جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 44
اشراقاتی از حکمت اشراق
نویسنده:
محمد ملکى
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
این مقاله به بررسی پاره ای از دیدگاه های فلسفی ویژه شیخ شهاب الدین سهروردی - ملقب به شیخ اشراق - اختصاص یافته است. شیخ اشراق که بنیان گذار فلسفة اشراق به شمار می آید، در شماری از مسائل فلسفی با مشهور فیلسوفان و به ویژه فلسفة مشّاء به مخالفت برخاست. در این مقاله - پس از بیان مقدمه ای کوتاه - نگارنده با اشاره به برخی نوآوری های فلسفی و دیدگاه های بدیع شیخ شهاب الدین سهروردی و با استناد و تکیه به آثارعلمی او به بررسی مسائل مهم و تأمل برانگیز فلسفی از دیدگاه او پرداخته است.
بررسی مفهوم فلسفة اسلامی در آثار شهید مطهری
نویسنده:
سید محمدعلی دیباجی,سید محسن اسلامی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در چند دهة اخیر اندیشمندان و متفکران به فلسفة اسلامی به عنوان موضوع و مسئله ای مهم توجه نشان داده اند. این پرسش مهم در این زمینه مطرح است که تعبیر فلسفة اسلامی به چه معناست. پس از روشن شدن این معنا و نیز تفسیر ویژگی «اسلامی» در این فلسفه، باید تفاوت های این فلسفه را با آنچه فلسفة غرب می خوانیم نشان دهیم، یعنی بگوییم که چه تفاوت هایی به ما اجازه می دهند از چنین تعبیری استفاده کنیم. در این مقاله کوشش شده تا پاسخ این پرسش ها را با توجه به آثار شهید مطهری (و به تعبیری از دیدگاه ایشان) بررسی کنیم. از نظر شهید مطهری فلسفة اسلامی و فلسفة غرب تفاوت های زیادی دارند که این تفاوت ها را در سه بخش پرسش ها، پاسخ ها و زیست- محیط می توان دسته بندی کرد. با این بیان که در فلسفة اسلامی شاهد پرسش های جدید و پاسخ های جدید به پرسش های قدیمی هستیم و اینها تا حد زیادی به سبب زیست- محیط خاصی است که فلسفة اسلامی در آن پرورش یافته است. در این زیست- محیط عناصر فرهنگی خاصی از جمله قرآن، روایات، کلام اسلامی حضور دارند که افق های ویژه ای را در برابر دیدگان فیلسوفان مسلمان گشوده اند.
فلسفة اسلامی؛ تئوسوفی یا فیلوسوفی؟ (نزاع حائری و کُربن)
نویسنده:
اسحاق طاهری سرتشنیزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله نزاع کُربن و حائری پیرامون اطلاق فیلوسوفی و تئوسوفی بر فلسفة اسلامی در محافل غربی را می کاود؛ از نظر کربن و پیروانش اطلاق فلسفه به معنای غیردینی و مصطلح آن در غرب بر فلسفة اسلامی رسا نیست و با بخش مهمی از آموزه های آن در تعارض است. بدین منظور واژة تئوسوفی نظر به معنا و موارد کاربرد آن از آغاز فلسفه در یونان تاکنون ترجیح دارد. در طرف مقابل، حائری که فلسفة اسلامی را در اصل هلنیکی و کار فیلسوفان مسلمان را شرح و تفسیر فلسفة ارسطو و ارائة استشهادات قرآنی و روایی می داند، بین گونه های مختلف فلسفی به نوعی همگونی قائل است. بر این اساس، از نظر وی عنوان فیلوسوفی به همان معنایی که بر فلسفه های غربی اطلاق می گردد بر فلسفة اسلامی نیز صادق است و تئوسوفی چنین اعتباری را ندارد. این قلم نه ادلة حائری را کافی می داند و نه فلسفة اسلامی را در برابر فلسفة هلنیکی قرار می دهد. در فلسفة اسلامی مایه های استوار یونانی، حفظ و افزون بر آن، ابداعات فراوانی نیز بر آن افزوده شده است. از این رو مقالة آوانویسی «حکمت اسلامی» را ارجح می داند.
شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام المجلد 5
نویسنده:
عبدالرزاق لاهیجی؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی؛ محقق: اکبر اسدعلیزاده
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شَوارق الالهام فی شَرح تَجریدِ الكلام تألیف عبدالرزاق فیاض لاهیجی، شرحی است مزجی به زبان عربی بر تجرید الاعتقادِ خواجه نصیرالدین طوسی. این شرح پس از مجموع شروح میرسید احمد علوی بر تجرید، مفصل‌ ترین شرح این کتاب به شمار می‌ آید. این کتاب به پایان نرسیده است و تنها دربردارنده شرح مقصد اول و دوم و بخشی از مقصد سوم تجرید است. در این شرح الفاظ و عبارات تجرید را به روشنی توضیح می‌ دهد. به نظر وی کتاب تجرید به لحاظ ترتیب مسائل، جامعیت و اشتمال بر تحقیقات و فواید مهم کلامی و حکمی، تقریر ادله به نحو دقیق و مختصر و به دور بودن از زواید و مطالب غیر مفید، در میان کتب کلامی ممتاز و بی‌ نظیر است. لاهیجی بسیاری از این شروح تجرید را ناکام می‌داند. پس از نگارش شوارق الالهام، این کتاب با استقبال روبرو شد و حواشی و تعلیقات بسیاری بر آن نوشته شد. نقل قول‌ های فراوان از کتاب فلسفی و کلامی پیشینیان، از خصوصیات این کتاب است. این نقل قول‌ ها حجم زیادی از کتاب را تشکیل می‌ دهد. با توجه به مشی لاهیجی، صبغه فلسفی شوارق پررنگ‌ تر از صبغه کلامی است.
شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام المجلد 4
نویسنده:
عبدالرزاق لاهیجی؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی؛ محقق: اکبر اسدعلیزاده
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
چکیده :
شَوارق الالهام فی شَرح تَجریدِ الكلام تألیف عبدالرزاق فیاض لاهیجی، شرحی است مزجی به زبان عربی بر تجرید الاعتقادِ خواجه نصیرالدین طوسی. این شرح پس از مجموع شروح میرسید احمد علوی بر تجرید، مفصل‌ ترین شرح این کتاب به شمار می‌ آید. این کتاب به پایان نرسیده است و تنها دربردارنده شرح مقصد اول و دوم و بخشی از مقصد سوم تجرید است. در این شرح الفاظ و عبارات تجرید را به روشنی توضیح می‌ دهد. به نظر وی کتاب تجرید به لحاظ ترتیب مسائل، جامعیت و اشتمال بر تحقیقات و فواید مهم کلامی و حکمی، تقریر ادله به نحو دقیق و مختصر و به دور بودن از زواید و مطالب غیر مفید، در میان کتب کلامی ممتاز و بی‌ نظیر است. لاهیجی بسیاری از این شروح تجرید را ناکام می‌داند. پس از نگارش شوارق الالهام، این کتاب با استقبال روبرو شد و حواشی و تعلیقات بسیاری بر آن نوشته شد. نقل قول‌ های فراوان از کتاب فلسفی و کلامی پیشینیان، از خصوصیات این کتاب است. این نقل قول‌ ها حجم زیادی از کتاب را تشکیل می‌ دهد. با توجه به مشی لاهیجی، صبغه فلسفی شوارق پررنگ‌ تر از صبغه کلامی است.
رویکرد تفهمی در علوم اجتماعی از دیدگاه فلاسفه اسلامی
نویسنده:
قاسم ابراهیمی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فلاسفه اسلامی با قرار دادن علوم انسانی در زمرۀ علوم عملی، ظرفیت شکل گیری رویکرد تفهمی را ایجاد نموده اند. بر این مبنا فهم و تفسیر کنش بر مبنای قواعد فرهنگی و انگیزه عامل به رسمیت شناخته می شود. اما کار دانشمند به همین جا ختم نشده و از رویکردهای تفهمی رایج فراتر می رود. بر مبنای فلسفۀ اسلامی، پیامدهای تکوینی کنش که دیگر به حوزه اعتباریات ارتباطی ندارد نیز مورد تبیین قرار می گیرد. همچنین اهداف کنش و شایستگی اعتباریات برای دست یابی به این اهداف نیز با روش های غیر تفهمی مورد بررسی قرار می گیرد.
برهان وجودی در الهیات فلسفی غرب و اسلام
نویسنده:
ولی الله عباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
برهان وجودی یکی از براهین مهم فلسفی است که همواره در طول تاریخ فلسفی، فیلسوفان را مجذوب خود کرده است. مرکز ثقل دلیل وجودشناختی آن است که خداوند، به فرض وجود، یعنی از آن نوع موجوداتی نیست که اتفاقی وجود پیدا کرده اند. این تصور درست از خداوند را می توان با توسل به جهان بینی سنتهای یهودی، مسیحی و اسلامی نشان داد و این کار از طریق بررسی تجربی و ماتاخر در نوع نگرش این سنتها نسبت به خداوند صورت می گیرد. برهان وجودی ابتدا توسط آنسلم مطرح شد و پس از آن گونیلو، آکویناس، هیوم و کانت آن مورد نقد و بررسی قرار دادند. در فلسفه جدید، دکارت و لایبنیتس از معروفترین مدافعین برهان وجودی می باشند. در دوره معاصر نیز هارتشورن و مالکم تقریر جدیدی از این برهان ارائه کرده اند.
راه حل فیلسوفان اسلامی برای مسأله رابطه نفس و بدن
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فلاسفه غرب در مساله رابطه نفس و بدن راه حل های مختلفی را ارائه کرده اند. فیلسوفان مسلمان نیز به سهم خود کوشیده اند تا راه حلی معقول برای این مساله ارائه دهند. راه حل آنان مبتنی بر طرح موجود واسط میان نفس و بدن است. بعضی از فلاسفه اسلامی (مانند ابن سینا و سهروردی) به واسطه ای به نام روح بخاری یا روح حیوانی قائل شده اند و بعضی نیز (مانند ملاصدرا) این واسطه را به تنهایی کافی برای حل مساله ندانسته و واسطه دیگری را هم به نام بدنی مثالی به آن افزوده اند. به نظر فلاسفه مسلمان، این وسایط از آن جهت می توانند معضل تعامل نفس و بدن را حل کنند که از سویی با بدن مادی و از سویی دیگر با روح مجرد سنخیت دارند. روح بخاری جسم لطیفی است که از طریق خون در تمام بدن سریان دارد. جسمیت آن، وی را با بدن و لطافت آن او را با روح هم سنخ می سازد. بدن مثالی هم بعضی از ویژگی های اجسام، مانند رنگ و شکل و مقدار را دارد ولی فاقد بعضی دیگر از این ویژگی ها، مانند هیولای اولی است. مقاله حاضر به معرفی راه حل فلاسفه مسلمان برای مساله رابطه نفس و بدن و نیز ویژگی های روح بخاری و بدن مثالی و چگونگی نقش این دو در حل مساله مزبور می پردازد.
صفحات :
از صفحه 45 تا 58
فلسفه اسلامی در ایران معاصر
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
به گواهی تاریخ، ایران اسلامی همواره مهد حکمت و اندیشه‌ورزی بوده است. حکیمان و عارفان این دیار ـ از فارابی و ابن‌سینا و مولوی تا سهروردی و حیدر آملی و صدرای شیرازی ـ در همه‌جای دنیا به عنوان ستارگان درخشان معرفت و معنویت شناخته شده‌اند. از این رو، از دیرباز طالبان معرفت از اطراف و اکناف عالم، چشم به فرزانگان این دیار دوخته‌اند و آثار اندیشوران ایرانی ـ اسلامی را در شرق و غرب عالم می‌توان ردیابی کرد. اما آیا این افتخار فقط متعلق به گذشته است و به تاریخ پیوسته است؟ یا این چراغ پرفروغ همچنان تابان و درخشان است؟ در پاسخ می‌توان گفت که هرچند گذر روزگاران، گاه موجب نوسان‌هایی در فروغ این چراغ شده است، اما خوشبختانه این شعله مقدس هیچ‌گاه خاموش نشده و تا به امروز همچنان در نورافشانی است. آشنایی با حیات فکری و فلسفی معاصر ایران و پیشگامان آن و معرفی آن به تشنگان حقیقت در داخل و خارج ایران، گامی است سودمند در استمرار این سنت قویم و غنی، و قدمی است ضروری در بهره‌گیری نسل جدید از این میراث گرانسنگ. نوشتار حاضر نگاهی است گذرا به حیات علمی برخی از پیشروان حکمت و معرفت اسلامی در ایران معاصر.
صفحات :
از صفحه 111 تا 143
ویژگی‌های فلسفه و نسبت آن با علوم
نویسنده:
عبدالله جوادی آملی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
نوشتار حاضر، از ویژگی‌های فلسفه و نسبت آن با علوم دیگر سخن می‌گوید و بر آن است که اولا فلسفه امام و پیشوای سایر دانش‌ها است و ثانیا فلسفه الهی جهان‌بینی ویژه‌ای است که قضایای ممکن را ضروری و قضایای ضروری را به قضایای ازلی که اصلی‌ترین مبادی معرفتی‌اند و بدون آنها راهی به سوی حقیقت نیست منتهی می‌کند. این نوشتار نشان می‌دهد که فلسفه به لحاظ برخورداری از ثبات و کلیت و اطلاق، ترازوی حق و باطل و صدق و کذب علوم دیگر است. بر این اساس الهی و یا الحادی بودن دیگر علوم بستگی به فلسفه‌ای دارد که آن علوم بدان تعلق دارند. بدین ترتیب اگر فلسفه الهی باشد همه علوم در پرتو آن الهی و دینی می‌شوند؛ زیرا همه موجودات ـ اعم از مادی و مجرد و حقیقی و اعتباری ـ مخلوق پروردگارند و صحنه هستی ساحت خلقت الهی است که معلوم انسان نیز هست و علم انسان چیزی جز شرح و تفسیر آن مخلوق نیست. در ادامه این نوشتار نکاتی درباره فلسفه اسلامی به عنوان دانشی الهی و دینی در برابر الحادی و غیردینی آمده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 20
  • تعداد رکورد ها : 44