جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موسوعة الإمام اميرالمؤمنين علي بن ابی‌طالب عليه‌السلام تألیف باقر شریف قرشی، دائره‌المعارف سخنان، نامه‌ها و ادعیه امام على علیه السلام است كه در یازده جلد به زبان عربی منتشر شده است. شیوه نویسنده در هر یک از جلدهای کتاب بدین ترتیب است که ابتدا مقدمه‌ای تحقیقی در رابطه با مباحث آن جلد ارائه شده است. متن هر جلد مشتمل بر چند بخش کلی است که عناوین فرعی را دربر دارد. در ذیل هر عنوان فرعی با ذکر توضیحی مختصر یک یا چند روایت ذکر شده است. گاه شرح و توضیحی نیز پس از روایت آمده است. نویسنده در مقدمه کتاب در ضمن یازده شماره ویژگی‌های شخصیتی امام على علیه السلام را برشمرده است. وی در مورد دهم چنین می‌نویسد که هیچ شخصیتی در تاریخ انسانی نیست که دیدگاه‌ها درباره او به این اندازه مختلف باشد؛ دیدگاه دوست و دشمن درباره او در نهایت اختلاف است؛ برخی دوستان درباره او غلوهای فاحش و زیاده‌روی‌های زشتی می‌کنند؛ آن‌ها گمان می‌کنند که آن حضرت مدبر هستی و پدیدآورنده زندگی است. آنچه آن‌ها را به سمت این غلو بزرگ سوق می‌دهد، چیزهایی است که از امام از تعالی ذات، وسعت علوم، شجاعت کمیاب، دلیری در جنگ‌ها و حرکت پرشور به‌سوی حق می‌بینند؛ لذا اعتقادی جازم به الوهیت آن حضرت پیدا می‌کنند. برخی نیز در بغض و دشمنی افراط کرده‌اند و معتقد به کفر و خروج آن حضرت از دین شده‌اند؛ چراکه معتقدند امام به آن‌ها ستم کرده و پدران آن‌ها را در راه اسلام هلاک کرده است. این‌ها همان نواصب و به پیروی از آن‌ها خوارج هستند. به‌هرحال غلات و نواصب و خوارج از هدایت اسلام و از دین خارج هستند و بهره‌ای از هدایت قرآنی نبرده‌اند اولین مطلب پس از مقدمه، اشاره به نسب شریف امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. در دنیای انساب، نسبی درخشا‌ن‌تر از نسب امیرالمؤمنین علیه السلام نیست چراکه جمیع عناصر شرف و کرامت را داراست و از اصل و نسب بنی‌هاشم است که به پاک‌دامنی، شهامت، مهمانداری، کمک به همسایه و صفات شایسته‌ای شناخته ‌می‌شوند که این خاندان را به لحاظ والایی، درخشش و شرف در صدر خانواده‌های عربی قرار می‌دهد برخی مورخان بعضی بزرگی‌های کریمانه‌ای که بنی‌هاشم را از ابتدای تاریخش از دیگر خانواده‌ها متمایز می‌کند را نقل کرده‌اند. در مکه خانواده‌ای که به پاک‌دامنی و شهامت شناخته شود به‌جز بنی‌هاشم نبود؛ مثلاً عبادت بت‌ها در بین قبایل مکه رایج بود. آن‌ها بت‌هایشان را بر پشت کعبه آویزان می‌کردند. هر قبیله بتی داشت که به‌جای الله آن را عبادت می‌کردند؛ تنها بنی‌هاشم بودند که فقط الله را می‌پرستیدند و بر دین شیخ انبیا ابراهیم علیه السلام بودند. امیرالمؤمنین علیه السلام دراین‌باره می‌گوید: «به خداوند سوگند، پدرم و جدم عبدالمطلب و عبدمناف و هاشم بتی را نپرستیدند و تنها خدای یکتا را می‌پرستیدند و به دین ابراهیم به‌سوی خانه خدا نماز می‌خواندند». این کرامت برای خاندان بنی‌هاشم دلالت بر کمال فکری و ایمان عمیق به خدای یکتا و دور افکندن خرافات جاهلی و بت‌هایشان دارد. آن‌ها بت‌ها را به تمسخر گرفته و از دین جدشان ابراهیم پیروی کردند که با بت‌ها به جنگ برخاست و ایمان به خدای یکتا را آشکار کرد. حلف الفضول (پیمان جوانمردان در حمایت از مظلوم)، استخراج آب زمزم، سقایت حجاج و اطعام طعام از دیگر اقدامات کریمانه بنی‌هاشم بوده است جلد 1 ذکر اسامی هاشم، عبدالمطلب، ابوطالب و فاطمه بنت اسد به‌عنوان چهار تن از بزرگان بنی‌هاشم مطلب است که در جلد اول آمده است. در این میان ابوطالب از ویژگی خاصی برخوردار است به‌گونه‌ای که اگر حمایت‌های او نبود پیامبر صلی الله علیه و آله نمی‌توانست رسالت خود را ابلاغ کند. وی با شجاعت و افتخار در مقابل مشرکان ایستاد و اسلام را یاری کرد. مرگ ابوطالب علیه السلام نیز به‌قدری پیامبر صلی الله علیه و آله را محزون ساخت که سال وفات وی «عام الحزن» نامیده شد. دیگر مباحثی که در جلد اول کتاب ذکر شده عبارت است از معرفی مولود کعبه و چگونگی نام‌گذاری، القاب، کنیه‌ها، رشد و نمو و ویژگی‌های اخلاقی آن حضرت و ذکر آیات و روایاتی که در حق آن حضرت صادر شده است.

موضوع «تفضيل» از جمله مباحثي است که از قديم مورد نظر و بحث بوده است. سوالاتی از این قبیل بسیار پرسیده می شده است: «چه مي‌فرماييد درباره پيامبران و فرشتگان، آيا کدام يک از اين دو گروه برتر و افضل و ثوابشان بيشتر است،‌ و عقيده واجب در اين باب چيست؟». آیا امیرالمومنین امام علی علیه السلام افضل است یا پیامبران الوالعزم؟ جایگاه علی در بین صحابه؟ شان اهل بیت؟ در زمان شاه طهماسب صفوي نيز مرحوم سيد المحققين سيد حسين موسوي عاملي معروف به مجتهد و مفتي (متوفي 1001) کتاب «دفع المناواة عن التفضيل و المساواة» را در همين موضوع نوشت کرکی در تالیف این کتاب از تالیفاتی نادر از خاصه و عامه بهره‌ور شده و به گفته افندی از کتاب‌هایی غریب روایت می‌کند.

کتاب "مبا حثی در معا رف اسلامی " اثر سید علی موسوی بهبها ني است در مجموعه حاضر چهل پرسش درباره تفسیر و رموز قرآنی, حدیث و لغت, فلسفه و کلام و عرفان و تصوف, همراه با پاسخ های سید علی بهبهانی گرد آمده است .برای نمونه : بهترین فضیلت و مقام والای علی (علیه السلام) چیست؟ ; چرا اسامی ائمه معصومین (علیهم السلام) در قرآن مجید ذکر نشده است؟ ; چرا در قرآن راجع به خمس یک آیه ولی درباره زکات آیات متعدد است؟ آیا حضرت سیدالشهدا علیه السلام در واقعه کربلا, قادر بر دفع دشمن بود یا نه؟ آیا فرزندان به گناه پدران خود گرفتار می شوند؟ مناظره مادی و موحد راجع به ایمان به ماورائ طبیعت, اثبات نبوت عامه با ادله علمی, مشرب عرفان و تصوف و بیان ارزش عقل در کشف واقع و رد دعوی کشف و شهود و سیر و سلوک مورد ادعای صوفیه و شناخت مقام عقل و عشق

کتاب «صحیفة الأبرار» نوشته میرزا محمدتقی بن محمد نیر ممقانی، به شرح فضائل و مناقب ائمه اطهار (ع) به ویژه امام علی (ع) است که مولف، مجلد اول را در 5 بخش و در هر بخش صد حدیث ث در شان و منزلت علی (ع) از کتب روایت، به ویژه آثار شیعی بیان نموده و از آیات قرآنی بهره جسته است. در مقدمه‌ کتاب مطالبی درباره‌ صفات و علم الهی و فضیلت پیامبر (ص) و خاندانش ذکر گردیده است.