جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب بخشی از پژوهش های کلامی در زمینه اعتقادات اسلامی است که به نخبه ای از طلاب علوم دینی در حوزه علمیه قم مقدسه القاء شده است. اثر حاضر در مورد مسأله توحید که در رأس علوم و معارف دینی بلکه به عنوان زیر بنای تمام دانش های دینی است، می باشد. عمده ی بحث آن بر مباحث تحلیلی و تحقیقی در مسأله توحید، اقسام، مراتب و دست آوردهای آن و همچنین بحث درباره توحید اسماء، صفات و افعال و اقامه براهین بر آنها از کتاب و سنت تمرکز کرده است. این کتاب مشتمل بر سه قسم اساسی به شرح ذیل است: قسم اول: توحید ذاتی مباحث آن: ۱. بیان پیش فرضها و پیشینه های روش بحث ۲. بیان معنی توحید واحدی با اقامه کردن براهین علقی و نقلی بر آن ۳. بیان معنی توحید احدی و بساطت ذات با استدال های عقل و نقل قسم دوم: توحید صفاتی این فصل مشتمل بر چهار فصل به شرح ذیل است: ۱. علم خداوند به ذات اقدسش ۲. علم ذاتی؛ علم خداوند به اشیاء قبل از ایجاد ۳. علم فعلی؛ علم خداوند به اشیاء هنگام ایجاد ۴. فلسفه و حقیقت بداء و رابطه آن با موضوع علم الهی قسم سوم: توحید افعالی مباحث جلد 1: عمومیت قدرت الهی، سمع الهی، بصر الهی، اعتقاد به بدا، علم فعلی، علم ذاتی، عمومیت علم الهی علم الهی به ذات، توحید صفاتی(کلام)، توحید احدی (کلام)، توحید واحدی

این کتاب حلقه ای از بحث های برگرفته شده از کتاب “منطق فهم قرآن” به جهت تأکید بازنگریِ این کتاب در ابعاد نظری و کاربردی آن می باشد. تلاش نویسنده بیشتر متمرکز بر جانب عملی و تطبیقی کتاب می باشد که به وضوح در تفسیر و شرح آیۀ کرسی نمایانگر شده است. اثر حاضر تلاش می کند آنچه که در تفسیر آیۀ کرسی توسط علامه حیدری به عنوان تطبیق جوانب مختلف نظری که در هر دو نظریه های تفسیری و تأویلی ایشان آمده را رصد نموده و سپس به جنبه های مهم تطبیقی و کار بردی در فرآیند تفسیری و تأویلی منقل شده، و آنها را بیان می نماید. این روش عبارت است از: ترکیب بین روش های تفسیری و تأویلی در ابعاد سه گانه (لغوی، جمله ای و موضوعی) برای رسیدن به نتیجه نهایی است. نقشۀ بحث در این کتاب به چهار بخش به شرح ذیل تقسیم می گردد: ۱. تفسیر مفردات و کلمات آیۀ کرسی ۲. تفسیر تجزیئی آیۀ کرسی (تفسیر برخی از آیات بدون در نشظر گرفتن سائر آیات) ۳. تفسیر موضوعی آیۀ کرسی ۴. تفسیر مفرداتی و متنی (جمله ای و مجموعه ای) آیۀ کرسی

کتاب حاضر درباره آیات اعتقادی قرآن است و پیرامون آیات عقائدیه بحث می کند و در چند بخش ، چند آیه عقائدیه قرآن را ذکر و مطالب پیرامون آن را هم بحث می کند آیاتی مثل : هو اول و الاخر، الله نور السماوات و الارض، لیس کمثلی شیء، لقد کفر الذین، و ما رمیت، و لله مشرق و المغرب و...

علامه حلّى در اين اثر، از اصول دين آنچه را به اجماع علما بر هر مسلمانى واجب است، چنين برمى‌شمارد: شناخت خدا و صفات ثبوتيه و سلبيه او و آنچه بر او صحيح و از او ممتنع است، و شناخت نبوت و امامت و معاد. وى اين باب را در هفت فصل قرار داده است: 1- در اثبات واجب‌الوجود؛ 2- در صفات ثبوتيه او كه عبارت است از قدرت و اختيار، علم، حيات، اراده و كراهت، ادراك، قديم و ازلى وباقى وابدى بودن او، تكلم، صدق؛ 3- در صفات سلبيه او كه عبارت است از مركب نبودن، جسم و عرض و جوهر نبودن، لذت و الم نداشتن، متحد به چيزى نشدن، محل حوادث نبودن، رؤيت بصرى نداشتن، شریک نداشتن، از معانى و احوال به دور بودن؛ 4- در عدل كه اختيار بشر و استحاله قبح بر خداوند و لطف او را به اثبات مى‌رساند؛ 5- در نبوت كه پس از تعريف واژه «نبى» به اثبات نبوّت پيامبر اسلام(ص) و وجوب عصمت او و اينكه او فاضل‌ترين مردمان بوده و از دنائت پدران و ناپاكى مادران و رذائل خُلقى و عيوب خَلقى بركنار است، مى‌پردازد؛ 6- در امامت (رياست عامه در امور دنيا و دين برای يك شخص به عنوان نيابت از پيغمبر) كه آن را عقلاً واجب مى‌داند و بيان مى‌كند كه امام بايد معصوم و منصوصٌ‌عليه و فاضل‌ترين مردمان باشد. سپس از راه‌هاى عقلى و نقلى به ذكر امامت بلافصل على بن ابى‌طالب(ع) پس از پيغمبر(ص) مى‌پردازد؛ 7- در معاد كه آن را از طريق عقلى ثابت مى‌كند و سپس آياتى را كه بر آن دلالت دارد شرح مى‌دهد؛ در اين فصل مسئله ثواب و عقاب و توبه و امر به معروف و نهى ازمنكر بيان شده است.

کتاب درباره معرفت خدا و به خصوص درباره توحید و اسماء و صفات الهیه است . و شامل چند درس که در هر بخش مطالب مهمی بیان می شود.درس اول اهمیت معرفت عقیده ای و معرفت به خدا، معرفت فطری باری تعالی ، درس سوم درباره آیات معرفت فطری، روایات معرفتفطری خدا ، درس پنج درباره عالم ارواج ؛ عالم ذر، معرفت خدا با خدا، توحید ، اسماء و صفات الهی از جمله مطالب و دروس این کتاب می باشند.

این نوشتار، گزیده ای از سخنان حضرت آیت الله مصباح یزدی در دفتر مقام معظم رهبری است که در ماه رمضان 1431 ایراد فرمودند. در واقع موضوع این سخنرانی ها درباره خطبه حضرت زهرا می باشد.