جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همانطور که می دانیم رمان معروف ژرژ پرک با عنوان «زندگی طرز مصرف» آکنده است از عبارت و جملاتی که به نویسندگان دیگر تعلق دارند. این مقاله با عنوان «نقل قولهای مستتر :بررسی درج دو عبارت پروستی در رمان پرک» با اتکا بر نظریه زاویه دید، به تحلیل شیوه ها و راهبردهای پرک برای درج دو عبارت از پروست در رمان خویش و مخفی کردن آن در توده رمانی خود می پردازد، بی آنکه خواننده معمولی بتواند متوجه حضور این جملات گردد. آنچه مورد توجه ماست، بررسی تغییرات بیانی دو متن و شیوه های انتقال متن اول به متن دوم است .اینکه چگونه قطعاتی از رمان «در جستجوی زمان از دست رفته» که یک رمان به صیغه اول شخص مفرد است می توانند در رمان «زندگی طرز مصرف» که یک رمان سوم شخص است درج گردند.

‫مقدمه: ونزّلنا عليك الكتاب تبياناً لكلّ شى‏ءٍ وهدىً و رحمةً و بشرى للمسلمين« (نحل/89) قرآنى كه امروز پيش روى ماست، بزرگترين موهبت الهى به انسان است كه بر زبان غايت آفرينش جارى فرمود؛ تا جانها تشنه وسرگشته را سيراب نمايد وحقايق پوشيده در پرده‏هاى جهل وغفلت را آشكار سازد. كتابى عزيز كه هيچ باطلى را در آن راهى نيست. كتابى كه جز »مطهّرون« به كنه آن راه نتوانند يافت، جز مؤمنان، از آن شفا نتوانند جست وكافران را جز هلاكت نخواهد افزود. راه بهره‏گيرى از هدايت اين صحيفه نور، تفكر وتدبّر در كلمات بلند آن است؛ چنان كه خود توصيه فرموده وكسانى را كه بى تدبر از كنار كلمات آن مى‏گذرند نكوهش نموده است: »افلا يتدبّرون القرآن أم على قلوب اقفالها« (محمد (ص) / 24). در كلمات نورانى پيشوايان دين - كه قرآن ناطقند - مجمل اين كتاب توضيح داده شده واز متشابهات آن پرده برداشته شده است؛ لذا برماست كه در كنار تدبر، جهت فكر را با الهام از روايات، به سمت وسوى صحيح تمايل كنيم. در اين رساله، تلاش بر آن بوده است كه تا حد امكان وبا بضاعتى بسيار ناچيز، گامى در مسير تدبر وبهره‏گيرى از انوار هدايت الهى برداريم؛ اميد كه او، خود، در ادامه راه ما را يارى فرمايد، تا بدانجا رسيم كه گويا آيات را بى‏پرده از حضرت حق مى‏شنويم. گام لرزان ما تنها در اين مسير بود كه در هربار{P ) امام صادق (ع) فرمودند: »هميشه آيات قرآن را آنقدر تكرار مى‏كنم تا به حالتى برسم كه گويا آن را مستقيماً (بى‏واسطه) از آن كه نازلش فرمود مى‏شنوم« (مستدرك الوسائل، ج 4، ص 106). P} خواندن كتاب الهى به پيامى جديد وهدايتى نو دست يابيم وطاير بلند همت آرزويمان، در انتظار آن كه لطف حق، چندين برابر، »اضعافاً كثيرة«؛ به استقبالمان آيد. {P ) بقره / 245. P} در اين رساله، تا حد توان ومجال، به زواياى گوناگون ادب در كلام خدا پرداخته‏ايم. ابتدا مباحثى كلى مطرح شده كه پيش درآمدى براى فهم بهتر مطالب بعد باشد وسپس به جست وجوى مصاديق ادب در كلام خدا همت گمارده‏ايم. در اين مسير، از سخنان نورانى ائمه هدى (ع)، بزرگان دين ومشعل داران راه هدايت، بهره جسته‏ايم ودل وجان به سخنان شيواى ايشان سپرده‏ايم. پرداختن به واژه‏شناسى، بخصوص در مواردى كه گوناگونى محسوسى در معانى به چشم مى‏خورد، در تعريف كليد واژه‏ها ودر رفع ابهام از برخى عبارات، به طور خاص مد نظر بوده ودر اين موارد، سعى شده است سير تطور معنايى واژه دنبال شود. وبعضاً معناى امروزى كلمه ومعناى قديم آن مورد مقايسه ومقابله قرار گيرد. نكته ديگرى كه اشاره به آن خالى از فايده نيست؛ اين كه در اين رساله، به بررسى سند احاديث نپرداخته‏ايم؛ زيرا گذشته از محدوديت مجال، احاديث ذكر شده، احاديث غير فقهى وعموماً اخلاقى، تربيتى بوده، رسايى متن آنها از بررسى سند كفايت مى‏كند. وبالاخره آن كه در اين رساله، اساس بر ذكر نمونه‏ها وبررسى مثالى برخى مطالب است، نه ارائه كل مطلب؛ آب دريا را اگر نتوان كشيد هم به قدر تشنگى بايد چشيد گستردگى عنوانها، نشان دهنده گستره وسيع ميدان است ودر هر بخش، به عنوان نمونه، به مثالهايى از هر عنوان اشاره مى‏كنيم وبرخى را به طور كامل‏تر توضيح خواهيم داد. نمونه‏ها معمولاً از مواردى انتخاب شده‏اند كه بيش از بقيه آشنا وبه عنوان معضلات يا مسائل مبتلا به اجتماعى مطرح مى‏باشند. اميد كه اين تلاش ناچيز، در مسير حق وحقيقت راهگشاى ارباب معرفت باشد كه فرموده‏اند: »ربّ حامل فقهٍ إلى مَن هو افقه منه«: چه بسا كسى كه حامل دانشى است كه آن را به شخص فهيم‏ترى{P ) حديث از امام صادق (ع) نقل شده است. الكافى، ج 1، ص 403. P} منتقل سازد.

مثبت‌اندیشی، فرایند و کیفیت تاثیر آن بر ایجاد رضایت باطنی و آرامش در انسان، یکی از ضروری‌-ترین مباحث قابل طرح در حوزه اسلام و روان‌شناسی است. احساس آرامش، شادی و سلامتی در زندگی، در گرو نوع بینش فرد و تفسیر و شناخت او از رویدادها و واقعیت‌ها است. این پژوهش به روش تحلیلی-تطبیقی رویکرد مثبت‌اندیشی در متون اسلامی و مقایسه آن با روان‌شناسی مثبت‌گرا» را مورد توجه قرار داده است. مهم‌ترین نتایج تحقیق حاضر بیان می‌کند که به دلیل بهره‌مندی اسلام از مبانی هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و جهان‌شناختی و فقدان این مبانی در روان‌شناسی مثبت‌گرا، ابعاد مثبت‌اندیشی در متون اسلامی بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر از روانشناسی مثبت‌گراست. در متون‌ اسلامی اعتقاد به خداوند و صفات متعالی‌اش، از قوی‌ترین عوامل زمینه‌ساز توسعه خیرانگاری درانسان است. اما روان‌شناسی مثبت‌گرا با تاکید بر "انسان‌محوری" با سبک تفسیری اسنادیِ سطحی‌تر و‌ شکننده‌تر مواجه است.معنویت در روان‌شناسی مثبت‌گرا، به دلیل عدم تعریف عالی‌ترین هدف غایی و تنوع و فراوانی اهداف غیرمتشخص، از عمق و گستره کمتری در انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری نسبت به معنویت اسلامی برخوردار است. در متون اسلامی، تحقق عزت‌نفسِ انسان در توکل بر خداوند، با تعریف اعتماد ‌به‌ خود در روانشناسی مثبت‌گرا، قابل جمع نبوده و منافات دارد.