جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معیار فضیلت نزد خداوند متعال تقوی و پرهیزگاری است و این معیار بر همه فرزندان آدم و حوا علیهماالسلام چه مرد و چه زن بطور یکسان منطبق است. اما واقعیات جامعه و تاریخ بگونه ای دیگر رقم خورده است. ارزش و جایگاه اجتماعی زنان و مردان همواره به صورت نابرابر تحقق یافته و این نابرابری تقریبا در همه موارد به نفع مردان شکل گرفته است. مردان در راستای تقویت و تداوم برتری خود در بسیاری از موارد از حدود و حقوق خود تجاوز کرده و ستمهای فراوانی بر زنان وارد کرده اند و این اوضاع و احوال ستم آلود و تبعیض آمیز هر چند در شکلها و پوششهای جدید تا زمان حاضر استمرار یافته است. جنبش فمینیسم به عنوان مهمترین داعیه دار طرفداری از حقوق زنان در دوران معاصر، تلاش گسترده ای را در ابعاد مختلف برای معرفی نابرابریها و ستمهای جنسی و تبیین و ریشه یابی آنها و همچنین ارائه راهکارهایی برای رفع نابرابری و ستم جنسی در خانواده بطور خاص و در محیط اجتماعی بطور عام سامان داده است. این نوشتار ضمن مروری بر تلاشهای نظری فمینیستی در زمینه های یاد شده، با معرفی دیدگاه اسلام در همین زمینه ها، مقایسه ای بین دیدگاه اسلام و دیدگاههای فمینیستی را در اختیار خوانندگان قرار خواهد داد.

‫از موضوعات بسيار مهم که در تاريخ تشيع بايد بررسي شود، نقش افراد تأثيرگذار در تاريخ تشيع است. فرزندان امام سجاد عليه السلام از جمله کساني بوده‌اند که در تاريخ تشيع نقش داشته‌اند. برخي از آنان عليه ستم اموي دست به قيام زدند و برخي از آنان با هجرت خويش به منظور نشر فرهنگ و معارف اسلامي، در تاريخ تشيع تأثيرگذار بودند. اين پژوهش به منظور تبيين نقش تاريخي فرزندان امام سجاد عليه السلام، در سه فصل انجام شده است. نويسنده در کليات، به طرح تحقيق، مفاهيم مورد نظر در پژوهش، وضعيت سياسي عصر امام سجاد عليه السلام، جنبش‌هاي به وجود آمده در دوران حيات امام سجاد عليه السلام، شيوه مبارزه امام سجاد عليه السلام در برابر خلافت اموي، وضعيت فرهنگي دوران امام سجاد، وضعيت فرهنگي دستگاه خلافت اموي، فعاليت گروه‌هاي فکري و مبارزه امام با اين گروه‌ها، و معرفي فرزندان امام سجاد عليه السلام پرداخته است. سپس پيرامون «اقدامات سياسي و اجتماعي فرزندان امام سجاد عليه السلام» بحث شده است که وضعيت سياسي عصر امام باقر عليه السلام، زيد در زمان امام باقر عليه السلام و جنبش‌ها و قيام‌هاي دوران فرزندان امام سجاد عليه السلام بررسي شده است. پس از آن، نگارنده به وضعيت علمي و فرهنگي فرزندان امام سجاد عليه السلام پرداخته است. وي اوضاع فرهنگي- اجتماعي دوران امام باقر عليه السلام را مطرح نموده و ذيل آن، به جايگاه علمي امام باقر عليه السلام، ظهور انحرافات فکري در عصر امام باقر عليه السلام و سپس به شرايط فرهنگي دوران فرزندان ديگر امام سجاد عليه السلام پرداخته است. نويسنده در پايان، سه مطلب را به عنوان نتيجه بيان نموده است: 1. نبود پژوهشي منسجم درباره فرزندان امام سجاد عليه السلام و معرفي کتاب «بحرالانساب الکبير في انساب العلويين» به عنوان معتبرترين منبع بين فريقين در اين موضوع؛ 2. اعلام تعداد فرزندان امام سجاد عليه السلام و کمترين تعداد و بيشترين تعداد فرزندان امام عليه السلام بر اساس اعلام منابع؛ 3. برگزيده بودن فرزندان امام سجاد عليه السلام در زمان خويش که برخي به قيام عليه حکومت اموي پرداختند و برخي ديگر در حوزه فرهنگي در پيشبرد اهداف اسلام ناب، تلاش نمودند.

در این رساله سعی شده است به شناخت کلی از سلسله‌های درویشی نایل آییم و در چارچوبه‌های مردم‌شناسانه و جامعه‌شناسانه ویژگیهای عمومی و کارکردهای کلی آنها را در حد میسور بیان نماییم و سلسله‌های درویشی در قم صرفا" یک نمونه می‌باشند که جهت تطبیق اصول کلی بر مصادیقشان انتخاب شده‌اند. البته هر جا که مطلبی اختصاص به قم داشته باشد آن را با ذکر این خصوصیت مطرح کرده‌ام. اصولا" یکی از اهداف بررسی به اصطلاح "علی‌اللهیان" قمرود نیز که به صورت ضمیمه همراه این رساله می‌باشد نشان دادن ویژگی شهر قم می‌باشد، اما این امر آنها را از "نمونه" بودن خارج نمی‌سازد. اینکه "علی‌اللهیان" قمرود که از اهل حق می‌باشند و به هیچ‌وجه در شرائطی مشابه اهل حق نواحی دیگر قرار نداشته‌اند و خصوصیات تماما" یکسانی نیز ندارند "نمونه" بودن آن را خدشه‌دار نمی‌سازد. برای آنکه مقصود از "نمونه" بودن مشخص شود به این مثال توجه کنید، اگر ثابت شود که سلسله‌های درویشی عکس‌العملی در برابر سنت دینی حاکم می‌باشند و از درون آن پدید می‌آیند، و سنت دینی حاکم در جهان اسلام و ایران "مذهب اهل سنت " بوده است و قم به دلیل شیعه بودن تا قبل صفویه جنبشهای درویشی زیادی را تجربه نکرده است باز می‌توانیم از "نمونه" قم آن اصل کلی را مورد تائید قرار دهیم که سلسله‌های درویشی عکس‌العملی در برابر سنت دینی حاکم می‌باشند.