جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 746
وحی شناسی از دیدگاه برخی روشنفکران معاصر و آیت‌الله سبحانی
نویسنده:
عبدالرضا حسناتی نجف‌آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ازآنجا كه وحي،طريقي براي معرفت وكمال انساني به حساب مي آيد، مورد توجه همگان قرار گرفته، ودر مورد آن نظرياتي حادث گرديده است.جناب دكتر سروش وآيت الله سبحاني نيز از جمله كساني هستند كه در مورد وحي نظرياتي دارند. دكتر سروش ماهيت وحي را تجربي دانسته، نزول وحي را مرتبه ي برتر شاعري به حساب مي آورد.به بيان ايشان منبع وحي در حقيقت،شخصيت پيامبر(صلي الله عليه وآله)است.به همين جهت،وحي حقيقتي صد در صد بشري وصد در صد الهي مي باشد.اين درحالي است كه آيت الله سبحاني وحي را از سنخ تجربه به حساب نياورده،بين نزول وحي وشاعري تباين كلي قائل است. به بيان ايشان وحي از امور غيبي است كه درك كنه آن براي انسان هاي معمولي،ميسر نبوده وايمان به آن(مانند ساير امور غيبي)برهمگان لازم است.آيت الله سبحاني ضمن اينكه منبع وحي را امري خارج از وجود پيامبر(صلي الله عليه وآله)مي داند،وحي را حقيقتي صد درصد الهي معرفي نموده،وبشري بودن آن را برخلاف بيان خود وحي مي داند.هر يك از اين دو نظريه لوازمي دارد مانند اينكه طبق ديدگاه دكتر سروش الفاظ وحي،بشري؛نقش محوري در وحي،از آن پيامبر(صلي الله عليه وآله)؛وحي خطابردار وتكامل پذير است بر خلاف ديدگاه آيت الله سبحاني كه الفاظ هم الهي بوده وخطا و تكامل در وحي بي معنا خواهد بود ،همچنين نقش محوري براي پيامبر نبوده،بلكه پيامبر فقط مبلّغ وحي است. در اين نوشتار،پس از بيان هردوديدگاه، ادله ي دو نظريه بيان گشته، نقد هاي وارد بر هريك، ذكر گرديده ودر نهايت نشان داده شده ، تجربي بودن وحي به علت نقدهاي درون ديني وبرون ديني كه بر آن وارد است،امري باطل وغير قابل دفاع است.همچنين تكامل وحي وخطا پذيري آن و...نه تنها اموري بدون دليل است،بلكه دليل بر خلاف آن مي باشد.
معیار شناخت از نظر صدرالمتالهین و دکارت
نویسنده:
مهدی علی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معرفت، از مباحث اصلی تفکر فلسفی بوده واز قدیم مورد توجه فیلسوفان قرار گرفته است. در این مسیر از شروع تفکرعقلی تاکنون همه دانشمندان به نحوی نگرشی معرفتی درباره همه امور از جمله خدا، جهان، و انسان داشته اند. از جمله فیلسوفانی که به این مهم پرداخته اند و معرفت از مباحث عمده فلسفه آن ها به شمار می رود، صدرالمتالهین ودکارت هستند. در این تحقیق بیان معیار شناخت از نظرگاه صدرالمتالهین و دکارت مورد توجه قرار گرفته است. صدرالمتالهین قائل به امکان شناخت است ومعیار آن را در دوحوزه علم حصولی وحضوری بررسی می کند وبر این عقیده است که ما یک سری قضایا را به نحو بدیهی درک می کنیم ونیازی به شک در آن ها نیست، وی از آن جای که قائل به امکان شناخت است، مکانیزم آن را هم بیان می کند.صدرالمتالهین معیار شناخت در علم حضوری را بدیهی می داند ومعیار شناخت در علم حصولی را مطابقت با واقع مطرح می کند، هم چنین رنه دکارت هم قائل به امکان معرفت است ومعیار آن رادر دو حوزه علم حضوری وحصولی بررسی می کند وبر این عقیده است کهدر همه چیز باید شک کرد. دکارت معرفت خود را از شک شروع می کند وچون خداوند را اساس شناخت مطرح می کند(شهود) معیار قضایای فطری یا حضوری را وضوح وتمایز می داند، وهم چنین معیار شناخت در علم حصولی را مطابقت با واقع بیان می کند. مولف در این راستا به تبیین دقیق و موجز نظریه‌ی معیارشناخت صدرالمتالهین ودکارت در چهار فصل که عبارت اند از: فصل اول کلیات، فصل دوم شناخت ومعیار شناخت از نظر صدرالمتالهین، فصل سوم شناخت ومعیار شناخت از نظر دکارت، فصل چهارم تطبیق نظرات پرداخته است.
بررسی دین از نگاه سورن کرکگور
نویسنده:
فهیمه نیک‌نظر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سورن کرکگور (1813-1855) یکی از پرآوازه ترین نویسندگان مسیحی عصر مدرن قلمداد می شود. او در آثارش از دشواری های مسیر مسیحی شدن، ریاکاری مسیحیت مرسوم و کلیسای رسمی بسیار سخن گفته است. کرکگور درصدد بود مسیحیت را از فرهنگ بورژوایی رهایی بخشد و تصریح داشت که ایمان یک عدم قطعیت عینی است، از این رو به کارگیری هرگونه دلیل و برهان عقلی و طبیعی در اثبات مسیحیت را ناکارآمد ارزیابی می کرد و وا کاویدن تاریخمندی مسیح را نمی پسندید. کرکگور زمانه خود را عاری از شور وصف کرده و باور داشت که غالب هم عصرانش معنای هستی مندی حقیقی را از خاطر برده اند. در زمان کرکگور، اندیشه های هگل بر فلسفه دانمارک حاکم بود؛ کرکگور هم برای ساقط کردن مظاهر عقلانی الهیات هگل و دیگر انواع الهیات عقلانی از درجه اعتبار قلم فرسایی می کرد. نظریه دیالکتیک وجودی کرکگور سه سپهر را دربردارد: سپهر زیبایی شناسی، اخلاقی و دینی. دو مفهوم پارادوکس و سوبژکتیویته بودن حقیقت، به ترتیب مهمترین درون مایه های افکار کرکگور را تشکیل می دهند. کرکگور ایمان آوردن را دل سپردن به امری متناقض می داند و اساس دین را قبول امر محال.
بررسی کاشفیت علم از منظر حکمت متعالیه
نویسنده:
عیسی مهدوی‌خو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله شناخت و ارزیابی اعتبار آن، یکی از مباحث اساسی معرفت‌شناسی است و سرآغاز همه علوم می‌باشد. شناخت هستی و احوالات آن، فرع بر اعتقاد به امکان شناخت و صحت عملکرد ذهن و واقع‌نمایی یافته‌های آن می‌باشد. در مکتب حکمت متعالیه، علم عبارت است از مطلق ادراک، چه ادراک تصورى و چه ادراک تصدیقى، چه یقینى چه غیر یقینى. فلاسفه اسلامی معتقدند که وقتی انسان به اشیای خارجی علم پیدا می‌کند، ماهیّتی عین همان ماهیّت خارجی در ذهن موجود می‌شود و فرق این دو ماهیّت به این است که یکی به وجود ذهنی موجود شده است و دیگری به وجود خارجی موجود بوده است. وجود صورتهای اشیاء خارجی در ذهن را «وجود ذهنی» اشیاء می‌گویند. فلاسفه حکمت متعالیه نیز درباره حقیقت علم و آگاهی نسبت به اشیاء خارجی، به بحث و گفتگو پرداخته‌اند. عده‌ای گفته‌اند که نسبت علم به موجودات عینی، همان حصول ماهیت شیء خارجی در ذهن است؛ صورت ذهنی ما، ظهور ماهیت و ذات شیء خارجی است. البته در مقابل این دیدگاه، اقوال دیگری مثل قول به شبح و اضافه نیز وجود دارد. ملاصدرا به اصالت وجود و اعتباریت ماهیت قائل است و طبق این دیدگاه، حقیقت انطباق به این همانی و وحدت تشکیکیِ عینیِ وجودِ برترِ ماهیت و وجود خاص آن بازمی-گردد. در اصطلاح، سلسله تشکیکی وجود، هر مرتبه کامل‌تری بر مرتبه ناقص‌تر، منطبق است؛ یعنی نحوه وجود کامل است که انطباق بر ناقص را ایجاب می‌کند. این انطباق و این همانی عینی، در ذهن، به صورت وحدت و این همانی ماهوی مراتب مذکور منعکس می-شود؛ به این نحو که هر مرتبه کامل‌تری، هم وجود خارجی برتر ماهیات مراتب ناقص‌تر است و هم در مقایسه با وجود خارجی خاصِ محقق یا متصور این ماهیات، وجود ذهنی آنهاست. به نظر حکماى اسلامى مسئله حکایتگرى و انکشاف علم نسبت به معلوم و تطابق میان آندو متکى بر اتحاد ذاتى و ماهوى است؛ زیرا بى‌شک وجود خارجى با وجود ذهنى مغایرت دارد و هیچ کس نمى‌گوید در هنگام علم موجود خارجى به ذهن منتقل و نزد او حاضر مى‌گردد. بلکه بى‌گمان وجودى دیگر و مستقل است. حکماى اسلامى از طریق اتحاد ماهوى میان وجود ذهنى و وجود خارجى فاصله میان ذهن و خارج را برداشته و کاشفیت و حکایتگرى و انطباق را حلّ کرده‌اند.
دیدگاه زرتشت درباره هدف انسان و رابطه آن با ارزش‌های اخلاقی
نویسنده:
محمد حسن‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آیین زرتشت با توجه به نظر قرآن کریم(سوره حج آیه 14)وهمچنین نظر پیامبر اسلام و علی (ع)،یک آیین الهی می باشد،لذا از اعتبار لازم برخوردار است. این آیین هدف انسان در این جهان را رسیدن به سعادت ابدی که همانا پیوستن به خدا یا خداگونه شدن است، برشمرده و راه رسیدن به این هدف را میانه روی در اخلاق یعنی دوری از هرگونه افراط و تفریط معرفی می کند. برای این امر زرتشت 7 مرحله کمان را نام می برد که این 7 مرحله هم در زندگی فردی و هم در رابطه با دیگران کارایی دارد. زرتشت به تقدیر معتقد نیست و انسان را در طی مسیر سعادت خویش دارای اختیار دانسته و به او گوشزد می کند که با استفاده از عقل که بزرگترین موهبت الهی می باشد و همچنین بهره گرفتن از فطرت خوب خود که خدا آن را به او بخشیده می تواند در بهشت که جایگاه نیکوکاران است ، جای بگیرد.
روش‌شناسی التفسیر الاثری الجامع
نویسنده:
مصطفی محبوبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آیت الله معرفت از محققانی است که در حوزه علوم قرآن و حدیث صاحب آثاری مانند التمهید فی علوم القرآن و التفسیر و المفسرون و التفسیر الاثری الجامع می باشد. التفسیر الاثری الجامع، تفسیری است با مقدمه ای نسبتا مبسوط که در آن گزارشی است از مبانی، اصول و روش تفسیر صحیح قرآن.بهره گیری از روایات صحیح، تعریف خاصی از تاویل و نظریه تداعی معانی در نحوه نگرش تفسیری وی در این آثار بازتاب یافته است. در دیدگاه این مفسر، تفسیر اثری دارای آفات و آسیب هایی است مانند: ضعف سلسله سند، جعل و پدیده اسرائیلیات.به نظر وی راههایی برای برون فت از این آسیب ها با استناد به روایات عرض و توجه به معیارهای عقلی وجود دارد. روش مفسر در این تفسیر، روایی و با رویکردی تقریب گرایانه است. با اینکه مفسر در التفسیر الاثری الجامع تلاش کرده با تمییز روایات صحیح از غیر صحیح تبیین استوای از آیات ارائه کند اما در عین حال کمتر توفیق یافته روایات تفسیری را مورد پالایش قرار دهد و در موارد زیادی به صرف نقل اکتفا کرده است این بدان معناست که روایاتی در تفسیر وی وجود دارد که با معیارهای فقه الحدیثی قابل نقد و ارزیابی است. یکی از اهداف مهم این مفسر گردآوری و جمع روایات تفسیری در یک مجموعه و نشر فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) و کوشش بری مباحث تقریبی از رهگذر تفسیر قرآن بوده است.به رغم تفاوتها و گونه گون بودن عبارات برخی از احادیث وجوه اشتراک فراوانی در روایات مورد استفاده این مفسر در این کتاب وجود دارد.نکته در خور توجه دیگر آنکه آراء تفسیری و آنچه به عنوان اصول و مبانی تفسیری از دیدگاه وی یاد می شود در مقایسه با یکدیگر همپوشانی دارد.
بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدکاه سویین برن
نویسنده:
فاطمه اکبرپور روشن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبرو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. پاسخ‌های متفاوتی به این مسئله داده شده است؛ از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به پاسخ عقل‌گرایان اشاره کرد. به زعم آن‌ها برای توجیهنظام اعتقادات دینی، باید بتوان صدق آن را تا حدی که اغلب عقلا قانع شوند، اثبات کرد. از میان این عقل‌گرایان، عده‌ای موافق با دین و برخی نیز مخالف با دین هستند.فیلسوف معاصر، ریچارد سویین‌برن یکی از نظریه‌پردازان مطرحاین عرصه و از چهره‌های سرشناس معرفت‌شناسی و فلسفه دین معاصر است. او باوری را عقلانی می‌داند که فاعل با معیارهای استقرایی و به همراه بررسی‌های پیشینِ کافی، آن را مورد تأیید قرار دادهو باور نیزبه وسیله همان معیارها محتمل شده باشد. به نظر سویین‌برن باور به هر گزاره، وابسته به میزان احتمال آن، در برابر میزان احتمال‌ بدیل‌های دیگر آن گزاره است. وی هم‌چنین با پاسخ‌گویی به ادلّه محدودیت عقل که از سوی اندیشمندان بنام مطرح شده، نشان می‌دهد که حجیت قلمرو عقل در سرتاسر آموزه‌های دینی گسترده است؛ به همین جهت می‌توان او را در ردیف فیلسوفانی قرار داد که موسوم به عقل‌گرا می-باشند. او از طرفی با بهره گرفتن از روش استقرایی،درصدد توجیه عقلانی ایمان بر می‌آید. و از سوی دیگر جهت عقلانی نشان دادن باورهای دینی، بهتوجیه عقلی مسائلی اشاره می‌کند که در طول تاریخ همواره از آن‌ها برای نقض عقلانیت باور دینی استفاده شدهاست. علی‌رغم اینکه نظریه او یکی از بهترین تلاش‌های مدرن برای دفاع از عقلانیت دینی محسوب می‌شود، نقدهایی نیز به آن وارد است؛ مانند اینکهاگرچهاستقرا نقش فزاینده‌ای در علوم و زندگی روزمره انسان‌ها دارد، ولی حاصل آن در نهایت چیزی جز یقین روانشناختی نیست و ?نچه مطلوب نظریات معرفت‌شناسی است -یعنی یقین منطقی- را تأمین نمی‌کند.
ویتگنشتاین متاخر و الهیات به مثابه گرامر
نویسنده:
مریم عیوضی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حیات فلسفی ویتگنشتاین را به دو دوره تقسیم کرده اند. ویتگنشتاین در این دو دوره همواره به مساله دین و باور دینی توجه داشته است و هر بار با نگاهی خاص این امر را صورت داده است. در دوره اول با به سکوت واگذار کردن دین، آن را از حوزه ی عینی خارج می کند و به حوزه ای ماورایی می برد که تنها می توان آن را نشان داد و در دوره دوم با به میدان آوردن دین و سخن گفتن از آن در بازی زبانی خاص خود، ظاهرا جایگاهی قابل دفاع برای دین قائل می شود که در دوره اول از آن خبری نبود. اما با تامل در دیدگاه ها و نظرات متاخر ویتگنشتاین به عکس این مطلب خواهیم رسید. شخص دینداری که در بازی زبانی دینی به فعالیت می پردازد با پذیرش دیدگاه ویتگنشتاین قداست و عینیت دین را در صورت زندگی اش از دست رفته خواهد یافت، و این زمانی است که متوجه می شود همه چیز جز یک بازی زبانی بیش نیست و اعتقادات و باورها تماما از صورت زندگی اش بر خاسته است و در حقیقت همه برساخته ی صورت زندگی اش بوده است. ویتگنشتاین با هم ردیف قرار دادن دین و دیگر پدیده ها از جمله علم، هنر، منطق و ...، نه تنها به دین در معنای رایج آن بها نداده، بلکه برعکس، با این کار ضربه هولناکی بر آن وارد آورده است. از نظر وی همه این پدیده ها در بازی زبانی مخصوص به خود دارای ارزش هستند و در دیگر بازی های زبانی بی ارزش و بی معنا، و علت آن هم تنها تفاوت در صورت های زندگی است. چنان که نشان خواهیم داد دیدگاه ویتگنشتاین متاخر در باب دین، به نفی خود خواهد انجامید و به اصطلاح خود ویرانگر است.
رابطه ایمان و تعقل از دیدگاه غزالی و کیرکگور
نویسنده:
هدا پناهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر به منظور تبیین دیدگاه دو فیلسوف ایمان گرا، یعنی غزالی فیلسوف قرن پنجم هجری قمری و کیرکگور فیلسوف قرن نوزدهم میلادی و بررسی دیدگاه های آنان و تأثیر آن بر حوزه اعتقادات دینی انجام شده است.غزالی اساس یقین دینی را معرفت بی واسطه انسان به خدا می داند و در این راه بر تجربه عرفانی تأکید می کند. او معتقد است مباحث عقلی در حوزه دین راهی ندارند. غزالی مدعی است با نوری که خداوند در دلش تاباند از شک و تردید نجات یافت و این یقین درونی کلید اکثر معارف است و جای هیچ شکی باقی نمی گذارد. کیرکگور با بهادادن به ایمان بدون استدلال عقلانی، استدلال و تعقل را در حوزه ایمان بی مورد و حتی به ضرر باورهای دینی می داند. به اعتقاد او تلاش برای اثبات باورهای دینی، ناشی از ضعیف بودن ایمان است. او ایمان را جست زدن و خطر کردن معرفی می کند و مدعیات دینی را قابل ارزیابی عقلانی نمی داند. دیدگاه های این دو فیلسوف که بهادادن به ایمان و بی مورد دانستن ارزیابی عقلانی در حوزه اعتقادات دینی است؛ مشکلاتی نظیر سطحی نگری دینی یا دین گریزی را در پی خواهد داشت که به نظر می رسد اگر کارکرد و جایگاه عقل را در بیان نظرات خود مورد توجه قرار می دادند، از بسیاری انتقادها که بر نظراتشان وارد است نجات می یافتند.
بررسی و نقد دیدگاه ابن‌سینا درباره وحی و بازخوردهای آن در میان روشنفکران معاصر
نویسنده:
نجمه خادمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
وجه مشترک همهمعانی ارائه شده پیرامونوحی در قرآن کریم «تفهیم و القای سریع و پنهانی»است وبیش‌ترین کاربرد قرآنی آن در معنای پیامبری است که « تفهیم اختصاصی از جانب خداوند به بنده برگزیده که مأمور هدایت مردم می‌باشد» ووحی بدین معنا شاخصه نبوت است».شیخ الرئیس از نظر عقلانی ضرورت وحی نبوی را از طریق مراتب عقل به ویژه عقل مستفاد و ضرورت قوه حدس و ارتباط عقل بشری با عقل فعال بیان می‌کند. از نظر ابن‌سینا وحی عبارت است از القاء معرفت از جانب عقل فعال در نفس پاک و مصفا ومستعد نبی. عقل فعال در نظر او همان روح القدس است ، این القاء از جنس فعل بوده و نفس نبی را منفعل می‌کند.از سویی دیگر روشنفکران دینی با رویکردی متمایز از نگاه سنتی و با پرسشهایی برآمده از تفکر مدرنیستی، به تحلیل خاصی از وحی و نبوتپرداختند. دکتر سروشاز جمله روشنفکرانی استکه وحی را گونه ای تجربه دینی می داند که پیامد و لازمه آن بسط و تکامل پذیری دین است. وی قرآن را تولید خود پیامبر(ص) و او را آفریننده قرآن دانسته و بر این باور است آنچه او از خد ا دریافت می‌کند مضمون وحی است. اما این مضمون را نمی‌توان به همان شکل به مردم عرضه کرد. بلکه باید به این مضمون بی‌صورت صورتی ببخشد و آن را در دسترس همگان قرار دهد.مجتهد شبستری نیز مدعای مشابه دارد و بر این باور است که قرآن کلام نبی است نه خداوند.در این نوشتار پس از بررسی وحی از منظرابن سینا و سیری در اندیشه های روشنفکران مذکور تلاش شده بازخوردهای اندیشه آن حکیم الهی در آراءاین روشنفکران بررسی گردد.مراد ابن سینا از تخیّل کلمات فرشته، تخیّل رایج درفهم و زبانِ عموم یعنی ادراک غیر مطابق با واقع نیست، بلکه مراد او همان تخیّل مصطلح فن یعنی تمثّل و ادراک صورت مثالی فرشته و کلمات او می‌باشد امری که به نظر می رسد از دید معاصرین متجدد مغفول مانده است.مضافا اینکه صورت‌گری کتاب خدا و تألیف آن بوسیله قوه متخیله و خیال پیامبرص-که از مدعیات نامبردگان است، با برهان سازگاری ندارد چرا که فاقد شیئ و کمال، عقلاً نمی‌تواند معطی آن باشد و بالاترین نقش نبی در فرآیند وحی همانا قابلیت و پذیرندگی اوست نه فاعلیت و تالیف گری .
  • تعداد رکورد ها : 746