جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 69
ارزشهای اخلاقی
نویسنده:
سید حسن حسنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
مسئله ارزشهای اخلاقی از عمده ترین مباحث اخلاقی است. آنچه در این مقاله در حد آگاهی نویسنده بر محور این مسئله فراهم آمده در طی چند فراز است: فراز اول در ماهیت اخلاق و سبب پیدایش صفت اخلاقی است. بعضی آن را تابع طبیعت و مزاج معرفی نموده اند و بعضی دیگر معتقدند که منشا پیدایش اخلاق عادت است از این رو اخلاق را اکتسابی و قابل تغییر میدانند. دلائلی نیز ارائه نموده اند. تأدیب و تربیت و پیروی از شرایع آسمانی را در اصلاح اخلاق موثر میدانند. فراز دوم در معنی ارزش اخلاقی است. چون علوم یا توصیفی اند که صرفا در مقام گزارش از اطلاعات و تحقیقات است مانند ریاضیات و طبیعیات و یا ارزشی می باشند چون منطق که در بیان خطا و حقیقت و حق و باطل است و علم اخلاق که در تبیین سعادت و شقاوت و کمال و انحطاط است. چه حق و باطل و یا سعادت و شقاوت برای انسانها یکسان نیست. بلکه در تکامل و یا انحطاط افراد دخیل اند. اخلاق در میان علوم ارزشی که ارزشش معنوی است سودمندتر است. هرکس که اتصافش به صفات نیک اخلاقی بیشتر باشد انسان تکامل یافته تری است. فراز سوم در نیازمندی بشر به روشهای اخلاقی است و در تبیین اموری که موثر در اخلاق پایدار است چون تعالیم دینی و آگاهی از آداب نیک و کیفیت پرورش استعدادهای نیک و ... . در پایان مقاله یادآور این مطلب است که آموزش هر علمی باید توام با آموزش علم اخلاق باشد تا وسیله ای جهت تکامل و اصلاح بعد معنوی انسانها باشد و هم چنین موجب خواهد شد که علم تمرینی در راه درستی و راستی و حقیقت و معنویت باشد. ارزش هر علمی در این خواهد بود که تا چه اندازه با روشهای اخلاقی قابل سنجش و انطباق است.
صفحات :
از صفحه 124 تا 138
چرایی تبعیت از قانون
نویسنده:
سید محمد حسینی,محسن برهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قانون به عنوان یکی از ابزارهای اساسی برای تنظیم رفتار افراد در جامعه، در صورتی می-تواند موفق و کارآمد باشد که ابتدا ادله قانع کننده ای برای لزوم تبعیت از آن وجود داشته باشد. قانون به لحاظ جایگاه اجتماعی خود در میانه دو جریان قرار دارد: از یک سو با پیروان و تابعین خود، و از جنبه دیگر با وضع کنندگان و تصویب کنندگان قانون در ارتباط است. یکی از موضوع های مبنایی فلسفه حقوق، تحلیل و تبیین رابطه اول، یعنی چرایی الزام تبعیت از قانون است. اینکه افراد جامعه و شهروندان چرا باید از قانون تبعیت کنند و چه نیرویی ایشان را به پذیرش قانون و پیروی از آن وا می دارد، موضوعی مورد تامل اندیشمندان بوده و هست. فلسفه اخلاق در تلاش است تا مبنایی مناسب برای پاسخگویی به این پرسش بنیادین ارائه دهد. در این مقاله برآنیم که این چرایی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.
تبیین و بررسی تقریرهای نظریه امر الهی (با تأکید بر نگرش اُکام)
نویسنده:
رحیم دهقان سیمکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
بر اساس نظریه امر الهی که پیشینه‌ای بس طولانی در تاریخ اندیشه بشری دارد تنها معیار در احکام اخلاقی، شرع مقدس و اوامر و نواهی خداوند است. این نظریه، در تاریخ اندیشه، تقریرهای مختلف معرفت‌شناختی، وجود‌شناختی، انگیزشی و ... را به خود گرفته است، به گونه‌ای که امروزه باید به جای نظریه امر الهی از نظریه‌های امر الهی سخن گفت. ویلیام اُکام از جمله کسانی است که به این نظریه توجه جدی داشته، بر اساس آن، منشأ ارزش‌‌های اخلاقی را اوامر خداوند می‌داند و تقریری وجودشناختی از این نظریه ارائه می‌کند. او اوامر الهی را شرط ضروری و نیز شرط کافی برای اخلاق دانسته، معتقد است تنها معیار ارزش اخلاقی اراده یا قانون الهی است. چنین دیدگاهی، البته، انکار عقلانیت اخلاقی را در پی خواهد داشت، عقلانیتی که آدمی را به عدالت و انصاف فرا می‌خواند. این مقاله، ضمن تبیین نظریه امر الهی و بیان تقریرهای مختلف از این نظریه، به تبیین و بررسی رویکرد وجودشناختی ویلیام اکام در این باب پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 92
بداهت قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی
نویسنده:
حسن معلمی، مجید ابوالقاسم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
برخی از قضایای اخلاقی بدیهی اند و مبنای توجیه قضایای نظری اخلاق قرار می گیرند. این دیدگاه با وجود آنکه در اندیشه اسلامی سابقه طولانی دارد و به وسیله حکمای معاصر با تفصیل بیشتری مطرح شده است، اما نوع بداهت آن کمتر مورد تبیین قرار گرفته و بعضا با اختلاف نظر همراه بوده است. نگارنده در این نوشتار معتقد است که دست کم دو قضیه «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» بدیهی اولی اند. ولی دیدگاه ها درباره اینکه این قضایا تحلیلی باشند یا ترکیبی، حمل در آنها ذاتی اولی باشد یا شایع صناعی، حسن و قبح ذاتی عدل و ظلم باشد یا عرضی لازم بیّن آن دو، و در صورت ذاتی بودن ذاتی باب ایساغوجی باشد یا باب برهان، مختلف است. بداهت قضایای مزبور فقط بدان جهت نیست که جزو اولیات اند بلکه جزو وجدانیات نیز به شمار می روند. از این رو، باید گفت که ما به علم حضوری نیز برخی مصادیق حسن و قبح را تشخیص می دهیم.
صفحات :
از صفحه 121 تا 154
اصول اخلاق حرفه‌ای در نهج‌البلاغه
نویسنده:
محسن فرمهینی فراهانی، فاطمه اشرفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از شاخه‌های دانش اخلاق که به‌تازگی در ایران جایگاهی پیدا کرده، حوزه اخلاق حرفه‌ای است که لازم است از لحاظ معرفتی بیشتر به آن توجه شود. یکی از منابع غنی در اخلاق حرفه‌ای، آموزه‌های دین مبین اسلام است. اما شناخت و ترویج اخلاق حرفه‌ای برمبنای اسلام، بدون تحلیل آموزه‌های اخلاقی نهج‌البلاغه امکان‌پذیر نیست. باتوجه به این مهم، در پژوهش حاضر برآنیم تا با استفاده از روش تحلیل اسنادی، اصول اخلاق حرفه‌ای را در کتاب ارزشمند نهج‌البلاغه بررسی کنیم. نتایج نشان می‌دهد که امام علی (ع) همواره به بحث اخلاقیات و اصول اخلاقی توجه داشته‌اند و در موارد فراوانی، کارگزاران و یاران خود، به‌طور اخص و تمامی انسان‌ها را در طول زمان به رعایت آنها فرمان داده‌اند. اصول اخلاقی مطرح در نهج‌البلاغه، مشتمل بر: اصل احترام، اصل آزادی، اصل انصاف، اصل وفای به عهد، اصل امانت، اصل صداقت، اصل مسئولیت‌پذیری، اصل نقادی و انتقادپذیری، اصل مدارا و سعه صدر، اصل قانون‌مداری، اصل اعتدال و اصل رازداری است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 86
تبیین و تحلیلی بر مفاهیم تربیتی - اخلاقی از نظر فارابی، کومنیوس و روسو
نویسنده:
مرجان کیان، فهیمه نظام الاسلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
مطالعه حاضر بر آن است تا اندیشه‌های تربیتی- اخلاقی سه اندیشمند صاحب‌نظر در حوزه تعلیم و تربیت یعنی فارابی، کومنیوس و روسو را بررسی و به بیان شباهت‌ها و تفاوت‌های آرای تربیتی آن‌ها بپردازد. روش پژوهش، توصیفی با رویکرد تحلیلی- مقایسه‌ای است. از نظر فارابی، انسان دارای فضائل و رذائلی است که در زندگی انفرادی‌اش ظهور نمی‌یابند، بلکه جامعه است که آن‌ها را از قوه به فعل در می‌آورد. کومنیوس با بیان تربیت فراگیر، تبعیض‌های بین افراد را نادیده می‌گیرد و در صدد اصلاح و بهبود تعلیم و تربیت کودکان و بزرگسالان و سالمندان بر می‌آید. وی که بنیانگذار نظام آموزش گام به گام متناسب با رشد یادگیرنده است با اصولی بنیادین برگرفته از طبیعت، به بنیان نهادن سازمان آموزش دقیق خود می‌پردازد. روسو نیز از یکسو از فرد و تربیت فردی و بازگشت به طبیعت سخن می‌گوید و از دیگر سو به جامعه و پیمان اجتماعی می‌پردازد. یافته‌های پژوهش پیش رو حاکی است که بین دیدگاه تربیتی - اخلاقی هر سه اندیشمند تفاوت‌ها و شباهت‌هایی وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 93
بررسی رابطه هنر معماری و اخلاق در تمدن‌های ایران و غرب
نویسنده:
محمد صادق موسیوند
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
توجه به رابطه و نسبت مسائل اخلاقی با ساحت های هنری و حرفه ای معماری با توجه به تاثیر این فن - هنر در ساختارهای جامعه از طریق شکل دادن به محیط کالبدی و فضای قابل زیست انسانی اهمیت زیادی دارد. مقاله حاضر ضمن ارائه تعریف حکما و فلاسفه ایران و مغرب زمین درباره مفاهیم مرتبط با هنر، زیبایی و اخلاق، رابطه اخلاقیات با هنر و زیبایی در حوزه تمدنی ایران و غرب و تناسب و ارتباط اخلاقیات و هنر معماری را در این دو حوزه بررسی کرده است. جلب توجه مهندسان، پژوهشگران و همه منتفعان به وجوب حضور اخلاقیات در آفرینش های هنری و معماری، تبیین یک رابطه مفید و مستقیم بین مفاهیم اخلاقی و هنر معماری با توجه به پیشرفتها و تغییرات سریع در علوم و تکنولوژی و نیز حوزه های هنر و علوم انسانی از نتایج مورد انتظار این پژوهش است.
صفحات :
از صفحه 145 تا 163
مبانی نظری حسن خلق در قرآن و حدیث
نویسنده:
راضیه حیدری، سهراب مروتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
حسن ‌خلق، موضوعی است که در قرآن و روایات بسیار مورد تاکید قرار گرفته است و همواره از مسلمانان خواسته شده است که با دیگران با حسن‌‌ خلق برخورد کنند. لازمه‌ی این دستور پی بردن به مبانی نظری حسن‌ خلق است، زیرا زمانی امید آن می‌رود که حسن خلق آنچنان در جامعه‌ای همه گیر شود که مبانی نظری آن از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام به درستی استخراج شده باشد و هر فردی دقیقا بداند که باید چه نوع نگاهی به خدا، انسان و جهان داشته باشد که باعث بروز رفتارهای صحیح اجتماعی شود. در این مقاله سعی شده است پس از تبیین معنای دقیق واژه حسن‌خلق، مبانی نظری آن در سه دسته خداشناسی، انسان‌شناسی و جهان‌شناسی بررسی شده و در هر دسته با استناد به آیات و روایات مشخص شود که هر کدام از این موارد چه تاثیری در حسن‌ خلق دارند. نتیجه به دست آمده اینکه حسن‌ خلق در فرد تا حدود زیادی به نوع شناخت و نگاه وی به خداوند، انسان و جهان بستگی دارد و تاثیر این معارف و نگاه‌ها در خوش‌ اخلاق بودن فرد نسبت به سایر علل بیان شده در این زمینه، بنیادی‌تر و با اهمیت‌تر به نظر می‌رسد.
صفحات :
از صفحه 9 تا 43
مبانی انسان‌شناختی اخلاق از دیدگاه خواجه افضل‌الدین کاشانی
نویسنده:
محمدربیع میرزایی، هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
پژوهش حاضر برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده با عنوان «مبانی نظری اخلاق از دیدگاه باباافضل کاشانی» است. در این مقاله، بررسی مبانی انسان‌شناختی اخلاق از نگاه باباافضل که یکی از زمینه‌های لازم برای استخراج نظریه اخلاقی وی است، فراهم می‌شود. باباافضل ضمن اعتقاد به تشکیل انسان از سه جزء تن، جان و خرد یا عقل، با تأکید بر رابطه شناختی و وجودی مثلث «خداشناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی» معتقد است که وجود تام و حقیقی هر چیز، صورت علمی و معقول آن است و بر همین اساس، کمال نهایی انسان نیز در بقای عقلانی اوست؛ زیرا کمال حیات و حس، به قوه ادراک و تعقل است و کمال ادراک و تعقل نیز به فعلیت آن و کمال فعلیت تعقل و دانش و به اتحاد عاقل و عقل و معقول است. از نگاه وی حقیقت وجودی انسان و بعد جاودان او، به نفس عاقله و خردش وابسته است و سعادت حقیقی انسان این است که در عالم نفسانی، صورت نفسانی‌اش به بهترین حالت علمی باشد. مهم‌ترین بن‌مایه‌های این سعادت و کمال نفسانی، علم و یقین یا حکمت است؛ یعنی هدف نهایی انسان این است که دانایی بالقوه را به دانایی بالفعل تبدیل کند و به مرتبه عقل بالفعل برساند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 164
تأثیر اخلاق در بینش‌ها با تکیه بر اندیشه تفسیری آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
قاسم سبحانی فخر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
از منظر دین، سعادت انسان معلول بینش‌ها و باورهای درست و اخلاق و رفتار برخاسته از فطرت و مطابق با خواست شریعت است. همان‌گونه که اخلاق و رفتار آدمیان پیامد نوع بینش‌ها و باورهای آنان است، بر بینش‌ها و باورهای آنان نیز اثرگذار است؛ رفتار یک انسان به‌تدریج موجب پیدایش صفات و ملکاتی مثبت یا منفی می‌گردد. صفات و ملکات منفی، بینشی متناسب با خود پدید می‌آورد که گاهی به انکار حقیقتِ روشن می‌انجامد. صفات و ملکات مثبت، موجب تثبیت و تقویت بینش‌های فطری و عقلی و سبب تابش نور معرفت و حکمت بر دل می‌گردد. ریشه اخلاق و رفتار منفی، حب دنیا، و ریشه اخلاق و رفتار مثبت، دوری از حب دنیا است. این حقیقتی است که قرآن و سنت، بر آن تصریح کرده‌اند و موجب پیدایی قالبی خاص برای اندیشه عالمان مسلمان، به‌ویژه حکیمان و عارفان در باب معرفت‌شناسی شده است. مقاله حاضر با تکیه بر اندیشه آیت الله جوادی آملی این حقیقت قرآنی را توضیح می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 21
  • تعداد رکورد ها : 69