جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در میان داستان های کوتاه صادق هدایت سه قطره خون (از مجموعه ای به همین عنوان) یکی از پیچیده ترین و همگون ترین نوشته های وی از حیث قالب و محتوا در مقایسه با بوف کور است؛ به گونه ای که آن یک را می توان «طرح اولیه» این یک به حساب آورد. من راوی سه قطره خون، همچون من راوی بوف کور، هیچ سنخیتی میان خود و آدم ها و محیط اطرافش نمی بیند؛ از این رو نیازی شدید به تک گویی درونی از طریق نگارش در خود احساس می کند. از میان تمام خطوط در هم و بر هم روی کاغذ تنها چیزی که می توان خواند این است: «سه قطره خون». تمام داستان و تمام شخصیت ها حول همین محور شکل گرفته اند و شبکه ای از ارتباطات و دگرگونی ها را پدید آورده اند. سه قطره خون اثری است بغایت نمادین و دشوار فهم. از این رو ما در این مقاله - که عنوان سه قطره خون یا سه گانه ی یک درد را برای آن برگزیده ایم – می کوشیم تا با تحلیل نمادهای داستان، آنچه زندگی روانی و اجتماعی من راوی را تحمل ناپذیر و او را «دیوانه» کرده است بررسی کنیم.

رولان بارت در کتاب اجزای گفتمان عاشقانه اظهار می دارد که عشق انسجام قبلی گفتمان و نیز انسجام تفکر را در هم می شکند. با این حال، این در هم شکستگی می تواند به بازسازی جدیدی بیانجامد، به نوعی قوام و انسجام بعدی. همچنان که می تواند منجر به تناقض، بی معنایی و پوچی شود. از آنجا که بخش بزرگی از رمان مارسل پروست به تجزیه و تحلیل قوانین پیچیده عشق در ابعاد روانی و اجتماعی آن اختصاص دارد، کشف ماهیت گفتمان عشق، انسجام و یا پوچی آن نزد شخصیت های عاشق رمان در جستجوی زمان از دست رفته قابل بحث خواهد بود. به اعتقاد ما، زبان به کار رفته توسط شخصیت عاشق پروستی- در تلاش خود برای برقراری ارتباط با معشوق و یا با دیگر شخصیت های رمان- بخشی از قوانین عشق پروستی هستند که شایسته تجزیه و تحلیل اند. بنابراین ما به دنبال آن هستیم تا بدانیم آیا در چارچوب تجزیه و تحلیلی گفتمانی، می بایست چنین نتیجه گرفت که عشق پروستی، روشنگر و به اندازه کافی هوشمند است تا به جنبش و فعالیت در سطح اندیشه و بیان بیانجامد، یا باید پذیرفت که این عشق منبع ایستایی بنیادین زبان و اختلال جبران ناپذیر بیان است.