جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توسعه هر چه بهتر روابط صحیح اجتماعی افراد یک جامعه، بستگی به تدوین و ارایه تربیت اجتماعی بر پایه فرهنگ، عقاید، اهداف و سیاست های تربیتی آن جامعه دارد. از آنجا که فرهنگ جامعه ما فرهنگ اسلام است، بر پیروان این مکتب، خصوصا اولیای تعلیم و تربیت جامعه لازم است در مرحله اول به تبیین و تشریح قواعد موجود در تربیت اجتماعی مطلوب و منطبق بر موازین اسلامی اقدام کنند.این مقاله برای وصول به این مقصود نخست به ارایه تعریف تربیت اجتماعی بر اساس سخنان حضرت علی (ع) پرداخته، آنگاه مبانی و اصول تربیت اجتماعی را بر مبنای نهج البلاغه استخراج و تبیین خواهد نمود. تحقیق حاضر، از نوع تحقیقات کاربردی است.در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تحلیل محتوا استفاده شده است. این روش، در پی برجسته سازی محورهای یک موضوع یا یک متن با هدف تحلیل، توصیف و ارایه موقعیت ها می باشد.

در قرآن کریم، آیات زیادی بر امر به معروف و نهی از منکر دلالت دارند؛ بعضی از این آیات به طور صریح و آمرانه و بعضی به طور غیرمستقیم و ارشادگرایانه به رواج این دو آموزه دینی می پردازند. با مطالعه کتب حدیث درمی یابیم که بیانات ائمه هدی(ع) درباره وجوب امر به معروف و نهی از منکر؛ ترجمان وحی و تفسیر قرآن کریم و در راستای مضامین و اهداف قرآنی است.شرایط اقامه امر به معروف و نهی از منکر در همه افراد جمع نمی شود، بلکه بعضی از مردم صلاحیت اقامه آن را دارند. هر چند همه مردم مخاطب آن هستند، ولی به آن مامور نیستند و این شروط جز در «معصوم» و گروه مومنان جمع نمی شود.از مهمترین فرضیه های این تحقیق آن است که آیا در حکومت اسلامی فقط صاحبان قدرت و ابزارهای قدرتمند باید امر به معروف و نهی از منکر نمایند؟ با توجه به یافته های مقاله، به این باور رسیدیم که انجام این دو فریضه توسط آحاد مومنین نه تنها باعث هرج و مرج و آشوب طلبی نمی شود، بلکه باعث استحکام پایه ها و باورهای اسلامی می شود و در تربیت عمومی جامعه بسیار تاثیرگذار است؛ همچنین عدم تاثیر امر به معروف و نهی از منکر در مخاطب، نمی تواند بهانه و توجیهی برای ترک این عمل باشد.

تحلیل جایگاه مسئولیت پذیری اجتماعی در نظریه اسلامی از حوزه های مغفول پژوهشی محسوب می شودکه با توجه به حساسیت موضوع و ضروریت های فرهنگیو فقدان تحقیقات در در این حوزه مطالعه حاضر با عنوان"بررسی مسئولیت پذیری اجتماعی در آموزه های اسلام و دلالتهای تربیتی آن برای معلمان"صورت گرفته است.این مطالعه با بررسی آموزه ها و تفاسیرقرآن و احادیث و مطالعات حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی صورت پذیرفته است.این مطالعه با بررسی آموزه ها و تفاسیر قرآن و احادیث و مطالعات حوزه اجتماعی صورت پذیرفته است، نتایج این مطالعه نشان داد که مفهوم شناسی مسئولیت اجتماعی شامل هر فرد خود مسئول افعال خویش است، حاکم بر سرنوشت خویش است، اسلام افراد و گروهها را مسئول رفتار خود می داند. مودت، اخوت و همیاری زمینه ساز مسئولیت پذیری اجتماعی در جامعه اسلامی می باشد، انسان به طور فطری اجتماعی آفریده شده است. سه قلمرو مسئولیت از آموزه های اسلامی استخراج شد: مسئولیت در برابر خود، مسئولیت انسان در برابر خداوند، مسئولیت در برابر دیگران: نتایج دیگر مطالعه نشان دادکه در آموزه های اسلامی امر به معروف و نهی از منکر، صدقه و قرض، خمس و زکات مالی و وفای به عهد از مصادیق مسئولیت پذیری اجتماعی می باشد. از دلالت های مسئولیت پذیری اجتماعی می توان به تکلیف فردی و اجتماعی، تمایل به زندگی اجتماعی، مسئول بودن در مقابل دیگران، نگاه مسئوانه به مردم و نگاه مسئولانه به بیت المال اشاره نمود. دلالت های تربیتی مسئولیت پذیری در عرصه تعلیم و تربیت، مسئولیت های عالمان، مسئولیتهای معلمان و مسئولیت های دانش آموزان در آخر تبیین شد.