جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش، احکام فقهي و حقوقي مربوط به قتل غيرعمد(قتل‌خطايي) در فقه شيعه اماميه و قوانين موضوعه کشور عراق را بررسيده و راه هاي اثبات قتل غيرعمد و کيفيت مجازات قاتل در فرض خطايي بودن قتل و مقدار ديه آن را بيان مي‌کند. اين تحقيق در سه فصل تنظيم شده است. نويسنده در فصل اول به مباحثي مقدماتي مانندِ غرض از عقوبت گناهکار (شخص زناکار)، هدف از قصاص و جريان حد بر شرابخوار و امثال آن، حرمت داشتن خون افراد از منظر فقه اماميه و قانون حقوقي کشور عراق مي‌پردازد. آن گاه پس از تعريف خطا، قتل و قتل خطايي در لغت و اصطلاح فقها وحقوقدانان، تفاوت ميان قتل خطايي با قتل عمدي را از لِحاظ ديه و قصاص و مقدار و نوع عقوبت قاتل بيان مي‌کند. مسايلي همچون: موارد قتل خطايي در فقه اسلامي، قاتل بودن مجنون و صبي(کودک و نوجوان) و قاتل بودن شخص کور به صورت خطايي، حکم خطاي طبيب در قتل بيمار و ساير موارد و مصاديق قتل خطايي، از ديگر مباحث همين فصل است. در فصل دوم راه‌هاي تشخيص خطايي‌بودن قتل و غير عمدي بودن آن بر اساس فقه شيعه اماميه و قوانين موضوعه حقوقي عراق بيان شده و اثبات قتل خطايي با اقرار قاتل، حجيت و مفهوم اقرار، شرايط مقر(اقرار کننده)، اقوال فقها در باره نحوه اقرار به قتل خطايي و اثبات آن، اثبات قتل به وسيله بينّه، اثبات قتل به وسيله شهادت دادن افراد عادل، بيان حجيت بينه و شهادت و کيفيت و نوع آن ها طبق مذهب فقه اماميه و قانون دولت عراق، شرايط شاهد براي شهادت دادن بر قتل، تعداد شاهدان، اثبات قتل به وسيله قَسَم خوردن با قَسَم دادن قاتل و شرايط قسامه در فقه اماميه و قانون دولت عراق به صورت مسبوط و مستدل بيان شده و ادله روايي، قرآني و حقوقي آن ها ارائه گرديده است. در بخش ديگري از اين نوشتار به بحث درباره کفاره قتل خطايي همچون: آزاد کردن بنده، روزه گرفتن و اطعام شصت فقير به عنوان خصال کفاره قتل خطايي و شرايط هر يک بيان گرديده است. فصل سوم نيز به مبحث ديه قتل خطايي و مقدارآن بر اساس قيمت شتر يا گاو بر طبق فقه مذهب اماميه و قوانين موضوعه دولت عراق اختصاص دارد. وحالات و فروض مختلف‌آن؛ مانند ديه جنين، ولد زنا، صورت هاي مختلف ديه کامل، نصف يا مضاعف، ديه زنان، ديه اهل ذمه، ديه مسلمان و احکام ديه در ماه هاي حرام (تغليظ ديه) را بيان مي‌گردد.