جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروز الگوی حکومتی دموکراسی یا مردم سالاری، جذبه و مشروعیت جهانی داشته و آرمان های را که در باب حقوق بشر، صلح، آزادی و توسعه مطرح شده اند در معنای فراگیر دموکراسی درج نموده اند. اصطلاح مردم سالاری دینی، اصطلاح تازه ای در گفتمان سیاسی دنیا می باشد که -بر خلاف واژه های همانند جمهوری اسلامی، پارلمان اسلامی و ... که تماما ترکیب هایی از یک مفهوم غربی به علاوه یک قید اسلامی هستند- در بستر مبانی سیاسی اسلام رشد یافته و بر آنند تا ضمن پاسداشت حقوق مردم در حوزه سیاست و اداره امور جامعه و پرهیز از الگوهای حکومتی استبدادی، رعایت اصول و مبانی ارزشی را بکند و به این ترتیب نظام اسلامی را از الگوهای سکولار غربی تمییز بدهد. پرسش اساسی که در این تحقیق مطرح است این است که نقش مردم در نظارت و مهار قدرت سیاسی از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی و حقوق افغانستان چیست. پژوهش حاضر در پاسخ به این سوال، با روش توصیفی-تحلیلی از طریق جمع آوری مطالب از منابع فقه مذاهب اسلامی و حقوق افغانستان به شیوه کتابخانه ای، به یافته های زیر رسیده است: مردم‌سالاری دینی‌، راقی‌ترین نوع مردم‌سالاری‌ای است؛ زیرا انتخاب مردم است، اما انتخابی در چارچوب احکام و هدایت الهی. مردم سالاری دینی موافقان و مخالفان خود را دارد. عده موافقان آن را جز جدا نشدنی نظریه حکومت اسلامی می دانند و عده دیگر حکومت اسلامی را با روش های گوناگون قابل تحقق می دانند که یکی از آنها مردم سالاری دینی می باشد. گروهی ترکیب مردم سالاری دینی را ناسازگار می دانند؛ زیرا متضمن دو عنصری می باشد که نمی توان هیچ گونه مفهومی بین آنها برقرار کرد. با وجود موافقین و مخالفان مردم سالاری دینی، یک سری از اصول و ویژگی ها را می توان بر آن شمرد؛ از جمله: عدالت و عدالت محوری؛ قانون محوری؛ تنوع سیاسی مبتنی بر آزادی مثبت؛ رضایت و قبول عامه؛ حاکمیت الهی ارزش مداری، التزام به آرمان های دینی؛ مشارکت مردمی و اتکا به آراء عمومی؛ پاسخگویی به مردم و حق نظارت از ناحیه آنان؛ و پذیرش اصل امامت و رهبری مستمر. جمهوری اسلامی افغانستان، نام دولت افغانستان است که مطابق قانون اساسی 1382 ه.ش بر مبنای جمهوریت و اسلامیت بنا نهاده شده است. جمهوری ناظر به شکل حکومت و قید اسلامی مربوط به محتوای آن است. در قانون اساسی افغانستان، از یک طرف نظام دموکراسی یا مردم سالاری تسجیل گردیده و توسعه آن را از وظایف دولت دانسته است و از طرف دیگر در بر احکام دین مقدس اسلامی نیز تاکید به عمل آمده است؛ یعنی همان مردم سالاری دینی.

اسارت برآیندی است از یک کنش و واکنش اجتماعی که از جنگ بین دو مملکت ، دو طائفه یا دو اردو پدید می‌آید و همچون دیگر دگرگونیها و تحولاتی که در زندگی اجتماعی انسانها رخ می‌دهد از اصول و قوانین معینی پیروی می‌کند و لذا می‌تواند موضوع مورد مطالعه جامعه‌شناسی باشد. با شروع جنگ و به اسارت درآمدن گروههایی از رزمندگان اسلام، تجمع اسرا شکل گرفت و زمانی که تعداد اسیران رو به فزونی نهاد، اجتماع اسرا شکل اولیه خود را پیدا کرد. به مرور زمان و تحت شرایط و موقعیت‌های مختلف ، این اجتماع از حالت ابتدایی خود خارج شد، کنشهای فردی بتدریج در قالب گروههای اجتماعی نمود پیدا کرده هر یک از اسرا با عضویت در گروههای مختلف به ایفای نقش پرداخته الگوهای فرهنگی خاص از رفتار را به نمایش گذاشتند و بدین ترتیب آن اجتماع پراکنده و فاقد ساخت ، فرهنگی خاص و ساختاری جدید یافت . روح جمعی حاکم بر محیط اجتماعی آنان گر چه نشانه‌هایی از فرهنگ‌های بومی مختلف درون همان اجتماع را به همراه داشت اماغیر آن بوده با هیچکدام آنها تشابهی نداشت ، بگونه‌ای که می‌توان از آن بعنوان فرهنگ اسارت یاد کرد. بدین طریق اسیر توانست تعادلی را که در اثر اسارت و در نتیجه مختل شدن مکانیسم‌های ارضاء نیازهابش بهم خورده بود، احیاء نماید ودر فرآیند اجتماعی شرکت جسته، نهادهای اجتماعی را خلق کند تا پاسخگوی نیازهای دوران اسارتش باشند. وی در این روند مسلما شخصیت اجتماعی‌اش تاثیراتی پذیرفته است که در خور تعمق ئ تفکر است .