جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2290
نگاهی دیگر به مبحث غلو
نویسنده:
امیر توحیدی، هومن متین نیکو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
جریان غلات آن چنان بعضی از پژوهشگران را تحت تاثیر قرار داده که خود دچار گزافه گویی درباره برخی از معارف و فضائل معصومان صلوات الله علیهم اجمعین شده اند. این مقاله درصدد نقد یکی از آثار ایشان با عنوان «تاثیر اندیشه های غالیان بر برخی از مفسران اثرگرای شیعی» است که در شماره پنجم پژوهش نامه قرآن و حدیث به قلم آقای بمانعلی دهقان منگابادی به چاپ رسیده است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 103
تاویل قرآن در مکتب تفکیک
نویسنده:
عباس همامی، حامد علی اکبرزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
مکتب تفکیک که نشات گرفته از تفکرات مرحوم میرزامهدی اصفهانی و نظائر اوست، با تعریفی که از تاویل قرآن ارایه می دهد، تاکید دارد که فهم این تاویل ها منحصر به معصومین (ع) است و عملا هیچ امکان و جوازی برای دیگران در تاویل قرآن مگر در شرایط بسیار خاص وجود ندارد. بر اساس این دیدگاه تاویل های سایر مفسران و دانشمندان به ویژه فلاسفه و عرفا مطلقا باطل است و نباید به ورطه خطرناک تاویل قرآن نزدیک شد. به عقیده تفکیکیان تاویل برای همه آیات قرآن است، نه فقط آیات متشابه و برای فهم آن چاره ای جز رجوع به احادیث وجود ندارد. این مقاله به بررسی و نقد دیدگاه های این مکتب پیرامون تاویل قرآن پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 42
مقایسه دو تفسیر ادبی کشاف و تفسیر بیانی
نویسنده:
آفرین زارع، احمد قاسمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در تفسیر قرآن با رویکردهای متفاوتی روبرو هستیم که هر کدام از آنها به شیوه ها و مناهج گوناگونی تقسیم می شود. از جمله آنها رویکردهای: عقیدتی، علمی، عقلی- اجتماعی نوین، ادبی و رویکردهای منحرف. آن چه در این جا مدنظر است، رویکرد ادبی است که به دو شیوه: بیانی و تذوق ادبی تقسیم می شود. منهج بیانی بر اسلوب نظمی بی نظیر و نیکو تکیه دارد که مخالف با اسالیب معمول عرب است، و صور بیانی که متشکل از بدیع ترین و فصیح ترین واژگان و صحیح ترین معانی می باشد. اما تذوق ادبی بر پایه توازن بین ذات و موضوع استوار است و تذوق در قرآن کریم، حرکتی روانی و گرایشاتی ذاتی و درونی است که ناخودآگاه بر انسان تاثیر می گذارد. رویکرد ادبی از آن جهت حائز اهمیت است که قرآن، ادبیات و فصاحت و بلاغت خویش را موضوع معجزه و آیت بودنش معرفی می کند و دیگران را نیز در این زمینه به مبارزه می طلبد. بنابراین برای مفسران بسیار ارزشمند خواهد بود تا پرده از اعجاز ادبی و بلاغی قرآن بردارند. با توجه به اهمیت این موضوع، دو تفسیر ادبی مهم (تفسیرالکشاف و التفسیر البیانی للقرآن) را که یکی مربوط به دوره های نخست و دیگری مربوط به دوره معاصر می باشد، مورد مقایسه قرار گرفته است. مهمترین نتیجه این پژوهش اینست که رویکرد ادبی با شیوه بیانی جایگاه والایی در فهم و تفسیر کلام الهی دارد و با پیشرفت علوم بلاغی تفاسیر ادبی هم رو به تکامل گذاشته تا آنجا که برخی از مفسران معاصر بر متقدمان تفوق یافته اند که از میان آنها می توان عائشه عبدالرحمن را نام برد که با بهره بردن از تلاش های استادی چون زمخشری، تفسیری به مراتب کامل تر و زیباتر از قرآن کریم ارائه داد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 121
قرآن، زبان نمادین، اسطوره و هرمنوتیک
نویسنده:
فردوس حاجیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در این پژوهش تلاش شده است تا معنای هرمنوتیک و نسبت آن با تاویل و تفسیر از دیدگاه اندیشمندان مسلمان بیان و سنجیده شود و مبانی مشترک تاویل و هرمنوتیک به معنای کلاسیک تبیین گردد. همچنین به مساله کاربرد زبان نمادین و زبان حقیقی در قرآن پرداخته و اختلاف دیدگاه مفسران طرفدار زبان نمادین در قرآن و طرفدار زبان حقیقی به طور مختصر بیان شده و در نهایت نگرش ملاصدرا و ابن عربی در خصوص شرایط فهم قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 11
گونه شناسی و روش شناسی روایات تفسیری امام صادق (ع)
نویسنده:
سید رضا مودب، کامران اویسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
با توجه به نیازمندی به روایات تفسیری و اهمیت نقش امام ششم (ع) در بیان این روایات، شناخت روش تفسیری این امام همام، کمک شایانی به پیشبرد علم تفسیر خصوصا در نزد پژوهشگران و مفسران شیعی خواهد کرد. در این نوشتار روش های تفسیری امام صادق (ع) با نگاهی کاربردی بررسی شده است. برای رسیدن به این هدف باید به صورت تقریبی اکثر روایات تفسیری امام جعفربن محمد (ع) دیده می شد که در نوبه خود کاری پرزحمت بود. روش تفسیری قرآن به قرآن، قرآن به سنت، تفسیر لغوی، جری و تطبیق از مسائلی است که در این تحقیق بدان اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
کاربرد روش های معناشناسی نوین در پژوهش های قرآنی
نویسنده:
قاسم بستانی، وحید سپه وند
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از گذشته دور قرآن پژوهان و مفسران از روش های تفسیری گوناگونی که در طول سالیان بلند از مواجهه با فهم خطاب الهی استخراج کرده بودند، برای دست یابی به معانی آیات قرآن استفاده می کردند و تاکنون نیز خدمات ارزنده ای در این زمینه ارائه داده اند که راه گشای فهم معانی این کتاب آسمانی بوده است.از سویی دیگر، دوره معاصر با آغاز روش های نقد ادبی، زبان شناسی و معناشناسی، روش هایی بعضا جدید و متفاوت و با کارکردهایی نو در کشف معانی قرآن فراروی محققین و قرآن پژوهان قرار داده است. این روش ها هر چند حاصل کار زبان شناسان جدید است، ولی می تواند کمک بسیاری در جهت فهم دقیق تر معانی قرآن کریم به مفسر کند. اما این روش ها کدامند؟ چه دلایلی بر ضرورت بهره مندی از این روش ها در کنار روش های کهن و کلاسیک سنتی در تفسیر قرآن وجود دارد؟مقاله پیش رو، با روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل داده ها، سعی دارد این روش ها را شناسایی کرده و دلایل دال بر ضرورت کاربرد آن ها در تفسیر قرآن را بیان دارد؛ به امید آن که بتواند در این راه گامی ولو کوتاه بردارد
صفحات :
از صفحه 165 تا 186
معناشناسی الفاظ قرآن در تفسیر مجمع البیان
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده,فاطمه نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
معناشناسی واژه های قرآن یکی از اساسی ترین پایه های فهم و تفسیر دقیق قرآن است. دست یابی به معنای یک واژه در قرآن از ریشه شناسی آغاز می شود و پس از بررسی سیر تطور آن، مفهوم واژه در حوزه معنایی خاصی که در آن قرار گرفته، روشن می شود. اما صرف بررسی لغت برای تعیین مقصود قرآن کافی نیست چرا که معنای دقیق واژه، تنها در بافت خود قابل توصیف خواهد بود، لذا توجه به بافت زبانی و موقعیتی در تبیین معنای آیات از اهمیت خاصی برخوردار است.طبرسی به عنوان یکی از برجسته ترین مفسران شیعه در تفسیر جزء 27 مجمع البیان، برای ریشه شناسی الفاظ قرآن از راه کارهایی چون ریشه یابی واژه ها، مبدا اشتقاق، صرف شناسی و کاربرد الفاظ نزد عرب استفاده کرده و در مواردی سیر تطور آن واژه را مورد توجه قرار داده است. در این میان گرچه مفسر در معناشناسی الفاظ قرآن به رویکرد ریشه شناسی توجه داشته، اما از تاثیر مهم بافت غافل نبوده و با توجه به بافت زبانی و موقعیتی و قرائن حالی و مقالی درصدد تبیین معنای آیات برآمده است.در این مقاله تلاش شده است تا با تبیین علم معناشناسی و زیرشاخه های آن، کاربرد فنون این علم در تفسیر مجمع البیان را بررسی کرده و دیدگاه طبرسی در این خصوص را بیان کنیم.
صفحات :
از صفحه 125 تا 164
نقد تفسیری تطبیقی وقف تعسف
نویسنده:
زهره اخوان مقدم، شهناز عابدینی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شناخت دانش وقف و ابتدا و ارتباط آن با تفسیر از دو جهت مهم است؛ یکی آنکه دانش وقف و ابتدا در فضای ذهنی و کتابخانه‌ای، اساساً یکی از علوم قرآنی است و با تفسیر که همان کشف مراد الهی است، رابطه‌ای مستقیم دارد. دیگر آنکه در فضای عینی و کاربردی یکی از فنون مهم تلاوت است که با فهم و القای معنای آیه در ارتباط است. این ارتباط دو سویه بین وقف و ابتدا و تفسیر تا آنجاست که در بسیاری از موارد، اقوال مختلف تفسیر، پایه و اساس اختلاف در تعیین مواضع وقف و ابتدا گشته است؛ همچنین در بسیاری از موارد، اختلاف در تعیین مواضع وقف و ابتدا، باعث القای معانی متفاوت می‌شود. بدیهی است که مراد و مقصود خداوند، تنها یکی از وجوه تفسیری است، بنابراین آگاهی از تفسیر صحیح آیه و تلاوت به وجهی که القاء کننده‌ی مراد الهی باشد، لازم و ضروری است. این در حالی است که بعضی از قاریان قرآن کریم بر اساس تفسیر وجه مرجوح، وقف و ابتدای نامناسبی را در آیه اجرا می‌کنند که نه تنها معنای کاملی را به شنونده القاء نمی‌کند؛ بلکه در بسیاری از موارد القای خلاف مراد الهی را به همراه دارد. این دسته از وقف‌ها «وقف تَعَسُّف» نام دارد. در این پژوهش ضمن بررسی تفسیری مصادیقی از وقف‌های تعسّف، به کمک شواهد و دلایل، وجه ارجح از وجه مرجوح تمییز داده می‌شود تا موضع وقف به درستی شناخته شده و وقف صحیح‌تر که معنای صحیح‌تر و کامل‌تری را القاء می‌کند، انتخاب گردد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 102
سیاق و سباق، در مکتب تفسیری علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدی ایزدی مهدی، نورالدین زندیه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
اصطلاح «سیاق» و استفاده از آن در علم تفسیر، در طول تاریخ تفسیر با رشد آرامی مواجه بوده است، ولی در تفسیر المیزان این مفهوم، رشد قابل توجهی پیدا کرده، به گونه‌ای که در هر سوره چندین بار مورد استفاده واقع شده است. در حقیقت سیاق به عنوان یکی از مهم‌ترین اصول و مبانی علامه طباطبایی در استفاده از روش تفسیر قرآن به قرآن است. با این حال در مواردی شاهد آن هستیم که مفسر با چشم‌پوشی از سیاق، آیه را به طور مستقل معنا نموده یا در کنار معنای سیاقی، یک معنای مستقل هم ارائه می‌دهد. این مطلب نه از بی‌قاعده بودن روش، بلکه از وجود برخی ضوابط در نحوه ظهور سیاق و همچنین غلبه «سِباق» بر سیاق حکایت دارد. نکته مهم و قابل تأمل در این میان این است که علامه طباطبایی اگرچه از سباق در برابر سیاق بهره‌مند شده، ولی از این اصطلاح استفاده نکرده است. در مقاله حاضر تلاش شده است تا ضمن اشاره به مبانی روش تفسیری علامه طباطبایی در استفاده از سیاق، با انواع سیاق و شرایط استفاده از آن آشنا شده و در نهایت اصول حاکم بر استفاده از سیاق و سباق در تفسیر قرآن به قرآن استخراج شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 33
تحلیل انتقادی دیدگاه مفسران پیرامون تناسب معنایی آیه «و مانتنزل الا بأمر ربک»
نویسنده:
سیاوشی کرم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
آیه شریفه: ?و ما نتنزل إلا بامر ربک له ما بین ایدینا و ما خلفنا و ما بین ذلک و ما کان ربک نسیا? (مریم:19/64) و آیه پس از آن، از یک سو -بظاهر- سخن و کلام فرشتگان به حساب می آید و از دیگر سو، از هم پیوندی معنایی با آیات قبل و بعد از خود، برخوردار نیست. همین امر بستر طرح دیدگاه های متنوع و متفاوتی را پیرامون آن فراهم آورده است. در این پژوهش، تحلیل و نقد همه این دیدگاه ها برای دستیابی به نتیجه ای صائب، سوگیری شده است. بر اساس این پژوهش، نزول مستقل این دو آیه، مردود و با معترضه دانستن آنها، سایر دیدگاه های مطروحه درباره تناسب معنایی میان آن دو با آیات پیرامونی، صرفا، ذوقی و اجتهادی دانسته شده است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 117
  • تعداد رکورد ها : 2290