جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر به بررسي تاريخ تشيع در کشمير و تحولات مربوط به آن پرداخته است. منطقه کشمير در حال حاضر، دو قسمت دارد؛ ايالت جامو و کشمير که در قلمرو هند است، و کشمير آزاد که در قلمرو پاکستان مي‌باشد. اسلام و تشيع در سال 725 هجري توسط جهان‌گردان و بازرگانان، و عالماني مانند سيد شرف‌الدين، مير سيد علي همداني و فرزندش محمد، سيد محمد مدني، سيد حسين رضوي قمي، و ملا عالم انصاري به کشمير راه يافت و ترويج گرديد. با تلاش‌هاي مير شمس‌الدين عراقي، در سال 882 تشيع به‌عنوان مذهب رسمي کشمير اعلام گرديد، بت‌خانه‌ها ويران شده، و مساجد و خانقاه‌هاي بسياري به جاي آن‌ها ساخته شد. ايشان با اقداماتي مانند احياي فرهنگ جهاد، ايراد خطبه به اسم دوازده امام در مسجد جامع، اعزام مبلغ به مناطق دورافتاده، و فعاليت‌هاي علمي خدمات زيادي در راستاي گسترش تشيع انجام داد. از سال 962 هجري طايفه "چک" که مذهب تشيع داشتند، 32 سال بر کشمير حکومت کردند، و موجبات گسترش تشيع را فراهم آوردند. در اين زمان، شهرهاي زدي‌بل و حسن‌آباد، از مراکز اصلي شيعيان بوده است. در مقابل، ميرزا حيدر که از سني‌هاي متعصب بود، به قتل عام شيعيان پرداخته، و اموالشان را غارت، و خانه‌هايشان را ويران کرد. حکومت چک‌هاي شيعه در سال 994 هجري با تباني علماي اهل سنت، و هجوم مغول‌ها و افغان‌ها از بين رفت، و بسياري از شيعيان به قتل رسيده، و يا به نقاط مختلف کوچ کردند. امروزه شيعيان کشمير از لحاظ مذهبي و اقتصادي، از تمام فرقه‌ها عقب‌تر هستند، و علت آن نيز تفرقه و گروه‌بندي رهبران شيعه، موانع قانوني دولت، و کمک‌هاي بدون تحقيق ايران مي‌باشد. اشتغال شيعيان در ادارات دولتي تنها دو درصد بوده، و ميانگين سواد آن‌ها ده درصد مي‌باشد. آن‌ها براي مقابله با تهاجم فرهنگي، هيچ نوع امکاناتي نداشته، و نيازمندي‌هاي فرهنگي، آموزشي، پزشکي، و تبليغي زيادي دارند.

‫بخش اوّل: به بيان موقعيت سياسى، اجتماعى وفرهنگى قرن هفتم وهشتم پرداخته شد. بخش دوم: ارائه تصويرى از رجال ومحدثان اين دو قرن كه داراى سه فصل: محدثان قرن هفتم، محدثان قرن هشتم، محدثان شيعه ويك تكمله: تصحيح برخى از اشتباهات اعيان الشيعه مى‏باشد. بخش سوم: مختص بيان دانشهاى حديثى اين دو قرن مى‏باشدكه در سه فصل دراية الحديث وسير تطور آن، رجال ودر نهايت نيز از اجازات موجود در اين دو قرن بحث شد. بخش چهارم: به بيان آثار تأليفى قرن هفتم وهشتم كه داراى دو فصل با عناوين: آثار خطى وشرح آثار چاپى موجود از اين دو قرن مى‏باشد. در انتها نيز خاتمه‏اى ذكر شده كه در آن نتايج كلى حاصله از بيان مطالب پايان نامه ارائه گرديده است.

‫پژوهش حاضر به بررسي تاريخ تشيع در کشمير، و مهم‌ترين تحولاتي که شيعيان در اين منطقه پشت سر گذارده‌اند پرداخته است. گسترش دين اسلام در کشمير توسط رينچن‌شاه که به‌دست سيد شرف‌الدين اسلام آورد، آغاز شد. نخستين مبلغ شيعه در کشمير، مير شمس‌الدين عراقي مي‌باشد که در سال 884 ه.ق به‌عنوان سفير خراسان به کشمير آمد. او تمامي بت‌خانه‌ها را ويران نمود و به‌جاي آن‌ها مسجد بنا کرد، و در هر مسجدي مبلّغي قرار داد. از ديگر مبلغان شيعه در کشمير، سيد علي همداني و سيد محمد مدني هستند که به‌ترتيب در سال‌هاي 774 و 796 هجري وارد کشمير شدند؛ همچنين حکومت خاندان شيعه چک از سال 701 تا 720 هجري در کشمير موجب رونق بيشتر تشيع گرديد، و علما و شاعران بسياري در اين زمان به تبليغ تشيع مي‌پرداختند. يکي ديگر از حاکمان شيعه، غازي‌شاه بود که در زمان وي همه اقشار مردم از آزادي کامل ديني برخوردار بودند. اين حکومت از سال 968 تا 997 ادامه داشت. خاندان انصاري، موسوي و شيخ بحريني نيز خدمات ديني زيادي را براي شيعيان انجام داده‌اند. البته برخوردهاي خشني هم در طول تاريخ با شيعيان صورت گرفته است، که از جمله، ميرزاحيدر کاشغري سني مذهب، اعتمادخان در سال 1032، سيک‌ها در سال 1246 هجري، و مغولان در سال 1289 اقدام به کشتار شيعيان نموده، اموالشان را غارت کرده، و مساجد و خانه‌هاي آنان را آتش زدند. در حال حاضر، شيعيان کشمير در مناطق وادي کشمير، له، کرگل و جمون در هندوستان، حدود يک ميليون و پانصد هزار نفر هستند. در مناطق کرگل و له، حدود پانصد نفر از روحانيون تحصيل کرده در حوزه‌هاي علميه نجف و قم، حضور دارند که با مرکزيت مدرسه اثناعشريه اداره مي‌شوند. از مراکز فرهنگي شيعيان در کشمير مي‌توان به ايجوکيشنل ترست، تنظيم المکاتب، مؤسسه نشر علوم اهل بيت(ع)، بنياد امام حسين(ع) ، و جامعه باب‌العلم اشاره کرد. در مجموع، شيعيان کشمير از وضعيت اقتصادي و تحصيلات مناسبي برخوردار نيستند.