جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محور اصلی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را ایده جمع بین اسلامیت و جمهوریت تشکیل می‌دهد که به عنوان ابتکار ارزنده امام (ره) در قرن بیستم شناسانده می‌شود. با این حال این ایده که در ایران عینیت یافته است، در گذر زمان موضوع جریان‌های فکری متعدد و متفاوتی قرار می‌گیرد که در این میان دیالوگ‌های انتقادی به دلیل نوع نگاه و حجم آنها از اهمیت بیشتری برخوردارند و لازم می‌آید تا پیروان جریان فکری وفادار به این الگو، به بررسی آنها و سپس ارائه پاسخ‌های درخور همت گمارند. در این مقاله نویسنده به گونه شناسی رویکردهای فکری موجود در جریان انتقادی پرداخته و تلاش دارد تا ملاحظات مربوط به ایده و الگوی «جمهوری اسلامی» را در دو سطح «اسلامیت» و «جمهوریت» شناسایی و تبیین نماید.

به رغم وجوه اساسی متفاوت در اندیشۀ سیاسی شیعه و اهل سنت، در روش و موضوع، شباهت هایی نیز میان آنها وجود دارد. در مقالۀ حاضر تلاش شده است تا خوانش اهل سنت از نظریۀ ولایت فقیه امام خمینی(ره) در اندیشۀ توفیق الشاوی ارائه شود. بر اساس این خوانش، نظریۀ ولایت فقیه با عنایت به عناصر مهمی چون نقش مردم و حضور عنصر شورا در تصمیم‌گیریها معرفی شده است. به زعم الشاوی عناصر مذکور دلالت بر همگرایی اندیشۀ سیاسی جدید اهل سنت با مبادی سیاست اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره) دارند؛ چرا که در اندیشۀ سیاسی اهل سنت شاهد فاصله گرفتن از تغلب و در اندیشۀ سیاسی شیعی شاهد جداسازی نصب خاص از نصب عام می‌باشیم که مجال مناسب برای جمع بین نقش مؤثر مردم و اعتقاد به نصب الهی را فراهم آورده است. به جز این، ضرورت عقلی اقامۀ حکومت و پیوند شریعت اسلام با سیاست نیز وحدت‌بخش دو اندیشۀ بالا در عصر پسا استعماری است.

در این نوشتار نویسنده ضمن ارائه تصویری از انقلاب اسلامی به مثابه یک گفتمان ، هویتی مستقل و عملیاتی را برای انقلاب اسلامی مستند به اصول و مبانی مکتب امام خمینی (ره) شناسایی و معرفی میکند که بر سه رکن اصلی « ایمان » ، « مردم سالاری دینی » و « کارآمدی » استوار است . در حالی که رکن اول فلسفه وجودی و شان اعتقادی انقلاب اسلامی را شکل میدهد ، ارکان دوم و سوم ناظر بر الگوی عملیاتی طراحی شده توسط گفتمان انقلاب اسلامی متناسب با جهان معاصر است ...