جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
اسطوره و حماسه در شاهنامه
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 39
بن مایه های اسطوره ای حکایت خیر و شر در هفت پیکر نظامی
نویسنده:
سیداحمد پارسا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
بسیاری از باورها و آیین‌های باستانی ملل مختلف در حکایت‌ها و افسانه‌های کهن آنان تجلّی یافته‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی بن‌مایه‌های اسطوره‌ای حکایت خیر و شرّ در هفت‌پیکر نظامی گنجه‌ای و پیوند آن با شاهنامه فردوسی است. در این راستا، با روش توصیفی و کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا، ارتباط حکایت خیر و شرّ در هفت‌پیکر با داستان کاوه و ضحاک در شاهنامه و پیوند این دو با یکی از باورهای بنیادین آریاییان، یعنی باور به اصل خوبی و بدی –که برخاسته ازنبرد اهریمن وهرمزد در اسطوره آفرینش است–بررسی شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که حکایت خیر و شرّ از داستان کاوه و ضحاک تأثیر پذیرفته است؛ به گونه‌ای که حتّی در برخی از موارد می‌توان این حکایت را مکمّل داستان شاهنامه به شمار آورد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 56
مشخصات اثر
اژدها در اسطوره ها و فرهنگ ایران و چین
نویسنده:
راضیه نایب زاده ,صمد سامانیان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره‌ها جلوه‌هایی از فرهنگ یک ملت و به تعبیری، خاستگاه هنر و ادبیات‌ هستند. در واقع، فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی ریشه در اسطوره‌های آن ملت دارد. وقتی سخن از اسطوره به میان می‌آید، در باور همگان، موجودات عجیب اسطوره‌ای از جمله اژدها نمایان می‌شوند.اژدها در بسیاری از باورهای اسطوره‌ای و فرهنگی چینیان حضوری جدی دارد. هدف نگارندگان این نوشتار بررسی جایگاه و مفاهیم اژدها در اسطوره‌های ایران و چین و در داستان‌های عامیانه دو ملت است. روش‌ پژوهش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات تطبیقی است. این پژوهش نشان می‌دهد که به‌جز موارد نادر اشتراک، در اسطوره‌های ایرانی،‌ اژدها در مقابل پهلوانان ‌اسطوره‌ای‌ قرار می‌گیرد و پیروزی قهرمان منوط به کشتن اژدها است، اما در اسطوره‌های چین، در نهایت، اژدها رام می‌شود و صلحی بین قهرمان و اژدها به وجود می‌آید. اژدها در فرهنگ و باورهای عامیانه ایران باز همان سیر ‌اهریمنی خود را می‌پیماید، در مقابل در فرهنگ چین اژدها جایگاه ویژه‌ و مثبتی دارد.
صفحات :
از صفحه 237 تا 271
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی پیوند عشق و حماسه در شاهنامه فردوسی و داستان کوراوغلو
نویسنده:
عاتکه رسمی، سکینه رسمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
داستان های حماسی بازتاب عواطف، احساسات و نحوه تفکر انسان ها در دوره ای از تاریخ هستند. اگرچه زبان متون حماسی و غنایی با هم تفاوت دارد، یکی از بن مایه های داستان های حماسی عشق است. در شاهنامه فردوسی و داستان کوراوغلو مضمون های حماسی و غنایی در کنار یکدیگر دیده می شوند و ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند. داستان های «زال و رودابه»، «تهمینه و رستم»، و «بیژن و منیژه» از جمله بهترین داستان های غنایی فارسی به شمار می روند. در داستان حماسی کوراوغلو نیز موضوع عشق که اغلب از سوی زنان ابراز می شود، در بیشتر مجلس ها در میان داستان یا در پایان آن، دیده می شود. این مقاله با آگاهی به این نکته که روح حاکم بر شاهنامه و داستان کوراوغلو حماسه، تاریخ، ملیت، داد و معنویت است و داستان های حماسی چون برگرفته از زندگی هستند، خالی از عشق نتوانند بود، به بررسی تطبیقی خاستگاه عشق و ویژگی های آن، صفات معشوق، کیفیت ظهور عشق و پیامدهای آن در این دو اثر حماسی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 209 تا 237
مشخصات اثر
بررسی نقش مایه های مشترک در اسطوره های برادرکشی
نویسنده:
سیدامیر جهادی حسینی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
برادرآزاری و برادرکشی در شمار کهن ‏الگوهایی است که سابقه‏ای به درازای عمر بشر دارد و پیشینه آن به ادیان و اسطوره ‏های مربوط به آغاز آفرینش بازمی‏ گردد. در این کهن‏ الگو، حس رقابت و حسادت میان برادران به علل گوناگونی ازجمله توجه بیش از حدّ پدر به یک برادر، یا دستیابی او به یک موقعیت ممتاز برانگیخته می‏ شود. داستان‏های اسطوره‏ای با مضمون برادرکشی در آثار ملل مختلف دیده می ‏شود. مقایسۀ این آثار وجوه اشتراک و شباهت آنها را آشکار می‏ کند و نشان می ‏دهد که بیشتر این داستان‏ها نقش‏ ویژه ‏های مشابهی دارند که در اغلب اسطوره‏ های مرتبط نمود یافته ‏اند. گونّ دیگر برادرکشی، برادرکشی‏ های تاریخی است که آن هم از اعصار کهن در تاریخ و ادب ملل گوناگون به وقوع پیوسته است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که مضمون برادرکشی در اسطوره ‏های ملل مختلف در چه اشکالی نمود یافته است؟ برای پاسخ به این پرسش، با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا نمونه‏ های کهن‏ الگوی برادرکشی در اسطوره‏ های سرزمین‏ های گوناگون را ذکر کرده‏ ایم و سپس به بیان نقش‏ مایه‏ های مشترک در بین این اسطوره ‏ها پرداخته‏ ایم و آنها را به ‏لحاظ ساختاری تحلیل کرده ‏ایم.
صفحات :
از صفحه 43 تا 80
مشخصات اثر
بررسی علت تحولات نخستین انسان از یمه تا کیومرث، در اسطوره های زردشتی
نویسنده:
فاطمه وفایی ,ابوالقاسم اسماعیل پور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره های زردشتی مثل تمام اسطوره ها از دوره ای به دورۀ دیگر دستخوش تغییر و تحولاتیشده اند. این تغییرات به دلایل متعددی صورت گرفته است؛ ازجمله تغییر ساختار اجتماعی، شیوه های تولیدی و نوع ادارۀ حکومت. این عوامل در ارتباطی دوسویه با باورهای دینی قرار دارند؛ یعنی هم از آنها تأثیر گرفته اند و هم بر آنها تأثیرگذاشته اند. اسطورۀ نخستین انسان نیز که بخشی از اسطورۀ آفرینش است، تغییر یافته است. پس از سکونت بخشی از قوم آریایی در نجد ایران، جامعۀ ایرانی شکل گرفت. به تدریج این قوم دستخوش تغییراتی شد و به این ترتیب، اسطورۀ ایرانی بنا به نیازهای جدید جامعۀ ایرانی و با توجه به شرایط جدید با این تغییرات سازگار شد. یمۀ آریایی(نخستین انسان) نقش مهم شاه نخستین و سپس شاه آرمانی را بر عهده گرفت و برخی از ویژگی های نخستین انسانی یمه به مهم ترین چهرۀ اسطوره ای زردشتی،یعنی نخستین انسان بدل شد. پژوهش حاضر به بررسی این دگرگونی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 301 تا 332
مشخصات اثر
تحلیل اسطوره ای رمان درد سیاوش با نگاه به تاثیر کودتای 28 مرداد 1332 در بازتاب اسطوره ها
نویسنده:
حسینعلی قبادی ,سعید بزرگ بیگدلی ,محمد علیجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره‌ها در طول تاریخ، هم از حوادث سیاسی - اجتماعی تأثیر می‌پذیرند و هم بر آنها تأثیر می‌نهند. در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 یکی از اصلی‌ترین حوادث تأثیرگذار بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود که موجب شد نویسندگان حوزه ادبیات و داستان‌نویسی به اسطوره ‏ها گرایش یابند؛ اسطوره‌هایی که بازتاب‏ دهنده ناخودآگاه جمعی مردم ایران در سال‏های بعد از کودتا هستند. رمان درد سیاوش اثر اسماعیل فصیح یکی از شاخص‌ترین داستان‌هایی است که نمایانگر جریان اسطوره‌گرایی در آن سال‏ها است. مقاله حاضر با بهره‏ گیری از روش توصیفی- تحلیلی و چارچوب نظری نقد اسطوره‌ای، به تحلیل ادبیات اسطوره‌ای و چگونگی بازتاب اسطوره در این اثر می ‏پردازد. این پژوهش نشان می ‏دهد که نویسنده رمان با توجه به نوع شخصیت و تیپ فکری‌اش و همچنین متناسب با موقعیت خاص زمانی، به بازآفرینی شخصیت‌ها، روایات و فضاهای اسطوره‌ای کهن با تکیه‌ بر روایت اسطوره‌ای داستان سیاوش از شاهنامه دست زده است. هدف وی از انتخاب زمان مرگ سیاوش، قهرمان داستان، در 28 مرداد 1332 این بوده است که هم او را با مصدق همانند کند و هم با ارجاع به اسطوره سیاوش، قهرمان‌کشی ایرانی‌ها را نشان دهد؛ به عبارتی دیگر، فضای داستان را وسعت بخشد و آن را با کل تاریخ ایران مطابقت دهد.
صفحات :
از صفحه 209 تا 235
مشخصات اثر
بررسی عناصر مشترک در شاهنامه و سرود نیبلونگن
نویسنده:
کامبیز صفیئی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
حماسه شاید قدیمی ‏ترین گونه روایی نباشد، اما به‏ یقین، مسلط‏ ترین گونه در تمام دوره‏ های باستان و سده ‏های میانی بوده است. حماسه و اسطوره در تمام فرهنگ‏ ها و خرده ‏فرهنگ‏ ها، چه به صورت شفاهی و چه به صورت نوشتاری، دیده می‏ شود. حماسه‏ از اسطوره تغذیه می‏کند و در بعضی فرهنگ‏ ها ادامه آن است. ادبیات جهان سرشار از عناصر حماسی- اسطوره ‏ای است. این عناصر در دو اثر برجسته در ادبیات ایران و آلمان، شاهنامه و سرود نیبلونگن، نیز به‏‏ روشنی دیده می‏ شود؛ عناصر مشترکی چون پهلوانان اسطوره‏ای، وجود حیوانات مافوق طبیعی، جنگ و نبرد و کین‏ خواهی و... . در این جستار، نگارنده ضمن بیان پیشینه تاریخی هر دو اثر، به ‏طور مفصل، به بررسی و مقایسه اَبرقهرمان- پهلوان (رستم و زیگفرید)، جهان‌بینی، تفاوت دیدگاه، ویژگی‌های مشترک حماسی و تاریخی، و مضمون‏های مشترک این دو اثر جاودان در ادبیات حماسی ایران و آلمان پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 153 تا 182
مشخصات اثر
ژرف ساخت اسطوره ای پدرسالاری در ازدواج های ایرانیان با نیرانیان در شاهنامه
نویسنده:
رضا ستاری,مرضیه حقیقی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
پیوند مردان ایرانی با زنان نیرانی یکی از رایج ‏ترین نوع ازدواج‏ ها در شاهنامه است که به‏ ویژه در بخش پهلوانی بسامد بسیار بالایی دارد. در شاهنامه، پادشاهان و یلان برجسته ایرانی با زنانی غیر ایرانی و عموماً تورانی ازدواج می‏ کنند. از این ازدواج‏ ها با عنوان ازدواج برون‏ همسری، یا ازدواج برون‏ قبیله ‏ای یاد می‏ شود. در نمادشناسی باستانیِ شاهنامه، ایران سرزمین مقدّس و اهورایی، و توران، سرزمین آلودگی‏ها و نیروهای اهریمنی، است. از سوی دیگر، در باورشناسی باستانی، زنان کانون‏ های آمیختگی و وابستگی به زمین هستند و در مقابل، مردان، موجوداتی اهورایی، آسمانی و فارغ از آلودگی‏های زمینی به شمار می ‏آیند. اسطوره‏ های کهن ایران، بنابر سابقه طولانی تسلّط فرهنگ پدرسالاری، دارای ژرف‏ ساختی مرد کانون هستند؛ از این رو، در روند دگرگونی اسطوره‏ ها به حماسه ملّی، مفاهیم و برداشت‏ های زن‏ ستیزانه را نیز به حماسه افزوده ‏اند. در این پژوهش علاوه بر بررسی ژرف‏ ساخت اسطوره ‏ای این پیوندها، مؤلّفه‏ های پدرسالاری در آنها باز کاوی شده است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 151
مشخصات اثر
نکته ای تازه در فرزندکشی گشتاسب
نویسنده:
علی حیدری ,قاسم صحرایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
گشتاسب در متون دینی زرتشتی شخصیتی موجه و حتی مقدس دارد، اما در شاهنامۀ فردوسی و بیشتر کتاب های تاریخی بعد از اسلام، پادشاه منفور و تبه کاری است که پسر دلاور خود اسفندیار را آگاهانه به کام مرگ می فرستد. اغلب منتقدان معاصر نیز در تحلیل شخصیت گشتاسب، نظر فردوسی را پذیرفته و تکرار کرده اند. در این مقاله ضمن نگاهی گذرا به شخصیت گشتاسب و اسفندیار در متون دینی قبل از اسلام و شاهنامه و دیگر متون تاریخی بعد از اسلام و همچنین تحلیل نظر منتقدان معاصر، سعی شده است از منظر قصه که با اسطوره ارتباطی تنگاتنگ و ناگسستنی دارد، شخصیت دوگانۀ گشتاسب در ارتباط با اسفندیار تحلیل و توجیه شود. در یکی از مناسک و سنت های قصه که در سراسر جهان نمونه های فراوانی دارد، قربانی شدن پسر ارشد برای حفظ و بقای تخت و تاج پدر است. در این آیین پسر با طیب خاطر خود را قربانی پدر و تخت و تاج او می کند و به افتخاری بس بزرگ نائل می شود و پدر نیز مستوجب هیچ سرزنش و نکوهشی نمی شود.
صفحات :
از صفحه 85 تا 114
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 39