جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
علم(حصولی و حضوری)
>
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
>
تصور(مقابل تصدیق)
>
تصور کلی(مقابل تصور جزئی)
>
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی)
>
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 57
عنوان :
بررسی تطبیقی مقولات کانت و نظریه استاد مطهری در معقولات ثانیه فلسفی
نویسنده:
عبدالله نصری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مرتضی مطهری
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
شخصیت ها
,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی)
,
مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
ملاهادی سبزواری ,
سهروردی ,
اسفار ,
خواجه نصیر طوسی ,
ملاصدرا ,
ایده آلیسم ,
واقعگرایی = رئالیسم (مکتب فلسفی) ,
معقول ثانیه منطقی ,
عروض ,
مفاهیم پیشینی ,
مفاهیم پسینی ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
معقولات اولیه ,
تطابق ذهن با عالم ,
تطور تاریخی نظریه معقولات ثانی ,
کیفیت پیدایش معقولات ثانیه ,
قضایای تالیفی ,
قضایای تحلیلی ,
راه کشف معقولات کانتی ,
رئالیسم تجربی کانت ,
فاهمه ,
شعور ,
ابن سینا ,
لوازم ماهیت ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
مباحث معرفت شناسی، به ویژه به صورت تطبیقی از اهمیت بسیاری در فلسفه معاصر برخوردار است. فیلسوفان اسلامی با تقسیم چهارگانه ادراکات و اهمیت قائل شدن برای ادراکات عقلی، آنها را به سه دسته معقولات اولیه، معقولات ثانیه فلسفی و معقولات ثانیه منطقی تقسیم کرده اند. هر چند برخی از متفکران ما میان معقولات ثانیه منطقی و فلسفی تمایز قائل نشده اند، اما برخی به این تمایز توجه کرده اند و در این میان حاج ملا هادی سبزواری سعی کرده تعریف دقیقی از آنها ارائه دهد. تعاریف وی مورد نقد استاد مطهری قرار گرفته و ایشان با بیان سه اشکال و تحلیلی نو از مفاهیم عروض و اتصاف این نکته را مطرح کرده اند که مراد از عروض در معقولات ثانیه، وجود محمولی یا نفسی و مقصود از اتصاف، وجود رابط است. در فلسفه غرب نیز کانت، با تحلیلی که از قوه شناسایی ارائه می دهد و مقولات پیشین را مطرح میکند، شناخت واقعیات را در چارچوب این مفاهیم میسر میداند. از همین جاست که متفکرانی چون استاد مطهری با تحلیل مقولات کانتی بر او این ایراد را وارد می سازند که رابطه تطابقی ذهن را با عالم خارج قطع میکند و در نتیجه از ایدئالیسم سر در می آورد، نه رئالیسم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 273 تا 291
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه تشکیکی بودن وجود و کثرات عرضی
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کثرت عرضی
,
نسبت تفاضلی
,
نسبت علی - معلولی
,
مابه الامتیاز - مابه الاشتراک
,
حکمت متعالیه
,
وحدت
,
وحدت تشکیکی وجود
,
کثرت طولی
کلیدواژههای فرعی :
علامه طباطبایی ,
مرتضی مطهری ,
محمد تقی مصباح یزدی ,
نوع ,
اصالت وجود ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
تشکیک عرضی ,
تشکیک طولی ,
آیت اله جوادی آملی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
این مقاله در مقام پاسخ به این پرسش مهم وجودشناختی است که آیا نظریه تشکیکی بودن وجود قابلیت تبیین کثرت های عرضی میان موجودات را دارد یا خیر؟ از همین رو ابتدا نشان می دهد تشکیکی بودن در فلسفه ملاصدرا لزوماً به معنای رابطه تفاضلی داشتن در امور مشکک می باشد و ثانیاً مستلزم تحقّق رابطه علّی ـ معلولی میان آن دو است. از همین رو رابطه تشکیکی در این فلسفه همیشه طولی است و لذا تشکیک عرضی مفهومی پارادوکسیکال و خود متناقض مانند دایره مثلث یا مربع مستطیل است. پس تحقّق نسبت تشکیکی میان موجودات هم عرض منطقاً محال است. لذا نظریه تشکیکی بودن وجود منطقاً نمی تواند کثرت میان موجودات هم عرض مانند افراد یک نوع و یا مصادیق انواع تحت یک جنس راه توجیه نماید. همچنین در گام دوم این مقاله ادلّه مختلف اندیشمندانی مانند علامه طباطبایی و استاد مطهری و آیت الله جوادی آملی در اثبات این که نظریه تشکیکی بودن وجود هماهنگ و سازگار با کثرت عرضی برخی موجودات است، مورد نقد واقع شده و ردّ می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفاهیم اعتباری در حکمت اشراقی و حکمت صدرایی: پژوهشی تطبیقی درباره معقول ثانی از دیدگاه شیخ اشراق و علامه طباطبایی
نویسنده:
اسدالله آژیر، معصومه سورنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
سهروردی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
مفاهیم اعتباری
,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اصالت ماهیت ,
جوهر و عرض ,
وجود انضمامی ,
احکام مواد ثلاث ,
اصالت وجود ,
مقولات ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
ملاک صدق ,
مفهوم ذهنی ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
بحث مفاهیم اعتباری یا معقول ثانی از مباحث محوری در فلسفه اسلامی است که تمرکز و تأکید شیخ اشراق بر آن، یک نقطه عطف محسوب می شود. علامه طباطبایی نیز به عنوان نماینده بارز حکمت صدرایی در دوران معاصر، به تبیین این بحث در چارچوب حکمت متعالیه پرداخته است. آرای دو حکیم، در ملاک تشخیص مفهوم اعتباری، تعریف و تقسیم مفاهیم اعتباری، نحوه وجود مفاهیم و معقولات ثانیه، ملاک صدق این مفاهیم و مصادیق آن ها قابل مقایسه اند. ادعا در نوشتار حاضر بر آن است که اختلاف دو فیلسوف درباره نحوه وجود معقولات ثانیه فلسفی، بیش از آن که مربوط به دیدگاه آنان راجع به اصالت وجود یا ماهیت باشد، به اذعان یا عدم اذعان آنان به تمایز مفاهیم فلسفی از مفاهیم منطقی دارد. دیدگاه های علامه طباطبایی در مجموع بیانی دیگر از یافته هایی است که ملاصدرا در باب معقولات ثانیه بدان دست یافته بود. از این رو، صرف نظر از ابتکارات خود علامه، این پژوهش تطبیقی، به نوعی مقایسة میان فلسفه اشراقی و فلسفه صدرایی نیز محسوب می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معناشناسی ادراکات اعتباری از دیدگاه علّامه با نگاهی انتقادی به اندیشمندان مسلمان معاصر
نویسنده:
رضا کایدخورده، قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
ادراکات اعتباری
,
اعتبار عملی
,
باید انشائی
,
گزاره انشائی
,
مشهورات صرفه
کلیدواژههای فرعی :
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
ادراکات حقیقی ,
باید ,
باید انشائی ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
اعتباریات عملی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
نظریۀ ادراکات اعتباری یکی از نظریات ابتکاری علّامه طباطبایی است که امروزه مورد نیاز فضای علمی کشور خصوصاً حوزۀ علوم انسانی است. این نظریه ابعاد گوناگونی دارد. معناشناسی ادراکات اعتباری یکی از ابعاد این نظریه است که مقدمۀ لازم جهت ورود به هر بعد دیگرِ این نظریه است. برای فهم دقیق معنای این اصطلاح بایستی ابهامات سه گانۀ زبانی، معنایی و مصداقی آن برطرف شود. با بررسی جایگاه اعتباریات در میان سایر ادراکات، ابهام زبانی برطرف می شود و روشن می شود که اعتباریات، معقول ثانی فلسفی نیستند. رفع ابهام معنایی از طریق تعریف صورت می پذیرد و روشن می شود که اعتباریات، دادن حدّ چیزی به چیز دیگر یا اطلاق یک مفهوم بر مصداقی غیر از مصداق خود است، به منظور ترتیب آثاری که ارتباط با عوامل احساسی خود دارند. اعتباریات فقط از سنخ گزاره های انشائی هستند. ملاک تشخیص مصادیق آن نیز این است که بتوان در آن نسبت بایدِ انشائی فرض نمود. در نهایت روشن می شود که این ادراکات از سنخ مشهورات صرفه هستند، نه یقینیات. علامه طباطبایی در تمامی موارد فوق با بسیاری از اندیشمندان معاصر اختلاف نظر دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علیت در فلسفه اسلامی و نظر مخالفان آن
نویسنده:
محمد اسدی گرمارودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علت
,
معلول (درمقابل علت)
,
اصل علیت
,
اصل علّیت
,
علت
کلیدواژههای فرعی :
جبر و اختیار ,
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
معجزه ,
بدیهیات ,
الائمه ,
اراده ,
اختیار انسان ,
عادت ,
معقول ثانی ,
تصادف در خلقت ,
امکان ذاتی ,
جبر و اختیار(کلام) ,
اهل بیت(ع) ,
اختیار انسان ,
فیزیک کوانتوم ,
ترجیح و ترجح بلامرجح ,
خرق عادت ,
امکان ذاتی ,
امور بدیهی ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
معقول ثانیة فلسفی ,
اراده ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
توحید افعالى ,
اکثری دائمی ,
اقلی دائمی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2008-1553
چکیده :
نیروی کنجکاوی در انسان از اهم خصیصه های اوست، بر این اساس می خواهد بفهمد و لذا چراگوست و نه چون حیوان چراگر. نخستین مرحله از کنجکاوی هر انسان در خود و عالم خارج از خود، کشف رابطه علی و چگونگی ربط حوادث و فعل و انفعالات در عالم وجود است. در توجه به این امر عده ای آن قدر علیت را واضح و اولی دیدند که به بداهت آن حکم نمودند و اگر دلایلی هم ارائه نمودند بیشتر جنبه تنبیهی داشته است، اما گروهی دیگر به گمان منافات علیت با توحید افعالی یا جبر یا عدم قطعیت در فیزیک کوانتومی به مخالفت با آن برخاستند و مطالبی در اثبات نظریه خود ارائه کردند که دقت در مطالب آن ها مشخص می کند که در واقع دلیل بر رد علیت نداشته، بلکه در تغایر و منافات علیت با امور دیگر قدرت جمع بندی نداشته اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 149
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تغایر خارجی عارض و معروض در معقولات ثانی فلسفی از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی)
,
معقول ثانی از نظر ملاصدرا
,
عارض و معروض
,
نحوه وجود معقول ثانی فلسفی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
وجود رابط ,
وجود مستقل ,
وجود محمولی ,
مکتب نوصدرایی ,
عارض ماهیت ,
حکمت متعالیه ,
عوارض ذات ماهیت ,
عارض وجود خارجی ,
عارض وجود ذهنی ,
تغایر خارجی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
دیدگاه ملاصدرا درباره نحوه وجود معقولات ثانی فلسفی به صورتهای مختلفی بیان و تفسیر شده است. از ظاهر عبارات ملاصدرا چنین برمیآید که معقولات ثانی فلسفی در خارج، مغایر با موصوف خود هستند. در تفسیرهایی که فیلسوفان نوصدرایی از دیدگاه ملاصدرا ارائه کردهاند، این تغایر به نحو صحیحی بیان نشده است. به اعتقاد نگارنده بیشتر اشتباهاتی که در تفسیر کلام ملاصدرا صورت گرفته از آنجا شروع شده که سعی شده است از عبارات او، قاعدهای کلی برای تمام معقولات ثانی فلسفی استخراج شود، در حالی که شواهد و قرائن متعدد گویای این مطلب هستند که او درصدد بیان چنین قاعدهای نبوده است. در این مقاله ابتدا به فضایی که دیدگاه ملاصدرا در آن شکل گرفته اشاره میشود و سپس تفسیر شهید مطهری، استاد جوادی آملی، و استاد یزدانپناه از دیدگاه ملاصدرا بیان و نقد خواهد شد. در پایان با استفاده از عبارتهای خود ملاصدرا، دیدگاه وی را درباره چگونگی تغایر معقولات ثانی فلسفی بیان خواهیم کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 19
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حکمناپذیری مرتبه ذات الهی و دستگاه منطقی ـ معرفتشناختی ارسطویی
نویسنده:
مجید ظهیری، جهانگیر مسعودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذات الهی
,
ذات الهی
,
صفات الهی
,
صفات خدا
,
دستگاه منطقی معرفتی ارسطویی
,
لا اسم و لا رسم له
,
اعتبار عرفانی صفات
,
حکم ناپذیری مقام ذات
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
سکوت ,
ذات (منطق) ,
الهیات سلبی ,
حکمت مشاء ,
لابشرط مقسمی ,
بساطت ذات ,
تعینات ذات ,
ذات (اسماء ذات الهی) ,
اطلاق ذات ,
اطلاق ,
ذات اسمی ,
اسماء ذات ,
وجود لابشرط مقسمی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
اسماء ذات (فلسفه) ,
امتناع اجتماع نقیضین ,
معقول ثانیة فلسفی ,
درک ذات خدا ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
اصل امتناع اجتماع نقیضین ,
اطلاق مقسمی ,
سکوت معرفت شناسانه ,
استحاله اجتماع نقیضین ,
دستگاه ارسطویی مشائی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
مرتبه ذات الهی پیچیدهترین اعتبارات عرفانی است؛ مرتبه اطلاق مقسمی که حتی حمل واژههای مقام، مرتبه، اعتبار عرفانی، و اطلاق بر آن محل تردید است. درباره وجود لابشرط مقسمی دو اختلاف وجود دارد؛ یکی اختلاف میان فلاسفه و عرفا و دیگر اختلاف میان خود عرفا. اختلاف میان فلاسفه و عرفا در این است که این مرتبه صرفا از معقولات ثانیه فلسفی است و مابهازای خارجی ندارد، چنانکه فلاسفه معتقدند یا حقیقه الحقایق است، آنچنان که عرفا باور دارند. اختلاف میان عرفا نیز در تبیین «لا اسم و لا رسم له» و شرایط و لوازم حمل و سخنگفتن در این مقام است. برخی معتقدند هر حملی حتی حمل اطلاق، وجود، وحدت، وجوب، و بساطت بر این مقام نادرست است، چنانکه سلب آن نیز نادرست است و درباره این مقام فقط سکوت سزاوار است. این گروه در این مقام سخنان بهظاهر تناقضآمیزی مطرح میکنند. برخی نیز معتقدند تعبیر «لا اسم و لا رسم له» به این معنا نیست که امکان اشاره به آن مقام با لفظی از الفاظ و اسمی از اسما انکار شده باشد بلکه فقط اگر حملی منجر به تعین در مقام ذات شود، نادرست خواهد بود. در این مقاله ضمن تحلیل آرای مختلف، به این نتیجه خواهیم رسید که حتی حمل برخی محمولها همچون اطلاق مقسمی، وجوب، و وجود نیز منجر به تعین در مقام ذات میشود و با « لا اسم و لا رسم له»، به علت مشروطبودن انتزاع از حاق ذات به احاطه علمی و نیز مساویبودن معقول ثانی با معلومبودن و متعین و محدودبودن به حدود فهم، قابل جمع نخواهد بود. فرضیه پیشنهادی نویسندگان این است که دستگاه منطقی ـ معرفتشناختی ارسطویی توان تبیین و توجیه حکمناپذیری مقام ذات را ندارد، لکن این به معنای توجیهناپذیری مطلق آن نیست و نمیتوان از آن خردستیزی یافتههای عارفان را نتیجه گرفت. همچنین عرفان هیچ الزامی برای کوتاهآمدن در برابر دستگاه منطقی ـ معرفتشناختی ارسطویی ندارد و میتواند در تبیین و توجیه عقلانی ـ منطقی نظریات خود، فارغ از این پارادایم، دستگاههای منطقی ـ معرفتشناختی دیگر را نیز محک بزند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 69 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان انتزاع مفاهیم کثیر از حیثیت واحد در مسئله توحید صفات از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمد حسین وفائیان، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
توحید ذات
,
توحید صفات
,
توحید صفاتی
,
توحید نظری
,
صفات خدا
,
حکمت متعالیه
,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص))
,
توحید صفاتی(فلسفه))
,
انتزاع مفهوم کثیر
کلیدواژههای فرعی :
کثرت اسما و صفات ,
عینیت ,
معقول ثانی ,
عینیت اسماء الله با ذات ,
مفهوم ,
مصداق ,
رابطه مفهوم و مصداق ,
کثرت اسمایی و صفاتی ,
نسب اربع ,
هلیات بسیطه ,
حیث تعلیلی ,
حیث تقییدی ,
عینیت صفات ذاتیه ,
معقول ثانیة فلسفی ,
کثرت اسماء و صفات ,
کثرت صفات ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) ,
هلیه بسیطه(مقابل هلیه مرکبه) ,
انتزاع مفهوم کثیر ,
حیثیت اطلاقیه ,
حیثیت حکایتگری ,
کثرت مجازی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
عینیت و توحید صفات الهی در کلمات صدرالمتألهین، برپایه انتزاع مفاهیم متعدد از حیثیت واحد بنا نهاده شده است. این انگاره با مسئله اتحاد مفهوم با مصداق و همچنین حیثیِت حکایتگری آن به راحتی سازگار نمی افتد. در این نوشتار، توحید صفات و ذات، اصلی مفروض در برابر پرسش از امکان انتزاع مفاهیم متعدد از حیثیت واحد قرار داده شده و معیار صدرالمتألهین شیرازی در پاسخِ بدان تبیین می گردد. از این روی، در این جستار ابتدا دیدگاه او درباره ارجاع صفات الهی به معنا و حیثیت واحد بیان گردیده و سپس به تشریح مناقشه انتزاع کثیر از واحد و تناقضی که صدرا نیز بدان ملتفت است، پرداخته می شود. در ادامه با مداقه در حیثیات اطلاقی و تعلیلی و تقییدی و انواع آن ها از منظر حکیم ملاصدرا، امکان انتزاع مفاهیم کثیر از واحد بما هو واحد در بحث صفات باری تعالی، به شیوه ای تحلیلی توصیفی اثبات گردیده و کثرتِ صفات در خارج، به کثرتی مجازی با حیثیتی واحد در خارج، ارجاع داده شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 160
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کیفیت پیدایش و انتزاع مفاهیم کلی
نویسنده:
غلامرضا ابراهیمی مقدم
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
ادراک حسی
,
ادراک کلیات
,
ادراک کلیات
,
ابن سینا
,
مفهوم کلی
,
حکمت متعالیه
,
کلی
کلیدواژههای فرعی :
علم حصولی ,
ادراک عقلی ,
عقل فعال ,
ادراک حصولی ,
مشاء ,
صورت نوعیه ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
معقول ثانی ,
مفاهیم منطقی ,
مفاهیم فلسفی ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
ادراک انسان ,
ادراک عقلی ,
ادراک معقول ,
مفاهیم ماهوی ,
معقولات اولی ,
معقولات ثانی ,
صورت خیالی ,
صورت عقلی ,
ادراک حضوری موجودات عقلی ,
فلسفه مشاء ,
صورت جزئی ,
صورت جسمی ,
صورت نوعی ,
عقل فعال ,
معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) ,
عقل فعال از نظر ملاصدرا ,
شناخت کلی ,
خیالات حسی ,
فاعلیت افاضی ,
مفهوم سفیدی ,
مفهوم سیاهی ,
مفهوم تصوری ,
مفهوم تصدیقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
از دیدگاه اکثر فلاسفه اسلامی، منشأ همه مفاهیم کلی ماهوی، صورتهای جزئی است که از طریق ادراک حصولی یا حضوری به وجود آمده است. وقتی مفهوم کلی را با مفهوم جزئی مقایسه میکنیم، این سؤال مطرح میشود که ذهن چگونه از موارد محدود و جزئی به شناخت کلی میرسد؟ دیگر اینکه چگونه یک مفهوم که در ابتدا بر بیش از یک فرد صدق نمیکند، در مرحله ادراک عقلی بر بینهایت افراد صدق میکند؟ فلاسفه اسلامی برای تبیین این مطلب، نظریات مختلفی ارائه کردهاند که دو نظریه معروف در این باب از ابنسینا، فیلسوف شاخص حکمت مشاء و ملاصدرا بنیانگذار حکمت متعالیه، با اقبال و پذیرش بسیاری از فلاسفه دیگر مواجه شده است. در این مقاله، ضمن بررسی دو نظریه فوق، آرای مختلف فلاسفه اسلامی در این باب بررسی میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 30
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حیثیت تقییدی در حکمت متعالیه
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
حکمت متعالیه
,
حیثیت تقییدی
کلیدواژههای فرعی :
جوهر (منطق) ,
معقولات ,
معقول ثانی ,
واسطه در ثبوت ,
معقولات ثانی منطقی ,
اطلاق ذات ,
وجود فی نفسه ,
واسطه در عروض ,
وجود لنفسه ,
حیثیت تقییدی شانی ,
حیثیت تقییدی نفادی ,
ماهیت ,
جوهر ,
محمول بالضمیمه ,
تشخص ,
معقولات اولى ,
محمول بالضمیمه ,
معقول ثانیة فلسفی ,
معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه) ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) ,
محمول من صمیمه(مقابل محمول بالضمیمه) ,
محمول بالصمیمه ,
حیثیت تقییدی مجازی ,
حیثیت تقییدی انضمامی ,
حیثیت تقییدی حقیقی ,
حیثیت تقییدی اندماجی ,
بما هو جسم ,
وجود اصیل ,
موجود بالعرض ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
0
چکیده :
از اصطلاحات دقیق که در حل برخی مسایل اساسی در فلسفه صدرایی نقش بس مهمی دارد، حیثیت تقییدی است و طرح و بررسی اقسام آن رابطه جواهر و اعراض، صفات وجوبی با ذات واجب، معقولات ثانیه فلسفی با متن وجود، ماهیات با متن وجود و بالاخره شؤون متکثره هستی با متن وجود واحد را به روشنی تبیین میکند. این نوشته در صدد تبیین حیثیت تقییدی و اقسام چندگانه آن است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 57
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید