جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پاياننامه روش تفسير علامه طباطبايى و مبانى او در كتاب الميزان مورد بررسى قرار گرفتهاست. مباحث اين پژوهش عبارتند از: تفسير قرآن به قرآن با ذكر مصاديق آن، قاعده جرى و تطبيق در الميزان، نقد روائى در آن، گفتار صحابه و تابعان از نظر علامه، عقل و الميزان، ديدگاههاى سياسى علامه، عرفان در الميزان، فرضيههاى علمى جديد و تغيير فهم ما از قرآن.

از دیدگاه آلتوسر در نظام‌ها‌ی ایدئولوژیک دستگاه‌هایی که بتوانند ایدئولوژی را در اذهان توده‌های مردم درونی کنند از اهمیت بالایی برخوردار هستند، به همین دلیل است که دانشگاه به عنوان یکی از دستگاه‌های ایدئولوژیک نظام آموزشی در این نظام‌ها به شدت مورد توجه قرار می‌گیرد. به واقع انتظارات دولت از دانشگاه دراین‌گونه از نظام-های سیاسی معطوف به ابقای ایدئولوژی نظام سیاسی از طریق تحقق دو کارکرد مشروعیت بخشی به نظام سیاسی و هویت بخشی به سوژ‌های مورد نظر خود است. دانشگاه در جمهوری اسلامی عرصه‌ی برخورد و محل مجادلات جدی ایدئولوژیک در طول 30 سال عمر خود بوده است. نظام جمهوری اسلامی از همان ابتدا با تأسیس نهادها و رویه‌های جدید سعی داشت مبانی ارزشی خود را که بر گرفته از دین اسلام است در نهاد دانشگاه گسترش داده و محیط دانشگاه و کنشگران حوزه‌ی دانشگاه را مخاطب اصلی ایدئولوژی انقلابی – اسلامی خود قرار دهد تا بدین ترتیب هویت و ذهنیت دانشجویان دانشگاه را به نحو دلخواه سیاسی خود درآورد. هدف اصلی این پایان‌نامه خوانش دانشجویان از سیاست‌های فرهنگی دانشگاه که حاوی کدها و رمزگان ایدئولوژیک خاص خود است می‌باشد. در این پژوهش از روش نظریه‌ مبنایی به منظور جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. بدین منظور با 30 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه‌طباطبایی مصاحبه‌ی عمیق به عمل آمد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بین خوانش ذهنی دانشجویان در قبال سیاست‌های فرهنگی و نوع رفتار آنها در قبال این سیاست‌ها نوعی شکاف وجود دارد. به عبارت دیگر آنچه دانشجویان به زبان می‌آورند، که نشان دهنده ذهنیت آنها نسبت به سیاست‌ها می‌باشد، با آنچه در رفتار آنها مشاهده می‌شود یا خود آنها در اظهار نظرهاشان بیان می‌کردند فاصله‌ای وجود داشت که نشان از گسستی با معنا بود. چنین شرایطی نشان می‌دهد دانشگاه بررسی شده نتوانسته از حیث کارکرد مشروعیت بخشی به نظام سیاسی و هویت بخشی به دانشجویان (به دلایل مختلفی که در این نوشته به آنها پرداخته شده) عملکرد رضایت بخشی داشته باشد. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد ما در دانشگاه با ذهنیت متکثر روبرو هستیم، این در حالی است که سیاست‌های فرهنگی دانشگاه در بعضی از موارد قدرت جذب تمام مخاطبان خود را ندارد. یافته مهم دیگر این پژوهش این است که موضع دانشجویان در قبال سیاست‌های فرهنگی دانشگاه یک موضع سیاه/سفید یا رادیکال نیست، بلکه موضعی خاکستری و سازشکارانهمی‌باشد. یعنی دانشجویان نه کاملا بر اساس ذهنیت خود عمل می‌کنند و نه بر اساس ذهنیت سیاستگذاران، بلکه موضعی بینابین اتخاذ می‌کنند.

مبناگرایی به عنوان دیدگاهی توجیه نگر، به توجیه ساختار معرفت می پردازد. براین اساس می توان گفت که مبناگرایی رویکردی است معرفتی که به توجیه باورهای استنتاجی می پردازد. راسل درتجربه گرایی خویش،به ارائه مبناگرایی می پردازد. علامه طباطبائی در مبحث بدیهیات به این رویکرد می پردازد.

در نوشتار حاضر با توجه به موضوع که کرامت نفس و معنا داری زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی می باشد اهداف پیش بینی شده در این تحقیق ، نهادینه نمودن اخلاق اسلامی در جامعه با تکیه بر کرامت انسانی و تلاش در جهت تحقق جامعه ای عدالت محور و صداقت محور و مهر ورز با تکیه بر کرامت انسانی و ارایه مدلی از سبک زندگی معنا دار بر اساس نظر علامه طباطبایی که به روش کتابخانه ای صورت گرفته است منابه مورد استفاده تفاسیر مختلف قران(عربی و فارسی)،مبانی انسان شناسی (قران و کتب دیگر)،کتب مختلف علامه طباطبایی و آثار شهید مطهری می باشد. در فصل اول بیان مسأله و اهمیت و ضرورت پژوهش ،سوالات و فرضیه ها مطرح گردیده و مفاهیم و اصطلاحاتی مانند کرامت ،نفس،عقل،تعریف گردیده است.در فصل دوم که آثار و لوازم اجتماعی کرامت نفس می باشد ،کرامت در نظام معنایی قران ،کاربرد و وجوه مختلف کرامت ،اقسام کرامت ،و نظریات مختلف بزرگانی چون علامه مجلسی ،بوعلی سینا، ملاصدرا،علامه طباطباییو استاد شهید مطهری در باب کرامت انسان ،ارزیابی نظریه اخلاقی کانت و همچنین مقایسه ای میان معنای زندگی انسان مومن و انسان بی ایمان صورت گرفته است .در فصل سوم مولفه های کرامت انسان در پرتو زندگی معنا دار ،تحت عناوینی چون حیات معنادار و دیدگاه مکاتب مختلف مارکسیسم ،اگزیستانسیالیسم،نهیلیسم ،منفی گرایان در مورد کرامت انسان و مقایسه دیدگاههای ذکر شده با ساحتهای وجودی انسان از منظر علامه و نوآوریهای علامه در مقوله انسان شناسی مطرح گردیده است .در فصل چهارم تلقی علامه در مورد کرامت نفس و رابطه آن با هویت انسانی در ذیل مطالبی چون سبک زندگی و ویژگیهای آن ،ارزشهای درست زیستن از منظر قران و نقش سازنده ایمان در تعیین دیدگاه و نگرش در تمامی ابعاد زندگی و فواید اجتمایی ایمان به خدا و کارکرد معنا بخشی دین در اندیشه علامه طباطبایی و نقش دین در ارایه تصویری معنا دار و نظام مند از جهان هستی مطرح گردیده است در خاتمه نتیجه گیریاین پژوهش امده که فرضیات مطرح شده در فصل یک به تایید رسیده و در رابطه با فرضیه چهارمبر اساس نظریه علامه می توان مدلی برای سبک زندگی ارایه داد که این مدل زندگی فطری بوده که جهان هستی با تمام وسعت خویش یک واحد واقعی را تشکیل می دهد که تمامی اجزاءآن با هم ارتباط وجودی داشته و درتأثیر و تأثر از یکدیگرند.این اجزاءدایما در حال تحول بوده وروبه سوی کمال دارند ودر حرکت خود از قوانین معینی پیروی می کنند که علامه آن را ناموس می نامد و انسان نیزبه عنوان یک جزءبا هدفی معین روبه تکامل است.(فالهمها فجورها و تقواها)

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.