جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : نوشتار حاضر، ترجمه کتاب سيري در نهج‌البلاغه تأليف استاد مرتضي مطهري به زبان ترکي آذري است، که ابعاد مختلف کتاب نهج‌البلاغه و معارف ناب اين کتاب را معرفي مي‌کند. نويسنده در هفت بخش مفاد نهج‌البلاغه و آموزه‌هاي مندرج در آن را وصف کرده است.‌در بخش اول از پژوهش محتواي شگفت‌انگيز نهج‌البلاغه از لحاظ کميت، کيفيت، بلاغت، فصاحت، عقلانيت، چند جانبه بودن کلمات، تأثير و نفوذ آن همراه با اعتراف‌هاي مخالفان در وصف عظمت اين کتاب بيان مي‌گردد. بخش دوم به تشريح مباحث الهيات و ماوراي طبيعي، مانند مسايل مربوط به توحيد و معرفت، خلقت، جهان هستي و بحث‌هاي عقلي و فلسفي مندرج در خطبه‌ها در زمينه جهان آخرت و جهان آفرينش و مقايسه نهج‌البلاغه از اين جهت با ساير مکتب‌هاي فکري مي‌پردازد. در بخش سوم مسايل مربوط به سير و سلوک اخلاقي و عبادات از منظر نهج‌البلاغه، اعم از مراتب و درجات عبادات و ترسيم چهره واقعي عابدان از ديدگاه امام علي( ذکر شده است. در بخش چهارم حکومت و عدالت از منظر اميرالمؤمنين( در نهج‌البلاغه و حساسيت آن حضرت در اين زمينه منعکس و رسيدگي به حقوق مردم، وظايف متقابل مردم و حاکمان و تأکيد امام علي( بر اجراي عدالت و امانت‌داري حاکمان بررسي مي‌شود. در بخش پنجم اولويت و احقيت اهل بيت عليهم السلام در امر امامت و خلافت و انتقاد‌هاي امام علي( از خلفا و فلسفه سکوت آن حضرت در قبال غصب خلافت شرح داده شده است. بخش ششم به موعظه‌ها و حکمت‌هاي صادر شده از اميرالمؤمنين علي( در نهج‌البلاغه مانند مباحث مربوط به زهد، تقوا، پارسايي، بي‌اعتمادي به دنيا و مذمت دنياپرستي اختصاص دارد. در بخش هفتم نيز مباحث اخلاقي نهج‌البلاغه به ويژه مقوله ترک دنيا، رابطه انسان با جهان، ارزش دنيا از نظر قرآن و نهج‌البلاغه، وابستگي‌ها و آزادگي‌ها نسبت به دنيا، خود فراموشي و تضاد دنيا و آخرت از منظر امام علي( ذکر مي‌گردد. نويسنده همچنين در پايان نوشتار خويش به جمع‌بندي نهايي از محتواي کتاب مزبور و نيز نهج‌البلاغه اشاره کرده است.

انسان خدا و جهان یکی از محورهای اندیشه بشری است که در طول تاریخ و در همه جوامع پرسش‌های مهم و اساسی همواره درباره آن مطرح شده و می شود، تمام تلاش فکری بشر متوجه این سه کانون و یافتن پاسخ مناسب برای پرسش‌های مربوط به آن است. در این میان شناخت انسان و حل معماها و رازهای نهفته آن از اهمیت ویژه‌ای برخودار است چنانچه برخی از اندیشمندان، انسان را فراتر از دیگر موجودات، برخی آن را موجودی همتراز دیگر حیوانات وعده‌ای نیز فروتر از حیوان و ناتوان و ضعیف معرفی کرده‌اند.امّا انسان در مکاتب الهی جایگاه ویژه‌ای دارد او اشرف مخلوقات است ، دارای بیشترین و بالاترین ظرفیت علمی است، او می‌تواند مسیری طولانی و پر فراز و نشیب را بپیماید که از بلندای علین تا پرتگاه سائلین فاصله دارد اوهدف آفرینش است و منشاء تمامی خیرات وشرارت‌ها ، او جهان را به تسخیر خویش در می‌آورد و در خلقتش ملائک به سجده او فرمان داده می‌شوند استاد مطهری نیز یکی از اندیشمندان و مربیان دلسوز در عصر انقلاب اسلامی است که دربارۀ انسان از دیدگاه قرآن سخنان فراوان وقابل تأملی را بیان نموده است، بطور او می‌گوید: انسان در مکتب پیامبران که قرآن کامل‌ترین بیان آن است، با انسانی که بشر از راه علوم می‌شناسد متفاوت است یعنی این انسان بی‌گسترده‌تر از کسانی است که بشر از راه علوم می‌شناسد، او در میان دو پرانتز(تولد-مرگ) قرار دارد و قبل وبعد از این پرانتز را تاریکی فرا گرفته است و از نظر علوم بشری مجهول است، ولی انسان در قرآن کریم این پرانتزها را ندارد، از جهان دیگر آمده است ، درمدرسه‌ی دنیا باید خود را تکمیل کند وآینده‌اش به جهان دیگر بستگی دارد. همچنین گوید انسان دارای بالاترین بشرین ظرفیت علمی است، او اشرف مخلوقات است، او کسی است که ملائکه در برابرش سجده می‌کنند، خداوند پیامبران و امامانرا برای هدایت او فرستاده و در نهایت هدف آفرینش انسان ما رسیدن به کمال همان خداست می‌داند در همین راستا در کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان نیز نشأت گرفته از کلام وحی و برگزیده از معارف دینی اسلام و فلسفه انسان شناسی اسلامی است و هدف از آموزش این مطالب طبق نظر مؤلفین کتاب رسیدن دانش‌آموزان به روشنایی و حقیقت اندیشه درست در تصمیم‌گیری‌های قاطع و کسب موفقیّت در شناخت خدا در رسیدن به کلام می‌باشد،که اهمیت شناخت کامل وهدف آفرینش انسان برای نسل جوان جامعه انگیزه اصلی این تحقیق به شمار می‌رود، که این پژوهش ، برای گردآوری اطلاعات در مرحله اول دیدگاههای استادمطهری را در زمینه انسان شناسی بر مبنای محدودیت انسان شناخت انسان ، توصیف انسان، امتیازات انسان و ... بیان نمود ( سپس در مرحله دوم) پس از بررسی کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان ، استخراج مقوله‌های انسان شناسی از کتاب در زمینه‌های یاد شده را پرداخت و در مرحله آخر داده‌های بدست آمده را مقایسه نمود تا بتواند نقاط مشابه و تفاوت را بیان نماید. پس از بررسی مقوله‌های انسان شناسی در دو مرحله یافته‌های پژوهش نشان داده‌اند که در مجموع تناسب قابل توجهی بین محتوای کتاب وایده‌های فلسفی استاد مطهری موجودات، لیکن فقط در برخی از موارد، مقولاتی نظیر، عدم وجود تعریف مشخص و یا حتی مختصر از انسان، عدم پرداختن به تفاوت‌های انسان با سایر جانداران نظیر اجتماعی بودن... به چشم می‌خورد. که به آن پرداخته می‌شود و یا اگر پرداخته شده کمرنگ بوده است.

جایگاه نواندیشی در تمدن جدید رفیع و بلند است؛ به گونه‏ای که اگر آن را از دین بستانیم با بدنی بدون روح مواجه خواهیم شد. از این رو نواندیشی از عناصر کلیدی، در دنیای معاصر، شمرده می‏شود. این مقاله نگاهی است به نواندیشی یکی از متفکران معاصر جهان اسلام، استاد شهید مرتضی مطهری. هدف نگارنده در این مقاله استخراج پاسخ شهید مطهری به سؤال "انتظار بشر از دین" می‏باشد. وی بحثی تحت عنوان وجه نیاز بشر به دین مطرح نکرده است، اما مسلما دین و نیازهای بشر به دین یکی از دغدغه‏های فکری او بوده است. سؤال اصلی این است که در عصر کنونی، که دوره‏ی مدرنیته و پست مدرن است و تمدن جدید دستاوردهای فراوانی به بار آورده است، دین چه کارایی‏هایی دارد؟ آیا می‏توان هم متدین بود و هم از دستاوردهای تمدن بشری برخوردار شد؟ نگارنده کوشیده است با تبیین و تحلیل دیدگاه شهید مطهری پاسخ این سؤالات را به دست آورد.