جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 60
قصد و معنا در حدیث
نویسنده:
رمضانعلی بیگدلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«متن» صورت ظاهری و پوشیده معناست و پدیدآیی معانی در مواجهه ذهن خواننده با متن، ریشه در علم و معرفت پیشینی فرد از الفاظ و مدالیل آن دارد؛ اما آنچه از معناى اولیه متن فهمیده مى شود، همیشه با مقصود نهایى گوینده مطابقت کامل ندارد. لذا براى گذر از معناى ظاهرى و ابتدایى و رسیدن به مراد حقیقی، باید عوامل گوناگونى را گرد آورد که با توجه به آنها از معنای ظاهری متن گذشت و به مراد واقعی معصوم علیه السلام از صدور حدیث پی برد؛ برخی از این عوامل عبارتند از: آگاهی از سبب صدور، گردآوری احادیث مشابه، عرضه حدیث به قرآن، فهم نخستین راوی حدیث، توجه به سیاق و بافت کلی کلام معصومین علیهم السلام و سنجش عقلی کلام معصوم از راه شناخت گوینده آن.
معنای خارجیّت معنا و موضوع له از نظر میرزا مهدی اصفهانی
نویسنده:
حسین مفید
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
شاخص ترین شاخه ای از علوم اسلامی که به مسئله زبان شناسی، چیستی لفظ و معنا و پیوند میان آنها به طور جدی پرداخته دانش اصول فقه است؛ بنابراین، بحث از زبان شناسی براساس نظریات متفکرین اسلامی نیازمند مراجعه به آراء نظریه پردازان اصول فقه است. میرزا مهدی اصفهانی بنیان گذار مکتب معارف خراسان، و از شاگردان طراز اول میرزای نائینی، به سبب نگاه خاص خود در باب معرفت شناسی و هستی شناسی، حقیقت الفاظ را علامتیت و اشاره گری، و مدلول و معنای آن را نفس حقایق و نه صُوَر ذهنی آنها می داند. نظریة او در بحث الفاظ از یک سو، در تقابل با زبان شناسی مبتنی بر آموزه های حکمت متعالیه و نظریه های معرفت شناسی و هستی شناسی آن است (چراکه اساساً نظریات او در تقابل با مبانی حکمت متعالیه است) و از سوی دیگر، در تقابل با نظریات اصولی ای است که بر اندیشه ها و آموزه های حکمت متعالیه استوار شده اند. بنابراین، می توان نقطه مقابل میرزای اصفهانی در بحث معنا و موضوع له را استادش - میرزای نائینی - دانست. او بنیان های جدیدی در تبیین کلمات ائمه دین استخراج و تبیین کرده است که مهم ترین آنها در بحث شناخت (علم و عقل) می باشند. میرزای اصفهانی بر اساس نظام شناختی خود تحلیل جدیدی دربارة وضع الفاظ برای خارج معنا بیان داشته است. که این مقاله در تلاش است تا گزارشی از مقدمات و اصول این نظریه ارائه کند
ترجمه و شرح فارسی الموجز فی اصول الفقه
نویسنده:
جعفر سبحانی تبریزی؛ مترجم: علی عدالت
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نصایح,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «الموجز فی اصول الفقه»، یکی از آثار و تالیفات آیت الله شیخ جعفر سبحانی است که به زبان عربی نوشته شده است. این کتاب، در حوزه ‌های علمیه به عنوان متن درسی تدریس می‌ شود و جایگاه ویژه خود را پیدا کرده است. در این اثر، مهم‌ ترین مسائل اصولی به گونه موجز مورد بحث قرار می‌ گیرد. مقصود مؤلف، از تالیف این کتاب، آشنا کردن مبتدیان، با مسائل اصول فقه است. مولف، مباحث علم اصول را به چهار دسته مباحث الفاظ، مباحث عقلیه، مباحث حجج و امارت و مباحث اصول عملیه تقسیم کرده و در ادامه، به تبیین مسائلی از قبیل حقیقت وضع، دلالت، حقیقت و مجاز و علائم آن دو، اصول لفظی، اشتراک و ترادف، استعمال لفظ مشترک در بیشتر از یک معنا، حقیقت شرعیه و متشرعه، صحیح و اعم و مشتق پرداخته و نظریات بدیعی را ارائه می‌ دهد.
اصل ترکیب معنا در اندیشه فارابی
نویسنده:
بهاءالدین موحد ابطحی، لطف الله نبوی، محمدعلی حجتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اصل ترکیب در معناشناسی، یکی از اصول مهم و مسئله آفرین است. مطابق این اصل، معنای عبارت های مرکب، براساس معنای اجزا و چگونگی ترکیب آن ها به دست می آید. بنابر ادله پیشینی برای این اصل، هر نظام معناشناختی باید تابع این اصل باشد. اگرچه معمول است پیشینۀ این اصل را به فرگه بازگردانند، جایگاه مهم اندیشمندان مسلمان، فراموش شده است. در این مقاله برآنیم با بررسی چهارچوب مفهومی مناسب برای اصل ترکیب، آن را در آثار فارابی واکاوی کنیم. در میان آثار فارابی اشاراتی ضمنی به ترکیب معنا وجود دارد. براین اساس، با تمایز تقریر معرفت شناختی و معناشناختی از اصل ترکیب و براساس رویکرد عمل گرایانه، سخنان فارابی را بررسی کرده ایم. به نظر می رسد فارابی دستِ کم به برخی تقریرهای اصل ترکیب پایبند است.
کارکرد معنائی اسلوب نحوی اشتغال در قرآن کریم
نویسنده:
فائزه پسندی,محمدحسین رسول نیا,علی بنائیان اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اسلوب اشتغال از دیرباز (در متون جاهلی، قرآن کریم و حدیث) تاکنون مورد استفاده عرب زبانان بوده است و به عنوان یکی از مهم ترین بحث های اختلافی همراه با تأویل و تقدیرهای مفصل، در بین یک یا چند مکتب نحوی نظیر کوفی و بصری به شمار می رود که بررسی این اختلافات و بیان دیدگاه های مختلف با هدف سهولت تعلیم، حفظ ساختار زبان، فهم بهتر، پرهیز از استعمال قواعد غیرمستعمل و حذف آن از نحو عربی است. در این مقاله نویسندگان ضمن بررسی مهم ترین کتب نحوی، به کاربرد این اسلوب، جایگاه و حالات متفاوت آن در دوره های مختلف و نقش مستقیم آن در بیان معنای دقیق و مفهوم مراد اشاره دارند. همچنین ضمن مقایسه اختلافات و آراء موجود در زمینه تعریف، وجوه اعرابی و گونه های متنوع این اسلوب از معنا تا بلاغت، مناسب ترین و نزدیک ترین حکم به قواعد اساسی زبان و ادبیات عرب استخراج و ارائه می گردد و در این میان استناد و استشهاد به آیات قرآن کریم و شناخت مواضع گسترده آن در باب اعجاز لغوی مورد پژوهش و واکاوی قرار گرفته است.
اشارات سبحانی؛ بررسی دیدگاه های متعارض در باب شطح
نویسنده:
لیلا نوروز پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شطح از جمله معدود موضوعاتی است که دیدگاههای گوناگون و متعارضی در باب آن وجود دارد. حتی در میان بزرگان عرفان و فلسفه نیز توافق چندانی دیده نمی شود؛ از حد کفرآمیز خواندن و خوار داشتن تا وحی گونه دانستن و در اوج نشاندن. اساس اندیشه موافقان بر تاویل و تفسیر شطح است که به گونه ای که در برخی تاویل ها نسبت معقولی میان دال و مدلول وجود ندارد. مخالفان شطح به معنای ملفوظ و دلالت های نخستین و قاموسی کلمات توجه کرده اند و کسانی چون غزالی که در طیف تشرع و عرفان قراردارند، انتساب این گونه عبارات را به عارفان انکار می کنند یا محل تردید می دانند. پژوهشگران متاخری چون استیس و دیگران با توجه به دیدگاه های جدید چون هرمنوتیک و خوانش های گوناگون متن به بیان ویژگی های شطرح پرداخته اند. این پژوهش، بیان و تحلیل این دیدگاه هاست.
صفحات :
از صفحه 195 تا 209
بررسی و نقد نظریه هیوم در باب علیت
نویسنده:
عبدالله امیدی‌فرد
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
بحث از «علیت» از مهم‌ترین مباحثی است که زیربنای بسیاری از دیگر مباحث فلسفه اسلامی را تشکیل می‌دهد، تا آنجا که انکار آن در حقیقت نفی همه علوم اسلامی است. از سوی دیگر پذیرفتن اصل علیت هم، اختلافات و کشمکش‌ها را در ابعاد و زوایای این قانون در پی داشته‌است، اما به ندرت موجب انکار اصل علیت شده‌است. یکی از کسانی که در مغرب زمین اصل علیت را به چالش کشیده و در صدد انکار آن برآمده‌است «دیوید هیوم» است. در این نوشتار پس از اشاره به برخی مباحث مهم فلسفی در باب علیت، با استدلال‌ها و نقطه نظرات این فیلسوف آشنا شده، سپس آنها را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 87 تا 112
ملاصدرا و معناشناسی
نویسنده:
حسن همتائی، علی اکبر احمدی افرمجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
صدرا یک‌بار اشاره می‌کند که آنچه عارفان بدان اسم می‌گویند، نزد فیلسوفان به نام مشتق شناخته می‌شود. اما در مواضع دیگری، خود از واژه‌ی اسم استفاده می‌کند و حتی تقسیم‌بندی ظریفی میان اسم، صفت و ذات را معرفی می‌نماید. در باب معنای اسم، او در موضعی به‌صراحت اعلام می‌کند که اسم‌ها به ازای معانی کلی عقلی هستند و نه به ازای هویات عینی، و حتی برای نام‌ها در عالم اسماء، به موازات اشیاء، قائل به جنس و فصل می‌گردد. اما در موضع دیگری بیان می‌کند که اینطور نیست که تنها ماهیت‌های کلی دارای نام باشند، بلکه اشخاص و معقولات ثانی هم می‌توانند موضوع‌له نام باشند. گویی برداشت صدرا از معنا گاهی بسیار تنگ و گاهی وسیع‌تر بوده است. این وسعت نظر هنگامی که او درباره‌ی نام‌های بی مسما و مسماهای بدون نام سخن می‌گوید بیشتر به چشم می‌آید و در هنگام بحث از امکان و چگونگی نامیدن خداوند به اوج می‌رسد. در اسفار، نام خداوند را نامی برای همه‌ی اشیاء و مسمای نام خداوند را مسمایی برای همه‌ی نام‌ها می شمرد. چنین قبض و بسطی در اشاره‌های صدرا به معنا، است که تلاش نویسندگانی چون سجاد رضوی را در تطبیق نظر صدرا بر [گوشه‌هایی از] نظریات معناشناسی معاصر نامطلوب می‌سازد. در واقع نظر به بنیادهای به‌کلی دیگرگون فلسفه‌ی اصالت وجود، ظهور هرگونه شباهت ظاهری میان معناشناسی معاصر و معناشناسی صدرایی را باید به دیده‌ی تردید نگریست.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
بررسی و نقد رابطة خدا و جهان آفرینش در آرای مقدم ویتگنشتاین
نویسنده:
حمیدرضا آیت اللهی، مریم شادی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
پرسش گری از خدا و جهان آفرینش توسط لودیگ ویتگنشتاین یکی از پر رمز و رازترین و در عین حال کم دامنه ترین کنش های فلسفی اوست که واکاوی حدود و ثغور آن می تواند در روشن شدن بسیاری از زوایای فکری این فیلسوف مؤثر باشد. خدای ویتگنشتاین، در دیدگاه اولیة او، آشکارگی در عالم ندارد. او در بررسی دقیقی به بی نسبت بودن زبان و تعابیر متافیزیک، اخلاق و مواردی از این سنخ، با جهان پیرامون می رسد و وجود هرگونه سخن محصلی را در این باره مردود می داند. اما تدقیق مرزهای جهان و زبان توسط وی و نوع چیدمان نسبت های زبانی تسری داده شده به رابطة خدا و جهان، علی رغم پی ریزی بنیانی موضوع، چندان کاربرد عملی ندارند. به نحوی که شیوة پردازش ویتگنشتاین در این عرصه تبدیل به نسخه ای شده که وی آن را بر اساس دل خواسته های زبان خویش ترسیم کرده است. می توان گفت که جدا از دعوی واقع گرایی و غیر واقع گرایی در تحلیل موضع وی، رویکرد او در این عرصه رویکردی انتزاعی و البته از حیث مفهومی معنویت گرایانه به شمار می آید.
خاستگاه های فلسفه تحلیلی به روایت مایکل دامت
نویسنده:
عبدالله نیک سیرت,حسین کلباسی اشتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دیدگاه رایج درباره فلسفه تحلیلی این است که فلسفه مزبور منشا انگلیسی - آمریکایی دارد و راسل و مور نیز از بانیان آن هستند؛ ولی مایکل دامت معتقد است: خاستگاه واقعی فلسفه تحلیلی آلمان، و فرگه نیز موسس و پیش گام آن است؛ زیرا تحلیل فلسفی چیزی جز تحلیل اندیشه ها از رهگذر زبان نیست و این همان رسالتی است که نخستین بار فرگه آن را مطرح کرده بود. دامت معتقد است که فرگه با طرح نظریه «چرخش زبانی»، در آثار ماندگار خویش، به نام های «مقدمه مبانی حساب» و «مفهوم نگاری» موجب شد تا پرسش شناسایی در فلسفه کلاسیک، یعنی نسبت میان تفکر و اشیا، به مساله رابطه زبان و دلالت و معنا تبدیل شود. مبنای این نظریه، اصل «اصالت متن» است که بر اساس آن، فقط در متن جمله است که واژه معنا می یابد؛ یعنی اندیشه ها از طریق جملات انعکاس می یابند و سخن گفتن از ساختار اندیشه، سخن گفتن از پیوند معنایی اجزای جمله است. البته، در اصل این اندیشه ها هستند که صادق یا کاذبند و جمله صرفا معنای ثانوی، متعلق صدق و کذب قرار می گیرد. این نوع رویکرد به مساله شناسایی، که از سوی فرگه ارایه شده، همان چیزی است که موجب ظهور فلسفه تحلیلی شده است. سایر اندیشمندانی که عموما به زبان آلمانی می نوشتند مثل بلتسانو، ماینونگ و به ویژه هوسرل نیز با طرح نظریه «حیث التفاتی»، در نظریه چرخش زبانی و در نتیجه فلسفه تحلیلی نقش بسزایی داشته اند.
  • تعداد رکورد ها : 60