جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

روش‌های انگیزه‌بخش در تربیت دینی فرزندان، موضوعی است که رساله حاضر درصدد تبیین و بررسی حکم شرعی آن با روش استنباط اجتهادی است. اهمیت موضوع ازآن‌رو است که به‌کارگیری روش‌های انگیزه دهنده، جریان تربیت دینی را جذاب‌تر و پایه‌های ایمان و تقوی را در دل فرزندان استوارتر می‌سازد و کار فقهی جدی هم در این زمینه مشاهده نمی‌شود. بر اساس پژوهش‌های روان شناسان در باب انگیزش و با الهام از منابع دینی، روش‌های انگیزه‌بخش به «بینشی» و «گرایشی» تقسیم می‌شوند. برخی از روش‌های بینشی مؤثر در انگیزه دینی عبارت‌اند از:«دعوت به تعقل» «دعوت به تفکر» «دعوت به تدبر در قرآن کریم» و «دعوت به نظر در آیات الهی». روش‌های گرایشی به کلامی و غیرکلامی تقسیم می‌شوند که از هرکدام به سه مورد اکتفا شده است. روش‌های گرایشی کلامی موردبحث عبارت‌اند از:«بشارت و انذار» «تشکر و ستایش» و «تکریم و تجلیل زبانی». روش‌های غیرکلامی عبارت‌اند از:«محبت ورزی» «احترام و اکرام» و «پاداش و کیفر». بررسی ادله نشان می‌دهد که: بر والدین واجب است در راستای تربیت دینی فرزندان خود از روش‌های دعوت به «نظر در آیات الهی» و دعوت به «تعقل» در موضوعاتی که قرآن معرفی کرده و با هدف خداشناسی، در حدّی که بینش الهی فرزندان شکل بگیرد، استفاده کنند. هم‌چنین بر والدین واجب است از روش‌های «محبت ورزی» «بشارت و انذار» «ستایش و تشکر» «تکریم زبانی» «محبت ورزی» و «اکرام و احترام» مشروط بر آنکه به‌افراط نینجامد و در برخی روش‌ها از روش مقابل غفلت نشود، بهره ببرند. و بر والدین مستحب مؤکد است از روش‌های دعوت به «تفکر» و «تدبر در قرآن» با حفظ شرایط و هم‌چنین روش‌های «پاداش» و «کیفر» با حفظ شرایط، استفاده کنند. اما حکم کیفیت روش‌ها فی‌الجمله تابع حکم اصل روش‌ها است، درعین‌حال نیاز به پژوهش کامل‌تر دارد.

---