بردارنده تمام وقايع و حقايق زمان [[امام على علیه السلام|امیرالمؤمنین علیه السلام نيست، بلكه قطره‌اى از درياى سيره علوى علیه السلام مى‌باشد. چون اسم كتاب، الصحيح است، مؤلف مى‌گويد كه اگر كسى به ما ايراد بگيرد كه فلان حديث ممكن است، كذب باشد، در جواب به او مى‌گوييم كه اين روايات از كتب علماء شما كه ديانت را به آنان نسبت مى‌دهيد و مورد وثوق شما هستند، تهيه شده است. جلد 23 شامل مباحثی پیرامون علم امیرالمومنین امام علی علیه السلام و اشاره به جمله معروف ایشان (سلونی قبل ان تفقدونی) و پرسش و پاسخ های حضرت با غیرمسلمانان دارد

فرایند و چگونگی قدرت گیری بنی امیه از مباحث مهم و اساسی در تاریخ اسلام است. آنان از همان آغاز پذیرش اسلام که پس از حدود دو دهه مخالفت و ستیز با اسلام و بنی هاشم صورت گرفت، در پی آن بودند تا به هر طریق ممکن، سروری پیشین خود را بازیابند؛ اما ورود معیارهای جدید به عرصه اندیشه عرب مسلمان و پیدایی ارزش ها، برای مدتی برآمدن چنین آرزویی را محقق نمی ساخت. شکل گیری جریان سقیفه در پی رحلت پیامبر(ص) که منجر به حضور عناصری از امویان در بدنه حکومت شد، به تدریج زمینه ساز قدرت یابی ایشان گردید. خلیفه دوم با دمیدن روح بلندپروازی در معاویه که حکومت شامات را در اختیار او گذاشته بود، امویان را در کسب قدرت، جدی تر کرد. با روی کار آمدن عثمان که خود از بنی امیه بود، آنان هم کلید بیت المال را و هم شمشیر سلطان را در دست گرفته و از هرحیث خود را تقویت کردند. آنان به ستیز با خلافت امام علی(ع) پرداخته و انواع مشکلات را برای آن حضرت به وجود آوردند و سرانجام با وادار کردن امام حسن(ع) به صلح، به آرزوی دیرینه خود رسیده و حکومت جهان اسلام را از آن خود کردند و بدین گونه خلافت از خاندان نبوت به خاندان بنی امیه انتقال یافت. این مقاله در پی بررسی این زمینه ها است.فرضیه اصلی پژوهش برای علت یابی دست یابی امویان به قدرت، جریان سقیفه، حضور طولانی مدت معاویه در شام و سست عنصری عراقیان است.