جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عامّ و مطلق، دو وصف عارضی هستند که بر برخی از الفاظ حمل می‌شوند. محدوده عامّ اصولی، در الفاظی است که معنای طلب شمولیت در افراد را به صورت وضعی در خود جای داده است. در تعریف وصف مطلق، دو دیدگاه به‌طور کلّی قابل طرح است. دیدگاه اول، وضع را مؤثّر در افاده معنای اطلاق می‌داند و دیدگاه دیگر، مطلق را همان اطلاق کلامی می‌پندارد که مقدّمات حکمت، سرآغاز آن است. بر این اساس، مقاله حاضر با روش کتابخانه‌ای تبیین می‌کند که روش شناخت معنای عموم در عامّ اصولی، لفظی و روش شناسایی مطلق به وسیله اطلاق کلام در یک دیدگاه، لفظی- عقلی و در دیدگاه دیگر، به‌طور کامل، عقلی است. در این باب، بررسی شباهت‌های میان دو وصف عامّ و مطلق و نیز بیان وجوه تمایز آن دو و ثمره آن، به تقدّم عام بر مطلق در زمان تعارض عامّ و مطلق در یک حکم به دلیل تنجیزی بودن عام و تعلیقی بودن مطلق، حائز اهمیت است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بسترهای تحوّل دانش اصول

نویسنده:

سعید هلالیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم فقه , علم اصول , اصول فقه , دین اسلام , علم اصول فقه , علوم دینی , فهم متون دینی , آموزش و پژوهش , حکومت اسلامی

چکیده :

در بیانی ساده، می توان علم اصول را متکفّل بیان چهارچوب و مسیر استنباط دانست. این دانش، در پرتو تلاش علمای مسلمان برای فهم متون دینی و در بستر نیازهای متراکم استنباطی و عمدتاً در دامان علم فقه پدید آمده است. این علمِ ابزاری، تاریخ طولانی پرفراز و نشیبی را در مسیری رو به تکامل پیموده است. مقتضیات عصری و نیازهای گسترده بشر معاصر به دین اسلام و به ویژه هجوم گسترده نیازهای فقهی در پرتو استقرار حکومت اسلامی، حجم عظیمی از مسائل کمّی و کیفیِ مورد ابتلا را متوجّه دانش فقه و دیگر علوم دینی نموده است. بخش عمده ای از این نیازها به دانش اصول که به ‌طور طبیعی باید عهده دار بررسی عناصر عملیات استنباط باشد، ارجاع داده می شود؛ لکن این دانش در ایستار و وضعیت کنونی خود، به دلایل مختلف، توان پاسخ‌گویی کمّی و کیفی متناسب با این نیازها را ندارد؛ بدین جهت، علم اصول در این برهه و در مسیر تکامل تاریخی خود، به تحوّلات گسترده ای نیاز دارد تا بر چالشهای فراروی خود فائق آید. تحقّق چنین تحوّلی، نیازمند ایجاد بسترها و زمینه های متعدّدی است که بدون توجّه کافی بدان‌ها، سخن از تحوّل اصول، توجیه و کارآیی چندانی نخواهد داشت. بسترها و زمینههای یادشده در نوشتار فرارو، از بررسی آسیب شناسانه وضعیت اصول در عرصه های آموزش، پژوهش و ترویج آن و تحلیل نتایج حاصل، اصطیاد گشته اند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شبهه عبائیه و آرای اصولی حضرت امام خمینی

نویسنده:

حسن خمینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم اجمالی , علم اصول , علم اجمالی , استصحاب , فرد مردد , شبهه عبائیه , فرد مردد

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

شبهه عبائیه نام شبهه ای است معروف در علم اصول فقه که نخستین بار توسط مرحوم آیت الله سید اسماعیل صدر مطرح شد. نگارنده در ابتدای مقاله به توضیح و تبیین این شبهه می پردازد و درصدد تطبیق آن با مبانی اصولی حضرت امام خمینی(س) است. در ادامه از نظریات بزرگانی چون محقق عراقی، محقق نائینی و آیت الله شیخ محمدحسین اصفهانی درباره بطلان استصحاب فرد مردد و از نظریات بزرگانی چون محقق نائینی و حضرت امام خمینی(س) و جمعی از بزرگان معاصر راجع به شبهه عبائیه استفاده کرده است. نویسنده در پایان، جواب دیگری از شبهه عبائیه و جمع بندی از کل نظریات علما آورده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

طلب و اراده

نویسنده:

روح الله خمینی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , شرح اثر , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالى، شرکت انتشارات علمی و فرهنگى,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و تفویض , سعادت و شقاوت , علم اصول , عرفان و فلسفه , جبر اختیار

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

کد کنگره:

BP 219 /6 / خ8ط8

چکیده :

کتاب طلب و اراده، یکی از دشوارترین مباحث فلسفی و عرفانی است که با مسئلهء جبر و اختیار ارتباط دارد. آیت الله خمینی در مواجهه با این بحث در تدریس علم اصول، با نگاهی بس ژرف به این مسئله نگریسته و ریشه های فلسفی و عرفانی و روایی آن را دقیقاً پی گرفته اند و ژرف کارانه ارتباط این مسئله را با جبر و تفویض و سعادت و شقاوت ذاتی و موجبات آنها تجزیه و تحلیل کرده و مشکل تسلسل اراده ها را به وجه بدیعی حل کرده اند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نهایة الوصول إلی علم الأصول المجلد 5

نویسنده:

حسن بن یوسف علامه حلی؛ محقق: ابراهيم بهادري؛ ناظر: جعفر سبحاني تبريزي

نوع منبع :

کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار)

منابع دیجیتالی :

معرفی کتاب فهرست

وضعیت نشر :

قم: مؤسسة الإمام الصادق علیه السلام,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم اصول , اصول فقه , تقلید , تعادل و تراجیح , و دیگر موضوعات مرتبط با کلام , اختلاف اقوال , اجتهاد , 13. علم کلام , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , کتب کلام شیعه , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , شرح تجرید فاضل قوشچی , تاریخ طبری , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق

کلیدواژه‌های فرعی :

نسخ شرایع , تقلید , اجتهاد , شرایط امر و نهی , تقلید از اعلم , قیاس , استدلال((سایر)، اصطلاح وابسته) , مکتب اصولی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی , جعفر سبحانی

شابک (isbn):

978-964-357-284-6

چکیده :

«نهاية الوصول الى علم الاصول»، به زبان عربى، اثر علامه حلى است. علامه حلّى، در هر مقصدى از اين كتاب، به بيان ماهيّت و تعريف موضوع بحث مى‌ پردازد تا محلّ بحث منقّح شود و احكام و مسائل آن را مورد بررسى قرار مى‌ دهد و اقوالِ گوناگون در مورد آن را با ذكر ادلّه هر كدام، بيان كرده و در صورت لزوم به ردّ آنها مى‌ پردازد و در آخر قول مختار را با ذكر براهين قاطع، بيان مى‌ كند. كتاب، با خطبه و بيان نياز انسان به تكاليف و احكام الهى و جايگاه اصول فقه در آن و بيان سبب تأليف كتاب و معرفى آن شروع مى‌ شود. برخي موضوعاتي كه در اين كتاب به آن پرداخته شده است عبارتند از : ضرورت تعريف و موضوع علم اصول، مباحث مربوط به لغات، كيفيّت استدلال به خطاب الله تعالى، امر و نهى، عموم و خصوص، صفات و افعال، اجماع ، خبر (سنّت)، استدلال، قياس، اجتهاد و تقليد و تعادل و تراجيح.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر