جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله وحدت شخصی وجود از جمله مسائل عرفانی است که مورد قبول قاطبه اهل معرفت است، لذا برخی از ایشان در صدد برهانی کردن این مسئله برآمدند که یکی از ایشان مرحوم آقا محمدرضا قمشه ای می باشد. برهان ایشان مورد پذیرش عدّه ای از حکما و مورد مناقشه برخی دیگر قرار گرفته است که از جمله ناقدان آن مرحوم حکیم جلوه است که معاصر خودِ مرحوم قمشه ای می باشد. این مقاله به بررسی و نقد برهان مرحوم قمشه ای می پردازد، و نشان می دهد که مناقشات حکیم جلوه بر این برهان وارد نیست، اگرچه خود این برهان هم تامّ نمی باشد، زیرا در آن میان مفهوم و مصداق وجود خلطی صورت گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 79 تا 94

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی و تحلیل برهان عدم تناهی خداوند متعال (به عنوان اصلی ترین برهان بر وحدت شخصیه وجود)

نویسنده:

موسی ملایری، امیرحسین منصوری نوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود رابط , وحدت شخصی وجود , برهان عدم تناهی واجب الوجود , براهین خداشناسی , وحدت تشکیکی وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

کلیدواژه‌های فرعی :

قاعده بسیط الحقیقه , نامتناهی بالفعل , عینیت صفات با ذات , مغایرت وجود و ماهیت , تشکیک ترکیبی , تشکیک فقدانی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه حلی , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی

چکیده :

برای تبيين رابطه خداوند متعال با ماسوی الله، چهار نظريه كـلان، ميـان انديشـمندان شـكل گرفته است كه يكی از اين نظريه ها، وحدت شخصيه وجود است. برای اثبات نظريه وحدت شخصيه، پس از آنكه توسط ملاصدرا به قلمرو فلسفه وارد شد، براهين متعددی اقامه شده است و يكی از برهان ها متكی برعدم تنـاهی وجـود حـق تعـالی است. در اين نوشتار اين برهان مورد تأمل قرار گرفته و هر يك از مقدماتش به نحـو مجـزا بررسی گرديده است. سعی شده تمامی نقدهای وارد بر مقدمات، مطـرح و تحليـل شـوند. در نهايت حدود قوت و ضعف منطقی برهان در اثبات مدعا مورد بحث قرار گرفته است. در پايان دو نظريه «تشكيك» و «وجود رابـط» بـه عنـوان نظريـه هـای رقيـب بـرای وحـدت شخصيه مورد بررسی و نقد قرار گرفته اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 167 تا 196

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برهان جهان شناختی بر اثبات وجود خدا از دیدگاه امام خمینی (ره)

نویسنده:

محمد محمدرضایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خدا , اثبات خدا , فطرت(کلام) , برهان حرکت , برهان وجوب و امکان , خدا (اسماء ذات الهی) , برهان جهان شناختی , برهان علّی , سلسله علل , براهین خداشناسی , جهان پدیداری , وابستگی معلول , علیت , تسلسل , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , برهان امکان , برهان حرکت , قرآن کریم , اصل علّیت , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , امام خمینی

کلیدواژه‌های فرعی :

بدیهی , امام حسین (ع) , ممکن الوجود , فعلیت , دلیل لمی و انی , غنی بالذات , محرک , تداعی , حرکت جوهری , تقریر براهین , دعای عرفه , فیلسوفان اسلامی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , امام خمینی

چکیده :

این نوشتار، برهان جهان شناختی از دیدگاه امام خمینی (ره) را مورد پژوهش قرار می دهد. ابتدا به دیدگاههای مختلف در باب براهین اثبات وجود خدا، سپس وجه نامگذاری این برهان به جهان شناختی اشاره می شود. برهان جهان شناختی خدا را از طریق مقدمات بیانگر حقیقت بسیار کلی و عام در مورد جهان، اثبات می کند و برهان حرکت، برهان علی و برهان وجوب و امکان را می توان قرائت‌های مختلف از این برهان برشمرد. ضمن ارایه مختصر قرائت‌های مختلف برهان جهان شناختی از دیدگاه فیلسوفان، سه قرائت از برهان جهان شناختی (برهان امکان، برهان امتن قرآنی و برهان حرکت) از دیدگاه امام خمینی مطرح می شود.اساس این برهان در قرائت‌های مختلف، اصل علیت و ابطال سلسله علل تا بی نهایت است. برخی متفکران منتقد این برهان، کارآیی اصل علیت را فقط در حوزه تجربه دانسته و سلسله علل تا بی نهایت را محال ندانسته اند.در این نوشتار، به اشکالات پیرامون این مساله از دیدگاه امام خمینی (ره) پاسخ داده شده است. نتیجه اینکه اصل علیت، یک اصل بدیهی عقلی است که اطلاق آن در همه ساحتهای هستی رواست و نیز سلسله علل تا بی نهایت، تبیین درستی برای وجود اشیا نیست.در پایان، این نکته به اثبات می رسد که برهان جهان شناختی می تواند وجود خدا را به درستی اثبات کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 32

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

واكاوی برهان خلف ابن‌سينا در اثبات قاعده الواحد

نویسنده:

محمد حسينی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بنیاد حکمت اسلامی صدرا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سنخیت , تناقض , قاعده «الواحد» , فیض (صدور) , براهین خداشناسی , برهان خلف

چکیده :

اين مقاله بدنبال واكاوي روش ابن‌سينا در اثبات قاعدة الواحد است. وي نخستين فيلسوفيست كه اين قاعده را با برهان منطقي به اثبات رسانده است. استدلال مشهور ابن‌سينا در كتاب اشارات براي اثبات قاعدة الواحد، بر اساس برهان خلف است اما فخر رازي و انديشمندان پس از او، برهان ديگري را به ابن‌سينا نسبت داده اند كه مبتني بر قاعدة استحالة جمع نقيضان است. برهان اخير، چالش برانگيز بوده و مباحث دامنه داري را بدنبال داشته، علاوه بر اينكه بصراحت نيز در آثار ابن‌سينا مطرح نشده است. به باور نگارنده، ابن‌سينا شبيه برهان ياد شده را در كتاب المباحثات‌ مطرح كرده اما از لحاظ منطقي، آن را مبتني بر برهان خلف قرار داده و تنها در ساختار تحليلي مقدمات برهان خويش، به لزوم و حصول تناقض حاصل از گزارة صادر نخست تمسك كرده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 87 تا 96

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اعتبار برهان لم و ان بر پايه قاعده «ذوات الاسباب لاتعرف الا باسبابها»

نویسنده:

محمدعلی نوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بنیاد حکمت اسلامی صدرا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی , برهان لمّ (مقابل برهان انّ) , برهان انّ (مقابل برهان لمّ) , قاعدة ذوات الاسباب , انّ از راه ملازمات عامه , ذوات الاسباب لاتعرف الا باسبابها: شناخت موجودات دارای سبب، تنها با شناخت سبب آنها ممکن است‌‌ , 1- قواعد فلسفی امور عامه

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 61 تا 74

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منکران خدا برهانی را با نام «برهان شر» ارائه می‌کنند. این برهان چیست و چه پاسخی برای آن وجود دارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

گرچه اصل وجود «شر» انکارپذیر نبوده و بارها در قرآن کریم نیز بدان اشاره شده است،[1] اما مسئله «شر» و «وجود بدی» در جهان، به نادرست مستمسکی برای ثنویون(دوگانه‌پرستان) قرار گرفته است. آنان از راه وجود شر، استدلال به وجود دو مبدأ برای هستی می‌کردند؛ یکی بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فارابی، نراقی و غروی، مبتکران «برهان وجودی» در حکمت اسلامی

نویسنده:

علی افضلی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

الله , ابو نصر فارابی , علامه محمد مهدی نراقی , برهان وجودی , رب (اسم، اسماء افعال الهی) , براهین خداشناسی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , برهان فارابی , برهان وجودی کمپانی , مقاله درباره فارابی

کلیدواژه‌های فرعی :

ممکن الوجود , علت تامه , ممتنع الوجود , حمل شایع , حمل اولی , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , برهان امکان , برهان صدیقین ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

«برهان وجودی» برهانی در اثبات وجود خداست که نه بر اساس هیچ موجود خارجی و یا بعضی ویژگی‌های آنان، بلکه تنها برپایۀ «مفهوم» یا «تعریفِ» ذهنیِ خدا، وجود او را در عالم خارج اثبات می‌کند. سنت آنسلم (1033 - 1109) نخستین کسی است که در فلسفۀ غرب، چنین برهانی را در اثبات وجود خدا ابداع کرده است. اما در فلسفۀ اسلامی نیز حکیمانی بوده‌اند که بدون اطلاع از فلسفۀ غرب، برهانی را به همان سبک «برهان وجودی» اقامه کرده‌اند. اگر تقریر فارابی را از برهانی که در بعضی آثارش آورده است، بتوانیم با قطعیت، از مصادیق «برهان وجودی» بدانیم، وی را باید مقدم بر آنسلم، نخستین مبتکر این برهان در جهان فلسفه دانست. اما ملّا محمد مهدی نراقی و غروی اصفهانی براهینی اقامه کرده‌اند که دقیقاً از مصادیق «برهان وجودی» است. بنا بر تعریف‌های مختلفی که از خدا ارائه می‌شود، این برهان نیز تقریرهایی گوناگون می‌یابد. یکی از این تقریرها بر اساس تعریف خدا به عنوان «واجب‌الوجود» اقامه می‌شود که تقریر این سه حکیم، به ویژه نراقی و غروی مبتنی بر آن است. این مقاله به معرفی و بررسیِ برهان این سه حکیم مسلمان می‌پردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 28

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

از برهان حکمت چه نکته دیگرى غیر از اثبات اصل معاد استفاده مى شود؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : اسـتـفـاده مى شود كه زندگى ابدى انسان , بايد داراى نظام ديگرى باشد كه مانندزندگى دنيا , مـسـتـلزم رنجهاى مضاعف نباشد و گرنه ادامه همين زندگى دنيوى حتى اگرتا ابد هم ممكن مى بود با حكمت الهى سازگار نمى باشد . www.eporsesh.com بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معاد(کلام) , براهین خداشناسی , اثبات مبدأ و معاد , اثبات در معاد , برهان حکمت

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر