جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ثورة زيد بن علي، اثر حسن ناجی، پژوهشی است پیرامون قیام زید بن علی و تأثیرات آن که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در چهار فصل، تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به بحث از عصر و دورانی که زید در آن می‌زیسته، پرداخته و سپس چگونگی ظهور نهضت زید بن علی و چگونگی دعوت و تشویق مردم به انقلاب توسط زید را تبیین نموده است. در پایان نیز تأثیر قیام زید بن علی، بر سیر حوادثی که در دوران اموی رخ داد و فرقه‌های زیدیه، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نویسنده سعی فراوانی در استقصای منابع و مراجع مربوط به موضوع کتاب نموده و پس از دقت فراوان و اجتهاد در تحلیل و استنباط از آن‌ها، اقدام به تألیف اثر حاضر کرده است.

تاریخ الإمامیة و أسلافهم من الشیعة با نام کامل «تاریخ الإمامیة و أسلافهم من الشیعة منذ نشأة التشیع حتی مطلع القرن الرابع الهجری»، تألیف عبدالله فیاض، اثری است که تاریخ شکل گیری مذهب امامیه و عقاید اساسی آن و همچنین شیوه مبارزه امامان شیعه با غلات را مورد بررسی قرار داده است. سید محمدباقر صدر بر این کتاب مقدمه نوشته است. نویسنده منابع مورد استفاده اش را این گونه توصیف می کند: منابع و مراجعی که در گردآوری این کتاب از آن ها استفاده کرده ام، گوناگون است، ولی به طور کلی می شود آن ها را به سه دسته تقسیم کرد: کتاب های فرق، حدیث و تاریخ. در گردآوری و تألیف این کتاب از مراجع جدید بسیاری نیز بهره گرفتم که در بین آن ها کتاب های دکتر کامیل شیبی در مورد شیعه و تصوف بیشترین بهره را داشت و در رابطه با بحث علمی از بزرگ ترین اعتماد نیز برخوردار است. سید محمدباقر صدر مقدمه اش بر کتاب را با این عبارت آغاز کرده است که «برخی از پژوهشگران معتقدند تشیع پدیده‏ای است عارض بر جامعه اسلامی و نسبت فرقه شیعه به پیکر امت اسلامی آن است که حوادث و تحولات اجتماعی خاصی که در جامعه اسلامی روی داده، منجر به پیدایش یک فکر و مذهب خاصی (مکتب تشیع) شده که به صورت بخشی از آن پیکر بزرگ درآمده و به تدریج توسعه یافته است». وی عامل اصلی این تفکر را اندکی شیعیان در صدر اسلام دانسته است. سپس این که بر مبنای زیادی نفرات اسلام غیرشیعی اصل شمرده شود و اسلام شیعی به سبب کمی پیروان آن، پدیده ای عارضی تصور شود که بعدها به وجود آمده را اشتباه می داند چراکه این مبنا با طبیعت تقسیمات اعتقادی ناسازگار است. وی در ادامه مقدمه، سه راه برای ادامه دعوت پیامبر پس از رحلت آن حضرت متصور دانسته است.

الشیعة فی إیران، دراسة تاریخیة من البدایة حتی القرن التاسع الهجری، تعریب کتاب «تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری»، اثر رسول جعفریان، می باشد که توسط علی هاشم اسدی، با قلمی روان و سلیس، اما به صورت آزاد، به عربی ترجمه شده است. بدین منظور برخی از عناوین ترجمه با کتاب، از لحاظ فصل بندی و تبویب، هماهنگی ندارد. این کتاب، پژوهشی است در باب سیر رشد و تکوین مکتب تشیع در ایران که در آن، ابتدا از گونه ها مختلف تشیع و عوامل گسترش و نفوذ آن سخن به میان آمده، سپس وضعیت تشیع از قرن اول تا نهم، بررسی شده است. بخشی از کتاب نیز به نحوه رسمیت یافتن تشیع در ایران در دوره صفوی و دشواری های آن اختصاص دارد. اصل کتاب در دو جلد ارائه شده، اما ترجمه آن، در یک جلد تنظیم شده است. از جمله ویژگی های ترجمه حاضر، آن است که مترجم، به خود کتاب به تنهایی اکتفا نکرده، بلکه به منابع و مصادر نویسنده نیز مراجعه کرده است.

الشيعة في شمال أفريقيا اثر جاسم عثمان مَرغى، پژوهشى در زمينه تاريخ شيعه در شمال آفريقا، سودان، ليبى، تونس، الجزاير، مغرب و موريتانى است. كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در عناوين متعدد و متنوعى ارائه شده است. نويسنده در اين اثر درباره دولت‌هاى ادريسيه و مهديون كه دولت‌هاى شيعه اثناعشرى بودند، و فعاليت‌ها و حوادت دوران آنان بحث كرده است. سپس به بحث درباره دولت فاطميان كه به مهديه و علويه نيز شهرت داشتند و بر سرزمين‌هاى غرب جهان عرب حاكم بودند پرداخته است. وى همچنين زندگى بزرگان و اديبان برجسته‌اى را كه در گسترش و تكريم شيعه نقش داشته‌اند را شرح داده است