جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین و دینداری تاثیر مهمی بر جنبه های جسمانی و روانی انسان دارد. یکی از جنبه های مهمی که ارتباط قابلتوجهی با دین داری دارد هویتی است که افراد در دوره نوجوانی وجوانی کسب می کنند. هدف از انجام پژوهش حاضرتعیین میزان دینداری در دانشجویان و بررسی ارتباط میان ابعاد مختلف دینداری با شادکامی و سطح سلامت روانی92 است. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. - دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه در سال تحصیلی 93جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد ارومیه است و نمونه آماری شامل 364 نفر ( 195 زن و 169 مرد)میباشد که به روش تصادفی طبقهای و طبق جدول مورگان انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزارهای اندازهگیریبا 4 مولفه (نشانگان وضعیت جسمانی، اختلال اضطرابی، کارکرد (GHQ) شامل، پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگاجتماعی و نشانگان افسردگی)، پرسشنامه دینداری سراج زاده با الهام از الگوی کلارک و استارک که دارای 4 بعد (پیامدی،تجربی، پیامدی و مناسکی) است و نیز پرسشنامه شادمانی آکسفورد آرجیل و لو که توسط نوربالا و همکاران به فارسیترجمه شده مورد استفاده قرار گرفت، است. برای طبقهبندی دادهها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب همبستگیمستقل) استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین نمره t پیرسون و آزمونهای مردان و زنان از حیث عمل به باورهای دینی مشاهده نشد و بین عمل به باورهای دینی و شادکامی رابطه ی معناداروجود دارد و نیز بین دینداری با سلامت روان رابطه ی مثبت معناداری وجود دارد.

سلامتی، یکی از موضوعاتی است که همواره در طول تاریخ بشر مطرح بوده است و به نوعی با تاریخ آفرینش انسان گره خورده است. صاحب نظران و روان شناسان به این امر معتقدند که ارتباط معنوی(به صورت دعا و نیایش) با خدا، بسیاری از مشکلات و گرفتاری‌های جسمی و روحی انسان‌ها را رفع می کند.اسلام نیز سلامتی را به عنوان یکی از نیازی اساسی برای بقای نسل، حفظ حیات طیبه و رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی انسان ها مطرح کرده است و آن را به اشکال مختلف در آیات و روایات ذکر نموده است. به عنوان نمونه، عبادت و پرستش را راهی برای رسیدن به سلامت و آرامش در دو دنیا معرفی کرده است. از این رو نماز؛ که زیباترین الگوی نیایش است را می توان سودمندترین ابزار برای رسیدن به آرامش، سلامت روح و جسم در نظر گرفت.ضرورت پرداختن به چنین موضوعی از آن جهت مورد اهمیت است که با آگاهی از نفاق دشمنان و سیل عظیم تهاجم فرهنگی به ایمان و مذهب مسلمانان، هر آنچه ما را در پایداری و استقامت در مقابل تهاجم فرهنگی یاری می رساند؛ از قبیل: شناخت ابعاد دیگر دستورات اسلامی، آگاهی از حکمت های نهفته الهی، شناخت بیشتر و بهتر دین حق و ...با جان دل بپذیریم و در عمل به آن کوتاهی نکنیم.بنابراین با شناخت و آگاهی از حکمت‌های نهفته در فرامین الهی و میزان و چگونگی تأثیرگذاری آنها بر سلامتی انسان ها به خصوص آگاهی از جنبه‌های علمی نماز و دستیابی به راهکارهای عملی و کارآمد، پایبندی انسان به نماز که یکی از ارکان دین است بیشتر می شود و در نهایت حیات طیبه انسانی، ارزشمند و محفوظ می ماند. لذا در این نوشتار سعی بر آن شده تا به صورت کتابخانه‌ای و مقایسه و ارزیابی دیدگاه‌ها و مطالب گردآوری شده نسبت به تأثیر نماز بر سلامتی انسان ها، از منظر قرآن، سنّت و طب، بیان شواهد و مصداق‌های عینی و ... پرداخته شود که این امر در این پایان نامه در سه فصل کلیات و اصطلاحات، تأثیر عقاید و باورهای آسمانی بر سلامت و تأثیر نماز بر سلامت جسم و روح به طور مفصل بیان شده است. در پایان، در فصل چهارم چنین نتیجه گیری شده است که ارتباط معنوی با خدا به صورت نماز، موجب پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری های روانی و جسمی است و هر یک از مقدمات، مستحبات و حرکات نماز به تنهایی نقش مهمی در حفظ سلامتی انسان ها دارند. این تأثیرات از منظر آیات و روایات به تعدد اشار شده و از نگاه طب نیز قابل ارزیابی و بررسی است که امید است خوانندگان گرامی با مطالعه این دست نوشته به خوبی به آن دست یابند.

پژوهش "توحید و سلامت روانی در معارف علوی" درصدد تبیین آموزه های توحیدی مرتبط با سلامت روان مندرج در سخنان امیرالمومنین علی علیه السلام جهت بازشناسی نقش باورهای دینی افراد به این آموزه ها در تأمین سلامت روانی پایدار برای آن ها است.

آرامش و سلامت روان،از نیازهای اساسی بشر به شمار می رود ودارای نقش کلیدی در کارکرد خانواده وجامعه است. قرآن معجزه ی جاویدان الهی است و خداوند متعال آن را هدایتگر انسانها معرفی کرده است. از دیدگاه قرآن‌کریم،توکل به خداوند نقش اساسی در تامین آرامش و سلامت روان دارد. قرآن‌کریم ابعاد مختلف وجود انسان را در نظر گرفته و برای تامین آرامش وسلامت آن راهکارهای حیاتی ارائه نموده است. معنای روان از منظر قرآن با معنایی که در روان شناسی کنونی مطرح است،تفاوت ماهوی دارد.(این تفاوت در فصل اول مورد بررسی قرار گرفته است) الفاظ گوناگون درباره ی روان در قرآن بیانگر یک حقیقت واحدند که از آن به بعد رحمانی وروحانی تعبیر می شود. مادامی که این بعد رحمانی و ملکوتی بر انسان مسلط باشد،آرامشوسلامت روان به معنای واقعی کلمه تامین می شود. در این پایان‌نامه، ابتدا حقیقت توکل به خداوند با استناد به آیات وروایات تبیین شده و سپس به موارد استعمال روان در قرآن‌کریم اشاره شده است. برای تبیین علائم سلامت روان،بیماری های روان از منظر قرآن مورد تاکید قرار گرفته است.همچنین به برخی از راهکار های قرآن‌کریم برای تامین آرامش وسلامت روان اشاره شده و در پایان هر بحث، نتیجه گیری شده است.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش سبک زندگی اسلامی بر میزان سلامت روانی جوانان انجام شده است. جامعه آماری نیز از جوانان شهر تهران در سال تحصیلی 91ـ90 انتخاب شده است. ابتدا پرسش‌نامة سلامت روانی و باورهای مذهبی برای 240 جوان (120 دختر و 120 پسر) به‌صورت تصادفی اجرا شد. از میان این افراد 60 نفر از جوانان ازنظر سن، جنس، وضعیت اقتصادی باتوجه‌به آزمون‌های همتا انتخاب شدند و تصادفی در 3 گروه 20 نفری قرار گرفتند. آموزش «سبک زندگی اسلامی» برای گروه نخست گذاشته شد. گروه دوم، گروه «کنترل» بودند که هیچ آموزشی برای این افراد اجرا نشد. گروه «پلاسیبو»، گروه سوم بودند که برای آنها جلسات پرسش و پاسخ گذاشته شد؛ ولی جلسات آموزشی خاصی نبود. در پایان 15 جلسه آموزش سبک زندگی اسلامی، هر 3 گروه با پرسش‌نامة سلامت روانیِ «پس‌آزمون» سنجیده شدند. دستاورد این تحقیق نشان داد که میان آموزش سبک زندگی اسلامی و سلامت روانیِ جوانان، رابطه وجود دارد. همچنین سبک زندگی اسلامی، مایة افزایش سلامت روانی جوانان است. همچنین، میانگین نمره‌های افراد در گروه آزمایشی به‌گونه معناداری از گروه‌های پلاسیبو و کنترل بیشتر بود که بیانگر اثربخشی این روش و تقویت رفتارهای مثبت و جلوگیری از اثرات سوء‌رفتار جوانان است. براساس دستاوردهای این پژوهش، افزون‌بر تأیید چارچوب نظری و همسویی با پیشینة پژوهش‌های انجام‌شده؛ می‌توان جایگاه خاصی را برای آموزش سبک زندگی اسلامی افراد قائل شد و از پتانسیل‌های لازم در این زمینه بهره گرفت.

این نوشتار به بررسی جایگاهعفو در روابطاجتماعی در قرآن و عهد جدیدمی پردازد و سپس با مقایسه دیدگاه قرآن و عهد جدید ، زمینه ای برای احیای این فضیلت در جامعه فراهم می آورد . واژه عفو ، به معنای گذشت از اشتباه خاطی و چشم پوشی از گرفتن انتقام با وجود داشتن قدرت آن می باشد. واژه های قریب المعنای آن در قرآن ، صفح و غفران می باشد. گر چه واژه های عفو و غفران در قرآن برایبخشش الهی نیز استفاده شده است ، در این نوشتار بخشش انسانها در روابط اجتماعی مورد نظر است . در عهد جدید بیشتر از مصادیق و تمثیل هاو فقط گاهی از واژه عفو در تعالیم عفو استفاده شده است . نوع خطاب تعالیم عفو در قرآن و عهد جدید ، بیشتر به صورت توصیه موکد است و هر دو کتاب از روش های مستقیم و غیر مستقیم در دعوت مردم به این فضیلت بهره جسته اند . مخاطب آیات عفو در قرآن پیامبر (ص) و مردم هستند ، در حالی که مخاطب جملات عفو در عهد جدید ، فقط مردم هستند . در قرآن مردم به عفو گروه های مختلفی امر و یا توصیه شده اند ، در حالی که در عهد جدید مصداق خاص در توصیه به عفو مطرح نیست و ذکر مصادیق و تمثیل ها ، فقط برای تأکید بیشتر بر کسب این فضیلت می باشد . در قرآن پیامبر (ص) و مردم به عفو هم توصیه و هم امر شده اند ، ولی در عهد جدید مردم فقط به عفو توصیه شده اند . دلایل و پیامد های تأکید عفو در قرآن و عهد جدید دارای اشتراکات بسیاری هستند . در هر دو کتاب دلایل و پیامدهای دنیوی نظیر رواج صلح ، اصلاح خاطی و متخلق شدن به اخلاق الهیو دلایل و پیامدهای اخروی مانند پاداش الهی و بخشش الهی ذکر شده است . برخی موارد نیز فقط در یک کتاب مذکور است ؛ همچون پذیرفتن داوری نهایی الهی در عهد جدید و تحقق مقامات معنوی اخروی در قرآن . حد و مرز عفو در قرآن مشخص بیان شده است ؛ حال آن که در عهد جدید این مرز کاملاً مشخص نیست. هردو کتاب در مسائل شخصی و مصالح اجتماعی به عفو تأکید زیادی کرده اند ولی در عهد جدید تصمیم گیری در مورد مسایلی چون قصاص و جنگ ، به عهده کلیساها گذاشته شده است . در قرآن ، هنگام اشاعه مفسده و تهاجمدشمن حکم صریح تحریم عفو آمده است.

از مهمترین اهداف در زندگی مشترک رسیدن انسان به جایگاه حقیقی وی یعنی مقام خلیفه الهی و میل به سعادت ابدی و رضوان الهی است . بدیهی است برای تحصیل نتیجه مطلوب در تاثیر گذاری پیام الهی که توسط پیامبران در قالب آیات و روایت بدست انسان رسیده است توجه به توانایی و سطح درک و شناخت انسان ضروری است. لذا در این پژوهش محقق جهت جلوگیری از گسست خانواده بر مبنای اخلاق قرآنی و روایی و با توجه به جایگاه خانواده در اسلام ، تفاوت های موجود میان زن و مرد و شناخت آنها ، ارتباط والدین با فرزندان و عواملی که ایجاد گسست در خانواده می کنند سعی بر این دارد که با ارائه راهکارهایی در جهت تقویت این نهاد مقدس قدمی بردارد

هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی سبک زندگی از منظر امام علی(ع) در زمینه سلامت روان بوده است. اهمیت این موضوع از آنجا آشکار می شود که با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند راه حل مناسبی را جهت بهبود و حفظ سلامت روانی انسانها ارائه دهند و تعداد مشکلات اجتماعی چون اضطراب، افسردگی، به پوچی رسیدن و خودکشی و... ، همچنین بیماری‌هایی چون کبر وغرور، ریا، خود بزرگ بینی، ترس‌های واهی و ... ، رو به افزایش است. و حتی آنهایی که در رفاه کامل به سر می برند، به دنبال گمشده ای به نام خوشبختی و سعادت می‌گردند. و حتی آنهایی که در رفاه کامل به سر می‌برند، به دنبال گمشده ای به نام خوشبختی و سعادت می گردند. در مقاله حاضر تلاش شده است و با بهره گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی، دیدگاه اسلام پیرامون موضوعاتی چون سلامت روان، بیماری‌های روانی و سبک زندگی مبتنی بر سلامت روان، با استناد به آیات قرآن و روایات شیعی، روشن گردد و سپس تحلیل و طبقه بندی شده است و در بخش پایانی نگاه امام را در مورد راه‌های بهبود سلامت روانی و رفع بیماری‌های روان بیان کند. از نظر امام، خوشبختی واقعی در گرو ایمان به خدا و دست‌یابی به رضای اوست و با توجه به سنت و روایات امام علی(ع) در زمینه سلامت روان، می‌توان گفت که انسان سالم از نظر این بزرگوار، کسی است که در رابطه با خدا، رابطه با خود و رابطه با مردم تعادل مناسبی را برقرار کند و عوامل آسیب‌زا روانی از نظر امام، شامل این موارد است: کفر، نفاق، شرک، شک، قساوت قلب، ریا، عجب و خودپسندی، کبر و غرور، سوءظن، حقد و کینه، حسد، دنیادوستی، خشم و غضب، غفلت و بی‌خبری، وسوسه و اندیشه انحرافی، ناامیدی، طمع، ترس، اندوه، گناه و خیانت، امام علی(ع) برای درمان بیماری‌های روانی، راه‌هایی را معرفی می‌کند از جمله: ایمان، صبر، عبادت، دعا، قرآن و بهره گرفتن از آن، تقوا، توکل به خدا، توبه، تفکر و اندیشیدن در چگونگی خلقت خود و آفرینش و قدرت خدا و دوری از گناه.