جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کاربست گفتمان غربی توسعه در کشورهای مسلمان نتایجی ناگوار در پی داشته، که از آن جمله تردید مسلمانان بر سر دوراهی های متعدد و نوین توسعه بوده است، اما بابی که اسلام در رویارویی با نظریه های معاصر غربی توسعه می گشاید چیست (سوال)؟ گفتمان اسلامی توسعه، با اثرپذیری از تحولات تاریخ اسلام و جنبش های اصلاح دینی، با محوریت آموزه های اسلامی و اندیشه های سیاسی امام خمینی (قدس سره)، راهی نو فراروی مسلمانان گشوده است (فرضیه)، که بررسی آن در پرتو توجه به وحدت دینی، پیوستگی اسلامی و منافع ملی و نیز تاثیر آن بر تولید و تداوم توسعه میسر است (روش).در مقاله حاضر کوشیده ایم ثابت کنیم که گفتمان اسلامی توسعه در مبانی نظری و عملی خود از استحکام لازم برخوردار است (هدف). همچنین، نتیجه گرفته ایم که لزوم عزم عمومی برای پیاده سازی گفتمان اسلامی، ضرورت تاسیس نهادهای مدنی مناسب و فعال در این راه و نیز اهتمام مردم به ارزش های دینی پیش نیاز دستیابی به توسعه به شمار می آید (یافته ها).

امروزه در اکثر نظریه های مرتبط با توسعه، رژیم های دموکراتیک، به عنوان یکی از ابزارها و شاخص های توسعه معرفی می شوند. در واقع رژیم های دموکراتیک به لحاظ نظری و به لحاظ عملی مهم ترین و مناسب ترین بستر را برای توسعه فراهم می کنند، در حالی که رژیم های دیگر هرگز نمی توانند چنین نقشی را ایفا کنند. با نگاهی به رژیم های سیاسی حاکم در منطقه خاورمیانه مشخص می گردد که به جز تعداد معدودی از آن ها اکثر کشورهای منطفه خاورمیانه در مقایسه با مناطق دیگر، حتی در مقایسه با کشورهای اسلامی خارج از این منطقه مثل مالزی، از حیث توسعه و روند گذار به دموکراسی عقب مانده تلقی می شوند، حال آن که گروه های مخالف دولت ممکن است بتوانند راه را برای تحقق دموکراسی ایجاد کنند. با عنایت به این که بنیادگرایی اسلامی به عنوان مهم ترین جنبش سیاسی منطقه به فعالیت می پردازد؛ در این پژوهش با استفاده از روشی توصیفی- تبیینی این سوال مورد بررسی قرار می گیرد که: ساختارهای سیاسی فعلی و بنیادگرایی اسلامی چه تاثیری بر فرایند توسعه در منطقه خاورمیانه داشته و دارند؟ و در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مورد آزمون قرار خواهد گرفت: رژیم های اقتدارگرای منطقه و بنیادگرایی اسلامی بدیل آن ها به دلیل ماهیت غیردموکراتیک خود مهم ترین مانع توسعه در میان کشورهای منطقه خاورمیانه هستند. یافته های این پژوهش ضمن تایید فرضیه فوق گویای آن است که: جنبش بنیادگرای اسلامی که با دولت های اقتدارگرای منطقه در حال ستیز و مبارزه است به دلایل خاص خود با دموکراسی نیز مخالف است و ایده ها، اهداف و نهادهای سیاسی مورد نظر بنیادگرایان که آن را تحت عنوان حکومت مطلوب در جامعه تعقیب می کنند با تئوری ها و واقعیت های مربوط به دموکراسی انطباق ندارد.

ترجمه ماشینی: تمجید از چاپ های قبلی: "انتخاب مواد عالی است، و مقدمه های کوتاه برای هر انتخاب ماهرانه و آموزنده است. به طور چشمگیری، فضایی برای نقد مهم ترین موقعیت ها نیز پیدا شده است... این کتاب همچنین یک بررسی راحت و لذت بخش برای کسانی که ممکن است ادبیات را همانطور که ظهور کرده است دنبال کرده باشد.» (ژورنال نواحی در حال توسعه). "مجموعه ای بسیار جامع و قانع کننده از مقالات در مورد موضوع توسعه اقتصادی و نابرابری .... دیدگاه متعادلی از مسائل ارائه می دهد ... بسیار توصیه می شود." - انتخاب "یکی از جامع ترین مجلداتی که تاکنون در مورد علل نابرابری درآمدی بین کشورها و در داخل کشورها تولید شده است... سلیگسون و پاسه اسمیت مجموعه ای درخشان از ادبیات را گردآوری کرده اند که برای هرکسی که مایل به درک بهتر مفاهیم دست نیافتنی توسعه است ضروری است. و توسعه نیافتگی." - گرت الیوت، مجله روابط بین الملل آفریقای جنوبی شرح ویرایش پنجم این خواننده کلاسیک بسیاری از مقالاتی را حفظ کرده است که کتاب را برای کلاس‌های توسعه و اقتصاد سیاسی ضروری کرده‌اند، اما با 14 فصل جدید به‌روزرسانی شده است که حتی عمیق‌تر به عوامل بلندمدت کمک می‌کند. منشاء و روند فعلی شکاف بین غنی و فقیر را توضیح دهد. بخش کاملاً جدیدی بر منابع طبیعی و مسائل زیست محیطی تمرکز دارد و پیوست شاخص های ثروت و نابرابری به طور کامل بازنگری شده است. مقدمه کوتاه ویراستاران برای هر انتخاب، برجسته کردن اهمیت آن، یکی از ویژگی‌های کلیدی کتاب است. درباره نویسنده میچل سلیگسون، استاد صد ساله علوم سیاسی در دانشگاه واندربیلت است. جان تی پاس اسمیت استاد علوم سیاسی در دانشگاه مرکزی آرکانزاس است.

نوع بشر از بدو پیدایی تاکنون، سیری پیوسته، پویا و در عین حال پیچاپیچ و پر فراز و فرود را دنبال کرده و طی نموده است، سیری که همواره با هدایت هم راه بوده و رو سوی مهدویت به عنوان محوریت و نقطه تعالی و وضعیت کمال مطلوب متعالی داشته است. بدین سان سیر بشر، هدایت و مهدویت، به نظر می رسد از بدویت پیشامدنی دوران تاریخ نانویسا و حتی پیشاتاریخ آغاز شده و با تاسیس دولت و تدوین قانون و تبعیت از آنها، وارد مرحله یا دوره مدنیت خویش شده است. وضعیتی که با ارسال پیام و پیام آوران الهی به منزله هادی اعم از راه نمایی و راه بری، از نبوت و شریعت آدم و حتی بنا به روایات و شواهد، دولت در حد خانوادگی او حدودمند گشت، اما در مسیر دینی واحد و توحیدی اسلام، با مراحل و مراتب متکامل شریعت یا شریعت ها تا دین و شریعت کامل، جامع و خاتم مدنی، اجتماعی و سیاسی ـ جهانی (للناس و للعالمین) محمدی فرارفت. در این مرحله، دو روی کرد سیاست و سیاسی متعالی و نامتعالی، هم چون دو جریان متعارض، همواره در قبال، در مقابل و حتی در مقابله با هم بوده اند. با انحراف عملی و تحریف علمی اسلام از سیر متعادل و متعالی خود و بازماندگی از زایا، پویا و پایایی ذاتی خویش که تشتت و تقهر یا واپس گرایی جهان اسلام را در پی داشت، توسعه تک ساحتی صرفا مادی و طبعا تنازعی و داروینیستی را به دنبال داشته است. مرحله ای که پس از چندین قرن، دچار بحران های تا حد بن بست ذاتی و درون زادی به ویژه نیهیلیستی (نسبیت و نیست انگاری مطلقه) فرای اهم مشکلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاصله خویش گشته و جهان را در معرض چالش نابودی یا گذار قرار داده است. نگاه و نظریه انقلاب و نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، با پیام و پی آمدهای معناگرا، معنوی و اخلاقی متعالی خویش، نشان و نوید گذر از نیستی و نسبیت انگاری های مطلقه و گذار از یاس و یا باس (ترس)، به آرزوی بلند و حتی امید تعجیل فرج منجی و موعود جهانی است. از غرایب روزگار، خاستگاه، جایگاه و نقش پیش تاز ایران و ایرانیان از پگاه تاریخ یا مرحله بازپسین آن است، ملت و کشوری که هم اینک چشم انداز توسعه متعادل و متعالی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی را که نازله توسعه متعالی مهدوی بوده، در فراآینده خویش دارد و ارتقای کارآیی و کارآمدی ملی اعم از دولتی، عمومی و خصوصی را فراروی همگی نیروها و نهادهای علمی، راه بردی و کاربردی فرهیخته خود دارد. با این انتظار و آمادگی فعال و سازنده که با شبیه سازی، الگوگیری و بهره گیری بهینه و بسامان از آموزه های توسعه و کارآمدی مهدوی، این راه و راه برد سرنوشت ساز و در عین حال الهام بخش و امیدآفرین را به درستی تبیین و ترسیم نموده و طی ساخته و تحقق خواهد بخشید، ان شا اله.

ترجمه ماشینی: توسعه به مثابه آزادی، توضیحی کلی از ایده‌ها و تحلیل‌های اقتصادی آمارتیا سن، برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۹۸ در علوم اقتصادی است. این رساله درخشان و ضروری ماهیت توسعه اقتصادی معاصر را از منظر آزادی بشر به طور قانع کننده ای تحلیل می کند. سن به طور متقاعدکننده ای استدلال می کند که آزادی همزمان هدف نهایی زندگی اقتصادی و کارآمدترین وسیله برای تحقق رفاه عمومی است. لذت بردن از آن برای کل جمعیت جهان خوب است. این اثر با تکیه بر فلسفه اخلاقی و سیاسی و تحلیل فنی اقتصادی، به خواننده غیرمتخصص دسترسی قدرتمندی به دیدگاه تغییر پارادایم سن می دهد و به وضوح نشان می دهد که چگونه او، به قول کمیته جایزه نوبل، هر دو بعد اخلاقی را به بحث بازگردانده است. مشکلات اقتصادی" و "زمینه های مطالعاتی جدیدی را برای نسل های بعدی محققان گشود." برای جهانی تقسیم شده بین کسانی که از بی رحمی بازار آزاد در شرایط حاکم سرمایه داری جهانی می ترسند و کسانی که از وحشت دولت های استبدادی که آزادی فردی و همچنین ابتکار را خفه می کنند، هراس دارند، توسعه به عنوان آزادی چارچوب فکری و اخلاقی لازم را ارائه می دهد. از تجزیه و تحلیل و بررسی. با پرداختن دقیق به یکی از بزرگترین سؤالات همه - "رابطه بین ثروت اقتصادی ما و توانایی ما برای زندگی آنگونه که دوست داریم چیست؟" - سن یک بار دیگر به اقتصاد اجازه می دهد، همانطور که در زمان آدام اسمیت انجام داد. برای پرداختن به اساس اجتماعی رفاه و آزادی فردی. او همچنین با این معضل انسانی مواجه است که «علی‌رغم افزایش بی‌سابقه در ثروت کلی، جهان معاصر آزادی‌های ابتدایی را برای تعداد زیادی - شاید حتی اکثریت - مردم سلب می‌کند». این اثر برجسته ای است که نشان می دهد چگونه در آزادی فردی انسان - که سن نشان می دهد مالکیت انحصاری هیچ ملت، منطقه یا سنت تاریخی، فکری یا مذهبی خاصی - ظرفیت مشارکت سیاسی، توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی نهفته است.

توسعه و ابعاد مختلف آن از جمله مفاهیم کلیدی است که در چند دهه اخیر در مطالعات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کاربرد داشته و در فرهنگ جغرافیای اقتصادی و سیاسی به عنوان یک عامل تفکیک کننده جوامع و کشورها مطرح می شود. این تحقیق از نوع کتابخانه ای بوده و در تلاش است که با مرور منابع عمده و تحلیل نظرات، چارچوب و نقشه راهی با ترجمه چشم انداز 1404 و برنامه پنجم توسعه برای توسعه عدالت محور متناسب با جامعه ایران ارایه دهد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.