جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
3-اصطلاحنامه ادیان ، فرق و مذاهب religions and schools of thought
>
2. فرق sects
>
فرق اسلامی (فرق)
>
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 104
عنوان :
ریشهشناختی «وحدت وجود» در «کشف الحقایق» نسفی
نویسنده:
زرین واردی، محمد یوسف نیری، فاطمه معزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وحدت وجود
,
عرفان اسلامی
,
وحدت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
کشف الحقائق (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
عرفان هندو ,
ریشه شناسی (Etymology) ,
فلسفه یونان ,
مشایخ تصوف ,
وحدت وجود، رساله چهارم کشف الحقائق نسفی (عرفان) ,
وحدت وجود، سنت دیرینه عرفان اسلامی (عرفان) ,
سرچشمه های هند و یونان باستان (عرفان) ,
چکیده :
نسفی در کتاب «کشف الحقایق»، چونان یک آموزگار مدرسی، به رستهبندی مطالب و موضوعات عرفان اسلامی – به ویژه وحدت وجود- پرداخته است؛ مع الأسف، آموزگاری که کمیت تحلیلش لنگان است. در این راه، آشکار است که، همگام با و پیرو دیگر عرفا، خود را از پیچیدن به استدلالات فلسفی و کلامی دور نگاه داشته است، و مانند فلاسفة عرفانپیشهای چون شیخ اشراق، مخاطب را به گذرگاههای صعب العبور برهان و استدلال نمیبرد. با توجه به منش کتابت او، همچنان که گنجینة موروث عرفانی پیش از خود را به دوش میکشد، -که ریشههای آن را میتوان در فلسفة یونان (به ویژه افلاطون و نوافلاطونیان) و هند باستان باز جست- از برخی از اساتید عرفان، چون ابنسبعین و ابنعربی بیشترها خوشه برچیده است. حتی در انتخاب عناوین فصول و بخشهای مختلف کشف الحقایق، بعید نیست که از آثار ابنسبعین و ابنعربی، به گونهای مستقیم تاثیر گرفته باشد؛ به ویژه در انتخاب دو عنوان اصحاب «نور» و «نار»، که مهمترین آراء نسفی را در باب وحدت وجود، میتوان در پرداخت همین دو بخش به ملاحظه کرد. در این جستار، ریشهنگاری عقاید او در باب وحدت وجود، نشانگر تاثیر بیچون و چرای او از ابنسبعین و ابنعربی است؛ که البته در این ریشهنگاری، آراء ابنسبعین تازگی خاص خود را دارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 13 تا 31
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عرفان در آیینه اشعار بدر شاکر السیّاب
نویسنده:
سلیم البوغبیش، سهاد جادری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صوفیه (فرق کلامی)
,
عرفان اسلامی
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان در آیینة اشعار بدر شاکر السیّاب (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
بقا ,
فنا ,
وحدانیت الهی ,
شعر معاصر عربی ,
الهیات(کلام جدید) ,
وحدت وجود ,
موت ارادی ,
فنا ,
واحدیت(اندراجی) ,
مقام فناء ,
مقام بقاء ,
شب و سخن گفتن عارفانه از آن (عرفان) ,
شهادت و رضای خدا در آیینه عرفان (عرفان) ,
تجرید (عرفان) ,
پیوند حیات و ممات (عرفان) ,
چکیده :
یکی از موضوعات عمدة شعر معاصر عربی، عرفان است که از دیرباز، میان شاعران زبان عربی جلوهای خاص داشته است و آنها با بهرهگیری از افکار ناب عرفانی، اشعاری زیبا و دلنشین سرودهاند. اگرچه در دورة معاصر، آموزههای عرفانی شاعران عارف مسلک گذشته نظیر ابن عربی دیگر نمود پیدا نمیکند؛ اما از آنجا که عرفان با جان و دل مردم ایران آمیخته است و شعر بهترین حوزه برای نمودار کردن عواطف و افکار درونی شاعر است، میتوان جلوههایی از این اندیشههای ناب را در اشعار این دوره هم مشاهده کرد.بدر شاکر سیّاب از جمله شاعران نوگرا و شهیر ادبیات معاصر عربی میباشد، و مضامین حکمی و عرفانی بخشی از مضامین ناب دیوان اشعار وی را تشکیل میدهد؛ سیّاب با بهرهگیری از مفاهیمی عارفانه همچون مرگ و فناء، تجرید، وحدت وجود، آفرینش هستی، مسأله عشق، نوع نگاه به خداوند به قصاید خود روح و جان تازهای بخشیده است. در این جستار نگارنده با روش توصیفی تحلیلی به پردازش دادهها براساس مؤلفههای عرفان در شعر بدر شاکر سیّاب میپردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 255 تا 273
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه اعیان ثابته در هستیشناسی ابنعربی با تکیه بر آراء قیصری
نویسنده:
علیرضا سمنانی، عبدالرضا مظاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
جایگاه اعیان ثابته در هستیشناسی ابنعربی با تکیه بر آراء قیصری (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
اسمای الهی ,
صفات الهی ,
وحدت وجود ,
صور علمی ,
صفات خدا ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
وحدت وجودی ,
وحدت وجود ,
اصطلاحات عرفانی ,
اَسماء (عرفان نظری) ,
اعیان ثابته ,
اسماء الهی((خاص)، قسیم اسماء ذاتی تعین اول و اسماء کونی) ,
اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) ,
صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) ,
حضرت اعیان ثابته(مقابل حضرات اسماء) ,
تعریف اعیان ثابته (عرفان) ,
اعیان ثابته به منزله صور اسماء الهی (عرفان) ,
ویژگی های اعیان ثابته (عرفان) ,
تعاون اسماء (عرفان) ,
تناکح اسماء (عرفان) ,
تقابل اسماء (عرفان) ,
تفاضل اسماء (عرفان) ,
اعتبارات اعیان ثابته در نظر قیصری (عرفان) ,
چکیده :
اعیان ثابته از مهمترین اصطلاحات عرفانی ابنعربی است. هرچند که مفاهیم دیگری قریب به این اصلاح در سنت فکری اسلامی وجود داشته است لیکن ابنعربی خود مبدع این اصطلاح است. شارحان و صوفیان متاثر و به تبعیت از وی آن را بکار بستهاند و از آن در مسائل متعدد در تبیین هستی شناسی عرفانی، بهره بردهاند. داود قیصری را میتوان مهمترین شارح محیالدین خواند که با دقت فکری کم نظیری به شرح و تبیین آراء وی پرداخته است. بنابراین این مقاله با تکیه به شرح قیصری استوار گشته است. در اندیشه ابنعربی اعیان ثابته از لوازم اسماء و صفات الهی و علم ثبوتی حق تعالی است. نقش واسطهای اعیان ثابته در پدیداری عالم کارکردی ویژه به آن میبخشد که بدون پرداختن به آن، فهم عرفان نظری ممکن نیست. لذا از جایگاه مهم هستیشناختی در نظام عرفانی برخوردار است. این مقاله جایگاه هستیشناختی اعیان ثابته در نظام وحدت وجودی که اساس آن بر تجلی الهی استوار است را تبیین میکند و به لوازم وجودشناختی نظریه اعیان ثابته میپردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 114 تا 127
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مؤلفههای قرآنی نمادهای حیوانی در غزلیات شمس (از منظر الگوها)
نویسنده:
علی صفایی، رقیه آلیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
1- قرآن کریم (متون اسلامی مرجع)
,
بررسی مؤلفههای قرآنی نمادهای حیوانی در غزلیات شمس (از منظر الگوها) (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
نماد حیوانی ,
الگو های عرفانی و اسلامی (عرفان) ,
الگوهای عرفای با تکیه بر معارف (عرفان) ,
فاعلیت مطلق خداوند: ما رمیت اذ رمیت/ابابیل (عرفان) ,
نااهلان،تَبت یدی اَبی لَهب/خفاش (عرفان) ,
نااهلان، عنکبوت (عرفان) ,
تهذیب نفس، گاو (عرفان) ,
پیمان ازلی، باز، ماهی، پروانه (عرفان) ,
صفات رذیله درونی آدمی، خارپشت (عرفان) ,
برهان الهی، اژدها (عرفان) ,
دوگانگی جسم و روح، مورچه (عرفان) ,
اولیا حق، هدهد (عرفان) ,
مسخ، بوزینه (عرفان) ,
تجدید حیات، ماهی (عرفان) ,
الگوی تعالی، هما (عرفان) ,
نزل عرفانی، ماهی (عرفان) ,
سفر، باز (عرفان) ,
بازگشت به اصل، ماهی (عرفان) ,
تهذیب نفس، ماهی (عرفان) ,
چکیده :
افراد برای ابراز معانی به گفتار و نوشتارِ هنجار روی میآورند، اما همیشه این زبان عادی قابلیت القای معانی ذهنی و ماورایی را نداشته؛ و با بالا بردن ظرفیت زبان دست به هنجارگریزی و استفاده از نماد میزنند. با این توضیح مولوی به عنوان یک شاعر و اندیشمند دینی مضامینی در ذهن خود دارد، که این مفاهیم را بهواسطة مکانیزم بلاغی نماد به مخاطبان القا میکند و از آنجایی که مضامین قرآنی در ناخوادگاه مولوی جریان داشت-که تنوع استفادة مولانا در لفظ و معنا به احادیث و قرآن نشانگر آشنایی مولوی با معارف اسلامی است- پس نمادها همچنان پشتوانة مذهبی خود را حفظ کردهاند، که در اغلب موارد برای دریافت لایههای ضمنی یک نماد باید به ژرف ساختهای دینی آن نیز توجه داشت. نتایج بررسیها نشان میدهد که مولوی از گزارههای قرآنی و احادیث برای پردازش الگوهای عرفانی و اسلامی خود از جمله تهذیب نفس، سفر در خویشتن، تجدید حیات و... بهره میگیرد که این الگوها از لایههای متنوع ذهنی و زبانی شاعر به صورت دایرههای متداخلی که مرکزیت آن حول محور انسان میچرخد، تشکیل شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 90 تا 113
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم دیگری و دیگرستیزی و دیگرپذیری در مثنوی مولانا
نویسنده:
محمد ذاکری، حشمت الله آذرمکان، نجمه دری، عبدالله فروزان فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
دیگری (عرفان)
,
مفهوم دیگری و دیگرستیزی و دیگرپذیری در مثنوی مولانا (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
خودشناسی ,
صوفیه (فرق کلامی) ,
دین یهود ,
اهل کتاب ,
مسیحیان ,
یهودیان ,
ادبیات تعلیمی ,
زبان و ادبیات فارسی ,
فلسفه غربی ,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) ,
دین زردشتی (ادیان آریایی ایران باستان) ,
دین یهود(دامنه ادیان پیشرفته) ,
دین مسیحیت (ادیان زنده) ,
دین مسیحیت (ادیان سامی) ,
دین یهود (ادیان سامی) ,
دین یهود (ادیان غرب) ,
ادبیات غرب ,
کافران ,
دین مسیحیت (ادیان الهی ابراهیمی) ,
دین یهود (ادیان الهی ابراهیمی) ,
دین زردشتی (دین الهی غیر ابراهیمی) ,
1- قرآن کریم (متون اسلامی مرجع) ,
دیگری ستیزی (عرفان) ,
دیگری پذیری (عرفان) ,
شناخت خود و درک اجتماعی (عرفان) ,
خاستگاه های تاریخی و اجتماعی دیگرستیزی و دیگرپذیری در مثنوی مولانا (عرفان) ,
دیگری ها در مثنوی مولانا (عرفان) ,
دیگری در دنیای فقیهانه مثنوی مولانا (عرفان) ,
مولانا در مقام فقیه (عرفان) ,
دیگری در دنیای عارفانه مثنوی (عرفان) ,
چکیده :
«دیگری» از مفاهیم فلسفیای است که از قرن بیستم در آثار فیلسوفانی چون هایدگر، سارتر و بوبر و لویناس مطرح شده است.اگر چه در فلسفه اسلامی مفهوم «دیگری» به صورت یک مساله مطرح نشده است اما در ادبیات فارسی به شکلهای مختلفی چون اقلیتهای دینی، قومی و زبانی به این پدیده پرداخته شده است. نگاه مولانا در کتاب مثنوی معنویاش به مساله دیگری به دو گونه است که هر دو نگاه، برخاسته از ویژگیهای شخصیتی و فکری خود او و ضرورتهای فضای فرهنگی عصر زندگی شاعر است. در نگاه اول مولانا در قامت یک فقیه مدرسهای وامدار بر ساختههای پیشین درباره دیگریهای مطرح در جامعه زمان خویش است و داوریهایی را روایت میکند که خود هیچ نقشی در تولید آن نداشته است و رنگی از ستیز با دیگری در قالب تحقیر، طرد و نفی را به همراه دارد. در نگاه دوم اما، دنیای مولانا بسیار متفاوت بوده و اندیشه خود وی و تجربیات شخصاش، شکلدهنده و تعریفکننده مفهوم دیگری است. اگر در نگاه اول، شاعر روایتگر اندیشههای دیگران است در نگاه دوم، خود دست به تولید معرفت میزند و در این افق جدید با کمک بن مایههای اندیشه عرفانی، بسیاری از بر ساختههای مرسوم پیشین را بر نتافته و تکرار نمیکند و با نگاهی انسانی و عرفانی، هستی و انسان را روایت میکند و از این رهگذر مفهوم «دیگری» نیز از تعاریف سابق خود دور و بازتعریف میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 68 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ویژگیهای سبکی شعر عارفانه شمس مغربی (عارف قرن هشتم)
نویسنده:
اسماعیل آذر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
ویژگیهای سبکی شعر عارفانه شمس مغربی (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
شعر فارسی ,
دین بودایی ,
دین مسیح ,
انسان کامل (کلام) ,
غزل عرفانی ,
سبک ادبی ,
وحدت وجود ,
دین مسیحیت (ادیان سامی) ,
دین مسیحیت (ادیان غرب) ,
آیین بودا (ادیان فلسفی) ,
انسان کامل ,
سبک شعر شمس مغربی (ادبیات فارسی) ,
تاثیر مسیحیت بر افکار شمس مغربی (ادبیات فارسی) ,
تاثیر بودیسم بر شعر شمس مغربی (ادبیات فارسی) ,
فلسفه وحدت وجود و شمس مغربی (ادبیات فارسی) ,
همهخدایی (پانتِئیسم) ,
چکیده :
شمس مغربی شاعر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، شاعری است صوفی مسلک با کشش و تمایل به ساحت عرفان اسلامی. سبک او در ژرف ساخت متاثر از سنائی غزنوی و عطار است. او تحت تاثیر مکاتبی چون پانته ایسم، بودائیسم، مسیحیت و وحدت وجود قرار گرفته و از شخصیتهایی مانند ابن عربی بهره برده است. همین تاثیرها یکی از عمدهترین ویژگیهای سبکی او را رقم میزند. غزلهای عارفانه شمس مغربی از نظر نقد ساختاری یک دست و یک پارچه است. میان بیتهای غزل، مفهومی فراگیر وجود دارد به گونهای که ارتباط و همبستگیهای معنادار در غزلهای عارفانه او مشهود است. زبان مغربی در پارهای از قافیهها متکلف و در سطح غزل آمیختگی فراوان با واژههای عربی و گاه ترکیبهای نامأنوس دارد. از نظر فکری مغربی متمایل به عرفان ابن عربی و از نظر هنر شاعری میتوان او را میان سنائی و عطار دانست. ویژگیهای دیگر سبکی او کاربرد واژههائی است که مبین ذوق صوفیگری و عارفانۀ شاعر است مانند: تجلی، آینه، خورشید، فنا و... از دیگر ویژگیهای سبکی او، عبور از تصوف زاهدانه به سوی عرفان عاشقانه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 100 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی عوامل زمینهساز تکوین و تکامل ادبیات عرفانی
نویسنده:
هاجر جوکار، مریم پرهیزکاری، سید جعفر حمیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صوفیه (فرق کلامی)
,
عرفان اسلامی
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
بررسی عوامل زمینهساز تکوین و تکامل ادبیات عرفانی (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
ادبیات تعلیمی ,
انواع ادبی ,
تاریخ عرفان اسلامی ,
تاریخ تصوف ,
تاریخ عرفان ,
عوامل فرهنگی (عرفان) ,
عوامل اجتماعی (عرفان) ,
تصوف و عرفان در معانی لغوی و اصطلاحی (عرفان) ,
عرفان و تصوف از آغاز تا قرن نهم (عرفان) ,
فقدان حکومت های مقتدر و علاقه مند به فرهنگ ایرانی-اسلامی (عرفان) ,
ظلم و فساد حاکمیت و انحطاط اخلاقی (عرفان) ,
سختگیری و تعصبات مذهبی حاکمان و سطحی نگری دینی (عرفان) ,
انحطاط و افول علوم عقلی و رشد تصوف (عرفان) ,
تسلط روحیه یاس، ناامیدی و تقدیر گرایی در جامعه (عرفان) ,
تاثیر متون نثر و شعر عرفانی عربی (عرفان) ,
تاثیر سروده های زهدی (عرفان) ,
نقش خانقاه (عرفان) ,
عوامل اقتصادی (عرفان) ,
چکیده :
عرفان و ادبیات عرفانی یکی از مهمترین شاخههای ادبیات تعلیمی و دارای گسترة وسیعی در ادبیات فارسی است. بیتردید بخش عظیمی از آثار و متون ادبیات فارسی به آثاری با محتوا و مضامین عرفانی اختصاص دارد. حوادث، اتفاقات و سیاستهای حاکمان یک جامعه در همة ارکان آن جامعه اثرگذار است؛ ادبیات نیز همانند هر پدیدة دیگر، متأثر از فضای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حوادث و اتفاقات رخداده در جامعه است. این شرایط در هر دورهای میتواند منجر به تکوین و تکامل و یا رکود و افول یک نوع ادبی شود. بخشی از این علل و عوامل به حوادث سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن جامعه بستگی دارد. پیدایش و تکامل ادبیات عرفانی، همزمان با دورة حاکمیّت ترکان غزنوی، سلجوقی و مغول در ایران است. این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای نوشته شده، به بررسی نقش عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر تکوین و تکامل ادبیات عرفانی در دورههای مذکور پرداخته است. که عوامل مذکور شامل: فقدان حکومت مقتدر و علاقهمند به فرهنگ ایرانی- اسلامی، ظلم و فساد حاکمیّت و انحطاط اخلاقی، سختگیری و تعصّبات مذهبی و سطحینگری دینی، انحطاط و افول علوم عقلی، تقدیرگرایی و ناامیدی مردم، نقش خانقاهها، نقش سرودههای زهدی، نقش شعر و نثر عرفانی عربی و مسائل اقتصادی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 378 تا 394
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حال و مقام در عرفان اسلامی
نویسنده:
شاپور نورآذر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی))
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
حال و مقام در عرفان اسلامی (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
دین فطری (در مقابل دین اکتسابی) ,
تاریخ عرفان اسلامی ,
صوفیان (صوفیه) ,
تاریخ عرفان ,
مقام زهد ,
مقام ورع ,
مقام توکل ,
مقام صبر ,
مقام رضا ,
مقام فقر ,
مقام قرب ,
فطرت(سرشت) (معرفت شناسی) ,
فطرت(سرشت دینی) ,
منشا تصوف اسلامی ,
مراقبه (عرفان) ,
خوف و رجا در عرفان ,
حال و مقام تصوف و عرفان (عرفان) ,
فرق حال و مقام (عرفان) ,
تعداد و شمار مقامات و احوال (عرفان) ,
قرب (عرفان) ,
چکیده :
با تامل و اندیشیدن درباره حال و مقام در عرفان و تصوف در مییابیم که عارفان زیادی افکار تصوف و اصطلاحات عرفانی و گفتار مشایخ را با ذوقیات شعری خود آمیختهاند و در قالب نظم درآوردهاند. در کل میتوان گفت که تصوف جنبه عملی عرفان است و صوفی از طریق سیر و سلوک و کسب مقامات و نیل به احوال به مشاهده میرسد و حق را به دیده دل میبیند و طریق تصوف بهترین راه معرفت حق است و صوفیان بهترین طبقه از مردم هستند و حال ذوقی آنها نیکوترین احوال است. حال احساساتی که نفس سالک صوفی را پر میسازد و آن از بخشش و کرم خداوندی است؛ مقام ایستگاهی از عبادات و مجاهدات است که بنده در مقابل پیشگاه خداوندی میایستد و از همه قطع امید میکند تا به او بپیوندند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 344 تا 357
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مضامین عرفانی، دینی و ادبی حروف الفبا در اشعار شاه نعمت الله ولی کرمانی
نویسنده:
غلامرضا حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شعر عرفانی
,
عرفان اسلامی
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
مظامین عرفانی، دینی و ادبی حروف الفبا در اشعار شاه نعمت الله ولی کرمانی (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
محبت ,
ابتهاج ,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) ,
حضرت احدیت ,
مقام محبت ,
1- قرآن کریم (متون اسلامی مرجع) ,
مضامین عرفانی (عرفان) ,
جایگاه عرفانی، دینی و ادبی حروف الفبای پارسی (عرفان) ,
مظامین عرفانی، دینی و ادبی حروف الفبا در اشعار شاه نعمت الله ولی کرمانی (عرفان) ,
چکیده :
مضامین بکر، فضاهای شاعرانه، ترکیبات و تعابیر نغز و ظریفِ برساخته از حروف الفبای پارسی در کنار دیگر مضامین ادبی و هنری، از دیرباز تاکنون در پهنه ادب فارسی، جایگاه خاصی دارد. شعرا و نویسندگان، در تمام ادوار و سبکهای شعر فارسی، با عنایت به شکل، حالت و ویژگی این حروف، به مضمونآفرینی با آنها پرداختهاند. شاعران عارف و متصوفه در مقایسه با دیگر شعرای ادب پارسی، توجّه خاصی به حروف الفبا و ساختارهای هنری و ادبی آنها برای تبیین اندیشههای دینی، عرفانی و صوفیگری خود داشتند. یکی از شاعران عارفی که از خصوصیات و ویژگیهای حروف الفبا در دامنه بسیار وسیعی بهره جسته است، شاه نعمت الله ولی کرمانی، شاعرِ قرن هشتم هجری است. او که خود مؤسس فرقه شاه نعمت اللهی هم بود، در ترویج و تبیین اندیشههای عرفانی و دینیِ فرقه شاه نعمت اللهی، به مدد حروف الفبای پارسی، مضامین باریک و ظریفی را میآفریند که نشان از خلاقیت ذاتی و ذهنی او در به کارگیری حروف در ساخت مضامین دینی و عرفانی دارد. در این مقاله، ضمن بررسی جایگاه و ویژگی حروف الفبای پارسی از منظر شکل و هیأت ظاهری و ادبی، به نقش آنها در آفرینش ترکیبات، تعابیر و مضامین دینی، عرفانی و ادبی پرداختهایم. با بررسی مجموعة کامل شواهد شعری به دست آمده از اشعار شاه نعمت الله ولی در زمینه مضامین دینی، عرفانی و ادبی بر ساخته از حروف الفبا، این نتیجه حاصل شد که شاه نعمت الله ولی، تقریباً از همه حروف الفبا در آفرینش مضامین دینی، عرفانی و ادبی خود به خوبی استفاده کرده است، اما دامنه به کارگیری حرف الف در مقایسه با دیگر حروف الفبا، به مراتب وسیع تر و بیشتر است. شاعر به حروفی چون ب، میم، عین و نون به واسطه ویژگی منحصربه فرد آنها، بیشتر از دیگر حروف الفبا توجّه داشته است. در ضمن دامنه مضامین دینی و عرفانی برساخته از این حروف در مقایسه با مضامین ادبی و شاعرانه، بسیار بیشتر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 318 تا 343
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کاربرد اصطلاحات عرفانی در غزلیات ابن حسام خوسفی
نویسنده:
فرشته خاوری، حبیب جدیدالاسلامی، بهروز رومیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
اصطلاحات عرفانی
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
کاربرد اصطلاحات عرفانی در غزلیات ابن حسام خوسفی (عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
صوفیه (فرق کلامی) ,
محبت ,
شعر آیینی ,
زبان و ادبیات فارسی ,
6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) ,
صوفیان (صوفیه) ,
مقام محبت ,
ضرورت آشنایی با اصطلاحات عرفانی (عرفان) ,
آب حیات (عرفان) ,
آتش (عرفان) ,
ابرو (عرفان) ,
اخلاص (عرفان) ,
ارادت (عرفان) ,
باده (عرفان) ,
بلا (عرفان) ,
پیر مغان (عرفان) ,
تجلی (عرفان) (از اصطلاحات عرفانی) ,
تقوی (عرفان) ,
جام (عرفان) ,
جمال (عرفان) ,
خال (عرفان) ,
خرابات (عرفان) ,
درد (عرفان) ,
رند (عرفان) ,
ساقی (عرفان) ,
زلف (عرفان) ,
حُسن (عرفان) ,
چکیده :
متون عرفانی و اصطلاحات عرفانی، میراث مکتوب و هویت فرهنگی و ملی هر سرزمینی است که شرح و بازنمود آنها در واقع بازسازی هویت فرهنگی یک کشور است. از آن جا که عالم درون عارفان قابل کشف برای عموم نیست با تاملی در اشعار و سرودهایی که جلوه و بارقههایی از مکنونات قلبی ایشان است، شناختی توام با لذات معنوی نصیب حال تشنگان معرفت و معنویت میگردد. ابن حسام نیز از جمله شاعرانی است که غزلیاتش معدن گران سنگی از اصطلاحات و رموزیست که شور و شوقی عارفانه در خواننده ایجاد میکند. در این نوشتار، همراه با شرح برخی اصطلاحات عرفانی که عرفا در اشعار خود به کار بردهاند، با شیوة تحلیل محتوایی به شرح برخی الفاظ و اصطلاحات عرفانی که ابن حسام در غزلیات خود به کار برده، پرداختهایم تا روشن شود که وی از چه اصطلاحات و تعبیرات عرفانی بیشتر در غزلیات خویش بهره برده است؟ لذابا بررسی غزلیات وی این نتیجه حاصل شد که او برای بیان تجربیات عرفانی خود، از الفاظ رمزگونة زلف، ابرو، چشم، لعل، خال و همچنین اصطلاحاتی چون حسن، پیر مغان، عشق بهره برده است که البته در به کاربردن همه اینها گوشة چشمی به شاعران بزرگی چون حافظ و عراقی و... داشته است. هر چند ثابت شدن این ادعا خود مبین ان است که او علاوه بر این که شاعری آیینی است، از اندیشههای عرفانی والایی برخوردار بوده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 294 تا 317
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 104
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید