جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسطوره به عنوان بخشی از نظام ایدئولوژیک هر دینی به شمار می رود. هردینی در بطن جامع? خویش تحول می یابد و از تحولات و تغییرات آن بی نصیب نمی ماند. اسطوره های زردشتی مثل تمام اسطوره ها از دوره ای به دور? دیگر دچار تغییر و تحولاتی می شوند. این تغییرات ممکن است به دلایل متعدد و مختلفی انجام شود. برخی از این علل، تغییر ساختار اجتماعی، شیوه های تولیدی، نوع ادار? حکومت می تواند باشد که این عوامل در ارتباطی دو سویه با باورهای دینی قرار دارند؛ یعنی از آنها تأثیر گرفته و بر آنها تأثیر می گذارند. اسطور? نخستین انسان، به عنوان بخشی از اسطور? آفرینش نیز می تواند به دلیل ذکر شده، تغییر کند. پس از سکونت بخشی از قوم آریایی در نجد ایران، جامع? ایرانی شکل می گیرد و این قوم دچار تغییراتی می شود و به این ترتیب اسطور? ایرانی بنا به نیاز های جدید جامع? ایرانی و با توجه به شرایط جدید با آنها سازگار می شود. یم? آریایی(نخستین انسان) نقش مهم شاه نخستین و سپس شاه آرمانی را بر عهده می گیرد و برخی از ویژگی های نخستین انسانی یمه به مهمترین چهر? اسطوره ای زردشتی، یعنی نخستین انسان بدل می شود. به این ترتیب اسطور? زردشتی همگام با تحولات، تغییر می کنند.

چکیده معاد وبازگشت انسان به مبدأ خویش موضوعی است که سنایی درمثنوی سیرالعباد الی المعاد به آن پرداخته است. اما معاد به معنای زندگی پس ازمرگ جسمانی، درلابه لای سایرآثارسنایی به گونه ای پراکنده به چشم می خورد. زندگی درجهان دیگر با توقف کشتی زندگی مادی انسان و رخداد مرگ آغازمی شود، به هنگام آخرت آدمیان با جسم و جان برمی خیزند؛ صورت ظاهریشان نهان و سیرتشان آشکارمی گردد. دراین روز پرحسرت صفات ذمیمه ای که درنفس ناسپاس و پرده حواس انسان هستند؛ همچون مارسیری ناپذیر، چهارپای سگ دم و گربه سر، طاووس بال مسعود و پای منحوس وگرگ یوسف دَر ظهورمی یابند. آن هنگام که نسب کس شفیع او نیست ازچرایی بدی ها سئوال شده ومقیاس و میزان های واهی و خیالی برچیده می شود. با هیمه ای ازبدی ها، گذرکردن ازدوزخ وجان سالم به دربردن ممکن نیست. هرکس هرچه با خود ازاین دنیا برد همان را نزد او می آورند وهیچ نیکی به بدی تبدیل نمی شود. بهشت که با جدایی از گنده پیرِشوی کش دنیا و رهایی ازچارمیخ چارطبع بدست می آید، سعادتی است که مرغ وحوروقصورآن به بهشت ابدان تعلق دارد ولی بهشت یزدان ازآن مقربانی است که حکمت و دین بهره آن ها ازسعادت است. اما آن کس که ازخرد دوری کرده و ازنبی روی گرداند درتنگ چاه ظلمانی دوزخ با غل آتش برگردن به موی پیشانی کشیده می شود، درحالی که مارو کژدم صفات ذمیمه برروی او روانند. صفات نیک و بد آدمی درحقیقت درهای بهشت و دوزخند که به روی او گشوده شده اند و با بازبودن درهای دوزخ نمی توان هوس بهشت را درسرپروراند. خلد وناز وفحیم با دوری ازنفس لئیم حاصل می شود و مرگ و نیستی که خون ماده ونر را ریخته، نابود می گردد. سرانجام کرم الهی شفیع همگان است و خداوند ازکوه معاصی چشم می پوشد، مصطفی(ص) بردردوزخ رداء می آویزد و دوزخیان را از دوزخ زشت به بوستان بهشت می رساند. درآیین زرتشتی نیزهم در گات ها وهم درمتون پهلوی به زندگی پس ازمرگ پرداخته شده است. درگات ها زندگی پس ازمرگ ادامه زندگی این جهانی است و انسان درجهان پسین از پی آمدهای خوبی یا بدی عمل خویش که نتیجه گزینش ایشان درزندگی است، بهره مند شده و با تجسم آن روبرو می گردند. درمتون پهلوی خصوصا ارداویراف نامه رستاخیز امری خردمندانه است که برای تحقق هدف خلقت واقع می شود. کلید واژه : سنایی، سیرالعباد الی المعاد، آیین زرتشتی، ارداویراف نامه، معاد، بهشت، دوزخ.

با این‌که سال‌های زیادی از نگاشته شدن چنین گفت زرتشت می‌گذرد، تا کنون کسی به این موضوع که چرا نیچه از زرتشت برای بیان مقاصدش استفاده کرده، نپرداخته است. شاید در نگاه اول این بررسی بیهوده به نظر آید چرا که لفظ پیامبر تداعی‌گر واسطه‌گری‌ میان خدا و انسان است که با سخن از موجودات ماورایی و دنیای دیگر همراه می‌باشد اما با بررسی دقیق زرتشت نکاتی به دست می‌آید که نشان می‌دهد انتخاب زرتشت از سوی نیچه بی‌پایه نبوده است. در این پایان‌نامه سعی شده تا دلیل‌های انتخاب زرتشت بررسی شود و نشان داده شده است که توجه زرتشت به زندگی و قبول انسان به‌عنوان موجود انتخاب‌گر و سرنوشت‌ساز در صحنه‌ی هستی و دارای قدرت تشخیص او را در نگاه نیچه ممتاز گردانده است. نیچه برای مبارزه با قوانین زندگی‌گریز مسیحیت حریفی از همان جنس به میدان می‌آورد و کتاب خود را به سبک کتب مقدس به نگارش درآورده و در نهایت در صدر بزرگ‌ترین مبارزان دین مسیحیت قرار می‌گیرد.