جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر از دانشمند محترم آیت الله سبحانی حفظه الله درباره عقاید و خطاهای عقایدی و فکری وهابیت و رد شبهات آنان می باشد. مباحث مهمی از قبیل توحید در وهابیت، تعمیر قبور، ساخت بنا بر آن، زیارت قبور ، توسل ، شفاعت و... در این کتاب مطرح و به شبهات وهابیت پاسخ های مناسب داده می شود.

موسوعة فضائل القرآن الحكيم و خواص سوره و آياته، تألیف عبدالله صالحی نجف‎آبادی، کتابی است سه جلدی به زبان عربی با موضوع علوم قرآنی. نویسنده در این اثر به بیان فضایل و خواص سوره‎ها و آیات قرآنی پرداخته و روایات وارده در این زمینه را با استناد به «اخبار من بلغ» بدون پیرایش، ذکر کرده است. کتاب، دارای اهدائیه، مقدمه و محتوای مطالب است. نویسنده در نگارش این اثر از 148 منبع عربی از منابع شیعه و سنی بهره برده که برخی از آنها عبارتند از: ينابيع المودة سلیمان بن ابراهیم قندوزی، وافی فیض کاشانی، نوادر راوندی، نزهة الناظر في الجمع بين الأشباه و النظائر یحیی بن سعید حلی، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة میرزا حبیب‎الله هاشمی خوئی، المنجد في اللغة و الأعلام، من‎لايحضره‎الفقيه شیخ صدوق، مناقب آل أبي‎طالب محمد بن علی بن شهرآشوب سروی مازندرانی و... کتاب با ذکر آیه 2 سوره بقره و آیه 17 سوره اسراء آغاز می‎شود[۲]. نویسنده در مقدمه پس از حمد و ثنای الهی، از اعجاز قرآن و لزوم اعتقاد به آن و آثار و خواصش صحبت می‎نماید و در این راستا به خود آیات قرآنی و روایتی از شیخ طوسی با اسنادش از پیامبر(ص) و نقل قول طبرسی از ابن مسعود در جهت تأیید این مطلب صحبت می‎کند. او درباره سبب تألیف این اثر این‎گونه توضیح می‎دهد: احادیث فراوان و آثار زیادی از فریقین از اهل بیت وحی و علم، درباره فضیلت قرائت قرآن و عظمت آن و ثواب تلاوتش در زمان‎های مختلف وارده شده است؛ همچنین روایاتی درباره خواص سوره‎ها و آیات قرآن و منافع آن، مانند: استشفای به قرآن و جلب رزق و روزی و دوری جستن با قرآن از شرور و آفات و... نقل شده است و ازآنجاکه این روایات و احادیث در کتاب‎های تفسیر و حدیث و غیره پراکنده بودند و مراجعه و دسترسی به آنها سخت و دشوار می‎نمود، من علاقه داشتم این موارد را در کتاب مرتب و مجموعه واحدی گرد آورم تا مراجعه و دسترسی به آنها آسان گردد... در این راستا تمام توانم را در مراجعه به منابع و مصادری که دسترسی به آنها برایم ممکن بود، به‎کار گرفتم تا احادیث و آثار را جمع کنم و نتیجه آن، به‎صورت کتاب حاضر در آمد. از جمله منابع این اثر، کتاب «خواص القرآن العظيم و يُسمّی منافع القرآن العظيم» است که منسوب به امام جعفر صادق(ع) می‎باشد و ازآنجاکه این اثر، مانند سایر مصادر نیست که به‎صورت مستقل وجود داشته باشد، نویسنده در استفاده از این منبع به چاپ مواردی از آن در «مجله علوم حدیث» دانشکده علوم حدیث تهران استناد کرده است و همچنین به مصادری مانند «جنة الأمان الواقية»، معروف به مصباح کفعمی و «البرهان في تفسير القرآن» سید هاشم بحرانی که از «خواص القرآن العظيم» نقل حدیث کرده‎اند، رجوع کرده است. از نکات لازم به ذکر این اثر این است که عبدالله صالحی نجف‎آبادی در آن احادیث صحیح و ضعیف را باهم نقل کرده است و تلاشی در راستای جداسازی روایات صحیح و حسن از ضعیف نکرده است. همچنین به اختلاف نسخه‎ها و متون نیز کاری نداشته و به آن توجه نکرده است، بلکه صرفا با ذکر منبع و مأخذ به ذکر روایت پرداخته و البته برخی اختلافات و موارد دشوار مهم را در حواشی آورده است و انتخاب در موارد اختلاف را هم برعهده خوانندگان اهل علم و فضل گذاشته است. وی در راستای توجیه این کار (جدا نکردن روایات صحیح و غیر صحیح در این باب) به احادیث «من بلغ» استناد کرده و هفت مورد از این روایات را ذکر می‎نماید. محتوای «اخبار من بلغ» این است که هر انسانی که چیزی از روایات برای او نقل شود که محتوای آن ثواب در ازای عمل کردن به کار خاصی است و به آن روایت عمل کند، اجر و ثوابی که به گوشش رسیده بوده، برایش در نظر گرفته می‎شود، هرچند که در واقع چنین چیزی نبوده باشد. نویسنده علاوه بر «اخبار من بلغ»، به روایات دیگری هم که به‎لحاظ محتوایی مشابه آنها هستند، استناد کرده و دلیل دیگری نیز برای این کار می‎آورد که محتوای آن استناد به عادت شخص کریم و بخشنده است که به‎خاطر اکرام پیامبر(ص) و خاندانش(ع) عمل بندگانش را که به قصد طاعت او انجام شده، ضایع نمی‎نماید. البته دستیابی به این آثار را منوط به تحقق شرایطی، از جمله ایمان و اعتقاد شخص به آن امر، اخلاص وی در انجام عمل، رعایت شرایط و کیفیات زمانی و مکانی و... که برای عمل و تحقق اثر یا ثواب آن ذکر شده، طهارت شخص و... می‎داند و سپس پنج روایت را در شرایط استجابت دعا ذکر می‎کند. محتوای مطالب این اثر برحسب روایات و عناوین در شش فصل که در دو باب اصلی قرار دارند، مطرح شده است: باب اول، حاوی روایات و احادیثی است که درباره فضیلت و عظمت، ثواب تلاوت، خواص سوره‎ها و آیات قرآن وارد شده‎اند. این باب دو فصل دارد: فصل اول، حاوی مطالبی است که متعلق به فضائل قرآن و عظمت آن، ثواب تلاوتش، تعلیم و تعلمش، کیفیت قرائت و حفظش، استشفای به آن و غیره است که سرجمع دربردارنده 44 موضوع در ده عنوان است. فصل دوم، به بیان فضیلت هر سوره‎ای به‎صورت خاص و جداگانه و ثواب قرائت آن می‎پردازد. در این فصل همچنین خواص هر سوره و خواص برخی آیاتش که به‎صورت منحصر و مستقل در روایات آمده بیان می‎شود. دومین باب، حاوی احادیث و روایاتی است که درباره خواص سوره‎ها و آیات و منافعشان و دفع آفات و امراض و قضای حوایج در امور مختلف در زمان‎ها و مکان‎های خاص وارد شده که دارای چهار فصل است: فصل اول، احادیثی را در بر دارد که شامل فضایل و خواص برخی از سوره‎ها باهم، یا یک سوره کامل از قرآن یا مجموعه برخی از آیات باهم هستند. دومین فصل، درباره روایاتی است که در فضیلت و خواص آیاتی از سوره‎های مختلف درباره استشفای به آن برای دفع مرض یا دفع مخاویف و آفات وارد شده‎اند. سومین فصل، روایاتی با مضمون خواص سوره‎ها و آیات شفابخشی است که در ضمن حرزها و اوراد برای دور ماندن از هر امر مخوفی یا شفای مسحور یا مصروع و... وارد شده و فصل چهارم، در ذکر سوره‎ها یا آیاتی است که ضمن نمازهای مستحبی وارده از اهل‎بیت(ع) به‎عنوان سیره و عمل عبادی آنان یا بیان توسل به آن نماز در قضای حاجت و شفای مریض، البته در زمان و مکان خاص، وارد شده است.

مروی اجمالی بر اصول اعتقادات شیعه امامیه و ادله عقلی و نقلی مربوط به آن‌ها است. در نوشتار حاضر ضمن تبیین ضرورت تحقیق در اصول دین برای فهم مسایل اعتقادی و رابطه بین فطرت و ایمان، به بحث در مورد مسایل مربوط به توحید و خداشناسی و اثبات وجود صانع از منظر شیعه پرداخته شده و مباحثی مانند اسماء و صفات الهی، بداء، نفی جبر و اختیار، اثبات امر بین الامرین و عدل الهی پرداخته شده و دلایل عقلی و نقلی مربوط به آن‌ها بیان شده است. در ادامه نویسنده به تبیین مسایل مربوط به اعتقاد شیعیان نسبت به نبوت عامه و خاصه، قرآن کریم و عدم تحریف آن، امامت و ولایت اهل‌بیت(ع)، توسل، زیارت، معاد و حیات پس از مرگ، عالم برزخ، شفاعت، تکلیف ارواح مؤمنان بعد از مرگ و رجعت پرداخته و دلایل عقلی و نقلی مربوط به آن‌ها را نیز ذکر نموده است.

تفسیر " قدوة التفاسير في المأثور عن خاتم الانبياء والمرسلين" همانگونه که از نام آن هم مشخص است، تفسیری است روایی و ماثور از پیامبر بزرگوار اسلام که احادیث تفسیری ایشان از طریق اهل بیت (شیعه) رسیده است و گاها از احادیث اهل عامه هم که در کتب معتبرشان ذکر شده است ، در این کتاب ارزشمند ذکر شده است.

تفسير الشهيد زيد بن علي(ع) المسمى تفسير غريب القرآن، از جمله كتب تفسيرى عربى منسوب به زيد فرزند امام زين‌العابدين(ع)(شهادت 121ق) است. اهميت اين كتاب به دليل قدمت آن است و اينكه از قديمى‌ترين كتبى است كه در علم لغت و تفسير به دست ما رسيده است. اين كتاب پس از سال 118ق، تأليف شده است. كتاب را يكى از شاگردان وى به نام عمرو بن خالد واسطى گردآورى و تدوين كرده است. آن‌گونه كه تراجم‌نويسان گفته‌اند برخى از سوره‌هاى اين اثر، به‌ويژه سوره «فاتحةالكتاب» و «البقره» در زمان حبس - پنج ماه - زيد بن على(ع) در زندان شام نگاشته شده است./ روش‌شناسى كتاب غريب القرآن: 1- ريشه‌هاى مشترك يا غير مشترك، از حجم 6236 آيه قرآن كريم، مجموعاً 2786 آيه از سور مختلف قرآن كه داراى 1152 ريشه مشتركند، در اين اثر بررسى شده است. 2- شرح و بيان كلمات پيچيده و غريب و بررسى لغوى و معنايى و توضيح مفردات آنها. 3- بررسى لغاتى كه غير لغت قريش در قرآن آمده است. 4- شرح جملات و عبارات قرآنى. 5- بررسى واژه يا واژگان و عبارات قرآنى به لحاظ تفسيرى. 6- بررسى به لحاظ مصداق. 7- بيان اقوال متعدد در تفسير كلمه‌اى واحد، به‌طورى‌كه ترجيح واحدى در آن يافت نمى‌شود. 8- استفاده نكردن از نظريات برخى از اهل تسنن. 9- بيان نكردن شأن نزول آيات، به‌ويژه آيات مربوط به اهل بيت(ع). (موارد 7 و 9 از نقاط ضعف اين اثر بشمار مى‌روند)

مختصر الأمثل في تفسير كتاب الله المنزل، تلخيص تفسيرالأمثل نوشته آيت‌الله مكارم شيرازى با همكارى جمعى از فضلاء و پژوهشگران قرآن مى‌باشد. تفسير مذكور با اهتمام احمدعلى بابايى در پنج جلد خلاصه شده است. / در جلدهاى پنج‌گانه كتاب به ترتيب سوره‌هاى ذيل آمده است: جلدا- سوره‌هاى فاتحه، بقره، آل عمران، نساء و مائده؛ جلد2- مشتمل بر 10 سوره از انعام تا حجر؛ جلد3- مشتمل بر 15 سوره از نحل تا روم؛ جلد4- مشتمل بر 22 سوره از لقمان تا طور؛ جلد5- مشتمل بر 62 سوره از نجم تا ناس./ آيت‌الله مكارم شيرازى در مقدمه‌اش بر كتاب به درخواست بسيارى از مردم به تلخيص «التفسير الأمثل» اشاره كرده و اينكه شيخ احمدعلى بابايى اين امر مهم را با اشراف ايشان به عهده گرفته است. اين كار از ديدگاه ايشان شرح كاملى از آيات شريفه قرآن از جهتى و تفسير مختصرى است براى كسانى كه خواستار يك مطالعه تفسيرى سريع هستند./ احمدعلى بابايى به جهت رعايت امانت، تنها خلاصه «الأمثل» را بدون هرگونه دخل و تصرف و اظهار نظر به خواننده ارائه نموده است.

تَفسیرُ الصّافی یکی از آثار ملامحسن فیض کاشانی(۱۰۰۷ق -۱۰۹۱ق) در تفسیر قرآن است که بیشتر از روش تفسیر روایی (تفسیر آیات به کمک روایات) بهره گرفته و به علت اختصار و جامعیت، در زمان‌های مختلف مورد توجه بوده است. فیض در این اثر سعی کرده، تفسیری پیراسته از اندیشه‌های گوناگون عرضه کند و از این رو نام «الصافی» را برای آن برگزیده است./ این تفسیر، مباحث کلامی، عرفانی و ادبی را نیز در بر دارد و مؤلف در تفسیر الاصفی آن را خلاصه کرده است. / روش مؤلف: فیض در تفسیر صافی، تأثیر شدید و نمایانی از تفسیر بیضاوی دارد تا جایی که اگر روایتی در تفسیر آیه نباشد اصل عبارت بیضاوی را نقل می‌کند و گاه با اندک تغییری آن را می‌آورد. / فیض کاشانی قبل از آغاز تفسیر، بعد از مقدمه‌ای، دوازده مقدمه را به عنوان مقدمات تفسیر خود ذکر می‌کند که به تعبیر محمد هادی معرفت در التفسیر و المفسرون، از بهترین مقدمات تفسیری است که در ابتدای تفسیر آورده شده و مصنف به بهترین وجه مطالب ضروری را که هر مفسر باید بیان نماید، ذکر کرده است. / مطالب مقدمات به قرار ذیل است: مقدمه اول، در فضل قرآن و وصیت به تمسک به آن از روایات اهل بیت و در مذمت دشمنان آنان. مقدمه دوم، در بیان این که علم قرآن، نزد اهل بیت بوده و ظاهر و باطن همه قرآن را آنان می‌دانند. مقدمه سوم، در بیان این که کل قرآن در شأن اولیاءاللّه و دشمنان آنان وارد شده است. مقدمه چهارم، در بیان وجوه معانی آیات از تفسیر و تأویل، ظاهر و باطن، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ و... که بخشی از مطالب علوم قرآن را تشکیل می‌دهند. مقدمه پنجم، در بیان مفهوم تفسیر به رأی و نهی از آن می‌باشد. مقدمه ششم، در عدم تحریف قرآن. مقدمه هفتم، در بیان این که قرآن تبیان همه چیز است، و اصول معارف دینی و قواعد شرعی در آن مطرح شده است. مقدمه هشتم، در بیان قرائات مختلف و میزان اعتبار آنها. مقدمه نهم، در نزول دفعی و تدریجی قرآن. مقدمه دهم، در شفاعت قرآن و ثواب تلاوت و حفظ آن. مقدمه یازدهم، در تلاوت قرآن و آداب آن. مقدمه دوازدهم، در بیان اصطلاحات و روشی که در تفسیر بر آنها تکیه داشته است. / دیدگاه‌ها پیرامون تفسیر صافی: تفسیر صافی از جمله تفاسیری است که همه متأخرین در کتب خود بدان تکیه کرده‌اند؛ از جمله علامه طباطبایی در تفسیر المیزان که به آن استشهاد نموده‌اند. کسی که در تفسیر المیزان تتبع کند این حقیقت را به وضوح در می‌یابد. این امر دلالت بر اهمیت و منزلت تفسیر صافی و اعتماد بر مؤلف آن دارد. / محمد هادی معرفت می‌نویسد: تفسیر صافی در مجموع از تفاسیر نفیس و ارزشمند و فراگیر است که نزدیک به همه روایات اهل بیت در ارتباط با تفسیر یا تأویل آیات در آن گردآمده است؛ گرچه در مواردی سره و ناسره را با هم در آمیخته است./ سید محمد علی ایازی می‌گوید: این تفسیر در مقایسه با دیگر تفسیرهای قرآن مختصر است و در گذشته مورد استقبال علمای حوزه و همواره مورد بهره‌برداری دانش پژوهان قرار کرفته است؛ تا آنجا که متن درسی طلاب حوزه علمیه بود. / محمد حسین ذهبی نیز می‌نویسد: تفسیر صافی کتابی است که صاحب آن قرآن را طبق اصول مذهب امامی تفسیر می‌کند. مقام و موقعیت آن همانند موقعیت همه کتابهای تفسیری در پیشگاه مذهب امامیه اثناعشری است که معتقدند اهل بیت آگاه‌ترین مردم نسبت به اسرار قرآن و داناترین آنان نسبت به معانی قرآن هستند.

کتاب نصائح لعقلاء الوهابیة توسط شعبة الإعلام / وحدة الدراسات به رشته تحریر در آمده است. وهابیت دشمنی خود را با مسلمانان بسیار نشان داده است و در پیِ آن نسبت های بسیاری به مسلمانان وارد کرده است که نه خدا و نه رسولش از آن راضی نیستند. و روح تفرقه و اختلاف را در بین مسلمین ایجاد کرده اند.و به انان نسبت شرک و کفر داده اند. نویسنده درصدد بیان اشکالات وهابیت و پند نصیحت به فرقه وهابیت می باشد. این کتاب شامل مقدمه و سیزده نصحیت می باشد. مطالب و مباحث این نصائح عبارتند از: عقیده تجسیم, عقیده به رؤیت خداوند متعال, مکان و جایگاه خداوند, افترای بر شیعه, زیارت قبر رسول الله, کشتار مسلمانان و تکفیر آنان چرا صورت می گیرد, توسل کردن, توسل و استغاثه کردن به میت مومن, ساخت قبه بر قبر نبوی, زیارت قبر نبوی, حرام بودن رفتن به زیارت, خروج امام حسین(ع) بر یزید می باشد. نویسنده می گوید: وهابیت از یک خیال باطل و واهی تبعیت می کنند و به هر طریقی به مسلمانان تهمت شرک و بت پرستی می زنند و خون آنان را مباح می شمارند لذا ما بدون هیچ غرض و تعصبی تمام عقلای وهابیت را نصیحت می کنیم به اینکه بدون تحقیق کلامی را بیان نکنند و دست از قتل و اذیت مسلمانان بردارند و خود را از تهمت باطله به مسلمانان را محذور بدارند.

کتاب المسلم و معتقداته توسط ایوب الحائری به رشته تحریر درآمده است. شکی نیست که دفاع از حریم دین و مذهب و عقیده و ولایت و دفع شبهات مسئولیت شرعی بزرگی است. در ایام حج شبهات بزرگ و بی شماری از سوی وهابیت بر مذهب تشیع وارد می شود. نویسنده در این كتاب برخی مباحث اعتقادی اسلام با استناد به آیات قرآن كریم، و روایات به زبان عربی را بیان و تشریح می‌کند. مطالب کتاب از 6 فصل تشکیل شده است که اجمال آنها از این قرار است: 1. مواردی که مخصوص و متعلق به خداوند است مانند صفات خدا و عدل الهی 2. بیان بعضی از شبهات و ردیه های آنها در مسائل اختلافی شیعه و وهابیت مانند تبرک، شفاعت، توسل به انبیاء و بزرگان و... 3. مواردی که مخصوص پیامبر و بعضی از همسران آن حضرت می باشد مانند شخصیت حضرت، عصمت حضرت 4. موارد متعلق به اهل بیت پیامبر و بیان احادیثی در این مورد. 5. صحابه و خلفاء و بیان اقسام صحابه در کتاب و سنت. 6. مسائل اعتقادی مورد اختلاف مانند تقیه، رجعت، گریه بر میت و... نویسنده در خاتمه فلسفه حج در کتاب و سنت و ابعاد حج را بیان می کند. نویسنده در پایان بحث های مطرح شده، پس از ذکر دلایل مخالفین به نقد و رد ادله آنان می پردازد و مخالفین شیعه را از بدعت گزاران می داند که موارد فراوانی را که در زمان رسول الله جایز بود، تحریم نمودند.

کتاب العقدة السلفیة من المقدسات الإسلامیة توسط عامر الکردی به رشته تحریر در آمده است. این کتاب حاوی مطالبی است که به ردّ اباطیل وهابیت و سلفیه از طریق قرآن و سنت نبوی و کتب اهل سنت در ردود و جوابیه ها پرداخته است. پدید آوردن نوشتار حاضر به دلیل کتابها و نوشته ها و گفتارهای علمای وهابی و سلفی بوده است. و مؤلف اثر حاضر سبب نگارش این کتاب را, مسافرت خود به کشور عربستان سعودی به بیت الله الحرام بخاطر حج عمره دانسته که در آنجا با مشاهده نظرات و فتاوای عجیب علمای وهابی سلفی که مخالفت با مبانی واضح و معارف نورانی قرآن و سنت نبی مکرّم اسلام داشته و با هجمه ی شدید علمای وهابی سلفی بر مسلمین جهان از اهل تسنن و تشیع و غیر اینها و کافر دانستن شیعیان و صوفیان و اشعریه و ماتریدیه و غیر اینها دانسته و نقش داشتن و مؤثر بودن بعضی از علمای آنان در قضایای زیادی که در آن به اتهاماتی به امت اسلامی پرداخته اند. و از بین این قضایا، قضیه کافر دانستن بسیاری از مسلمانان است و اشکال کردن آنان بر امت اسلامی در قضیه تبرک و زیارت قبر رسول اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) و بوسیدن شاخه درخت و توسل کردن و دعا کردن, خواندن قرآن در کنار قبرها و آنچه که شبیه اینهاست و آنان می گویند کل این امور بدعت است که اصلی برای اینها در دین وجود ندارد و این افعال و کارها را نبی مکرّم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و اصحاب کرام آن حضرت انجام نمی داده اند. و حال اینکه این امور از مقدسات اسلامی نزد مسلمین جهان محسوب می گردد و بخاطر همین موضوع، این کتاب العقدۀ السلفیۀ من المقدسات الإسلامیۀ نامگذاری گردیده است.