جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: یکی از دلایل محکم طرفداران جایگزینی «علم کلام»، یا نظریه پردازان آنچه «علم کلام جدید» نامیده می شود، ناتوانی علم قدیمی است (برخلاف علم جدید) ، زیرا در تحقیقات خود از انسان غفلت کرده و در موضوعات انتزاعی غرق شده است، و امروزه قادر به پاسخگویی به مسائل و مشکلات واقعی نیست. موضوعاتی که کل بشریت و به ویژه انسان مسلمان با آن روبروست، در حالی که او دارای کتاب (قرآن) نهایی(خاتم) ، منسوخ کننده (ناسخ)، برتر و غالب (مهیمن) ، حاوی کلمات خداوندی است که قداست، ثبات و کمال آن را حفظ می کند. این امر باعث می شود که محقق بتواند اعتبار این دلیل را که بر اساس فرضیه عدم وجود انسان به طور کلی با وجوه مختلف آن در مطالعات و تحقیقات کلام قدیم است، این حقیقت را آشکار می کند که محقق را جرات می دهد تا او زنان را به عنوان الگویی برای تحقیقات در مطالعات کلامی در نظر بگیرد. بر این اساس ، سوال این مقاله این بود: وجه غیاب «انسان» و مسائل آن در مطالعات کلامی قدیم چیست؟ آیا زنان به طور خاص در این مطالعات سهمی داشتند؟ به منظور پاسخگویی به این دو سوال ، موضوعات زیر گنجانده شد: -معرفی «کلام قدیم» و «کلام جدید». -موضوع انسان در مطالعات کلامی. -زنان در مطالعات کلامی.

در جلسه‌ی نخست، درآمدی کلی به بحث‌های کمال‌شناسی الهیاتی ارائه می‌شود. در جلسه‌ی دوم، صفات شخص‌وارگی[۳]، تعالی[۴] و درون‌بودگی[۵] خدا بحث می‌شود. بحث جلسه‌ی سوّم، حول صفت جاودانگی الهی[۶] است. جلسه‌ی چهارم به بحث از علم مطلق الهی[۷] می‌گذرد. جلسه‌ی پنجم، قدرت مطلق الهی[۸] و خیر خداوند[۹] به بحث گذاشته می‌شود. و در جلسه‌ی ششم و پایانی، صفات توحید[۱۰]، بساطت[۱۱] و واجب الوجودیِ [۱۲] الهی بحث می‌شود.

از زمانی که داروین کتاب منشأ انواع را در سال ۱۸۵۹ منتشر کرد، بحث‌های پرچالش درباره این کتاب، تا امروز ادامه دارد و چالش تند و تیز بین خداباوران، ایتئیست‌ها و زیست‌شناسان همچنان ادامه دارد. نسبت خدا با تکامل داروینی، منحصر به بحث‌های آکادمیک و دانشگاهی نیست بلکه بحثی اجتماعی است که در رسانه‌های عمومی نیز نفوذ پیدا کرده است. مثلا در دادگاه‌های آمریکا درباره این بحث می‌شود که آیا تکامل داروینی اجازه تدریس دارد و یا باید ایده آفرینش گرایی را تدریس کرد و دعواهای مختلفی در ایالت‌های مختلف آمریکا صورت گرفته است. جامعه آمریکا را مثال زدم چون آمریکا جامعه متدینی است اما در مجامع عمومی و علمی در اروپا، تکامل داروینی غالب است. واکنش به کتاب منشأ انواع، منحصر در خداباوران، ایتئیست‌ها و زیست‌شناسان نبوده است و امروزه می‌بینیم که فرایند تکاملی، تقریباً همه حوزه‌ها را در بر گرفته و به مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، سینما و … پیوند خورده است و ما شاهد تفسیرهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، سینمایی و.. از تکامل داروینی هستیم. بنابراین تکامل داروینی فراتر از بحث ارگانیسم حیات است و از این جهت، پربارترین علم طبیعی پس از دوره جدید بوده است و حتی به عقیده من، پربارتر از فیزیک بوده است و شواهد زیادی برای این مدعا وجود دارد. برای مخاطبان آگاه و اهل علم که شنونده صوت این کلاس‌ها هستند، توصیه می‌کنم که به شکل منظم از مباحث استفاده کنند. اگر در خلال این مباحث، مواردی را شنیدید که با برداشت‌های ذهنی شما و انتظارات و پیش‌زمینه‌های مطالعاتی شما در تعارض بود، تعجب نکنید و اجازه دهید کلاس تعهد خود را نسبت به موضوع، انجام دهد. به این معنا که باید بحث‌های روز دنیا در حوزه تکامل داروینی را مطرح کنیم بدون اینکه گرایش دینی را در طرح مباحث، مدخلیت دهیم. روال ما در کلاس حاضر این است که قبل از ورود به تفسیر یک نظریه علمی و تبلیغ گرایش دینی، آن نظریه علمی را بدون تعصب و پیش‌داوری مطرح کنیم، آنگاه در جلسه نهایی راه‌حل‌هایی برای تعارض‌های پیش‌آمده، ارائه دهیم. همچنین مخاطبان گرامی در نظر داشته باشند که این کلاس، جمع‌بندی نهایی از نسبت نظریه تکامل داروینی با خداباوری، ارائه نمی‌دهد و این به عهده مخاطبان است و هدف ما آشنایی علاقه‌مندان، با بحث‌های روز دنیا در این حوزه است.

کارگاه امیرحسین ترکاشوند (پژوهشگر قرآن و متون دینی) با موضوع «خوانش قهر آمیز و خوانش رحمانی یا مهر بنیان از اسلام» تحت عنوان «قهر و مهر» در مهرماه ۱۳۹۸ در مشهد برگزار شد. فایل‌های صوتی جلسات در ادامه قابل دریافت است.

بحث این ترم، شر و ارتباط مسئله ی شر به اوصاف الهی و مسائل تربیتی مترتب بر مسئله ی شر است، مسئله ی شر به یک لحاظ در فلسفه ی دین و علم کلام یک مسئله ی منحصر به فرد است. از قدیم الایّام تا زمان ما در باب این که آیا وجود خدا اثبات شده است یا نشده است، دائماً مشکل وجود دارد. دیدگاه ها در باب اثبات وجود خدا در این باب سه دیدگاه وجود دارد: دیدگاه اوّل : وجود خدا اثبات شده است مراد از اثبات، اثبات عقلی و فلسفی است؛ این افراد برای این که ادعای خود را اثبات کنند باید لااقل یک دلیل عقلی بر وجود خدا اقامه کنند که این دلیل عقلی در معرض هیچ گونه انتقادی واقع نشود، نه به لحاظ منطق ماده و نه به لحاظ منطق صورت، دارای هیچ گونه عیب و ایرادی نباشد. دیدگاه دوم :وجود خدا اثبات نشده است این دیدگاه میگوید کسی نتوانسته است وجود خدا را با دلیل عقلی اثبات کند؛ یعنی وجود خدا اثبات نشده است. کسی که این ادعا را دارد، برای اثبات مدعای خود، باید در همه ی ادله ای که بشر تا کنون برای اثبات وجود خدا اقامه کرده است، نقصهایی را نشان بدهد، اگر کسی بتواند این را نشان دهد که همه ی ادلهای که بر اثبات وجود خدا اقامه شده، بلا استثناء دارای ایراد است، میتواند بگوید که وجود خدا اثبات نشده است. دیدگاه سوم : وجود خدا اثبات ناشدنی است. این قول میگوید اصلاً نمیشود وجود خدا را اثبات کرد. قول قبلی درباره ی آینده سخنی نمیگوید، بلکه میگوید، تاکنون اثبات نشده است، ولی دیگر خبر نداریم؛ ممکن است در آینده، فیلسوف یا متفکری، ظهور کند تا بتواند دلیلی بدون عیب و نقص اقامه کند؛ اما قول سوم میگوید اثبات ناشدنی است؛ یعنی در آینده هم اصلاً انتظار نبرید که کسی بیاید که بتواند بر وجود خدا، دلیل عقلی اقامه کند. کسی که این ادعا را دارد، برای اثبات ادعای خود باید نشان دهد که خدا موجودی است که قوای ذهنی بشر، قدرت اثبات وجود او را ندارد. نه بشر سابق بلکه بشر لاحق نیز همینطور است که با این قوای ذهنی نمیتواند در راه اثبات وجود خدا کاری از پیش ببرد. بشر اگر بتواند ضعف همه ی ادلّه را هم نشان بدهد، باز هم هنوز نتوانسته است اثبات کند که اثبات ناشدنی است، بلکه باید یک چیز دیگری را هم نشان بدهد؛ یعنی نشان دهد قوای ادراکی ما آن قدر محدودیت دارند که نمیتوانند در راه اثبات موجودی مثل خدا کارآیی داشته باشند. البتّه راههای دیگری هم برای اثبات این مدّعا متصوّر است، از جمله راه پارادوکسیکال بودن مفهوم خدا، که ما وارد اینها نمی شویم…