جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«حدیقة الشیعة»، کتابى کلامى به زبان فارسى، تألیف ملا احمد بن محمد نجفى مقدس اردبیلى است. این کتاب داراى دو جلد است که درباره اهل بیت علیهم السلام و فضائل بى‏ شمار آنها بر اساس کتب معتبر اهل سنت و شیعه به بحث و بررسى مى‏ پردازد و دلائل عقلى و نقلى بر امامت ائمه اطهار علیهم السلام را با قلمى ساده و روان توضیح مى ‏دهد. این کتاب داراى مجلد دیگرى نیز هست که به زندگانى و حالات پیامبر اکرم (ص) مى ‏پردازد؛ اما تاکنون به چاپ نرسیده است. در حدیقة الشیعه، نویسنده به شرح معنى امامت و اوصاف و شرایط امامان پرداخته، آن‏گاه شرح حال یکایک امامان را از امیرالمؤمنین (ع) تا امام عصر (عج) ذکر مى‏ کند. در بخشى از کتاب مؤلف به ذکر مطاعن مشترک خلفاى سه‏ گانه پرداخته و در ادامه طى فصولى جداگانه و مستقل مطاعن ویژه هر یک از آنها را ذکر مى ‏کند. وى همچنین فصلى را به ذکر مطاعن ویژه معاویه و بنى ‏امیه اختصاص داده است. در فصلى دیگر از کتاب نویسنده معجزات و قضاوت هاى شگفت حضرت على (ع) را ذکر مى‏ کند. نویسنده ضمن بیان شرح حال و زندگانى امام جعفر صادق (ع) که همزمان با پیدایش تصوف اسلامى بوده است، به ذکر یکایک فرقه ‏هاى صوفى و افکار و اقوال و آراء ایشان پرداخته و با بیانى تند به رد و تشنیع و تقبیح ایشان مى‏ پردازد.

«الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم»، نوشته علامه زين الدين على بن يونس نباطى بياضى، متوفاى 877 ق است. اين كتاب، به زبان عربى و در موضوع اثبات اصول عقايد خصوصا امامت ائمه اطهار (ع) مى‌ باشد. موضوع اصلی این کتاب، کلام و عقائد است ولی به منظور اثبات امامت و خلافت بلافصل علی بن ابیطالب (ع) بخشی از فضائل و مناقب ائمه را ذکر می‌ کند. این اثر که سبب شهرت بیاضی گردیده است درباره مسائل مهم کلامی مانند: اثبات واجب الوجود و صفات او، جبر و تفویض، وجوب بعثت، عصمت انبیا، معجزه، اثبات وصی و صفات او، اثبات امامت علی (ع)، وجوب عصمت امام، نص پیامبر (ص) بر امامت علی (ع) و اولادش، علائم ظهور امام مهدی (عج)، رد شبهات وارد شده بر شیعه امامیه بحث کرده است.

«الصراط المستقيم إلى مستحقي التقديم»، نوشته علامه زين الدين على بن يونس نباطى بياضى، متوفاى 877 ق است. اين كتاب، به زبان عربى و در موضوع اثبات اصول عقايد خصوصا امامت ائمه اطهار (ع) مى‌ باشد. موضوع اصلی این کتاب، کلام و عقائد است ولی به منظور اثبات امامت و خلافت بلافصل علی بن ابیطالب (ع) بخشی از فضائل و مناقب ائمه را ذکر می‌ کند. این اثر که سبب شهرت بیاضی گردیده است درباره مسائل مهم کلامی مانند: اثبات واجب الوجود و صفات او، جبر و تفویض، وجوب بعثت، عصمت انبیا، معجزه، اثبات وصی و صفات او، اثبات امامت علی (ع)، وجوب عصمت امام، نص پیامبر (ص) بر امامت علی (ع) و اولادش، علائم ظهور امام مهدی (عج)، رد شبهات وارد شده بر شیعه امامیه بحث کرده است.

مصائب النواصب فی الرد علی نواقض الروافض نوشته قاضی سید نورالدین بن شرف‌الدین مرعشی حسینی تستری (956-1019ق)، با موضوع کلام اسلامی، ردی بر کتاب «نواقض الروافض» میرزا مخدوم شریفی تبریزی است. قاضی نورالله شوشتری در سال 995ق از تألیف این کتاب فراغت یافت و همان‌طور که در خاتمه متذکر شده، آن را در هفده روز نوشته و به پایان رسانده است. کتاب دارای مقدمه محقق، مقدمات مؤلف (هشت مقدمه) و مطالب کتاب در شش فصل (که سه فصل آن در جلد اول و سه فصل در جلد دوم بیان شده است) است. از سبک نوشتاری کتاب چنین برداشت می‌شود که نویسنده معتقد است که این کتاب پاسخی نظامی در حوزه قلم به مخالفان است. بنابراین وی، حملات میرزا مخدوم در نواقض را با سبکی حماسی پاسخ گفته است. ایشان فصول و بخش‌های کتاب را با اصطلاحات نظامی نام‌گذاری کرده است. او علت نام‌گذاری کتاب و سبک نگارش حماسی آن را به این جهت می‌داند که بحث با مخالف را جهاد می‌شمارد. لذا در نوشتن آن به‌جای فصل به جُند تعبیر کرده است. وی پس از خطبه مُسَجَّعش، هشت مقدمه بر کتاب نگاشته و سپس شش لشکر (بخش) آورده، در لشکر چهارم بیست‌وسه طایفه و در لشکر ششم هفت پرچم را بحث کرده است. ترتیب کتاب به‌صورت مقدمه، سپاهیان (جنود)، لشکریان (صفوف)، رسته‌ها (طوایف) و پرچم‌ها (رایات) است منتهی جنگ در اینجا با تیرهای قلم و شمشیرهای استدلال صورت می‌پذیرد.

الهدف من بعثه الانبیاء دعوه النباس الی القیم الألهیه و إرساء روح التوحید، و الإنقیاد لله عزوجل فی جمیع مجالات الحیاه، إذ الغایه من خلق الانسان کما فی القرآن الکریم تنحصر فی امر واحد و هو عبودیه الله عزوجل حیث التوجه نحو الکمال المطلق و الفیض الامتناهی. ولکن حسب شهاده القرآن الکریم و النظر للواقع فإن غالبیه الناس لم یکونوا علی قدر حمل الأعباء الرسالیه ، بل کانوا علی عکس ذلک تماما، و علی ممر التاریخ لم یتبع الحق الا القله. فالامم الماضیه انحرفت عن مسار الأنبیاء، و هکذا الأمه الإسلامیه أیضا بشهاده الواقع، إلا القلیل ممن تفانی فی ذات الله عزوجل. فی هذا الکتاب نبحث عن کیفیه الانحراف التی حصلت فی الامم التی اتبعت الرسل و نسبت الی الدیانات السماویه، فهل المشکل فی عدم وفاء القوانین الالهیه بحاجات البشریه، او فی عدم قیام الأنبیاء بدورهم کما ینبغی او هی مشکله اخری؟!

کتاب " منع تدوين الحديث" اثر علی شهرستانی می باشد که به موضوع جلوگیری از کتابت حدیث، چرایی و چگونگی آن می پردازد. عناوين اصلي كتاب شامل: عوامل جلوگيري جريان دو خطّ مشي پس از پيامبر صلي الله عليه و آله بحران ها و برون رفت ها؛ نمونه هايي از گسترۀ دو مكتب؛ استمرار جريان اجتهادِ ابوبكر و عمر؛ حاكمان و روند عادي سازي فقه حكومتي؛ مراحل سه گانه جلوگيري از تدوين حديث؛ مراحل منع؛ تثبيتِ دو روش در دورۀ امويان؛ انگيزه هاي تحريف و انحراف

کتاب فسئلوا أهل الذكر، اثر محمد تیجانی، کتابی است در بررسی عقاید شیعه و اهل سنت و اشاره به ویژگی‌های مذهب تشیع که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. گزارش محتوا نویسنده در مقدمه، به بیان این مطلب پرداخته که پرسش‌هایى که در این کتاب مطرح شده است، ویژه مسلمانان کنجکاو، خصوصا اهل سنت می‌باشد؛ آنها که مى‌پندارند فقط خود به سنت راستین نبوی چنگ زده‌اند، بلکه دیگر مسلمانان را محکوم کرده و گاهى به استهزاء مى‌گیرند در بخش اول، سؤال‌هایی در رابطه با ذات اقدس احدیت مطرح شده است، از قبیل: رؤیت و جسم بودن خداوند؛ عدل الهی با جبر چگونه سازش دارد؛ سخن اهل ذکر درباره خداوند و اهل ذکر درباره خداوند متعال چه می‌گویند در بخش دوم، سؤال‌های پیرامون پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) مطرح و پاسخ داده شده است. آیات، دلالت واضح و روشن دارد بر عصمت کامل پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در همه چیز و همه حال، اهل سنت را مخاطب قرار داده که: «شما معتقد به عصمت او فقط در تبلیغ قرآن مى‌باشید و در غیر آن، او را مانند دیگر مردم مى‌دانید که هم اشتباه مى‌کند و هم درست مى‌گوید و براى اثبات خطا و اشتباهش در مناسبت‌هاى گوناگون، به رخدادها و حوادثى، استدلال مى‌کنید که در صحاحتان آمده است؛ پس اگر امر چنین است، دلیلتان در ادعاى تمسک جستن به کتاب خدا و سنت رسولش چه مى‌باشد؛ حال آنکه سنت را معصوم نمى‌دانید و خطا را در آن امکان‌پذیر مى‌دانید. بر این اساس و طبق عقیده شما، کسى که به کتاب و سنت، چنگ مى‌زند، از گمراهى به‌دور نیست، به‌ویژه اینکه اگر بدانیم تمام آیات قرآن، با سنّت پیامبر، تفسیر و تبیین شده است. پس استدلال شما چیست در اینکه تفسیر و تبیینش، مخالف کتاب خداوند متعال نمى‌باشد»؟ بخش سوم، درباره اهل‌بیت (علیهم السلام) است. در بخش چهارم، به بحث پیرامون احوال برخی از اصحاب پرداخته شده است. نویسنده، معتقد است تمام احکام تشریعى و عقاید اسلامى از راه اصحاب به ما رسیده است و هیچ‌کس ادعایى ندارد که از راه کتاب و سنت، عبادت خدا مى‌کند، جز اینکه اصحاب واسطه رساندن این دو مصدر اصلى به تمام مسلمانان در شرق و غرب عالم هستند و از اینکه اصحاب، پس از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) اختلاف کردند، متفرق شدند، به هم فحش دادند، یکدیگر را لعن کردند و حتى با هم پیکار نموده و همدیگر را کشتند، به اعتقاد وی، نمى‌شود بدون هیچ بحث و نقد و اعتراض و تحقیقى، احکام را از آنان فراگرفت و همچنین نمى‌توانیم به نفع یا علیه یکى از آنان داورى کنیم جز اینکه احوال و اوضاعشان را بررسى کرده و تاریخ زندگى آنان را چه در حیات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و چه پس از آن، بررسى نماییم و بدین‌سان حق‌جوى را از دنباله‌روى باطل و مؤمن را از تبهکار و مخلص را از منافق و مرتد را از شاکر جدا ساخته و تشخیص دهیم در بخش پنجم، به بررسی اعمال، رفتار و زندگانی خلفای سه‌گانه پرداخته شده است. نویسنده، معتقد است انسان پژوهشگر اگر کتاب‌هاى تاریخ را بررسى کند و بر برخى از مسائل پشت پرده خلفاى سه‌گانه آگاه شود، مطمئن مى‌شود که آنان از نگارش احادیث پیامبر، خوددارى کردند و حتى نگذاشتند مردم، آن احادیث را بازگو یا به دیگران منتقل کنند؛ زیرا بدون شک مى‌دانستند که این احادیث هرگز با منافعشان سازگار نیست و حداقل با بسیارى از احکامى که به‌خاطر منافع خود ساختند و طبق اجتهاد شخصی‌اشان تأویل کردند، تعارض دارد و بدین‌سان حدیث پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که پس از قرآن کریم، دومین منبع از منابع شریعت اسلامى است، بلکه مفسر اولین مصدر و منبع تشریع است، در دوران آنان، ممنوع اعلام شده بود؛ ولذا تمام حدیث‌نگاران و تاریخ‌نویسان، متفق‌القولند بر اینکه نگارش و جمع‌آورى حدیث در دوران عمر بن عبدالعزیز یا چندى پس از او، آغاز شد بخش ششم، پژوهشی است کوتاه پیرامون خلافت و مسائل پشت پرده آن که قبل از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و پس از آن رخ داده است نویسنده در بخش هفتم، به توضیح این مطلب پرداخته که مشکل حدیث از بزرگ‌ترین مشکلاتى است که امروزه مسلمانان دست‌به‌گریبان آنند، به‌ویژه در این دوران که از دانشگاه‌هاى وهابیان، دکترهاى متخصصى در فنون حدیث‌شناسى فارغ‌التحصیل شده‌اند و تنها احادیثى را حفظ مى‌کنند که با مذهب و عقیده و مسلکشان سازگار باشد که بیشتر این احادیث، ساخته و پرداخته امویان و نیاکانشان است که تمام هم و غمشان خاموش کردن نور رسالت بوده و پیامبر را - العياذ بالله - مانند یک نادان خرف‌زده‌اى ترسیم کرده‌اند که نمى‌داند چه مى‌گوید و به احادیث و کردارها و افعالش که با یکدیگر تناقض دارند و دیوانگان را به خنده وامى‌دارند، هیچ توجهى ندارد و هرچند پژوهشگران و دانشمندان اهل سنت تلاش کردند که احادیث را تصفیه و پاکسازى کنند، ولى متأسفانه هنوز کتاب‌هاى صحیح و معتبر پر است و همچنین کتاب‌هاى شیعیان نیز از این تحریف‌ها و روایات ساختگى سالم نمانده است و خودشان هم اعتراف مى‌کنند به اینکه هیچ کتاب صددرصد صحیحى جز کتاب خدا ندارند و هرچه جز قرآن است باید بررسى شود، ولى اهل سنت، اتفاق نظر دارند بر اینکه دو صحيح البخاري و مسلم، صحیح‌ترین و معتبرترین کتاب‌ها پس از قرآن است، بلکه ادعا مى‌کنند که هرچه در این دو کتاب است، صحیح مى‌باشد. بدین خاطر نویسنده در این بخش و نیز بخش آخر، سعى کرده است نمونه‌هایى از احادیثى را که بخارى و مسلم آورده‌اند و در آنها قداست پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و یا اهل‌بیت (علیهم السلام) را مورد سؤال قرار داده‌اند، یادآور شده و با خواننده در میان بگذارد

«النص و الاجتهاد» یا «الاجتهاد فی مقابل النص» کتابی در موضوع امامت و خلافت نوشته سید عبدالحسین شرف الدین عاملی، از علمای لبنان است. این کتاب در اثبات حقانیت و برتری امام علی (ع) و بیان حدود صد مورد از مخالفت‌ های خلفا و برخی صحابه با قرآن و صریح (نص) گفتار رسول خدا (ص) است. نویسنده بدون قضاوت درباره انگیزه این مخالفت‌ ها، تنها به بیان موارد آنها از منابع اصلی اهل سنت می‌ پردازد. این کتاب در هشت فصل، ۱۰۰ مورد اجتهاد در مقابل نص (اعمال نظر شخصی در مقابل کلام صریح پیامبر) را که خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان رسول خدا یا بعد از رحلت آن حضرت مرتکب شدند، برمی‌ شمرد و قضاوت را به مخاطب واگذار می‌ کند. شرف الدين در مورد هر یک، نظرات علمی، تحقیقی و منتقدانه خود را بیان می ‎کند.

«النص و الاجتهاد» یا «الاجتهاد فی مقابل النص» کتابی در موضوع امامت و خلافت نوشته سید عبدالحسین شرف الدین عاملی، از علمای لبنان است. این کتاب در اثبات حقانیت و برتری امام علی (ع) و بیان حدود صد مورد از مخالفت‌ های خلفا و برخی صحابه با قرآن و صریح (نص) گفتار رسول خدا (ص) است. نویسنده بدون قضاوت درباره انگیزه این مخالفت‌ ها، تنها به بیان موارد آنها از منابع اصلی اهل سنت می‌ پردازد. این کتاب در هشت فصل، ۱۰۰ مورد اجتهاد در مقابل نص (اعمال نظر شخصی در مقابل کلام صریح پیامبر) را که خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان رسول خدا یا بعد از رحلت آن حضرت مرتکب شدند، برمی‌ شمرد و قضاوت را به مخاطب واگذار می‌ کند. شرف الدین در مورد هر یک، نظرات علمی، تحقیقی و منتقدانه خود را بیان می ‎کند.