جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نکوهش زهد و مظاهر دینداری و تمجید از شراب و مصادیق آن، درصد قابل توجهی ای از اشعار میرزا حبیب را، شامل می شود و این موضوع با توجه به اینکه وی یکی از مجتهدان بزرگ شیعه بوده است قابل توجه می نماید. هدف از نگارش این پایان‌نامه، بررسی ابعاد دین‌داری، ‌میرزا‌حبیب‌ خراسانی در اشعار سکرآمیز او بر اساس سنجه‌ی دین‌داری گلاک و استارک است که برای ادیان پنج بعد قائل می‌شدند‌: 1- اعتقادی 2- مناسکی 3- تجربی 4- فکری 5- پیامدی. این سنجه ‌یکی از پرکاربردترین سنجه‌های دین‌داری، در ایران می‌بــاشد. لذا پژوهش خود را‌، با یادداشت‌برداری از ابیات و اشعار مربوط به دین‌داری و سـکر و سپس توصیف و تحلیل آن‌ها و بــا تعریفات کلی از عرفان، سـکر‌، دین‌، سنجه‌ی دین‌داری، زندگی و شخصیت میرزا حبیب آغاز نمودیم‌، بــا توجه به اشعار میرزا حبیب، به تحلیل و توصیف دین‌داری او بر مبنای الگوی مذکور و همچنین‌، بررسی و تحلیل سـکر و مصادیق مختلف آن پرداخته‌ایم‌.‌نتایج نشان می‌دهد که‌، میرزا حبیب بر مبنای سنجه ی گلاک و استارک در بعد اعتقادی به توحید‌، نبوت‌، عدل‌، امامت و معاد اعتقاد دارد‌. در بعد مناسکی، طلب حقیقت از مهم‌ترین ویژگی‌های بعد مناسکی او که دلیل بر عمل‌گرایی وی به واجبــات شرعیات و مقامات طریقت و فضایل معنوی نیز، می باشد‌. در بعد تجربه دینی، تجربه‌های دینی میرزا حبیب حاصل معرفت شهودی و اشراقی است که توجّه یا دعا‌، شناخت شهودی‌، ایمان عاشقانه‌، امید‌، از نمود‌های بــارز آنست و در بعد پیامدی، اندیشه‌های توحیدی‌، عبــادت و بندگی عاشقانه‌، توجه به بــاطن رفتارهای دینی‌، انتقاد از دین‌داران ظاهربین و سودجو‌، عدالت محوری‌، تأسی از گفتار و رفتار پیامبران و معصومین از پیامد‌های مهم دین‌داری وی می‌بــاشند‌. میزراحبیب در اشعار خود متمایل به سـکر است و سـکر در اشعارش دارای گستردگی معنایی چون‌: فنــا‌، دیوانگی و جنون‌، بی خودی و بیگانگی از خود‌، عشــق‌، مستی از شراب و بــاده عرفانی می‌بــاشد. جنبه‌ی سـکرآمیز‌ اشعارش‌ که دارای شور عرفانی است بسیار بیشتر از‌، جنبه‌ی عقلانی آن می‌بــاشد ‌. شادی در شعرش بسیار محسوس است‌. شعر او بیشتر بیان حالات و احساست واقعی اوست و شعر سفارشی کم دارد‌. برخی از نمود‌های بــارز اندیشه‌های عرفانی وی عبارت‌اند ‌از‌: بیان حالات عرفانی‌، گرامیداشت عرفا و درویشان‌، عشق و زهد‌، توجه به بــاطن‌، قلندرانه و ملامتی‌، هرروز روز حساب است‌، کمال طلبی و معرفت‌جویی، تعلق‌خاطر به شعر رندانه و سـکر آمیز‌.

اديان الهي و آيين‌هاي غيرالهي و نيز فيلسوفان بشري براي ساختن جامعه مطلوب توصيه‌ها و برنامه هايي را ارائه كرده‌اند.قرآن و عترت دو منبع اصلي معارف و دو هديه بي بديل الهي به بشر و راهنما به بهترين و استوارترين راه كمال و سعادت انسان تا پايان جهانند. لذا يكي از بزرگترين نعمت‌ها و منت هاي پروردگار نسبت به بندگانش بعثت رسول اکرم(ص) و نصب اوصياي ايشان يعني امامان معصوم از جانب اويند. نصب آنان اكمال دين و اتمام نعمت است. خداوند تعالي به امامان ويژگي هاي منحصر به فردي داده كه در صورت بهره مندي کامل بشر، از آن ذوات مقدس، آرزوي ديرينه او يعني جامعه آرماني تحقق خواهد يافت.سوال اصلي ما در اين رساله، اين است که نظريه امامت (در مذهب شيعه اثني عشري) مبتني بر آموزه‌هاي قرآن و عترت چه نقشي در تحقق جامعه آرماني ايفا مي‌کند؟جامعه آرماني به استناد قرآن و روايات، جامعه اي است که مردم در انديشه و عمل ولايت الهي را پذيرفته اند؛ امام حاکم است و مردم ولايت پذيرند؛ هدف و تلاش آن جامعه رشد معنوي و مادي بشر است؛ دائما در حال رشد و شكوفايي است؛ ميزان معرفت ديني مردم بالاست؛ کرامت انسان‌ها در آن رعايت مي‌شود؛ مردم و مسوولان عدالت و تقواي الهي را در تمام شوون آن به پا مي‌دارند؛ استکبار ستيزند، با ظلم مبارزه و مظلوم را ياري مي‌کنند؛ انسانها نسبت به يکديگر محبت دارند و به هم احسان مي‌کنند؛ اهل عفو و صفح اند؛ اهل صبر و استقامت براي حق و تواصي عمومي به حق و صبرند؛ در مسائل فردي و اجتماعي با افراد ذي صلاح مشورت مي‌کنند؛ سلامت، بهداشت، نظم و امنيت برقرار است؛ تلاش در توليد و قناعت در مصرف، فرهنگ عمومي جامعه است. اصل امامت در مکتب شيعه اثني عشري، تحقق بخش شاخص‌هايي است که از جامعه آرمانيِِ مورد نظر قرآن و عترت بيان شد. لذا براي تحليل اين موضوع ويژگي‌هاي امام مورد بررسي قرار گرفته است. ويژگي هاي امام در ارتباط با تحقق جامعه آرماني به دو دسته كلي تقسيم مي‌شوند: ويژگي هاي ناظر به مقام امامت و ويژگي هاي ناظر به هدايت خلق. ويژگي‌هاي ناظر به مقام امامت عبارتند از : نصب الهي، عصمت، علم، ولايت، ابتلاء، صبر و يقين؛ و ويژگي‌هاي ناظر به هدايت خلق عبارتند از : هدايت علمي، هدايت به امر، ساست و حکومت، هدايت ديني و دفاع از دين باوران، پدري دلسوز و مهربان واصلاح جهانيامام با حاکميت الهي خود، علاوه بر مديريت جامعه، هدايت علمي و هدايت به امر مي فرمايد؛عقل و علم را در جامعه رشد مي دهد و با ابزار سياست و حكومت، عدالت را برپا و به اصلاح جهاني مي پردازد. اصل امامت، در آموزه‌هاي مکتب شيعه اثني عشري تحقق بخش آن جامعه براي اعتلاي اعتقادي، اخلاقي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي است. هر كدام از مواردي كه ذكر شد نيز زير شاخه هايي دارند؛ كه در حد مجال و هدف اصلي رساله، به آن‌ها پرداخته شده است.

از جمله بحران‌های انسان در زمینة پرورش خویش، اعتماد به تکیه‌گاه‌های گوناگون و مجازی است. این مشکل، با علم، ایمان و عمل به مفاهیم قرآن کریم در زمینةتوحید مرتفع می‌شود. از جمله مطالب قرآنی که شایان تأمل و بررسی است، داستان پیامبران الهی است. دریافت نکات تربیتی این قصص، نیاز به تفسیر صحیح آیاتِ آن دارد. در میان منابع تفسیری، روایات اهل‌بیت، از جمله منابع اصیل و مهم به شمار می‌رود. داستان زندگانی حضرت ابراهیم در قرآن، نکاتی دقیق دربارة یکتاپرستی و توحید پروردگار دارد. فهم صحیح از شرایط و خصوصیات زندگی این پیامبر الهی که در قرآن گزارش شده است، با تلفیق آیات و روایات ائمه حاصل می‌شود. با بررسی و تحلیل آیات و روایات تفسیری مشخص می‌شود که قرآن چه نقاطی از زندگی حضرت ابراهیم را متذکر شده است و اهل‌بیت به عنوان دانای مطلق به مجموع و مجموعة قرآن، بر چه نکاتی از زندگانی قرآنی حضرت ابراهیم تأکید داشته و چه زوایایی از آیات شریف قرآن را تفسیر و تبیین کرده‌اند. تحقیق پیش‌رو که دربارة بررسی آیات زندگانی حضرت ابراهیم قبل از هجرت به مکه است، به روش توصیفی‌تحلیلی و با مراجعه به روایات شیعه انجام گرفته است. علاوه بر گونه‌شناسیِ روایات تفسیری و نکات فقه‌الحدیثی، بروز جلوه‌هایی از مقام توحید حضرت ابراهیم از جمله دستاوردهای این تحقیق است.

شیخ الرئیس بو علی سینا و سنت توماس آکوئیناس دو حکیم و فیلسوف بزرگ مشائی بودند. آنها با پیروی از مبانی فلسفی ارسطو که آن را تا حدودی با اندیشه ها و باورهای کلامی خود موافقمی یافتند، در صدد تبیین حقیقت آدمی برآمدند . با بررسی برخی شباهتها در آرای فلسفی این دو فیلسوفو میزانتأثیری که آندو در فلسفه اسلام و غرب داشته اند، مسائلی مطرح می گردد از جمله اینکه آیاآکوئیناس در رابطه با موضوع مورد بحثیعنی،انسان و ابعاد وجودیش،تحت تاثیر اندیشه های ابن سینا بوده است ؟ و بطور کلی این تفاوتها و شباهتها در نحوه پرداختن این دو فیلسوف شرق و غرب به مسئله انسان چگونه قابل تبیین است؟ نگارنده در این نوشتار بر آن بوده است که با توجه به مسائل یاد شده به مطالعه تطبیقی آرای بو علی و آکوئیناس در مورد انسان بپردازد .به نظر می رسد با توجه به اینکه هم ابن سینا و هم آکوئیناس هر دو نه عقل گرای صرف هستند و نه ایمان گرای صرف، رابطه انسان و خدا را در قالب عشق ، عبادت ، سعادت و فیض الهی بیان کرده اند. در ضمن آکوئیناس بر رستاخیز بدن و نیز بر خلود نفس صحه گذاشته و ابن سینا هم معاد روحانی را با برهان پذیرفته و در مورد معاد جسمانی اگرچه از نظر استدلالی قادر به اثباتش نشده اما بر اساس فرموده پیامبر اکرم (ص) آنرا پذیرفته است . در نهایت نگارنده به این نتیجه می رسد که آکوئیناس هم از تأثیرات شگرفی که ابن سینا بر مباحث فلسفی و کلامی غربیان گذاشته است ، مستثنا نبوده و رگه های فکری مشترکی بین این دو فیلسوف در زمینه حقیقت انسان مشاهده می شود، هر چند که در مواردی هم اختلاف نظر بین آنها وجود دارد که به آنها نیز اشاره شده است .

شناخت فضاي صدور روايات معصومان آنچنان اهميت دارد كه گاه بدون در نظر گرفتن آن، به فهمي‌نادرست و چه بسا گمراه‌كننده خواهيم رسيد به عبارت ديگر در بسياري از موارد بايد بدانيم كه معصوم، در هنگام بيان سخن يا انجام عمل خود در چه شرايطي هست يا مخاطب در چه وضعيتي قرار دارد و از اين دست مجهولات كه بايد به آنها پاسخ روشني داده شود. احاديث امام رضا(عليه‌السلام) هم از اين قاعده مستثني نيستند و براي شناخت بهتر و صحيح آنها بايد به قرائن مقامي‌(فضاي صدور) عصر حضرت دقت بيشتري مبذول داشت. به كمك روايات حضرت رضا(عليه‌السلام) و ديگر معصومان، كتب تاريخي و ملل و نحل مي‌توان به فضاي صدور احاديث امام دست پيدا كرد. اهل حديث، معتزله، واقفيه، غلات، خوارج، مرجئه، خلفاي بني العباس (مأمون) و سادات حسني و حسيني از فرق و جريان‌هايي هستند كه در جاي جاي روايات حضرت حضور دارند بنابراين با دقت در عقايد و فعاليت‌هاي آنها مي‌توان شناخت نسبتا كاملي از احاديث امام به دست آورد به طوري كه با حضور آنها بود كه امام به رد عقايدي چون؛ تشبيه و تجسيم، اختيار محض، جبر مطلق، قائم بودن امام هفتم پرداختند و با جريان ها و اقداماتي مثل؛ غصب خلافت، ادعاي دروغين امامت و اسرائيليات مقابله كردند و همچنين به اثبات و تبيين مباحثي مانند؛ بداء، عصمت انبياء، نبوت پيامبر اكرم، جايگاه الهي و فضيلت اهل بيت، اهميت ايمان و عمل و احكام فقه شيعه مبادرت ورزيدند.

موضوع اصلی این تحقیق نقد و ارزیابی مدل حکمرانی خوب است. این اصطلاح تعبیری جدید از مفاهیمی نظیر دموکراسی، حقوق بشر، پاسخگویی، مشارکت و حاکمیت قانون بوده که با ارایه قالبی جدید تلاش در جمع‌آوری این ارزش‌ها به طور یکجا دارد.و یکی از معروف‌ترین مدل‌های پیشنهادی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول برای توسعه کشورها بوده و مورد حمایت بزرگ‌ترین سهام دار و موثرترین عضو یعنی امریکا است. این دو نهاد به مرجعی برای تعیین میزان توسعه‌یافتگی کشورها تبدیل شده و بخش مهمی از اعتبارات و وام‌های خود را منوط به تحقق این مدل در کشور وام گیرنده نموده‌اند.درحالیکه مدل‌های پیشنهاد داده شده برای توسعه توسط این دو نهادپیش از این غالباً با شکست مواجه شده و خسارات عظیمی را متوجه کشورهای در حال توسعه نموده است، این تحقیق به ارزیابی این مدل از منظر کآرایی عملی و مفید بودن پرداخته و نظریه‌های پشتیبان آن مانند نظریه لیبرال دموکراسی، سکولاریسم، اومانیسم را توصیف و نقدکرده است و نتیجه گرفته که این مدل با مبانی، اصول و اقتضائات اسلامی در قرائت حداکثری از دین ناسازگار است و تنها می‌توان از برخی مولفه‌های آن به صورت منقطع از مدل و به عنوان یک گزاره ناقص استفاده نمود. مولفه‌های آن شامل قانون‌گرایی، شفافیت، حق اظهار نظر و پاسخگویی، ثبات سیاسی و عدم خشونت، اثربخشی، کیفیت مقررات، مبارزه با فساد است .از نظر این تحقیق اهداف مد نظر این مدل برای توسعه همه جانبه مادی و معنوی مورد نظر اسلام کافی نیست بر این اساس در فصل پایانی با چینش مبانی، اهداف و اصول ، ساختار ، محتوا، کارکرد حکمرانی در اسلام مدل اولیه حکمرانی اسلامی پیشنهاد داده شده است. اهم مبانی شامل واقع نمایی معرفت و ارزش حس ، خیال و وعقل و برتری وحی به عنوان منابع معرفت . توحید در ربوبیت و ولایت ، حاکمیت و مالکیت خداوند، نیازمندی وجودی انسان ،آزادی و عدم بندگی غیر خدا، مسئولیت و تربیت‌پذیری انسان.، مطلق و جاودانه و عقلانی بودن ارزش‌های اخلاقی. حاکمیت قوانین الهی در جامعه و ...اهداف کلان شامل پیشرفت و توسعه فکری و علمی، معنوی و اخلاقی، پیشرفت در سبک زندگی مومنانه، عادلانه و کریمانه در همه ساحت های زندگی جمعی و..اهم اصول شامل حفظ بیت‌المال ، مبارزه با فسادکارگزاران حکومتی،توجه‌ به‌ حال‌ فقرا و فقرزدایی ، وحدت‌ جامعه ، مقبولیت نظام و رضایت عمومی جامعه، بصیرت و هوشمندی راهبردی در عرصه بین‌الملل، تولید گرایی، گردش نخبگان و.. ؛ مدل حکمرانی اسلامی نیز شامل ساختار با مولفه هایولایت فقیه ، مردم ، قوای سه گانه ، مرجعیت و نهادها ،محتوای حکمرانی ؛ محتوا با مولفه های عقلانیت مهذّب، ایمان و اخلاق، عدالت و سبک زندگی مومنانه؛ کارکرد با مولفه های فرهنگی ، سیاسی ، اقتصادی، امنیتی و قضایی، محیط زیستی، می باشد . پنج متغیر اصلی و هشت شاخص کلان عناصر و مولفه های مدل را به یکدیگر پیوند داده قابلیت ارزیابی فعالیت ها را عینیت و تحقق می بخشد .متغیرهای اصلی شامل انسجام، هم‌گرایی و هم‌افزایی بین ارکان حکمرانی؛ اعتماد ارکان حکمرانی به یکدیگر؛ فرآیند انتخاب اصلاح و نظارت برحکومت؛ توسعه ظرفیت‌ها، سیاست‌ها و اقدامات در راستای پیشرفت و تعالی همه جانبه؛ حاکمیت و توسعه ارزش‌های اسلامی در فرآیندها شاخصها نیز شامل : مشارکت؛ هم‌گرایی، قانون‌گرایی و عدالت‌محوری ؛علم و عقل‌گرایی ؛ شفافیت؛شایسته‌سالاری؛ امر به معروف و نهی از منکر؛کاهش فساد؛ پاسخگویی.؛ استقلال و عزّت اسلامی ؛رشد و تعالی مستمر؛اثربخشی ؛ اخلاق محوری و سلوک اسلامی، رعایت محرومین، کاهش و محو فقر می باشد.. جمع بندی و نتیجه گیری : الف : با توجه به مباحث بخش اول در خصوص بررسی مدل حکمرانی خوب پیشنهادی بانک جهانی نتایجزیر حاصل گردید.1.

در بحث که راجع به مهمترین تمایزات اعتقادی شیعه نسبت به اهل سنت است، در حوزه جبر و اختیار، معتزله به تفویض، اشاعره به جبر، و شیعه به «امر بین‌الامرین» قایل‌اند. از منظر شیعه، امام باید منصوص از جانب خدا و رسول باشد، و نیز نبی و اما باید هر دو معصوم از گناه و اشتباه باشند. لیکن اهل سنت تصمیم اهل حل و عقد را در انتخاب امام شرط می‌دانند و به عصمت ائمه معتقد نیستند. موضع اهل سنت در خصوص بداء انکار است، اما شیعه آن را پذیرفته است. و در مورد رجعت، اهل سنت برخلاف شیعه یا از اساس آن را انکار کرده، یا بدان نپرداخته‌اند. و در تحریف و یا عدم تحریف قرآن به استثنای حشویه ازاهل سنت و اخباریان شیعه، هر دو معتقد به عدم تحریف در قرآن شده‌اند. در مجموع گفتمان تحقیق بین شیعه و اهل سنت است و ما سعی خواهیم کرد تا حد بضاعت خویش موارد مذکور را به بهترین نحو ممکن توضیح دهیم.

نوشتار پيش رو كنكاشی است در عوامل فردی و اجتماعی بسط و قدر رزق مادی از دیدگاه آیات و روایات، كه در پنج فصل تدوين يافته است:در فصل اول به کلیات بحث اشاره شده است. در فصل دوم برای درک صحیح مفهوم واژه «رزق»، آراء و نظریات برخی از بزرگان علم لغت مورد تأمّل و دقت نظر قرار گرفته، سپس به انواع قرآنی رزق پرداخته شده است. در فصل سوم مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه «تقدیر» و ديدگاه‌های مختلف برخی از فرق کلامی همچون اشاعره، معتزله و شیعیان به اختصار بيان شده و در ادامه، تناسب تقدیر روزی با عدالت الهی که یکی از مهم‌ترین شبهات در زمینه مقدر بودن روزی به حساب می‌آید مورد بررسی قرار گرفته است؛ از آن‌جا که دسته‌ای از روایات تلاش و کوشش انسان را در دست‌یابی به روزی مقدر، مذموم و دسته‌ای دیگر آن را پسندیده اعلام می‌کنند، این دو دسته روایت به ظاهر متناقض مورد بررسی قرار گرفت و نتيجه آن شد که نظر اهل بیت در زمینه تلاش و کوشش در زندگی «حفظ اعتدال و میانه‌روی» است.به منظور از بین بردن این باور نادرست که «چون روزی افراد مقدر شده، هرگز قابل کاهش یا افزایش نمی‌باشد» شماری چند از عوامل که در این عرصه نقش آفرینی می‌کنند در دو فصل انتهایی آورده شده است: فصل چهارم با عنوان عوامل بسط رزق، به بررسی برخی عوامل افزایش رزق مادی در دو بخش کلی فردی و اجتماعی پرداخته است. افزایش رزق دارای اسباب و عواملی همچون کار و تلاش، عبادات، عوامل بهداشتی، حکومت و... است که در این فصل به چهل و شش عامل از آن اشاره شده است. فصل پنجم نیز با عنوان عوامل قبض رزق، به بررسی عوامل کاهش رزق مادی در دو بخش فردی و اجتماعی پرداخته است؛ عواملی مانند وجود رذائل اخلاقی، عوامل بهداشتی، تنبلی و... که حدود شصت عامل مورد بررسی قرار گرفته است.تحقيق حاضر با ارائه خلاصه وار يافته‌های خود در پايان نوشتار خاتمه می‌يابد.

دو حادثه بزرگ در عالم اسلام و دوران ائمه اطهار (عليهم السلام)وجود دارد که در طول تاريخ حيات بشري نيز بي سابقه و بسيار اثر گذار بوده است.يکي واقعه عاشورا که به شهادت امام حسين(ع)منتهي گرديد و ديگري ظهور و قيام امام زمان (عج)، که ان شاءالله به زودي به وقوع خواهد پيوست.از آنجا که سبک و سيره معصومين(عليهم السلام)به نسبت شرايط زماني و مکاني به ظاهر مختلف و در اصل و محتوا و هدف يکي است.لذا ميان اين دو قيام نيز ارتباطاتي وجود دارد.هدف هر دو قيام،اصلاح،مقابله با ستم و گسترش عدالت و معروف است که قيام امام حسين(ع)باجنبه مظلوميت،مغلوبيت و شکست جبهه حق(در ظاهر)همراه بوده است و قيام ديگر،جنبه قاهريت،چيرگي و برتري و تحقق آرمانها را به همراه خواهد داشت.در نگاهي ديگر قيام امام حسين(ع)با توجه به ظلمهايي که(در نوع خود در يک واقعه جنگي بي سابقه بوده است)به ايشان و خاندان مطهرشان که پاکترين و باارزشترين انسانهاي در عالم بوده اند روا شده هميشه به عنوان داغي براي ائمه اطهار(عليهم السلام)و شيعيان ايشان مطرح بوده است و حرکت و قيامي الهي را نياز دارد تا انتقام و احقاق حقي باشد برآن ظلمها و بي حرمتي هايي که بر خاندان مطهر اعظم رسل و به تعبيري بر بشريت وارد شده است.احقاق حق و انتقامي که در دل خود عدالت گستر و عدالت محور بوده و ظلم و ستم را به هيچ وجه جايز نمي شمارد.و اين هم ارتباطي ديگر از اين دو قيام است.

چکیدهعقیده به ظهور منجی آسمانی در پایان جهان، یکی از مسائل مهم و حساس است که نه تنها در دین مبین اسلام، بلکه در همه ادیان آسمانی سابقه دیرین دارد، و تمامی پیروان ادیان بزرگ عالم بدان معتقدند.ادیان و مذاهب مختلف جهان از مصلحی سخن گفته‌اند که در آخر الزمان ظهور خواهد نمود و به جنایت‌ها و ظلم مستکبران خاتمه خواهد داد و شالوده حکومت جهانی را بر اساس عدالت و آزادی واقعی بنیان خواهد نهاد.اصل نجات تنها در توان خداوند متعال است. نجات او، رحمت عامه است و لطف و عنایت او در همه حال؛ بندگان را شامل می‌شود، و آنها را از انواع خطرها، وسوسه‌های فکری و روحی و القائات شیاطین در امان می‌دارد. برهمین اساس، خداوند متعال پیامبرانش را برای نجات بشر از ظلمت و گمراهیفرستاده است. دین اسلام، به کمتر مسأله‌ای مانند مهدویت اهمیت داده است. علاوه بر آیات متعددی از قرآن مجید که امامان معصوم آنها را به وجود مقدس امام مهدی(عج) تأویل و تفسیر نموده‌اند، همچنین روایات متعددی از طریق خاصه و عامه از رسول گرامی اسلام? درباره-ی شخصیت و زندگی آن پیشوای غایب نقل شده است.تحقیق پیش رو، با موضوع تبیین فلسفی _ کلامی الگوی نجات آخر الزمانی در آموزه مهدویت می‌کوشد : ابتدا اصل و ماهیت نجات را مشخص نماید، سپس به بررسی و مقایسه الگوهای نجات در ادیان‌ الهی می‌پردازد و هدف آن شناساندن و معرفی بهترین و کاملترین الگوی نجات است؛ منجی‌ای که برنامه هایش جهانی و برای همه ملت‌ها باشد؛ موعودی که اساسا با ظهورش به تمام مکاتب الحادی و پوچ دنیا خط بطلان می‌کشد و با تشکیل حکومت واحد جهانی، محقق کننده برنامه‌های الهی تمام انبیا است که در رأس آن بسط توحید و عدالت قرار دارد.شیوه جمع‌آوری تحقیق به صورت کتابخانه‌ای و به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی می‌باشد.واژگان کلیدی: الگونجات، آخرالزمان، مهدویت، انتظار.