جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"عهدین" از عناوین آشنای مسیحیان است. عنوان مذکور به این باور مسیحیان اشاره دارد که خدا دو عهد و پیمان با انسان بسته است: یکی « عهد قدیم » که در آن خدا از انسان پیمان گرفته که بر شریعت الاهی که پیمان بر سر محبّت خدا و عیسی گردن نهد و دیگری عهد جدید که پیمان بر سر محبّت خدا و عیسی مسیح است. متناظر با این تقسیم، کتا بهای مربوط به دوره اوّل را عهد جدید و کتا بهای مربوط به دوره دوّم را عهد قدیم میخوانند. هر دو قسمت از نظر مسیحیان مقدّس و معتبر است، لیکن یهودیان معتقدند خدا تنها یک پیمان با انسان بسته و آن هم پیمان شریعت است. در این نوشتار به موضوع "عهد" در عهد عتیق و ظهور بنی اسرائیل پرداخته شده است.

کتاب «العهد القديم ترجمة بين السطور عبری-عربی» نوشته بولس فغالی و انطوان عوكر، ترجمه عربی و عبری کتاب مقدس عهد قدیم است. عهد قدیم، که تنها بخش مورد اعتقاد یهودیان و قسمتی از کتاب مسیحیان است، حدود سه چهارم کتاب مقدس را در بر می گیرد. این مجموعه، که گفته می شود طی قرن ها و به دست نویسندگان مختلف نگاشته شده، در برگیرنده مطالب متنوعی از قبیل تاریخ، شریعت، حکمت، مناجات، شعر و پیشگویی است. بیشتر کتاب های این بخش به زبان عبری و اندکی از آن به زبان کلدانی نوشته شده است. این مجموعه مشتمل بر 39 یا 46 کتاب است این اختلاف از تفاوت دو نسخه قدیمی عهد قدیم نشأت می گیرد.

کتاب «التوراة ترجمة عربية عمرها أكثر من ألف عام» نوشته سهيل زكار، ترجمه عربی تورات است. تورات نام پنج کتاب اول از کتاب مقدس یا به عبارت دیگر پنج کتاب اول از عهد عتیق که به اسفار خمسه هم شهرت دارد، و گاه توسعا به کل عهد عتیق اطلاق می‌گردد. در این کتاب به سِفر های تورات یک به یک جداگانه پرداخته شده است؛ سِفر واژه‌ ای عبری است به معنی کتاب و نسک که جمع شکسته یا مکسرِ آن، اَسفار است. در زبان فارسی از این واژه برای نامیدنِ پنج کتاب تورات یا همهٔ عهد قدیم، به کار می‌ رود. اسفار خمسه یا پنجگانه عبارتند از: سفر پیدایش، سفر خروج، سفر لاویان، سفر اعداد، سفر تثنیه. و هر یک از این سفر ها در کتاب فوق به صورت کاملا جزئی معرفی شده اند. سِفْرِ پيدايش يا تكوين؛ كه درباره خلق جهان و آدم و حوا و موجودات در شش روز، بحث مى كند. در اين كتاب از طوفان نوح كشتى او و داستان ابراهيم و يعقوب و بنى اسرائيل سخن رفته و با بيان مرگ يوسف پسر يعقوب پايان مى يابد. سِفْرِ خروج؛ كه درباره بيرون آمدن عبرانيان به رهبرى موسى از مصر است و نيز از احكام موسى سخن مى گويد. سِفْرِ لاويان؛ كه درباره اعقاب لاوى از اسباط بنى اسرائيل، سخن مى گويد. در اين كتاب از احكام و شرايع يهود و وظايف لاويان و قضاوت سخن رفته است. سِفْرِ اعداد؛ كه درباره تقيسم اسباط بنى اسرائيل و آمار ذكور ايشان و ترتيب منازل آنها بحث مى كند. سِفْرِ تثنيه؛ كه به معناى دوتائى و دوباره شدن چيزى است، به تكرار شرايع تورات پرداخته و با بيان مرگ موسى و دفن او در كوه هاى موآب، پايان مى يابد.

کتاب «دلائل تحريف الكتاب المقدس» نوشته شريف سالم، به دلائلی مبنی بر اثبات تحریف کتاب مقدس (تورات و انجيل) پرداخته شده است. اعتبار کتاب مقدس، اعم از عهد عتیق و جدید از نظر عقلی و نقلی و نیز شواهد تاریخی و علمی مخدوش است به همین جهت نویسندگان آزاد اندیش در وجود حضرت عیسی و حضرت موسی علیهماالسلام تردیدها کرده اند. بنابراین وجود تحریف در کتاب مقدس غیر قابل کتمان و انکار است و به حکم عقل و نقل و شواهد تاریخی کتاب مقدس به شدت مورد دستبرد منحرفین و دنیاپرستان واقع شده است. بنابراین، گزاره های خودستیز و متناقض در کتاب مقدس، ناشی از تمایلات ضد الهی افراد منحرف است. در این کتاب پس از بحث ادوات تحریف در سه مبحث النساخ، التقلید الکنسی و اعداء المسیحیة من الیهود و الوثنین به بحث تحریف کتاب مقدس پرداخته است.

یکی از مدعاهای مسیحیان این است که حضرت عیسیعلیه السلام همان مسیحای انبیای موعود بنیاسرائیل است. در مقابل، یهودیان منکر این امر هستند و مدعیاند مسیحای موعود هنوز ظهور نکرده است و در انتظار اویند.این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی به بررسی عهد عتیق، تلمود و عرفان قبالای یهود پرداخته و تلاش میکند تا مجموعه ویژگیهای مسیحا در این نوشته ها، و انطباق آن بر شخصیت آن حضرت را بررسی نبوده و نشان دهد آیا در این منابع، نشان و یا قرینه ای از الوهیت مسیحا میتوان یافت یا خیر؟

بخش عمده ای از امدادهای غیبی خداوند در قرآن کریم، مربوط به امت های پیشین و پیروان ادیان گذشته است. در این میان آیاتی که دربارة بنی اسرائیل یا قوم موسی(ع) نازل شده، از سایر امّت ها بیشتر به چشم می خورد. بحث «امداد» از دیدگاه قرآن کریم در بعضی موارد به لحاظ نوع، شرایط و کارکردها، با عهد عتیق مشابهت دارد. امدادهای خداوند هنگام خروج از مصر و یاری یهوه در بیابان و اعطای انواع نعمت های درخواستی از سوی پروردگار در قرآن کریم هم مطرح است. هرچند در برخی موضوعات، بین قرآن کریم و عهد عتیق اختلاف وجود دارد. در قرآن کریم از تعهّد خداوند مبنی بر اعطای سرزمین، به ذریة ابراهیم(ع)، از طریق اسحاق(ع) و یعقوب(ع)، آن گونه که در عهد عتیق به آن اشاره شده است، سخنی به میان نمی آید. همچنین دادن سرزمین موعود به بنی اسرائیل به طور مطلق مطرح نیست، بلکه منوط به عدم تخلف از دستورات الهی است. آنچه که از آیات قرآن کریم استفاده می شود، رهایی قوم بنی اسرائیل از بندگی و اسارت فرعون و وراثت زمین در جهت عبادت آزادانه خدای متعال است. برخی دیگر از انواع امدادها، مربوط به جامعة مسلمانان در صدر اسلام است.این مقاله، ضمن اشاره به تفاوت ها و شباهت های موجود در این زمینه، ویژگی های امدادهای غیبی در قرآن کریم و عهد عتیق را از نظر مفهوم، انواع، شرایط و کارکردها بررسی می کند.