جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
عدم
>
ممتنع
>
ممتنع بالذات
>
تسلسل
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 63
عنوان :
برهان سینوی از نگاه ابن رشد
نویسنده:
نادر شکراللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
,
برهان سینوی
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه مشاء
,
نقد ابن رشد بر برهان سینوی
کلیدواژههای فرعی :
قدیم ,
معتزله ,
تسلسل ,
امکان ماهوی ,
اصالت ماهیت ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
امکان استعدادی ,
تهافت الفلاسفه ,
امکان ذاتی ,
عروض وجود بر ماهیت ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
مساله جعل ,
امکان حقیقی ,
امکان ضروری ,
قدیم ,
تسلسل ,
سلسله ممکنات ,
نسبت ماهیت و وجود ,
محال بودن تسلسل ,
بازسازی برهان سینوی ,
تهافت التهافت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
ابنرشد برهان سینوی بر اثبات واجبالوجود را نمیپذیرد و آن را جدلی میداند. در چرایی این عدم پذیرش، نویسندگان بر دلایلی تکیه کردهاند، بعضی بر این باورند که ابنرشد نتوانست به نحوه عروض وجود بر ماهیت، آن گونه که ابنسینا معتقد بود، برسد. همچنین وی نتوانست امکان ماهوی را دریابد و امکان ذاتی را از امکان استعدادی تمییز دهد؛ از این جهت، در فهم برهان ابنسینا عاجز ماند و این عجز باعث شد که برهان سینوی به طور صحیح به غرب منتقل نشود. اما ابنرشد هم امکان ماهوی و هم نحوه عروض وجود و ماهیت را میشناخت، اما با توان فلسفی آن دوره که هنوز مسأله اصالت وجود و مسأله جعل وجود مطرح نبود، امکان ماهوی نمیتوانست پایه برهان قرار گیرد و او مجبور بود که ممکن را به حقیقی (موجودات دارای قوه و فعل) و ممکن ضروری تقسیم کند تا بتواند چهره معقولی از برهان به دست دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان صدیقین به تقریر مرحوم علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد حسین گنجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
برهان صدیقین ابن سینا
,
براهین خداشناسی
,
برهان صدیقین
,
برهان صدیقین علامه طباطبایی
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تسلسل ,
وجود ,
اصالت ماهیت ,
اصالت وجود ,
اشارات و تنبیهات ,
حدوث ,
ممکن ,
امکان (منطق) ,
اثبات واجب الوجود ,
واقعیت ,
مقدمات برهان صدیقین ,
امکان ,
حدوث ,
پارادوکس ,
ماهیت ,
اصالت وجود ,
تسلسل ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
سفسطه (منطق) ,
زوال پذیری واقعیت ,
عین ربط بودن معلول ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
یکی از ادله ای که فلاسفه مسلمان در اثبات وجود خداوند اقامه کرده اند و عنوان آن ظاهرا برای اولین بار توسط بوعلی به کاربرده شده برهان صدیقین است. استدلال بوعلی امروزه تحت عنوان برهان امکان و وجوب شناخته می شود. اما چند قرن پس از وی فیلسوف نامدار دیگر، ملاصدرای شیرازی با تأسیس مبادی تازه فلسفی صورت دیگری از برهان صدیقین ارائه کرد. مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبایی به تعبیر برخی از شاگردان ایشان کوشیده است برهان مزبور را به نحوی ارائه کند که اثبات وجود خداوند به عنوان اولین مسأله فلسفی قابل طرح باشد. مقاله حاضر گزارشی از رأی مرحوم طباطبایی و سپس بیان برخی نقدها بر آن است که به نظر نگارنده مقاله رسیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 193 تا 201
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان وجوب و امکانِ ابن سینا
نویسنده:
حسین شمس، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وجوب و امکان
,
براهین خداشناسی
,
فلسفه بوعلی
,
برهان امکان
کلیدواژههای فرعی :
علیت ,
تسلسل ,
وجود ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
المشارع و المطارحات ,
ممکن الوجود ,
برهان انی ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان لمی (منطق) ,
براهین اثبات وجود خدا ,
تهافت الفلاسفه ,
امکان (منطق) ,
برهان صدیقین ابن سینا ,
اثبات خدا ,
امکان ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
ماهیت ,
علیت ,
تسلسل ,
برهان امکان ,
برهان صدیقین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لم ,
تهافت التهافت ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
پرسش از وجود خدا از بنیادیترین پرسشها و دغدغههای فکری بشر بوده است. از رهگذر تلاش اندیشمندان برهانهای زیادی در اثبات وجود خدا سامانیافته که یکی از استوارترین و مهمترین آنها برهان وجوب و امکان است. این برهان به طورگستردهای در میان فیلسوفان اسلامی و غربی مورد پذیرش واقع شده و از آن تقریرهای متعددی ارایه گردیده است. تقریر ابنسینا که صورت تفصیلی آن در کتاب اشارات و تنبیهات آمده است، یکی از تأثیرگذارترین آنهاست که در این مقاله رهیافت او در ارایه این برهان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و قوت و اعتبار آن مورد تأکید قرار میگیرد. این تقریر کاملترین شیوهای است که برای برهان وجوب و امکان ارایه شده و اساس بسیاری از تقریرهای دیگر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان وجوب و امکان در آثار ابن سینا، ابن رشد و توماس آکویینی
نویسنده:
محمد مهدی اعتصامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
براهین خداشناسی
,
فلسفه بوعلی
,
برهان امکان
,
برهان وجوب و امکان از نظر ابن سینا
,
برهان وجوب و امکان از نظر ابن رشد
,
برهان وجوب و امکان از نظر توماس آکوئیناس
کلیدواژههای فرعی :
حادث ,
واجب الوجود ,
هستی ,
هرم هستی ,
ممکنات ,
حدوث ,
ماهیت ( عام ) ,
ماهیت ممکن ,
تسلسل ,
ذات مقدس الهی ,
ممکنه خاصه ,
برهان اثبات باری ,
تهافت التهافت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
ابن رشد را عقیده بر آن است که ابن سینا در برهان وجوب و امکان تحت تاثیر متکلمین بوده و بر مشرب آنان مشی کرده و برهانی اقناعی آورده است. بخصوص که از مفهوم واجب الوجوب بالغیر که معنای محصلی ندارد در تقریر این برهان استفاده کرده است. نویسند مقاله ضمن تقریر استدلال های این دو فیلسوف چنین نتیجه گرفته که تقریر ابن رشد نه تنها مبتنی بر وجوب و امکان نیست بلکه به بیان متکلمین در برهان حدوث نزدیک می شود زیرا منظور از ممکن نزد وی موجودی است که عدم بر وی تقدم زمانی دارد. علاوه بر این ابن رشد نتوانسته مفهوم وجوب بالغیر را آن گونه که ابن سینا مراد کرده در یابد. توماس آکویینی نیز گرچه برهان وجوب و امکان خود را مدیون ابن سینا و در اعتبارات ماهیت از ایشان پیروی کرده است در تبیین برهان وجوب و امکان به طریق ابن رشد نزدیک شده و ممکن الوجود را مشابه حادث زمانی فرض کرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 213 تا 236
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه علیت
نویسنده:
محمدعلی عباسیان چالشتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مفهوم علیت
,
نتایج علیت
کلیدواژههای فرعی :
علیت ,
تسلسل ,
علت تامه ,
رابطه متعدی ,
خواص روابط ,
رابطه منعکس – نا منعکس ,
رابطه متقارن – نامتقارن ,
رابطه علیت ,
نظریه وسایط ,
رابطه تجلی (تطور ,
علت حقیقی ,
معد ,
نامتعدی ,
ماهیت ,
علیت ,
تسلسل ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
کیفیت صدور ممکن از واجب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
یکی از اصلی ترین مسائل فلسفه اسلامی، که از نظر سبقت و قدمت نیز از اولین آنهاست، مسأله علیت است. این مسأله دارای شعب و فروعاتی است، که از جمله مهمترین آنها می توان به مسأله رابطه علیت اشاره کرد. مسأله رابطه علیت نیز در جای خود با مسایل بسیار مهم و اساسی دیگری، نظیر «کیفیت صدور ممکنات از واجب تعالی» و «تناهی سلسله علل و معلولات»، درگیر و مرتبط می باشد. با توجه به سخنان فیلسوفان مسلمان، می توان «رابطه علیت» را رابطه ای دوتایی میان زوجهایی معین و مرتب از اشیا دانست که یکی از آنها (علت) هستی بخش است و دیگری (معلول) هستی یافته، مانند رابطه میان واجب و ممکن. بازخوانی اقوال حکیمان مسلمان از نوع رابطه علیت و خواص آن، هم از دیدگاه متافیزیکی و فلسفی و هم از منظر «نظریه روابط» منطق صوری جدید، ما را به نتایجی متقابل و غیر قابل جمع می کشاند. این مقال در پی آن است که ضمن توضیح رابطه علیت، با تکیه بر اصطلاحات و اصول مورد قبول فیلسوفان مسلمان، به آشکار سازی این نتایج متقابل و غیر قابل جمع بپردازد. در پایان نیز برای رهایی از این نتایج متقابل و متضاد سه راه حل، بویژه راه حل ملاصدرا با تکیه بر نظریه وحدت شخصی وجود، پیشنهاد شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 219 تا 241
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تسلسل تنازلی در حکمت یمانی
نویسنده:
محمد موسوی بایگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تسلسل
,
میرداماد
,
عالم دهر
,
استحاله تسلسل
,
تسلسل
,
حکمت یمانی میرداماد
کلیدواژههای فرعی :
جسم ,
القضا و القدر ,
کتاب تقویم الایمان ,
فیض الهی ,
قضا و قدر ,
قضا و قدر عینی ,
قضاء عینی ,
ماده ,
تسلسل تصاعدی ,
تسلسل تنازلی ,
قضاء عینی ,
فیض الهی ,
تسلسل تنازلی ,
تسلسل تصاعدی ,
قبسات ,
اجتماع دهری ,
ترتب آحاد سلسله ,
اجتماع بالفعل همه افراد ,
عدم استحاله ,
وجود دهری ,
نبراس الضیاء ,
ذوالماده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
تسلسل از مهمترین مسائل فلسفی است که به سه صورت قابل تصور است: در جهت تصاعد، تنازل و جمع بین هر دو. حکما بطلان تسلسل را مشروط به تحقق دو شرط دانستهاند: ترتب آحاد سلسله بر یکدیگر و اجتماع بالفعل همه افراد در وجود. میرداماد معتقد است شرط اجتماع بالفعل افراد، شامل جانب تنازل نمیشود بنابراین تسلسل در این جهت محال نیست. در مقابل، محقق سبزواری و علامه طباطبایی هر یک به طریقی، این ادعا را رد میکنند. در این مقاله نشان داده میشود که مقصود میرداماد، عدم استحاله به حسب وجود دهری است و اشکالاتی که وارد شده ناصواب است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 129 تا 147
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت حق بر مبنای حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان صدیقین (اثبات خدا)
,
خداشناسی
,
براهین اثبات واجب
,
01. خداشناسی (کلام)
,
وحدت الهی
,
وحدت مطلقه
,
حکمت سیاسی متعالیه
,
حکمت متعالیه
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
برهان صدیقین
کلیدواژههای فرعی :
تسلسل ,
تشکیک در وجود ,
امکان ماهوی ,
حکمت اشراق ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان اسد و اخصر ,
حکمت مشاء ,
اصل علیت ,
اهل بیت(ع) ,
قرآن ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ممکن ,
امکان ذاتی ,
وحدت تشکیکی وجود ,
تسلسل ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
حد وسط برهان صدیقین ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
برهان صدیقین که بر پایه امکان ماهوی و استحاله دور و تسلسل شکل گرفته بود، پس از مرحوم بوعلی، در مکتب حکمت متعالیه شکوفا شد و در آثار فلسفی و کلامی اثر فراوانی گذاشت. گرچه حکیم سبزواری، تقریر صدرای شیرازی را خالی از اشکال نمیدیدند، اما نوآوری مرحوم علامه طباطبایی و حضرت آیة الله جوادی آملی در برهان مذکور، جایگاه این تقریر را در میان براهین اثبات وجود خدا مشخص میسازد؛ چرا که برهان صدیقین محکمترین و شریفترین برهانهای توحیدی است و حد وسط آن غیر از واجب تعالی نیست. تقریر اسد و اخصر علامه طباطبایی از این برهان، علاوه بر اثبات وجود، وحدت حقه حقیقیه را نیز برای حضرت حق اثبات میکند و تنها با اعتماد به بطلان سفسطه نزدیکترین راه را به سوی معرفت و اثبات خداوند متعال نشان میدهد. سخن از تقریر برهانی است که نیاز به هیچ مقدمهای نداشته، میتواند اولین مساله فلسفی باشد. آنچه در تکمیل این تقریر مهم است، این است که برای اثبات مبدأ تعالی، نیاز به هیچ یک از مبادی تصدیقی نباشد و تنها به یک سلسله مبادی تصوری بسنده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اعتبارسنجی نقد صدرا بر دلیل"مجموع ممکنات"
نویسنده:
نفیسه تحریرچی، علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ملاصدرا
,
اثبات وجود خدا
,
اثبات وجود خدا
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
تسلسل
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
بطلان تسلسل
,
برهان مجموعه ممکنات
کلیدواژههای فرعی :
فاعل حقیقی ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
علت فاعلی ,
علت مادی ,
مقولات ,
محرک ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مقولات ,
تقدم شئ بر نفس ,
مجموع ورای آحاد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
یکی از براهین اثبات خدا که تا پیش از صدرالمتألهین معتبر شمرده میشد، دلیلی مبتنی بر مفهوم مجموعه ممکنات و نیاز آن به علتی ورای خود بود. ابنسینا این برهان را بیان کرده بود و شیخ اشراق آن را بینیاز از ابطال تسلسل میدانست. بینیازی این برهان از ابطال تسلسل، به آن اهمیت فراوان میداد؛ ولی ملاصدرا این دلیل را بدون ابطال تسلسل باطل پنداشت و به ضمیمه ابطال تسلسل، آن را برهان مستقلی ندانست. مقاله کنونی به تحقیق در باب این برهان و پاسخ به نقدهای صدرالمتألهین میپردازد؛ و در نهایت، این برهان را با نگرش مجموع به عنوان آینه سرایت حکم، معتبر میداند اگرچه نقدهای ملاصدرا بر کسانی وارد است که برای مجموع، وجودی ورای آحاد میپندارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 151 تا 176
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی برهان امکان و وجوب تومیستی و برهان صدیقین سینوی
نویسنده:
سعیده نبوی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تسلسل
,
امکان ماهوی
,
برهان صدیقین (اثبات خدا)
,
حدوث
,
حدوث
,
برهان صدیقین
,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا)
,
کون و فساد
,
براهین خداشناسی
,
تسلسل
,
کون و فساد
,
واجب الوجود بالذات
,
محدث (پدیدآورنده)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
آکوئیناس، در طریقة سوم خود، از امکان و وجوب دریچه ای به سوی اثبات وجود خدا می گشاید. بعضی از فیلسوفان، استدلال او را طبیعی مابعدالطبیعی تفسیر کرده اند و بعضی دیگر، طبیعی. با این وصف، به سادگی نمی توان استدلال او را با برهان صدیقین ابن سینا یکی دانست. این مقاله بر آن است که پس از ارائة گزارشی از برهان صدیقین سینوی و تقریرهای گوناگون برهان امکان و وجوب تومیستی، تفاوت های این دو برهان را به خصوص از لحاظ ابتنای آن ها بر اصل امتناع تسلسل آشکار سازد. به نظر می رسد در تحلیل و ریشه یابی تفاوت یاد شده، باید سراغ نظر این دو فیلسوف دربارة خدا و رابطة او با طبیعت رفت؛ ابن سینا چون در پی اثبات واجب الوجود بالذات است و بس، برای اثبات مدعای خود، به بیش از این نیاز ندارد که با تکیه بر امکان ماهوی، تسلسل در علل فاعلی را ابطال و درنتیجه، وجود خدا را اثبات کند، در حالی که در تقریرهای طبیعی مابعدالطبیعی از برهان امکان و وجوب تومیستی، هدف اثبات واجب الوجودی است که عالم طبیعت را از کتم عدم خلق کرده است. به همین دلیل این نوع تقریرها نمی توانند صرفاً با تکیه بر امکان ماهوی، برای طبیعت حادث، آفریدگار ازلی اثبات کنند. همچنین با گریز به طریقة دوم آکوئیناس و مقایسة استدلال او بر امتناع تسلسل با برهان وسط و طرف ابن سینا، روشن می شود که حتی اگر استدلال آکوئیناس برگرفته از برهان ابن سینا باشد، اقتباسی ناقص از آن است
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 133
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیرى در مسئله حدوث و قدم زمانى عالم در تاریخ فلسفه
نویسنده:
محمدحسین فاریاب، رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حدوث
,
حدوث و قدم
,
02. جهان شناسی Religious cosmology
,
حدوث
,
قدم
,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam
,
قدم ذاتی
,
قدم عالم
,
قدم زمانی عالم
,
حدوث زمانی عالم
,
حدوث ذاتی عالم
کلیدواژههای فرعی :
قوه و فعل ,
صقع ربوبی ,
حدوث تجددی اجزای عالم ,
دوام فیض الهی ,
جوهر و عرض ,
حدوث اسمی ,
اکوان ثلاثه ,
حدوث دهری ,
صانع ازلی ,
ابداع ,
احداث ,
تکوین ,
اراده فاعل مختار ,
فرازمانی ,
ماهیت ,
نوع مادی ,
افلاک ,
اعیان ثابته ,
اعتباریت ماهیت ,
وحدت تشکیکی وجود ,
احکام علت فاعلی ,
تسلسل ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
تجلی ,
فیض الهی ,
صنع الهی ,
جواد محض (اسماء فعل) ,
جواد مطلق (اسماء فعل) ,
کلی طبیعی ,
حرکت ,
تعیّنات (عرفان نظری) ,
احدیت(تعین اول) ,
اسم مبدع ,
حقیقت واحدیت((تعین ثانی)، مقابل حقیقت احدیت) ,
حرکت سرمدی ,
تقدم و تأخر ذاتی ,
وجود امکانی ,
حرکت فلکی ,
نظریه افلاطون در حدوث عالم ,
نظریه ارسطو در حدوث عالم ,
نظریه فلوطین در حدوث عالم ,
نظریه برقلس (پروکلس) در حدوث عالم ,
نظریه فارابی در حدوث عالم ,
نظریه ابن سینا در حدوث عالم ,
نظریه کندی در حدوث عالم ,
نظریه شیخ اشراق در حدوث عالم ,
قدیم بودن زمان ,
ابدیت کیهان ,
قدیم بودن فیض الهی ,
قدیم بودن فعل خدا ,
تقدم و تأخر زمانی ,
معلول دائم الوجود ,
افاضه جاعل ,
مسبوقیت بالدهر ,
جواهر ثابت در دهر ,
مرجح ازلی ,
طبیعت ساری در جسم ,
متبدل الذات ,
واحد بالعدد ,
انتزاعی بودن زمان ,
نظریه حکمای معاصر در مورد حدوث عالم ,
ذاتی بودن حدوث زمانی برای جهان ,
جدلی الطرفین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
حدوث و قدم زمانى عالم، به معناى ابتدا داشتن یا ازلى بودن عالم، از مسائلى است که از دیرباز، در میان عالمان مسلمان و غیرمسلمان، موضوع بحث بوده است. در این نوشتار، به بررسى این مسئله در تاریخ فلسفه پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که طرح موضوع «حدوث و قدم زمانىِ عالم» به یونان باستان برمى گردد؛ براهین برخى از فلاسفه آن سامان از جمله برقلس تأثیر بسزایى در رواج نظریه قدم زمانىِ عالم داشته است. طرفداران مکتب هاى مشّاء و اشراق، اغلب به نظریه قدم زمانىِ عالم گرایش داشتند؛ امّا در حکمت متعالیه، نگرشى جدید درباره این مسئله پدید آمد و نظریه حدوث زمانىِ عالم برترى نسبى یافت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 63
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید