جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رضي الدين، سلام الله؟ گويا فردي بر مبحث «برهان تمانع» از آثار كلامي «تفتازاني» ردي نوشته و در آن رديه نموده است. مؤلف كه چندان آشنائي با اصول تاليف و تصيف ندارد، با تكيه بر ذهنيات خود، اين رساله را پرداخته و كشف ماهيت اين رساله، از مطالعه تمامي آن امكان پذير است. «سيد محمود مرعشي» [مرعشي 36/270؛ ]

گويا حاشيه اي است بر شرح يكي از كتب كلامي كه در اين نسخه از آغاز و انجام افتادگي دارد (محمود نظري) [شورا 42/159]

اين رساله داراي 4 (مطالب) است. مولف در مقدمه سبب تاليف را چنين بيان داشته است: در اين اوان ... . نوشته اس بنظر رسيد مانند سوال و جوابي ... . لكن سائل و مسول هر دو بروش اردل و اوباش شعراي بي ننگ و نام كلمات خود را جاري كرده ا ند و بناي ناسزا و فحش و هجو و لعن و تكفير نسبت اخلال را گذارده و چون خواستته اند كه سببي از براي عمل خود قرار دهند پس اول افترائي چند را بسته اند و ناسزاهاي خود را معلق بر آنها كرده اند و م علوم است كه جواب اين جورزا كلمات كلماتي بايد باشد كه كلوخ انداز را پاداش سنگ است و لكن قواعد و رسوم ايماني باز ميدارد شخص مومن را از هرزگي اگر چه شخص مقابل مستحق آن باشد چنانكه مي فرمايد « و لا تسبو االذين يدعون من دون الله » و ميفرمايد ن ادفع بالتي هي احسن » و بهتر اين بود كه بمقتضاي آيه كريمه « اذامروا باللغو مروا كراما » اعراض از امثال اين اشخاص و اقوال ايشان كنم و لكن چون نوشته را نسبت داده بودند ببعضي از علماي اصفهاني كه در حوالي آنجا معروف است و مبادا بمحض نسبتش بآن شخص محل اعتناي يك جاهلي شود اعراض از الفاظ ركيكه آن كرده و اصل مطلبي را كه بجهة آن بناي هرزگي گذارده جواب مينويسم ديگر آن شخص هرزه خو داند با هرزگي خود و رسوايي در نزد عقلاي خاص و عام در دنيا و بسزاي خود رسيدن بعذا بهاي خوار كننده در آخرت ... . » (عبد الحسين حائري) آغاز كتاب: بمسله، حمد ميكنم خداونديرا كه نفرستاد بسوي خلق رسولي و نبيي و حجتي مگر آنكه چون دعوت كردند بسوي او، انداخت در آندعوت شيطان رجيم وسوسه خود را با ... . بعد چنيني گويد اين ضعيف خاكسار كه در اين اوان محنت اقتران نوشته بنظر رسيد مانند سوال و جوابي در حق كسيكه زبان بلغاء و بيان فصحاء ... . انجام كتاب: صاحب عبارت دخلي بمطلب كه اين شخص داشت نداشته و مطالب او از كلام او تمام بود و لكن قد ينكرا لعين ضوء الشمس ... . انه حكيم عليم و قد فرغت في عصر يوم الاثنين ... سنه 1289- [مجلس شورا 9/188]

شخصي در خواب مي بيند كه مؤلف او را دستور داده است به متابعت عقايد شيخي ها (اتباع شيخ احمد احسائي). وي ضمن پند و اندرز به خواب بيننده و بيان اينكه اين گونه خوابها حجت نيست، بعضي عقايد اين فرقه را به اختصار رد مي كند و بطلان گفته هاي علماء آنان را اثبات مي نمايد. اين رساله در دو نيم روز در سامراء بتاريخ رجب 1285 نگاشته شده است. (سيد احمد اشكوري) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين ... ايها الأخ الشفيق كأنك اخبرتني فيما كتبت الي امر رؤياك و سألت الرأي فيه انجام كتاب: و أسأله الخلوص في افعالي و أقولي بل في خطرات قلبي و لحظات عيني و سقطات لساني انه ولي ذلك [شخصي ميبدي 1/24؛ خاندان ميبدي 133؛ عكسي مركز احياء 6/178]

در شناخت واجب الوجود از طريق شناخت ذات و صفات الهي، نگاشته شده بر پايه نظرات اعتقادي امام قاسم و امام هادي (دو تن از ائمه زيديه) كه نگارنده اين رساله پيرو مدرسه كلامي آنان است. در چند باب كه در هر باب صفتي ذكر شده و با اختصار بر آن استدلال عقلي مي شود. [موسسه امام صادق ص 35]

شرح مفصل و مشهوری بر کتاب منطقی مطالع الانوار، تالیف قاضی سراج‌الدین ابوالثناء محمود بن ابی‌بکر ارموی (د. 682ق) با عنوان «قوله – اقول» است که به نام وزیر ایلخانی امیر غیاث‌الدین محمد تالیف گردیده است. این اثر به جهت اهمیت و دقت، مورد توجه دانشمندان و دانشجویان علوم اسلامی قرار گرفته و افزون بر تدریس و تدرس متن آن، شروح و تعلیقات متعددی را نیز در طی سال‌های متمادی بر آن نگاشته‌اند که حاجی خلیفه به برخی از آن آثار اشاره کرده است و خوشبختانه برخی از نسخه‌های دستنویس این شروح و تعلیقات در کتابخانه‌ی عامره‌ی مجلس شورای اسلامی موجود است. از لوامع الاسرار، نسخه‌های متعددی در مجلدات مختلف فهارس این کتابخانه گزارش گردیده است و از جمله نسخه‌های جدید آن می‌توان به شماره‌های «1/10273» و «617ط» اشاره نمود. در سرچشمه‌ها (منابع) از این اثر دستنویس‌های پرشماری در کتابخانه‌های ایران و خارج از کشور گزارش گردیده است که از آن جمله استاد علیرضا قره‌بلوط در معجم التاریخ (ج5، صص3131 – 3132) ده‌ها مورد را معرفی نموده است. لوامع الأسرار فی شرح مطالع الأنوار از مهم‎ترین کتاب‌های مفصل منطقی است که موردتوجه منطق‎دانان و فیلسوفان مسلمان بوده و هست. قطب رازی در این کتاب تحت تأثیر چهار شخصیت بزرگ منطقی: ابن‌ سینا، فخر رازی، خونجی و خواجه نصیر است و میان آرای اختلافی آن‌ها به داوری می‌نشیند. کتاب مطالع الأنوار مهم‎ترین اثر منطقی سراج‌الدین ارموی از منطق‎دانان بنام قرن هفتم و معاصر منطق‎دانان بزرگی چون افضل‌الدین خونجی، اثیرالدین ابهری، خواجه‌نصیرالدین طوسی و نجم‌الدین عمر کاتبی قزوینی است